اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲ آذر ۱٣٨۶ -  ۲٣ نوامبر ۲۰۰۷

چرخش قدرت درایران در محدوده ای مشخص، شفاف و روشن عمل میکند. دراین محدوده که خود مجموعه ای از گروه های سیاسی: اصول گرا، اصلاح طلب و- گروههای اجتماعی: روحانیون، مراجع، و-گروه های شبه نظامی: حزب الله، انصار، بسیج و..را در بر میگیرد، نیروها در پی وسعت دادن هرچه بیشتر به دامنه‍ی ثروت و قدرتشان صرف میشوند. برای حفظ این محدوده در در جه‍ی اول، و برای نبرد بر سر قدرت در درجه‍ی دوم، از سه ابزار دین، قانون، و زور استفاده میکنند. ابزار دین: شریعت، فقه و حوزه و روحانیت و مرجعیت، ابزار قانون: شورای نگهبان و قوه‍ی قضائیه و مقننه، و ابزار زور: گروه های سرکوبگر ونهادهای امنیتی و شبه نظامی و احیانا نظامی اند.
این محدوده به حدی برای عموم شناخته شده و آشکار است که گوئی جزیره ایست با دیواری بلند به رنگ سیاه که آن را از بقیه‍ی کشور جدا می کند. برای به وجود آمدن این جزیره‍ی قدرت اما مردم بهای گزافی پرداخت کرده اند. در ابتدای انقلاب، سازندگان این جزیره با کمک نیروهائی سیاسی نظیر حزب توده و فدائیان خلق و دیگران، به مصاف نهضت آزادی و جبهه‍ی ملی رفتند، آنگاه با بی تفاوتی همین نهضت اولین منتخب حقیقی و واقعی تاریخ ایران، یعنی اولین رئیس جمهور را از سر راه خود برداشتند و با این کار بی اعتنائی خود را به رأی مردم اعلام داشتند. آنگاه حساب حزب توده و بقیه را تصفیه کردند و جزیره را پاکسازی نمودند. پس از آن دین را اسطوره کردند و با آن به ارعاب مردم پرداختند تا به مطامع خویش برسند. اکنون همگان آنان را بانام و نشان و سابقه می شناسند.

اما در حقیقت هرسه ابزار دین و قانون و زور عمدتا در اختیار اصولگرایان است. تنها ابزار متفوق اصلاح طلبان نقشی است که در امر کمرنگ کردن بریدگی جزیره‍ی قدرت با مردم می توانند ایفا کنند. به این ترتیب که با تعامل با قدرتهای خارجی یا با روابطی که با تشکیلات غیردولتی یا دولتی خارج، یا روابطی که با بخشی از اپوزیسیون ایرانی خارج ازکشور، یا با خودداری از خشونت عریان نسبت به برخورد با دانشجویان یا رسانه ها و یا زنان دارند، موقعیتی برای خود فراهم آورده اند که می توانند آن دیوار سیاه جزیره‍ی قدرت را رنگ آمیزی و کم رنگ کرده تا کمتر دیده شود. به این دلیل از سوی مجموعه‍ی "نظام" باآنان به کجدارومریز رفتار میشود تابرای روز ضرورت ازآنان استفاده شود.

هرچه زمان می گذرد، بریدگی حاکمیت از مردم بسیار آشکار ترمیشود. اکنون، برای تداوم حیات جزیره‍ی قدرت، حاکمیت آشکارااعلام میکند مقدم برشهروندان و حقوق ومنافع آنها، حفظ "اسلام عزیز"(متمرکز شده درولایت مطلقه)، نظام مقدس وروحانیت است. جواد لاریجانی عضو تشخیص مصلحت نظام به خبرگزاری فارس می گوید: "رئیس جمهور در چارچوب سیاست حرکت می کند و جابجایی علی لاریجانی فقط به خاطر این است که احمدی نژاد آنطور که می خواهد منافع دولت را پیش ببرد" . یعنی چارچوب سیاست منافع دولت است. در ذهن وسخن آنان مردم جائی ندارند ومنافع دولت با منافع مردم درتضاد قراردارند. دیدشان در محدوده‍ی حفظ جزیره‍ی قدرت عمل میکند. دلیل اینکه اصلاح طلبان دردوران هشت سال حکومت کاری برای مردم نکردند، نتیجه‍ی همین بینش بوده است نه اینکه می خواستند و نتوانستند. اصولا در بینش آنان خارج از جزیره‍ی قدرت، حقوقی وجودندارد. سعیدحجاریان یکی از نظریه پردازان اصلاح طلب در پرسش و پاسخی که در سایت نوروز متعلق به حزب مشارکت منتشر شد، در پاسخ به این سئوال "۱۹ -علی محمدی: باآرزوی سلامتی برای شمابه نظر شما چرا باید از این نظام حمایت کرد؟"- می نویسد- " سعید حجاریان: البته می‌توان سکوت کرد، اما به هرحال قوانین جاری، خود را بر آدم‌ها تحمیل می‌کند. به قول شاعر که می‌گوید:
هرکه گریزد ز خراجات شاه
خار کش غول بیابان شود"
با کمی دقت به این جواب پرمحتوا، خواننده‍ی عزیز متوجه میشود که ایشان برای انسان کوچکترین کرامتی قائل نمی باشد. از دید ایشان انسان یا باید خراج به شاه بدهد و یا خارکش غول بیابان باشد. درعمل هم می بینیم اکبرگنجی و امثال او به محض گریز از خراج "نظام"، خارکش غول بیابان شدند غافل از اینکه راهی دیگر هم هست وآن آزاد شدن می باشد. این ایدئولوژی حاکم بر اصلاح طلبان است که به هرقیمت باید این نظام خودساخته را قدسی دانست و به آن گردن نهاد. دراین بینش مردم برای نظام اند نه نظام برای مردم. اصرار دارند که این سرنوشت محتوم ایرانی است و قابل تحول هم نیست. همین شعار" خودی و غیر خودی" که از سوی اصلاح طلبان مطرح شد، نماد همین ایدئولوژی است. آن کس که درجزیره‍ی قدرت است خودی، و خارج ازآن غیر خودی تلقی میشود.وهرگاه کسی از غیرخودی ها حاضر به خراج دادن نباشد وسخن از کرامت انسان بزند، اگر مقدور باشد ازمیان برداشته میشود، اگرنه سانسور میشود ویا به هرطریق ممکن بااو مقابله میشود. دکتر سامی و داریوش و پروانه‍ی فروهر و... سربریده میشوند، بنی صدر سانسور میشود و نویسندگان ترورمیشوند وحتی ازخودی های "غیرخودی" نظیرآغاجری به جرم انتقاد از روحانیت ازسوی روحانیت به اعدام محکوم میشود و دانشجویان به زندان می روند و... دراین ایدئولوژی، نظریه‍ی "فشارازپائین و چانه زنی دربالا" هدفی جز بدست آوردن کمی بیشتر از قدرت را نمی تواند درپی داشته باشد. اگر غیر از این هم می بود چرااصلاح طلبان در ایجاد این جزیره‍ی قدرت نقشی اساسی ایفاء کردند؟ اگر به اشتباه خود پی برده اند، چرا برای نمونه دراین سی سال حتی یک انتقاد هم دراین مورد از هیچ یک از آنان دیده وشنیده نشده است؟ چراحتی یک بار عملا از حقوق مردمی که درخارج ازاین جزیره‍ی قدرت قراردارند(حتی ازمیان طرفداران خودشان) دفاع نکرده اند؟ از دیدگاه آنان برای داشتن حقوق باید خراج به شاه داد. اینست جلوه‍ی سیاسی جامعه‍ی برش خورده‍ی ایران.

اما ازآنانی که در خارج از جزیره‍ی قدرت هستند ودرنتیجه غیرخودی به حساب می آیند و به افسانه‍ی "اصلاحات" دل خوش کرده اند باید پرسید آیا قریب سی سال تجربه برای درک اینکه نظام نه به رأی مردم، نه به حقوق مردم و نه به نظر مردم کوچکترین اهمیتی نمی دهد کافی نیست؟ تا کی وچراباید به نام اصلاحات و اصلاح طلبی به استبدادتمکین داد؟ خارج از جنبه های سیاسی ، این رویکرد از جنبه‍ی اخلاقی هم قابل دفاع نیست. چگونه انسان این ذلالت را میتواند برخود تحمیل کند که معدودی درخیمه شب بازی انتخاباتی که راه می اندازند ازیک ملت بخواهند به کسانی که آنان صلاح می دانند رأی دهند تا به مجلسی که آنان می پسندند روانه سازند؟ درحالیکه نتیجه‍ی هفت بار چنین انتخاباتی و چنین مجلسی جز فساد و تباهی و نکبت و عقب ماندگی و هرزه گری و نابودی سلامتی ومال و اموال مردم چیز دیگری نبوده است؟ تاچند دهه‍ی دیگر باید این تجربه را ادامه داد؟ نقطه‍ی پایانی وحد و مرز زمانی و چگونگی این تجربه کجاست؟ حکم حکومتی ای که مجلس ششم دریافت کرد و به آن تمکین داد نمی بایستی به عنوان نقطه‍ی پایانی این تجربه تلقی میشد؟ دم خروس را باید قبول داشت یا قسم ابوالفضل را؟ این خراج ها را ازبابت کدام غول بیابانی باید پرداخت نمود؟ چراباید برای بزک کردن بی عدالتیها، تجاوزها، فشارهای نظام حاکم برمردم، به نام اصلاحات و با ابزار انتخابات به آن کمک کنیم؟ خراجی را که آقای حجاریان با سکوت کردن به اصلاح طلبان توصیه می کند، از بابت خدمتی است که ازسوی قدرت دریافت می کنند تا "خودی" به حساب آیند. معنی خراج دادن به قدرت هم همین است که حامی خراج بده باشد. اما شمای "غیرخودی" به چه مناسبتی خودرا موظف به خراج دادن می کنید؟ مگر باخراج دادن میتوان ایفای حقوق نمود؟ الا اینکه شماهم حقوق و کرامت انسانی را فراموش کرده و به دنبال حامی بگردید.

از "غیرخودی" هائی که هنوز به "اصلاحات" دل خوش دارند دعوت میکنم با کمی انصاف به آنچه که درکشورمی گذرد نظرکنند. اگر درجامعه ای بودیم که حکومت مستبد بود اما مردم در تأمین نسبی به سر می بردند ودغدغه‍ی فردای خودرا نداشتند، دربخشهائی عدالت اجرامیشد، قضاوت سالم بود، می گفتیم مسئولین می خواهند خدمت کنند اما ایدئولوژی و مدیریت نامناسبی دارند که باید به اصلاح آن به هر طریقی همت گماشت. اگر حکومت دمکراسی بود ووضع اقتصادی و فرهنگی خراب بود، وظیفه‍ی همه بود که با کمک یکدیگر کشور را اصلاح کرده و بسازند. اگر حکومت مستبد واقتصادسالم وفرهنگ ناسالم بود، میگفتیم باید به اصلاحات ایدئولوژیکی و فرهنگی دست زد. واگر.... افسوس و صدافسوس درکشوری زندگی میکنیم که استبدادش نه ایدئولوژیک که یک ابزار سرکوب است، و دراین صورت چه جای قابلیت اصلاح شدن دارد؟ اقتصادش نه انحراف سیاسی دارد و نه سوء مدیریت اما اقتصادی مافیائی است که اصلاح آن یک شوخی بیش نیست. فرهنگ واخلاق آن به دلیل وجود استبداد ابزاری و اقصاد مافیائی، غیرقابل دسترسی برای اصلاح شدن است.
باید کوشید به جای خراج دادن به چنین حاکمیتی، اوراواداشت تا به انتخاباتی آزاد تن دردهد که نمایندگان واقعی مردم، قبل از اینکه جامعه به خروش آید تغییرات اساسی را که لازمه‍ی برون رفت از وضع رقت باری که کشور درآن گرفتارشده است را انجام دهند. آنگاه است که می توان به اصلاحات امید بست. نباید زیربار خیمه شب بازی انتخاباتی رفت. باید مقاومت کرد و مردم را به مقاومت خواند. اگر در انتخابات قبلی، همه‍ی مردم و یک پارچه زیربار این تزویر نمی رفتند، آیا حاکمیت توان ادامه‍ی رویه‍ی استبدادیش را داشت؟ اما هیچ جناحی درداخل رژیم (خودی ها) آرزوی چنین روزی را ندارد. زیرا وضع کنونی، ساخته و پرداخته‍ی معماری سی ساله‍ی خودآنها است. نباید فریب اصلاح طلبی و اصولگرائی را خورد.
اصلاح طلبان درتضادی ژرف گرفتارند وتا زمانی که از آن رها نشوند، ازاقبال مردم محروم خواهند ماند زیرا آنها را در ابهام قرارداده است. این تضادازآنجا مایه میگیرد که تمام توان وفعالیتهای سیاسی خودرا فقط درزمان انتخابات به هدف دستیابی به مقامات دولتی به سرمایه می گذارند. وهمه‍ی امیدشان هم نه به قوت های خویش، بلکه درضعفهای اصولگرایان متمرکزکرده اند. اما ازسوئی اصولگرایان را متهم می کنند که از ابزار نظارت استصوابی برای کنار زدن آنان از قدرت استفاده می کنند واز سوی دیگر بیش از اصولگرایان مردم را تشویق می کنند تا در انتخابات شرکت کنند. به این ترتیب خود را در موقعیت "خارکش غول بیابان" قرارمی دهند. باید روشن وشفاف کنید، اگر انتخابات آزاداست چرا تهمت می زنید؟ اگر آزادنیست، چرا درآن شرکت می کنید؟ حقیقت اینست که شما مخالف اصل نظارت استصوابی نیستید، نگرانی شما از آن جهت است که قدرت رادردست ندارید تا همان کنید که آنها بابقیه می کنند. تا به آزادی و کرامت همه‍ی انسانها باورنیاورید و به آن عمل نکنید همواره دراین تضاد خواهیدماند.
به نظر من اصلاح طلبانی که به آزادی باوردارند و خود را دراین تضاد می یابند، باید خویش را هرچه زودتر ازاین گرفتاری برهانند. مطمئن باشند غول اجازه‍ی غول شدن به خارکشش را نخواهد داد زیرا درآن صورت خود نقش غول بودنش را ازدست خواهد داد. از بعداز کودتای خرداد۶۰ بدین سو، این اولین باری است که بنابه نوشته‍ی رسانه ها، دکتر ابراهیم یزدی ازمردم دعوت کرده است تا برای حل و فصل قضیه‍ی اتمی به خیابانها بیایند. چنانچه فعالان سیاسی ما ازقبل به مردم اعتماد میکردند و آنان را درسرنوشت خود سهیم می دانستند و از آنان برای احقاق حقوق خود همین دعوت را به عمل می آوردند، آیا اکنون مسئله ای بنام انرژی هسته ای وجود می داشت؟ به همین ترتیب درمورد انتخابات و با تجربه‍ی گذشته، فعالان سیاسی باید برای دستیابی به یک انتخابات آزاد از مردم دعوت کنند تا عملا به قدرت به دستان نشان دهند که خواستار انتخاباتی آزاد هستند و خودی و غیرخودی را برای همیشه از ذهن خود پاک کنند. باید خود را آزاد کرد، از ابهام بیرون آمد، با مردم شد تا اعتماد آنان را جلب کرد تا مردمسالاری توانائی خود را بروز دهد که غولها در برابر این توانائی عاجزند.

Mizan.۵۷@gmail.com