خاتمی: نظام را قبول داریم و در انتخابات شرکت می کنیم
گفتمان چپ شکست خورده و از رده خارج است



اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۰ شهريور ۱٣٨۶ -  ۱ سپتامبر ۲۰۰۷


محمد خاتمی گفت: بعضی روشنفکران تحت تاثیر فضای چپ موجود وقت، گفتمان چپ مذهبی را رایج کردند.گفتمانی که در دنیا شکست خورده و از رده خارج شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی بنیاد باران، رئیس جمهور سابق کشورمان در دیدار باجمعی از اعضای شورای مرکزی و اعضای فعال "انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز" تاکید کرد: در مورد انتخابات ما با نظام قهر نکرده‌ایم، بلکه انتظاراتی داریم که امیدوارم برآورده شود؛ما در انتخابات شرکت می کنیم و حق ما هم هست که شرکت کنیم؛ باید زمینه انتخاب آزاد فراهم شود و هرچه مردم گفتند پذیرفته گردد.
خاتمی با اشاره به اینکه تجربه تاریخی ما مبنی بر اجماع بر نخواستن است،تاکید کرد: ما بر روی خواسته ها اجماع نمی کنیم و اصلاً خواسته هایمان را معین نکرده‌ایم و بعد از آن تلاش نکرده‌ایم تا حول محور آن خواسته اجماع کرده و حرکت خود را شکل دهیم ؛این مشکل بزرگ تاریخی ما است.
رئیس بنیاد باران وظیفه تشکل هایی چون انجمن فرهنگ و سیاست را روشن کردن خواسته ها دانست تا اجماع حول خواسته ها شکل گیرد.
وی تاکید کرد: در مورد ائتلاف متاسفانه هم در مباحث تئوریک و هم در مباحث عملی این آشفتگی ها وجود دارد. این مشکل در اصول گرایان، اصلاح طلبان و حتی روشنفکران ما هم وجود دارد و این رسالت اندیشمندان و تشکل های اصیل است که چنین موضوعاتی را مورد بررسی قرار دهند و از دل آن گفتمان وحدت را پدید آورند.یکی از رسالتهای ما تبیین اصول اصلاح طلبی است.
رئیس بنیاد باران با اشاره به تولد امام دوازدهم انقلاب اسلامی را منسوب به وی و اسلام دانست و تاکید کرد؛ ما افتخار می کنیم که در آن مسیر قدم بر داریم.
خاتمی افزود : آیا آنچه مرضی آن بزرگواران از رسول اکرم تا حضرت بقیه الله این نیست که ما فقط جشنهای بزرگ گرفته و به ظاهر به آنها اظهار ارادت کنیم و بعد زندگی اجتماعیمان هیچ گونه ارتباطی با آنها نداشته باشد؟ بلکه باید در زندگی فردی و اجتماعیمان هم نشان دهیم که پیرو آن بزرگان هستیم.
رئیس جمهور سابق افزود: در سال ۵۶ که درگیری‌ها و کشتارها و چهلم ها اوج گرفته بود امام اعلام کردند که امسال جشن نیمه شعبان نداریم؛ چون قطعاً وضع آن زمان مرضی حضرت بقیه الله نبود و ما باید اعلام می کردیم که از این وضعیت ناراضی هستیم و عزاداریم .همانجا یک عده ای در برابر امام ایستادند و بعضی از کسانی که امروز خیلی ادعای دفاع از اسلام و تلاش برای دفع مفسدین و نزدیک دانستن اندیشه خود با اندیشه اصلی امام را دارند آن زمان امام را تخطئه کردند ودر قم جشن مفصلی را در دهن کجی به امام برگزار کردند.البته باید دید کدام یک از این جریانها در مسیر امام زمان هستند.
خاتمی سپس این مسئله را مسئله ای تاریخی و نه فردی دانست و افزود: در طول تاریخ ما چه مسئله ای وجود داشته ؟ دین چه جایگاهی داشته ؟ سیاست خارجی چه جایگاهی داشته ؟ حاکمان استبدادی کجا بوده اند ؟ روشنفکران و نخبگان ما چه جایگاهی داشته اند؟توده مردم ما در چه وضعیتی بوده اند ؟ و چه تحولات و حوادثی از مشروطیت به بعدو قبل از آن رخ داده است؟ آیا می توان یک خواست مشترکی را که برآمده از وجدان جامعه باشد استنباط کنیم ؟ و اگر می خواهیم خدمتی به مردم ، جامعه و تاریخمان انجام دهیم باید همسو با این خواست تاریخی باشیم تا پایگاه تاریخی اجتماعی و مردمی خود را داشته باشیم و گفتمان ما متناسب با آن خواست تاریخی باشد.
وی افزود: ما در حرکتهای اجتماعی ۱۰۰تا ۱۵۰ سال گذشته کاملاً سه اصل مشترک "آزادی خواهی"، "استقلال خواهی" و "پیشرفت خواهی" برخواسته از وجدان و خواست جامعه را مشاهده می کنیم و کم و بیش در کشورهایی نظیر کشور ما و به خصوص کشورهای اسلامی و برخی کشورهای جهان نیز چنین چیزی وجود دارد که هم تحت تاثیر دین، هم تحت تاثیر شرایط خودشان و هم تحت تاثیر شرایط جهانی بوده اند.
رئیس بنیاد باران تعبیر خود از آزادی را با ولنگاری متفاوت دانست و به فرمایش حضرت علی اشاره کرد که؛ مقدس نیست امتی که در آن مظلوم نتواند بدون لکنت زبان در مقابل ظالم بایستد و حرفش را بزند و نگرانی نداشته باشد.
وی افزود: اگر ما فقط به مسئله آزادی بیندیشیم و آن را بر طبق معیارهایی که ابتدا در غرب تجربه شده است و بعد تعریف شده است بپذیریم می بینیم از عقل محض کانت تا عقل تاریخی دیلتای که تاکنون هم تقریباً مورد قبول است ،بسیاری از این تعریف ها در بستر تاریخی و اجتماعی خود شکل گرفته و قابل تعمیم به همه جوامع نیست و نمی توان گفت چون غرب در حرکت خود به لیبرال دموکراسی رسید پس باید در جامعه ما هم لیبرال دموکراسی راپیاده کرد.اما آزادیخواهی مسئله مشترک همه انسانها در طول تاریخ بوده و به صورت بارزی در دوران ما تجلی کرده است.اما جامعه ما به علت مذهبی بودن و دینی بودن هویت مردم ، اسلامش را هم خواسته حفظ کند.
خاتمی تصریح کرد:هنر امام ارائه اسلامی بود که با خواست تاریخی مردم ایران مبتنی بر آزادیخواهی هماهنگ بود و اسلام ناب هم در عرصه اجتماعی همین است و اصلاً انقلاب برای تحقق همین آزادی و استقلال و رفع عقب ماندگی صورت گرفت. امروز نسل پیشتاز و روشنفکر ما باید فاصله خود را با سنت گرایانی که هیچ گونه دغدغه اجتماعی نداشته‌اند و همچنین روشنفکرانی که هویت تاریخی مذهبی مردم را نادیده گرفتند مشخص کند.
خاتمی سپس در ادامه گفت: من معتقدم آن اسلام اجتماعی که با خواست تاریخی مردم و سازگار با هویت مذهبی و معنوی مردم بوده است؛به صورت جمهوری اسلامی مطرح شده است که در دل آن آزادی یعنی آزادی سیاسی ،حق اظهار نظر ، حاکمیت مردم بر سرنوشت و حق ابراز رای و تعیین کنندگی حضور مردم و مسئول بودن حکومت در برابر مردم و نهادهای مردمی و قدرت داشتن مردم به جابه جایی قدرت بدون توسل به زور و خشونت وجود دارد و معنای دموکراسی و جمهوری هم همین است .
خاتمی در مورد گفتمان چپ مذهبی گفت: گفتمان دهه های اخیر حرکت اسلامی گفتمان چپ بوده است یعنی امام این گفتمان را مطرح نکرده است. امام اسلام و آزادی و سقوط دولت پهلوی را مطرح کرده است و بعضی روشنفکران تحت تاثیر فضای چپ موجود وقت، گفتمان چپ مذهبی را رایج کردند.گفتمان چپ هم در دنیا شکست خورده و از رده خارج شده است. پس از آن باز آشفتگیهایی به وجود آمده است و گفتمان اصلاح طلبی گاهی تنه به تنه لیبرالیزم زده است. چون ما مشخص نکرده ایم نظر مستقل خودمان چیست، اما می توانم در متن همه جریانات اسلامی روشن، جریانی به نام اصلاح طلبی را ببینم که باید چارچوب آن را مشخص و از نظر تئوری هم آن را قوی کنیم.
رئیس بنیاد باران در مورد کوتاهی نسبت به جریان دانشجویی گفت: کوتاهی نسبت به جریان دانشجویی را انکار نمی کنم ؛ممکن است ما هم کوتاهی کرده باشیم اما این مسئله باید در مجموعه دیده شود.
وی خطاب به اعضای شورای مرکزی و اعضای فعال "انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز"گفت : شما که با این همه مشکلات هنوز ایستاده اید، مانند نهالی هستید که باید در فضای آرام دوباره رشد کنید و تکثیر شوید و منشا حرکت درست دانشجویی باشید.
وی تصریح کرد:در عین حال باید توجه داشت که این حرکت که نظام را قبول دارد اما انتقاد هم دارد و معتقد است راهکارهای بهتری برای اداره نظام وجود دارد و می کوشد تا به حق خود در دسترسی به جایی نظیر مجلس ، دولت و دانشگاه که بتواند درآن منشا اثر باشد، برسد.در عین حال باید از تجربه قبلی استفاده کنیم و اولویتهایمان را مشخص کنیم تا دچار اختلاف نشویم.بخشی از هزینه هایی که حرکتهای آزادیخواهانه و مستقلی چون شما می توانند داشته باشند به خاطر تشخیص ندادن اولویتها است و اینکه طرف مقابل هم همه را به یک چوب می راند.
خاتمی با اشاره به انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در مورد انتخابات هم ما با نظام قهر نکرده ایم،از نظام انتظاراتی داریم که امیدوارم برآورده شود، ما در انتخابات شرکت می کنیم و حق ما است که شرکت کنیم. البته زمینه انتخاب آزاد باید فراهم شود و هرچه مردم گفتند پذیرفته گردد ؛ جوری نباشد که ته دل مردم و پیروزشدگان و شکست خوردگان این باشد که آنچه به وجود آمد طبق قانون و نتیجه خواست مردم نبود.باید مصلحت کشور را بگوییم که کشور ما در معرض تهدید است و اگر یک اقلیتی بیاید و همه را حذف کند و به نام اکثریت اعتماد متقابل مردم و نظام را از بین ببرد، امنیت نظام به مخاطره می افتد.البته باید نقد کنیم و هر نقدی را هم براندازی ندانیم.