• تهمینه میلانی در «ملی و راه‌های نرفته‌اش» همانند فیلم‌های قبلی خود دو زن، واکنش پنجم و زن زیادی به خشونت خانگی پرداخته است. ملی و راه‌های نرفته‌اش علیرغم موضوع حائز اهمیتی که دارد -موضوعی که علیرغم انتشار آمارهای هشدار دهنده در خصوص افزایش خشونت خانگی در سال‌های اخیر از سوی قانون‌گذاران مغفول مانده است-اما فیلم تأثیرگذاری در حوزه خشونت خانگی نیست. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ٣۰ شهريور ۱٣۹۶ -  ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۷

بیدارزنی: تهمینه میلانی در «ملی و راه‌های نرفته‌اش» همانند فیلم‌های قبلی خود دو زن، واکنش پنجم و زن زیادی به خشونت خانگی پرداخته است. ملیحه دختر بیست‌ساله است که برای فرار از محدودیت‌های خانه پدری‌اش و به امید دست یافتن به آزادی‌های بیشتر با سیامک ازدواج می‌کند. ازدواجی که چرخه جدیدی از خشونت خانگی را برای او به دنبال دارد.

تهمینه میلانی در فیلم آخرش سعی کرده است چرخه خشونت را به تصویر بکشد. این‌که چگونه کودکانی که خود در کودکی قربانی خشونت بوده‌اند در بزرگسالی تبدیل به افراد خشونتگر و آزارگر می‌شوند. کودکانی که در کودکی خشونت کلامی را تجربه کرده‌اند چگونه در بزرگسالی به تحقیر کردن و کوچک کردن افرادی که وارد زندگی‌شان می‌شوند دست می‌زنند. ملی و راه‌های نرفته‌اش نشان می‌دهد چگونه قربانیان خشونت خانگی در نبود قوانین حمایت‌گرانه مدام مجبورند به چرخه خشونتی که در آن هستند باز گردند و با هر بازگشت، خشونت‌های شدیدتری را تجربه کنند. تهمینه میلانی در ملی و راه‌های نرفته‌اش سعی می‌کند راه‌های نرفته‌ای که قربانیان خشونت خانگی شاید از آن‌ها بی‌اطلاع باشند را به تصویر بکشد. شکایت به کلانتری محل، مراجعه به پزشکی قانونی و مشاوره گرفتن از مشاورین خانه‌های امنی که این روزها به‌صورت محدود به زنان خشونت دیده خدمات مشاوره‌ای و مراقبتی ارائه می‌دهند. راه‌هایی که میلانی نشان می‌دهد در نبود قوانین مختص به خشونت خانگی چگونه می‌توانند ناکارآمد باشند و قربانیان خشونت خانگی را نهایتاً به راه‌هایی بکشاند که شاید بازگشتی از آن‌ها نداشته باشند.

ملی و راه‌های نرفته‌اش علیرغم موضوع حائز اهمیتی که دارد -موضوعی که علیرغم انتشار آمارهای هشدار دهنده در خصوص افزایش خشونت خانگی در سال‌های اخیر از سوی قانون‌گذاران مغفول مانده است- اما فیلم تأثیرگذاری در حوزه خشونت خانگی نیست. فیلم با شتاب‌زدگی عجیبی شروع می‌شود. دختر بیست‌ساله‌ای که در کمترین زمان ممکن عاشق می‌شود و علیرغم مخالفت خانواده‌اش ازدواج می‌کند. خشونتی که از همان شب اول ازدواج شروع می‌شود. بخش پرداختن به خانه‌های امن نیز بسیار غیرواقعی و ناپخته از کار در آمده است. اینکه چرا برای زن قربانی خشونتی که از معاشرت با مردان محرم خانواده نیز توسط شوهرش منع شده است یک مشاور مرد انتخاب می‌شود؟ میلانی در ملی و راه‌های نرفته‌اش می‌خواهد در کوتاه‌ترین زمان ممکن تمام ابعاد خشونت خانگی (خشونت کلامی، خشونت فیزیکی، خشونت اقتصادی، خشونت جنسی و عدم دسترسی زن به وسایل پیشگیری از بارداری) را به تصویر بکشد و همین تعجیل فیلم را به ورطه شعارزدگی انداخته است. شعارزدگی که بین تماشاچی و زنی که قربانی خشونت است فاصله می‌اندازد و در طول فیلم و در سالن سینما متأسفانه به جای همدلی گاه با خنده و تمسخر تماشاچیان ناآگاه به ابعاد خشونت خانگی که خشونت خانگی را امری خصوصی و به قول معروف چهاردیواری اختیاری می‌دانند روبه‌رو می‌شویم.

                                                                ***
                                        نگاهی به فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش»

«علی مومیوند»، در یادداشتی ارسالی برای انصاف نیوز در نقد فیلم «ملی و راه های نرفته‌اش» ساخته «تهمینه میلانی» نوشت: مردسالاری و لگدمال شدن حقوق زن، تقریباً محور کلی بیشتر آثار «تهمینه میلانی» را به خود اختصاص داده و اکنون در فیلم جدیدش «ملی و راه‌های نرفته‌اش»، او رویکرد فیلم را متوجه خشونت مرد علیه زن نموده و مظلومیت زن را در این ناهنجاری به‌خوبی نشان می‌دهد.

اشکال فیلم در اینجاست که فیلم‌ساز به دلیل آنکه خودش نیز زن است گاهی بشدت در بیان علت و واکاوی این معضل فرهنگی خانوادگی درمی‌ماند. به این معنا که فقط پوسته‌ی موضوع را هدف قرار می‌دهد و هسته‌ی اصلی این ناهنجاری تا حدود زیادی دست‌نخورده باقی می‌ماند.

فیلم به دلیل پرداختن عریان به خشونت مرد علیه زن که نماد آن کتک خوردن زن توسط مرد است به‌نوعی غفلتاً و ناخواسته چرخه‌ی خشونت را به ذهن مخاطبان انتقال می‌دهد و اشاعه‌ی خشونت می‌کند.

اگر به یاد بیاوریم در فیلم‌های موفقی از این قبیل، کتک‌کاری و شرارت مرد علیه زن فقط از طریق سایه‌های آن‌ها نشان داده می‌شود که تأثیرگذارتر هم هست.

سکانس کتک خوردن سیامک توسط تعدادی از آدم‌ها، اشاعه‌ی مستقیم فرهنگ کتک‌کاری است که مخاطبان نیز گویی دلشان خنک می‌شود.

فیلم‌ساز با پرداختن مستقیم و احساساتی گری در این خصوص نوعی مقابله‌به‌مثل با سیامک، نه‌تنها گام مثبتی در جهت ریشه‌یابی معضل موجود نکرده بلکه هدف فیلم را به‌مثابه اشاعه‌ی فرهنگ جهانی بی خشونت نیز تحریف نموده.

ضعف و نقص قانون در مواجهه با این معضل قدمتی دیرینه دارد که فیلم‌ساز به‌خوبی آن را در سکانس حضور پلیس نشان داده است. درجایی که ملی زیر رگبار کتک‌های همسرش قرار می‌گیرد و از ترس تهدیدهای بعدی همسر، جرئت شکایت به پلیس را ندارد و همسایه‌ها در حمایت از او پلیس را خبر می‌کنند؛ به دلیل سکوت ملی پلیس نیز محل را به‌سادگی ترک می‌کند.

عدم تفحص جدی پلیس و مداخله‌ی مستقیم در موضوع پیش‌آمده، نقص بی‌چون‌وچرای قانونی است که قانون‌گذاران ضروری است با موضع تازه‌تری نسبت به پایمال شدن حقوق حقه‌ی زنان در اسارت و بندگی مردان شرور، به آن توجه جدی مبذول دارند!

انتخاب بازیگران مناسب ازجمله ماهور الوند با برخورداری از مظلومیت خاص در چهره، نقطه‌ی قوت ساختاری فیلم به شمار می‌رود اما پرداخت ضعیف‌تر به شخصیت‌های جمشید هاشم‌پور و افسر اسدی پور که بیش از هر چیز محمل نمایش چرخه‌ی خشونت شده‌اند ساختار فیلم را خدشه‌دار کرده است.

به‌طورکلی خانم میلانی موضوع مهم و ملموسی را موضوع اثر تازه‌اش قرار داده که اگر ظرافت بیشتری در پرداخت به خرج می‌داد مسلماً در یکدستی و موفقیت فیلم تأثیرگذارتر می‌شد. مقوله‌ی خشونت‌های روانی و کلامی و رفتاری بیش از خشونت‌های فیزیکی در جامعه رواج یافته که فیلم‌ساز کمتر به آن‌ها در فیلم اشاره نموده اما در کل با فیلم متوسطی مواجه هستیم که تا حدودی موفق شده مقوله‌ی ضرب و شتم زنان توسط مردان را آسیب‌شناسی نموده و راهکارهایی نیز ارائه دهد که احساس می‌شود کافی نیست و قطعاً به تولیدات بیشتری در این خصوص نیازمندیم.