سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

مشخصه های اقتصاد ملی . شاخص رشد و اثربخشی ان-اردشیر قلندری


اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱۵ اسفند ۱٣۹۷ -  ۶ مارس ۲۰۱۹


 
در یک دیالوگ فیسبوکی با یکی از دوستان ح. ر. به این نتیجه رسیدیم که در باب اقتصاد ملی مساله ای را طرح کرده به گفتگو بگذاریم. از طرفی نیز پس از سرج در انترنیت در مورد اقتصاد ملی مقاله ای که به جوانب گوناگون این موضوع پرداخته باشد نیافتم. از این روی، تصمیم این شد که در منابع روسی زبان مطالعاتی داشته نتایج انرا منتشر نمایم.
اقتصاد یا ترازمان از ریشه یونانی οἶκος شیوه تولید، مدیریت کسب و کار، νόμος خانه، منطقه (سرحد) مدیریت امور میباشد. بدین ترتیب، اقتصاد، مجموع مناسبات اجتماعی، متناسب بر سطح فرگشت نیروهای مولده جامعه، شیوه تولید غالب در جامعه میباشد. همزمان، اقتصاد؛ سازماندهی، ساختارها و موقعیت فعالیتهای اقتصادی در صنایع نیز گفته میشود.
ژان باتیست سه ٣ عامل برای اقتصاد تعیین نمود: تولید، کار، و زمین که به تئوری سه عامل معروف است. این سه عامل فوق "دارایی های مولد" را ایجاد مینماید.   
پس اقتصاد سیستم تولید و توزیع، تبادل و مصرف کالا و خدمات، همچنین علم مطالعه بیشترین شیوه های اثربخشی کاربرد از منابع محدود است. اساس اقتصاد تولید کالاست، بدون تولید تجارت و یا تبادل و مصرف ممکن نمی باشد.
تولید ینی تهیه و تبدیل یک شی مادی، البته خدمات نیز از انجایی که بفروش میرسد تولید نامیده میشود. تولید نیاز به منابع طبیعی، ابزار و نیروی کار دارد.
توزیع، ینی ارائه منابع محدود به شرکتها و صنایع مختلف.
مصرف، ینی بهره برداری از کالا و خدمات در راستای ارضای نیازها.
تبادل، سامانه پیچیده انتقال فراورده از تولید کننده به مصرف کننده است.   
در یکی از درسنامه های دانشگده اقتصاد روسیه امده است: همانطور که اطلاع دارید، اقتصاد کلان در باب پژوهش کارکردهای اقتصادی بمثابه یک واحد کل عمل مینماید. ثقل مرکزی در این بخش تئوری اقتصاد به اقتصاد ملی اختصاص دارد. اقتصاد کلان اقتصاد ملی را بمثابه سامانه ای واحد بررسی، محتوای مفاهیم انر اشکار میسازد.
ماهیت اقتصاد ملی شامل سیستم موجود بازتولید ملی و اجتماعی دولت در رشته ها و اشکال اجتماعی کار در تعامل میباشند، که در بازه بلند مدت فرازمندی فرگشت تاریخ کشوری مشخص پدیدار میگردند. تاریخ و فرهنگ سنتی، موقعیت جغرافیایی دولت ها، نقش انها بر تقسیم کار جهانی بسیاری از سایر مساله، تاثیر ویژه ای بر اقتصاد ملی دارد.
پرواضع استکه، اقتصاد ملی بعنوان یک سامانه واحد به کُندی، گام بگام، در فراشد فرگشت اعم کنشهای روزمره انسانها ایجاد می شود. طبیعتا نه در پایین ترین سطح فرازمندی جامعه بشری، بل زمانی که جامعه به ملیت فراروید پدیدار می گردد. در فرایند تقسیم کار، تخصصی شدن و همیاری، توسعه تجارت و ژرفش ادغام روابط میان کشورها و مناطق دگردیسگی در ساختارهای دولتی رخ میدهد.   
لئونتیف دارند جایزه نوبل در چارچوب کلی اقتصاد ملی را چنین تعریف میکند: اقتصاد ملی، یک سامانه خود تنظیم گر، از میان تعداد زیادی از انواع فعالیتهای گوناگون که در تعامل با هم هستند، میباشد". برخی دیگر از اقتصاددانان معاصر براین باروند که اقتصاد ملی بمثابه فضایی خاص، با شکل ویژه فعالیت های اقتصادی محلی میباشد.
بازلو و شاموف برای اقتصاد کلان دو رویکرد را مورد بررسی قرار میدهند:
۱. فنی- تکنولوژیکی جایی که توجه اصلی بر ساختار و عناصر اقتصادی متمرکز است، ینی، در جایی که اقتصاد ملی در اعم رشته ها و انواع تولیدها، وضعیت انها، در حجم تولیدات و یا کارکرد خدمات، با کیفیت انها، سطح منابع مصرف شده، درجه اجرای قراردادها مشخص شده باشد، مورد بررسی قرار گیرد.
۲. زمانی که رویکرد اجتماعی- اقتصادی برپایه مفهوم تولیدات اجتماعی باشد، بازتولید اجتماعی دارای قلمرویی مشخص، در راستای تعیین مرزهای دولتی کشور باشد.
اقتصاد ملی در دو نوع ساختار دیگر نیز موجود است.
۱. ساختارهای اقتصادی، تعیین کننده کارکرد واحدهای اقتصاد ملی. این بخش علاقمند به مطالعه ماهیت تعامل میان انها است تا جایی که ماهیت تعامل میان انها بیانگر محتوای اقتصاد ملی میباشد.
۲. ساختارهای غیر اقتصادی، تعیین کننده کارکرد واحدهای غیر اقتصادی – فرهنگ، اموزش و پرورش و غیره میباشد. واکاوی انها موجب علاقمندی به ان سطحی میگردد، که این واحدها و تعامل میان آنها سبب تاثیر بر کارکردهای اقتصاد ملی گردد.   
ساختارهای اقتصاد ملی درواقع، مجموعه ای از ترکیبات غالبی پایدار، قادر به بازتولید تعامل کارکردهای مختلف واحدهای اقتصاد ملی باشد. ساختارهای اقتصاد ملی به اشکال ذیل میباشند: ۱) اقتصاد خانگی، ینی بررسی ساختار اقتصاد ملی در چگونگی تعامل با اقتصاد خانگی میباشد. باید توجه داشت که اقتصاد خانگی نهادی قدرتمند اقتصادی استکه، بخش قابل ملاحظه ای از ثروت ملی را تولید، برماهیت سایر تعاملات تاثیر می گذارد. ۲) ساختار اجتماعی، که با تقسیم اقتصاد ملی به بخش های مشخص پدیدار میگردد، که در درون خود در تعاملی محدود قرار دارند. این تقسیم در معیارهای مختلف، مانند گروه های از مردم، شرکتها، انواع کار صورت میگیرد. معمولا شامل بخش های اقتصاد دولتی و خصوصی میگردد. ٣) ساختار رشته های صنعتی، شامل بخش های اقتصادی و ماهیت و ذات تعامل میان انها میگردد. رشته های اقتصاد ملی- اقتصاد ملی واحدی است، که در فراشد تولید اجتماعی وظایف کارکردی مشابه ای را انجام میدهد. این نوع ساختار از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا که امکان پیش بینی کیفی توسعه اقتصادی را فراهم میسازد. ۴) ساختار منطقه ای، شامل واکاوی توزیع جغرافیایی نیروهای مولده در چارچوب اقتصاد ملی – تقسیم ان به مناطق مختلف اقتصادی میگردد. ۵) زیرساختهای اقتصاد ملی، برپایه تعیین نوع و ماهیت تعامل میان حوزه های اقتصادی صورت میگیرد. ۶) ساختار تجارت خارجی، شامل واکاوی ماهیت تناسب گروه های تجاری مختلف، واردات و صادرات انها میگردد.
بدین ترتیب، میتوان گفت که اقتصادی ملی سیستم تولید اجتماعی تاریخی در یک کشور است، که با انواع صنایع مرتبط، با انواع تولید در مجتمع عای منطقه ای، ینی سیستمی که همه اشکال تقسیمات کار را در برگیرد است.
اقتصاد ملی عبارت است از شرکتها، شرکتهای خانوادگی، دولتی، همه انچه که در یک سامانه تعاملات اقتصادی، در راستای اجرای کارکرد مشخص در تقسیم کار، جهت تولید نعمات اقتصادی باشد، است. اقتصاد خانوادگی عبارت است از مالکان اعم عوامل تولید که در مالکیت خصوصی میباشد. بخش شرکت های بازرگانی بیانگر مجموع شرکتهای به ثبت رسیده در کشور است. بخش دولتی شامل: کلیه نهادها و موسسات تولیدی میباشد. فعالیت های اقتصادی دولتی بمثابه امور اقتصادی کلان شامل، خرید کالا، وصول مالیات و عرصه پول میگردد. اهداف عمده کارکردهای اقتصاد ملی عبارت است از: ارضای مصرف کشور، که برپایه برخی اهداف ذیل صورت میگیرد: ۱. ثبات، رشدپایدار اقتصادی و ثبات نرخ بها. ۲. نرخ بالای اشتغال و تقسیم عادلانه درامدها. ٣. ثبات مثبت برایندها در تجارت خارجی. ۴. صیانت از محیط زیست و بهبودی محیط زیست مردم. اقتصاد ملی کشور شامل حوزه تولیدی (دارایی های مادی و غیرمادی) و غیر تولیدی میگردد.   
اقتصاد ملی دارای مشخصه هایی میباشد:
۱. جغرافیای اقتصادی واحد، قوانین، واحد پولی، سامانه مدیریتی، و بازار ملی بمثابه فضای اقتصادی واحد، متحد کننده بازار های محلی
۲. رابط اقتصادی تنگاتنگ میان نهادهای اقتصادی برپایه اصل تقسیم کار با مجتمع های بازتولید.
٣. یک مرکز مدیریت-اقتصادی واحد، در راستای انجام برنامه های تعیین شده، مدیریت، تنظیم، کنترل و همیاری.
۴. فرایند تولید بدون وقفه، توزیع، تبادل و مصرف ثروت و خدمات و ارزشمندی های معنوی
۵. عمومیت شرایط مدیریت و محیط اقتصادی برای نهادهای اقتصادی در اعم اشکال مالکیت و اشکال سازمانی، تعامل فعال بین انها.
۶. ضرورت صیانت یک نسبت خاص مابین اجزای جداگانه – زیر سیستم.
۷. ماهیت و ویژگی اقتصاد ملی در یک شرایط تاریخی خاص پدیدار میگردد.
٨. شناخت "ملت" بمثابه یک ویژگی خاص، که امکان شناسایی مفهوم "اقتصاد ملی" را میسر سازد.
۹. قلمرویی مشخص، در راستای تعیین مرزهای دولتی کشور.
پس از فروپاشی شوروی، جهانی شدن روابط، پیچیدگی و تقسیم تولید، صدور سرمایه به همراه صدور صنعت، مفهوم اقتصاد ملی نیز دستخوش تغییر می گردد. اگر در گذشته اقتصاد ملی بمعنای تولید جزء بجزء فراورده در یک قلمروی جغرافیایی بود، اینک شکلی پیچیده گرفته، تولید کننده برخی قطعات را از کشورهایی دیگر خریداری مینماید. برای مثال ما از خودروی ملی سخن می گویم، که تنها برخی قطعات در داخلی اما موتور ان میتواند از نیسان باشد. بنظر میاید، که روند فوق در اینده ای نزدیک موجب شود مشخصه های یک اقتصاد ملی کاملا دگرگون گشته، دچار تعریف بنیادی گردد.
با پیشرفت روبات های تولید کننده، طبیعتا نقش نیروی انسانی در امور تولید کمتر میگردد، در اینصورت بسیاری از مفاهیم باز تعریف میشوند، حتی مفهوم طبقه کارگر(پرولتاریا)، مطالبات و شکل مبارزات اتی ان طبیعتا دگرگونه خواهد شد.

منابع:

۱. اقتصاد ملی و مفاهیم، ساختار ها و اشکال ان، به زبان روسی
۲. دوره تئوری اقتصادی، به زبان روسی
٣. مفهوم اقتصاد ملی و سازوکار کارکردهای ان، به زبان روسی
۴. مشخصه های اقتصاد ملی، به زبان روسی


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست