سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

از جان بلمی فاستر به همراهان مانتلی ریویو


ا. مانا


• نامه ی بلمی فاستر سردبیر مانتلی ریویو به همراهان با این سوال آغاز می شود که رابطهٔ ما با مارکس و مارکسیسم چیست؟ فاستر می نویسد: پاسخ دادن به این سوال ساده نیست. عنوان «یک مجلهٔ مستقل سوسیالیست» برای مانتلی ریویو برگزیده شد و دبیران آن همیشه خود را مارکسیست انگاشته اند؛ مارکسیسم اما دنیای غنی و متنوعی است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱٣ مهر ۱٣۹۷ -  ۵ اکتبر ۲۰۱٨




دوست ارجمند،

امسال دویستمین سالگرد تولد کارل مارکس، و یکصد و هفتادمین سالگرد مانیفست کمونیست، و هفتادمین مجلد ( و هنوز نه هفتادمین سال انتشار) مانتلی ریویو است. این نقاط عطف فرصتی برای این سوال است: رابطهٔ ما با مارکس و مارکسیسم چیست؟

پاسخ دادن به این سوال ساده نیست. عنوان «یک مجلهٔ مستقل سوسیالیست» برای مانتلی ریویو برگزیده شد، و دبیران آن همیشه خود را مارکسیست انگاشته اند. مارکسیسم اما دنیای غنی و متنوعی است. هستند کسانی که امروزه با مارکس شناخته می شوند ولی مارکسیسم را رد می نمایند. بنیادگرایانی را داریم که به هر کلمه ای که مارکس نوشته است چسبیده اند، و باور دارند که هر یک از این کلمات مستقیماً شرح حال امروز ماست. مارکسیست های طرفدار شوروی و پسا - شوروی را داریم، تئوریسین های نقاد، پُست - مارکسیست ها، مارکسیست های تحلیلگر، مائوئیست ها، تروتسکیست ها، آتانومیست ها، مارکسولوژیستهای آکادمیک، و غیره را داریم. هیچ یک از اینها به تنهایی مانتلی ریویو را شکل نداده اند، گرچه از همهٔ آنان چیزهایی آموخته ایم.

شیوهٔ ما با این گفتهٔ مشهور جرج لوکاچ که «ارتدکسی بطور اخص به متدها مربوط می گردد» قابل توضیح است. لوکاچ نه به دنبالِ یک ارتدکسی ثابت و مبتذل، که در پی بسط و اعمالِ متد کلاسیک ماتریالیسم تاریخی، آن چنان که توسط مارکس و انگلس باب شد، به تجزیه و تحلیل واقعیت تاریخی در حال تغییر بود. در این رابطه، تئوری کلاسیک مارکسیستی به آن چیزی که مارکس «رشتهٔ راهنما» نامید تبدیل می شود که پذیرای تحولاتِ تاریخی است. راه هایی را به ما نشان می دهد که این تحولات را بکاویم، اما به خودی خود قادر نیست پاسخ هایی را به دست دهد. بقول انگلس، «متد ماتریالیستی به ضد خود خود تبدیل می گردد، هرگاه، در مطالعه ای تاریخی، نه بعنوان راهنما که به مثابهِ الگویی حاضر و آماده مورد استفاده قرار گیرد که واقعیت های تاریخی را با آن وفق می دهند».

این متد در عمل چگونه کار خواهد کرد؟ پاره ای از «رشته های راهنمایی» که توسط مانتلی ریویو از ماتریالیسم تاریخی به عاریت گرفته شده اند و مشخصهٔ مانتلی ریویو گردیده اند، شامل اقتصاد سیاسی، اکولوژی، امپریالیسم، جنسیت، و نژاد است. در تجزیه و تحلیل های اقتصادی، یگی از این رشته ها تئوری «سرمایه داری انحصاری» است. از این منظر، سرمایه داری معاصر تنهابا آنچه در «کاپیتال» مارکس آمده است - که مرحلهٔ رقابت آزادِ قرن نوزدهم را تجزیه و تحلیل می نمود - قابل فهم نخواهد بود. در حالی که تئوری سرمایهٔ انحصاری بر تمرکز (concentration) و بهم پیوستن (centralization) سرمایه ها تمرکز می نماید (که برای نخستین بار توسط مارکس گوشزد گردید)، که نه تنها روندِ انباشت را دگرگون می نماید، که رابطهٔ سرمایه با حکومت و توسعهٔ امپریالیسم را نیز تغییر می دهد، امری که رکود اقتصادی و مالی شدن اقتصاد را به دنبال داشته که مشخصهٔ نیم قرن گذشته، بخصوص دهه های آغازین قرن بیست و یکم بوده است.

امروزه برای مانتلی ریویو، تأکید بر تئوری مارکس در زمینهٔ متابولیسم اجتماعی و گسست متابولیک، رشتهٔ دوم راهنما است. مارکس در «کاپیتال» اظهار داشت که کار و روند تولید سازندهٔ یک متابولیسمِ اجتماعی - اکولوژیکی بین بشریت و طبیعت است، در حالی که رابطهٔ بیگانه وارِ اجتماع با دنیای طبیعی تحت حاکمیت سرمایه داری به گسستی پیچیده در این رابطه منجر می گردد. مفهوم مارکس، الهام بخشِ قسمت بزرگی از تجزیه و تحلیل های معاصر ماتریالیسم تاریخی در امور اکولوژیکی جاری و فوریت پرداختن به آنها است.   

رشتهٔ سوم راهنما، تجزیه و تحلیلِ سرمایه داری، نه تنها به مثابه یک سیستم همگن جهانی، که یک سیستم سلسله مراتبی همزاد امپریالیسم، است که با مارکس آغاز و توسطِ لنین و دیگرانی چون هری مگداف و سمیر امین توسعه یافت. در عصر سرمایه داری انحصاری، و هم اکنون سرمایه داری انحصاری - مالی، محرکهای انقلاب، جهانی بوده که ریشه در کشورهای پیرامونی سیستم دارد - ملت های کشورهای توسعه نیافته - جایی که امپریالیسم بزرگترین تأثیراتش را بجای می گذارد. این به آن معنا نیست که اهمیت روزافزونِ شدت مبارزه طبقاتی در هستهٔ مرکزی دنیای سرمایه داری انکار شود، که مدام مورد تأکید مانتلی ریویو قرار گرفته است - آنگونه که در اثر نوینِ مایکل یاتس «آیا طبقه کارگر می تواند جهان را تغییر دهد»، منتشره توسط مانتلی ریویو، آمده است.

در مورد مسئلهٔ جنسیت، رشتهٔ راهنمای ما (آنگونه که اخیراً در «زنان، طبیعت، و سرمایه در انقلاب صنعتی»، منتشره در شماره ژانویه ۲۰۱۸ مانتلی ریویو به آن پرداخته شد) یک تئوری نوین بازتولید اجتماعی است - که نقش جنسیت در باز تولید نیروی کار در سیستم سرمایه داری را در مرکز توجه قرار می دهد. این روش از شیوه های قدیمی مارکسیسم اقتباس شده است، که برای نخستین بار پنجاه سال قبل در نوشتهٔ مارگرت بنستن «اقتصاد سیاسی رهایی زنان» منتشره در مانتلی ریویوی ۱۹۶۹، شکل مدرنی بخود گرفت.

مانتلی ریویو همیشه به دنبال ربط دادن نژاد / نژاد پرستی - به مثابه یکی از رشته های حیاتی راهنمای تجزیه و تحلیل های ما - با تاریخ سرمایه داری و امپریالیسم بوده است، و در این راه نقطهٔ شروع ما گفتهٔ مشهور مارکس بوده است که: «نیروی کار سفید پوست نخواهد توانست خود را برهاند در حالی که سیاه پوستان هم طبقه هنوز در بند مانده اند». برای ما امر مبارزه علیه سرکوب نژادی دائماً در اولویت بوده است چون آنرا از ارکان مبارزه طبقاتی عام دانسته ایم.

نکته اینجاست که دویست سال پس از تولد مارکس، هیچ فرمول ساده از تعالیم وی نمی توان استنتاج نمود که درک درستی از تحولات قرن بیست و یکم بدست دهد. گرچه می توان اظهار داشت که میراث کلاسیک مارکسیسم شامل راهنماهای متدولوژیکی حیاتی است. ماتریالیسم تاریخی، اگر معنایی بر آن متصور باشد، باید پذیرای واقعیات در حالِ تغییر تاریخی باشد. و با اینحال، نقد کلاسیک مارکسیستی چون منبع مداومِ بینش و الهام در مبارزات جاری ما باقی خواهد بود.

و این امر مبین شیوهٔ مانتلی ریویو در ارتباط با مارکس و میراث او است. در خلال هفتاد سال گذشته، این شیوه ما را در موقعیت یگانه ای قرار داده است تا از درون، امپراطوری آمریکا را به چالش کشیده و جایگاه ویژه ای را در تاریخ به ما داده است که پشتیبان انقلابات ضد امپریالیستی باشیم، علیرغم امواج عکس العمل هایی - از مک کارتیسم گرفته تا ترامپیسم - در داخل ایالات متحدهٔ آمریکا. ادامه دادن در عصر نئولیبرالیسم غایی و نئوفاشیسم ترامپیستی برای ما دشوارتر گردیده است. ما به کمک شما نیاز داریم.

با همبستگی

جان بلمی فاستر


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست