سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

طرح کارورزی؛ تهدیدی علیه زنان فارغ التحصیل


شیوا کرمی، عسل محمدی


• حتی با سطحی‌ترین نگاه این طرح از اساس بر ضد امنیت فارغ‌التحصیلان زن است. این امر تصادفی نیست، بلکه‌ از ذات قوانین حاکم بر سرنوشت زنان ایران ناشی می‌شود که کاملا محسوس زن را به مثابه نیروی کار ارزان و رام‌تر به دست فرصت‌طلبان اقتصادی و سرمایه‌دارانی می‌سپارد که همواره از آمیزه‌ای از لوایح و قوانین ضدزن برای استخدام نیروی کار برخورداراست ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۷ مرداد ۱٣۹۶ -  ٨ اوت ۲۰۱۷



                                  دانشجویان دانشکده ی داروسازی دانشگاه تبریز

در روزهای پایانی فعالیت دولت یازدهم «طرح کارورزی» تحت عنوان «خبر خوش» برای چهل درصد فارغ‌التحصیل بیکار کشور معرفی شد. اما طرح اشتغال زایی دولت با مخالفت شدید فعالان کارگری، دانشجویی و اجتماعی روبرو شده است. طرحی که به موجب آن دولت به جای ایحاد فرصت‌های امن وپایدار شغلی، فارغ التحصیلان را پس از شانزده سال تحصیل در مدرسه و دانشگاه، برای کسب مهارت به مراکز خصوصی و تعاونی روانه می‌کند. طرحی که از آن به «استثماری نوین» برای جلب رضایت صاحبان سرمایه تعبیر می‌شود و علت بیکاری را به بی‌مهارتی نیروی کار تقلیل می‌دهد و بیش از گذشته کارگران را در مقابل کارفرمایان تضعیف می‌کند.
یکی از معایب و وجوه کمتر پرداخته شده به طرح کارورزی، علاوه بر استثمار سیستماتیک نیروی کار، تقدیم نیروی کار ارزان به سرمایه گذاران داخلی و بالاخص خارجی و کاهش انگیزه جوانان برای گذراندن دوره‌های آکادمیک و از بین بردن امنیت شغلی کارگرانی که در مراکز پذیرش کارورز مشغول به کارند؛ وضعیت اشتغال زنان است. سرنوشت زنان با سرنوشت کارگرانی که استثمار می‌شوند گره خورده است. این یک واقعیت است اما وجود این همبستگی که ریشه در استثمار مشترک زن و مرد دارد و میان آنان پیوندی تاریخی ایجاد می‌کند نباید مانع شود تا شرایط خاصی را که بر زنان حاکم است فراموش کنیم.
هم اکنون و براساس آخرین آمار منتشر شده از اتاق بازرگانی نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل در مقاطع فوق‌دیپلم، لیسانس و فوق‌لیسانس به ترتیب دو و سه برابر مردان بوده است. از این رو و با توجه به نرخ مشارکت اقتصادی پایین زنان، اشتغال زنان با چالش جدی تر روبرو است.
بر اساس طرح کارورزی، بنگاه‌ اقتصادی یا واحد‌ پذیرنده کارورز به ازای هر سه نفر شاغل بیمه شده که در استخدام خود دارد فقط مجاز به پذیرش یک کارورز، به مدت شش ماه با یک سوم حداقل دستمزد یعنی تقریباً ۳۰۰ هزار تومان به عنوان کمک هزینه پرداختی توسط دولت و برخورداری از بیمه مسئولیت و بدون هیچگونه تعهد استخدام برای آنان است.
از سوی دیگر سال گذشته اعضای کمیسیون تلفیق مجلس در جریان بررسی لایحه برنامه ششم توسعه ۸۸ ماده الحاقی رابه آن اضافه کردند که برای دولت تعهد اجرایی دارد. در یکی از مواد الحاقی، مجلس، دولت را مکلف کرد در تمامی دستگاههای اجرایی و بخش‌های دولتی غیر از مشاغلی که از این حکم جدا شده‌اند، اولویت استخدام با مردان متأهل دارای فرزند و مردان متاهل فاقد فرزند باشد.
با توجه به اولویت استخدام برمبنای الزامات جنسیتی در مراکز دولتی و با وجود 5.8 میلیون بیکار در کشورعمده شانش اشتغال زنان، کار در بنگاه‌های خصوصی و تعاونی هاست. مراکزی که همواره در صورت مواجهه با اعتراضات کارگری برای دستمزد ناعادلانه از زنان بالاخص زنان سرپرست خانوار به عنوان عمده‌ترین گروه آسیب پذیر در نیروی کار استفاده می‌کنند. کسانی که با توجه به وضعیت معیشتی خود کمتر حاضر به اعتراض و نافرمانی از سیاست‌های کارفرمایان هستند. در این شرایط و با بدل شدن زنان به سپاه ذخیره کار هم اعتراضات صنفی کارگری کمرنگ‌‌تر از پیش شده و هم حداقلِ میزان دستمزد پرداخت می‌شود که این به معنای حداکثر سازی سود کارفامایان است.
در حالی که میزان مشارکت زنان در نیروی کار در سراسر جهان رو به افزایش است، سیاستهای دولت برای اجرای طرح توانمند سازی اقتصادی زنان بخصوص سرپرستان خانوار تاکنون نه تنها به افزایش فرصت‌های شغلی برابر منتهی نشده، بلکه اجرای طرح کارورزی بیش از پیش بصورت مانع عمل خواهد کرد. بدین صورت که چون فرصت استخدام در مراکز خصوص و تعاونی‌ها منوط به رضایت کارفرماست و هیچ سازو کار نظارت دولتی در مورد آن وجود ندارد و از آنجایی که بخش خصوصی همواره از استخدام زنان بنا به دلایل مذکور استقبال کرده، فرصت شغلی برای زنان غالبا در بخش‌های غیر رسمی یا خدماتی با حداقل دستمزد باقی می‌ماند. این در حالی است که ۵۰ درصد از دانشجویان کشور را زنان شامل می‌شوند اما فقط ۱۷ درصد فرصت شغلی برای ایشان وجود دارد و زنان سهمی در عرصه‌های مدیریتی کلان کشور ندارند.
با توجه به عدم تعهد استخدام کارورزان و قوانین تبعیض‌آمیز مقابل دستیابی زنان به مشاغل، طرح کارورزی برای زنان چه معنایی دارد؟ طرح‌های اولویت استخدامی و کارورزی علاوه بر رشد فزاینده زنانه شدن فقر به علت شانس کمتر برای استخدام در مراکز دولتی و تمایل کارفرمایان یرای استخدام ایشان و باحذف برنامه‌های تامین اجتماعی در بخش خصوصی در دروه‌های کارورزی (مرخصی زایمان، امکانات مهد کودک و..) سرمایه داری جهانی را برای انتقال صنعت به کشورهایی سوق می‌دهد که در آن‌ها هنوز می‌شود از نیروی کار زنان بهره کشی مضاعف کرد. افزایش احتمالی نرخ اشتغال زنان در صورت اجرایی شدن این طرح نه تنها شاخص توسعه یافتگی محسوب نمی‌شود بلکه به علت کاهش آمار استخدام‌های رسمی، کاهش کیفیت مشاغل زنان و همچنین افزایش بیکاری مردان، بحرانی جدی در حوزه اشتغال ایجاد خواهد کرد.
از چگونگی روند پذیرش کارورز زن یا مرد هیچ توضیح روشنی در دست نیست. اگر شرایط پذیرش کارورز برابر و بدون اعمال تبعیض جنسیتی است‌، کاملا آشکار است که زنان با پایان یافتن فروش یک دورهٔ شش ماهه نیروی کار خود با ریاضت‌کشی سیصدهزار تومانی با شرایط استخدام تبعیض‌آمیزی رو به رو هستند که آنان را از دستیابی برابر به شغل پس از «کسب مهارت» نیز بازمی‌دارد.
حتی با سطحی‌ترین نگاه این طرح از اساس بر ضد امنیت فارغ‌التحصیلان زن است. این امر تصادفی نیست، بلکه‌ از ذات قوانین حاکم بر سرنوشت زنان ایران ناشی می‌شود که کاملا محسوس زن را به مثابه نیروی کار ارزان و رام‌تر به دست فرصت‌طلبان اقتصادی و سرمایه‌دارانی می‌سپارد که همواره از آمیزه‌ای از لوایح و قوانین ضدزن برای استخدام نیروی کار برخورداراست. سال گذشته معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کرد هفت میلیون زن در بازارکار غیررسمی کار می‌کنند. ‌ وی همچنین اشاره کرد نقش بازارکار غیررسمی در کل‌اشتغال زنان روندی صعودی داشته و پیش‌بینی می‌شود که این روند در انتهای برنامهٔ ششم افزایش نیز یابد.
به عبارت دیگر، میلیون‌ها زن در شرایطی که امکان‌ناپذیری کسب حداقل دستمزد، تضمین آینده شغلی، استانداردهای سلامت و امنیت جنسی بر آنان تحمیل شده، با عقد قراردادهای موقت درحال فروش نیروی کار خود به بازارکار غیررسمی هستند
اما هجوم تبعیض گریبان زنان را‌‌ رها نمی‌کند و پس از اعمال تبعیضات و موانع گوناگون سر راه آنان، به آسیب‌های اجتماعی نیز سرایت کرده و تا اعماق هستی روانی آنان رسوخ می‌کند.
چندی پیش یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس از افزایش آمار «زنان مجرم» خبرداد و خواست آمار شفافی در این باره منتشر شود تا علل افزایش جرائم زنان روشن شود. زندگی فلج‌شدهٔ زنان فارغ‌التحصیل مقاطع مختلف، تبعات فاجعه‌باری را برای تمامی جامعه به همراه دارد. رشد روزافزون تن‌فروشی، خودکشی و خودسوزی، فرار از شهرهای کوچک خود گواه تاثیر تعیین‌کننده بیکاری و خروج از چرخهٔ تولید بر زنان است.
بنابراین تبعات ثانویه و پنهانی طرح کارورزی برای فارغ‌التحصیلان زن امری نیست که بتوان با تبلیغات همه‌جانبهٔ دولتی آن را «خبری خوش» نامید.


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست