سه هزار نامه رد صلاحیت
گزارش روزنامه ی اعتماد از رد صلاحیت های گسترده



اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣ بهمن ۱٣٨۶ -  ۲٣ ژانويه ۲۰۰٨


روزنامه ی اعتماد - حامد طبیبی: «داوطلب نمایندگی انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی. سلام علیکم، احتراماً در اجرای ماده ۲۹ آیین نامه اجرایی، بدین وسیله به آگاهی می رساند که در جریان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان نمایندگی هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، صلاحیت شما احراز نگردید...». جملات فوق بخشی از محتوای نامه یی بود که روز گذشته چهره بیش از سه هزار تن از داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس هشتم را درهم فرو برد؛ امری که حاکی از ردصلاحیت گسترده کاندیداهای اصلاح طلب و مستقل بود و برخی گزارش ها حکایت از آن داشت که ردصلاحیت حتی از دوره هفتم مجلس نیز فراتر رفته است. در این نامه که نام و امضای هیات های اجرایی - مرکب از نمایندگان وزارت کشور فرمانداری ها و معتمدان معرفی شده از سوی این دو نهاد دولتی- را در ذیل خود داشت در عین حال از داوطلبان درخواست شده بود که در صورت معترض بودن به نسبت «عدم احراز صلاحیت» از امروز به هیات های نظارت بر انتخاب منصوب شده از سوی شورای نگهبان مراجعه و شکایت خود را تسلیم کنند. اگرچه تا آخرین لحظات کاری روزنامه در شب گذشته، هیچ گونه آمار رسمی در خصوص میزان رد و تایید صلاحیت شدگان انتخابات از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام نشد اما شواهد و قرائن و آمارهای نیمه رسمی ستاد ائتلاف اصلاح طلبان و حزب اعتماد ملی از ردصلاحیت اکثریت قریب به اتفاق کاندیداهای اصلاح طلب در سراسر کشور و نیز در تهران حکایت داشت. از سوی دیگر وضعیت بسیاری از کاندیداهای مستقل یا «غیرهمسو» با جریانات اصولگرا نیز از قاعده فوق تبعیت می کند تا هشدارهای گاه وبی گاه مسوولان گذشته و حال نظام در خصوص تکرار تجربیات مجلس هفتم، رنگ واقعیت به خود بگیرد. اکنون و پس از اعلام نتایج اولیه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات می توان با قطعیت بیشتری دلایل نگرانی های ابراز شده از سوی اصلاح طلبان به ویژه سیدمحمد خاتمی در جریان ثبت نام و فرآیند تایید صلاحیت ها را مورد تحلیل قرار داد. در واقع پس از آنکه در روزهای منتهی به آغاز ثبت نام انتخابات مجلس هشتم برخی «علائم» و «فرکانس ها» در هنگام بیان حملات تند و مواضع سوال برانگیز اصولگرایان و حتی برخی مقامات رسمی دولت و مجلس علیه اصلاح طلبان با «شفافیت» بیان شد، بسیاری از سران اصلاح طلب، چشم انداز این انتخابات حساس و سرنوشت ساز را «مبهم» ارزیابی کردند. اگرچه فعالان سیاسی اردوگاه اصلاح طلبان تمام توان و انرژی خود را به کار بستند تا با رسانه های بسیار محدود خود، توجه مجریان و ناظران «کاملاً همسو»ی انتخابات مجلس هشتم را به شرایط «ویژه» و «حساس» داخلی و بین المللی جلب و نسبت به پیامدهای تکرار وقایع ناخوشایند انتخابات مجلس هفتم به انذار بپردازند اما روز گذشته «بی حاصل بودن» این هشدارها به وضوح قابل رویت بود. این چنین بود که برخی «شنیده های» روزهای گذشته جامه حقیقت پوشید تا صاحبنظران دلیل هجمه گسترده اصولگرایان به سخنان چند روز قبل سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح طلب سابق ایران را در راستای زمینه سازی برای اعلام ردصلاحیت تقریباً صددرصدی کاندیداهای اصلاح طلب و مستقل - در سراسر کشور - ارزیابی کنند. «عدم احراز صلاحیت» واژه یی است که در طول سال های گذشته اصلاح طلبان و بسیاری از حقوقدانان برجسته کشور آن را مغایر اصول روشن قانون اساسی مانند «اصل برائت» دانسته و خواستار جایگزین شدن روش نهادهای اجرایی و نظارتی با واژه «احراز عدم صلاحیت» شده اند.
در این میان با ردصلاحیت اکثریت قریب به اتفاق کاندیداهای ائتلاف اصلاح طلبان که به احزاب شاخصی مانند مشارکت، مجاهدین انقلاب، کارگزاران، مجمع روحانیون مبارز، همبستگی، حزب اسلامی کار و... تعلق دارند، سرنوشت اردوگاه انتخاباتی اصلاح طلبان در هاله یی از ابهام قرار گرفت. این در حالی بود که اصلاح طلبان بارها و بارها طی روزهای گذشته بر شرط خود مبنی بر حضور در انتخاباتی که امکان رقابت برای آنان وجود داشته باشد، پای فشرده اند. صریح ترین اظهارنظر در این خصوص نیز از جانب عبدالواحد موسوی لاری وزیر کشور دولت اصلاحات صورت گرفته بود. وی که اکنون به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری ائتلاف اصلاح طلبان، مسوولیت ساماندهی حرکت ائتلافی نیروهای منتقد وضع موجود در سراسر کشور را بر عهده دارد در کنفرانس خبری هفته گذشته خود در واکنش به گمانه زنی هایی در خصوص ردصلاحیت گسترده اصلاح طلبان این گونه به اظهارنظر پرداخته بود؛ «اصلاح طلبان تنها در یک انتخابات رقابتی و عادلانه حضور خواهند یافت و تاکید می کنم هیزم تنور انتخاباتی نخواهیم شد که کاندیداهای ما در آن حضور ندارند.»

نکته قابل تامل اما ردصلاحیت گسترده کاندیداهای منتسب به حزب اعتمادملی بود که پیش از این بخش های خبری صدا و سیما و خبرگزاری های نزدیک به دولت مانور تبلیغاتی پرحجمی را برای «جدا کردن حساب» این حزب از بقیه اصلاح طلبان در راستای اختلاف افکنی میان آنان به اجرا گذاردند.

روز گذشته اما اسماعیل گرامی مقدم سخنگوی این حزب به موضوع ناخوشایندی اشاره داشت؛ «در کل اخباری که به ما می رسد حکایت از ردصلاحیت بالای ۷۰ درصد از کاندیداهای ما دارد و ما به شدت از این موضوع نگرانیم.»

وی در گفت وگو با ایسنا، مشخصات این افراد را نیز بیان کرد؛ «در حوزه های انتخابیه مختلف چهره های سیاسی باسابقه و متدین و انقلابی احراز صلاحیت نشده اند.کاندیداهایی ماند کیان ارثی از حوزه انتخابیه اصفهان، عباسی فر (نماینده دور اول و دوم مجلس و عضو حقوقدان شورای نگهبان و یک دوره عضو خبرگان رهبری)، سیدرضا نوروززاده از حوزه انتخابیه اسفراین، مروتی از خلخال، جوادی حصار از مشهد ردصلاحیت شده که عموم این چهره ها سال ها تجربه نمایندگی مجلس داشته و شخصی مثل آقای کیان ارثی سال ها در دوره مبارزه همراه حضرت امام(ره) بوده است.»

اما اعلام کاندیداهای ردصلاحیت شده این حزب در تهران نشان از شرایط نگران کننده و موج گسترده تر ردصلاحیت ها نسبت به انتخابات مجلس هفتم دارد، جایی که چهره هایی مانند الیاس حضرتی با سابقه چهار دوره نمایندگی مجلس، جواد اطاعت، ابوالفضل شکوری، محمدجواد حق شناس و مسعود سلطانی فر نیز با تابلوی «ورود ممنوع» هیات های اجرایی مواجه شدند. خبرها حاکی از آن است که چند فعال مطبوعاتی اصلاح طلب هم که کاندیدای انتخابات شده بودند نیز به همین سرنوشت دچار شدند. طرفه آنکه علاوه بر چهره های شاخص احزاب مشارکت و مجاهدین انقلاب که به طور کامل از صحنه انتخابات حذف شدند، تعداد قابل توجهی از معدود نمایندگان فعلی فراکسیون خط امام مجلس با مهر قرمز «عدم احراز صلاحیت» روبه رو شدند که شگفتی های انتخابات مجلس هشتم را تکمیل کرد.

تا لحظه تنظیم این گزارش اکبر اعلمی، شیخ قدرت الله و محمد علیخانی، مهرانگیز مروتی، نورالدین پیرموذن، ولی الله شجاع پوریان، رسول صدیقی بناب، سیدرضا نوروززاده، حسین آفریده، شهریار مشیری، حبیب زاده، مقنیان و داریوش قنبری از جمله نمایندگان اصلاح طلبی هستند که ردصلاحیت شده اند.

همچنین اکثر قریب به اتفاق چهره های شاخص اصلاح طلب که سابقه نمایندگی در مجلس ششم را در پرونده خود دارند نیز با سرنوشت مشابهی مواجه شده اند. بهزاد نبوی، محسن آرمین، مصطفی تاج زاده و محمد سلامتی از سازمان مجاهدین انقلاب و فعالان سیاسی حزب مشارکت مانند علی مزروعی، احمد شیرزاد و داوود سلیمانی نیز سرنوشتی مشابه سایر کاندیداهای اصلاح طلب یافته اند. دایره ردصلاحیت ها به حدی گسترده شده که محمد رضوی یزدی عضو شاخص مجمع روحانیون مبارز، حجت الاسلام حسین انصاری راد رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اصلاحات و علی اصغر احمدی دبیرکل حزب همبستگی را نیز دربر گرفته است.