اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۶ آذر ۱٣۹۶ -  ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷

یادداشت: لازم به یاد آوری است که مقاله پیش رو صرفاً مطلبی پژوهشی - آکادمیک و باستان شناسانه بوده و ربطی به دیدگاه مترجم ندارد. قابل ذکر است که بارها تلاش گردیده تا با تکیه مجرد بر یک شیوه زیست، شرایط ویژه جغرافیایی یا اکتفا به کشف نشانه ها با دریافتی ناقص یا مخدوش از آنها درکی توهم آمیز، تک بعدی، وارونه یا قطعی از واقعیت های زندگی انسان ها و مناسبات اجتماعی شان در دوره های مختلف عرضه گردد .به عنوان مثال می توان از برداشت های متفاوت پیرامون « شیوه تولید آسیایی » نام برد که بیش از همه مورد دقت و بحث نظری قرار گرفته و برداشت های متفاوتی از آن شده است. در واقع بخشی از تلاش و اهداف آکادمیسین ها و تاریخ نگاران به طور عمدی و آگاهانه در راستای تحریف ایدئولوژیک وقایع تاریخی بوده و بخش دیگری می تواند تنها خطای پژوهشی و کامل نبودن مستندات و شواهد به دست آمده باشد که بعداً تکمیل و مورد تجدید نظر واقع می گردند. لذا مقاله حاضر منحصرا برای آشنایی با نگرشی که دیگر گونه و مبتنی بر یک سری داده های میدانی سعی در توضیح و نشانه گذاری مسئله نابرابری در گستره تاریخ دارد به علاقه مندان عرضه می گردد. بدیهی است که موضوع نابرابری چه در دوره باستان، چه در دوره میانی و چه در دوران سرمایه داری مدرن به روشنی محصول مصادره ثروت اجتماعی، نوع روابط و مناسبات مالکیت، انباشت و شیوه توزیع آن و فی الواقع چنگ اندازی زور مدارانه و چیره گی اقلیت محدودی بر حاصل کار اجتماعی از طریق جنگ طبقاتی، ایجاد دولت ها، و تدوین قوانین نگهبان سلطه پیروزمندان بوده است. در جهان امروز مردم فقر و گرسنگی، جنگ های وحشیانه غیر انسانی و ویران گر، کوچ، بیرون راندن و فرار دسته جمعی توده های فرو دست از مرز و بوم خود را به طور مستقیم و عیان نظاره می کنند و تلخی گزنده زندگی دشوار در نظام برده گی مدرن را در سراسر این جهان پر آشوب و نابرابر احساس و تجربه می نمایند. بنابر این تحقیقات پیرامون اندازه بزرگی و کوچکی خانه ها که دغدغه برخی پژوهشگران برای توضیح نابرابری است با هر دقت و درستی، به هر دلیل تاریخی، و تحت هر شرایطی تنها می تواند مصداق و بیانگر شیوه زیست اجباری یا انتخابی گروهی از مردمان باشد. چه بسا که در بسیاری کشورها کوچکی ساخت و ساز مسکونی به دلیل کمی مساحت و محدودیت امکانات گرم نگه داشتن آنها یا سایر کمبودها و ناتوانی ها بوده است . برای توضیح یا اثبات وجود مسئله نابرابری، چگونگی تکوین و گسترش آن، مقایسه شباهت ها و تفاوت های آن بایستی از شواهد امروزین که قابل دسترس و ملموس هستند حرکت کرد. چنین اقدامی هیچ نیازی به کند و کاو در دفینه ها، فسیل ها و سنگواره های اعصار و قرون و نحوه زیست پیشینیان نداشته بلکه دغدغه و نگرانی زندگی بشر معاصر است. نابرابری در جهان مدرن و غیر آنتیک امروز پیش از هر چیز می تواند ناشی از بمباران های آسمانی سلطه گران بین المللی کنونی برای تداوم سلطه و حفظ نرخ سود های نجومی آنها باشد. در عهدی که ما زیست می کنیم نابرابری به روشنی در شعله های آتش خشم و نفرت قدرتمندان بر علیه فرو دستان و ستم دیدگان جلوه گر می شود. واقعیت آن است که اشعه سلاح های لیزری، اتمی و زوزه بمب ها و موشک هایی که بر آسمان ها سوا رند جای شیهه ی اسب ها را گرفته است.م

بر خلاف روابط کنونی به نظر می رسد که: همواره رفاه در اروپا نا برابر تر از آمریکای شمالی توزیع شده است. این جمع بندی از طرف تیمی از پژوهش گران برجسته آمریکایی پس از مطالعه ده ها منطقه حفاری باستان شناسانه به عمل آمده است. همکاران هلندی آنها نسبت به این قضیه تردید دارند.
به نظر دانشمندان نابرابری اقتصادی به توسعه کشاورزی و پیچیدگی جامعه بستگی دارد. هرچه سطح رشد و توسعه بیشتر باشد، نابرابری بیشتر است. زمانی که شکار گران و گرد آورند گان هنوز در اطراف و اکناف سرگردان بودند نسبت به زمانی که انسان در محل ثابتی سکونت گزید نابرابری کمتر بود، محصولات زراعی رشد کرد و پرورش حیوانات اهلی شروع شد.
باستان شناسان 62 منطقه را مد نظر قرار دادند. در اروپا و آسیا مناطقی با قدمت 2000 تا 11000 سال مورد برسی قرار گرفتند. در آمریکای شمالی حفاری هایی به قدمت 300 تا 3000 سال بررسی شدند، آنها جهت بررسی مسئله نابرابری اندازه خانه ها را معیار قرار دادند. هرچه تفاوت بین مسکن های بزرگ و کوچک بیشتر بود، نابرابری نیز بیشتر بود.
نابرابری به مرور زمان افزایش یافت، ولی این مسئله در اروپا و آسیا در ابعادی گسترده تر از آمریکای شمالی به وقوع پیوست. در آمریکای شمالی اندازه خانه ها نسبتاً همسان و برابر باقی ماند. علت تفاوت بین ارو-آسیا و شمال آمریکا از نظر پژوهش گران فقدان حیوانات اهلی بزرگ در آمریکای شمالی است.
ساکنان اروپا و آسیا اسب، گاو و خوک داشتند. که به پیشرفت جامعه کشاورزی کمک می رساندند: حیوانات اهلی می توانستند برای شخم زدن زمین و حمل و نقل کالا به کار گرفته شوند. به علاوه اسب ها امکان ظهور جنگ جویان زبده را ممکن ساختند. که به قول پژوهشگران طبیعت می توانستند موجب گسترش منطقه و رفاه شوند.
    آقای دیوید فونتاین استاد باستان شناسی دانشگاه لایدن در پاسخ متقابل می گوید: این که جمعیت بومی آمریکای شمالی کم و بیش گذشته ای جمع گرا داشته اند نظری جذاب است. « اما تفاوت با اروپا و آسیا و اعلام آن برای توضیح قضیه قانع کننده نیست ».
فونتاین: « طبق دیدگاه مولفین این مهم است که جوامع در محیط و نواحی واقع بوده اند که پیش از آن به مدت طولانی   کشاورزی در آنجا تجربه شده است. به هر حال شواهد قوی وجود دارند که در جوامع سفال گری در بخش های بزرگی از اروپا عوامل دیگری در حفظ نابرابری نقش بازی کرده اند – که مردم قادر به ساخت کالاهای لوکس مناطق دور دست بودند تا از آنها اسباب بازی هایی برای مسابقه بازی قدرت بسازند ».
فونتاین مصرح می کند که در اروپا نیز آثاری از سنت های جمع گرایی یافت شده اند. در اوکراین دفینه های زیادی مربوط به هزاره جهارم پیش از میلاد مسیح پیدا شده اند، که خانه ها هم اندازه هستند.« اگر روی این قبیل چیزها حساب کنید، فکر می کنم که تفاوت کمی بین آمریکای شمالی و اروپا وجود دارد ».
لیندرت لووه کویمانس، استاد برجسته باستان شناسی ماقبل تاریخ این مطلب را چنین خطاب می کند « بلند پروازی بیش از حد ». « منطقه ای بزرگ، دوره ای طولانی و با حاشیه های فراوان در داده ها. درک نمی کنم که مولفین می خواهند چه چیزی را نشان بدهند؛ تفاوت و تمایز اجتماعی در سراسر جهان به طور موزون اتفاق نمی افتد. این را نمی فهمیم؟ ».

نقل از: روزنامه فولکس کرانت
کور اسپک اسنایدر- آمستردام