• این مقاله تاریخی به بررسی یک جعل تاریخی در ۵۵ سال پیش پرداخته است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ٨ فروردين ۱٣٨۷ -  ۲۷ مارس ۲۰۰٨

در این مقاله تاریخی به بررسی یک جعل تاریخی در ۵۵ سال پیش می پردازیم :
نکته ۱ : ادوار قانون گذاری را براساس تقسیم بندی سیاسی تاریخ مشروطیت ایران به ٣ عصر "قاجاریه ، پهلوی اول و پهلوی اول و پهلوی دوم " تقسیم بندی می کنند . که ۵ دوره اول مجلس در عصر اول مشروطیت بود و دوره ۶ تا ۱۴ ؛ عصر دوم مشروطیت بود . البته مجلس ملی اول – یا مادر مشروطیت ایران را بزرگترین ؛ بهترین و پرشورترین و کاری ترین مجلس ایران می نامند ؛ مجلسی مشابه مجلس فرانسه در ۱۲۰٣ .
از وقایع مهم مقارن مجلس ۲ ، قیام فئودالها و طرفداران محمد علی میرزا در کردستان بود که ضد حکومت ملی عمل کردند . (پس از ۲۷/۱/۱۲٨٨) در دوره ۴ در کردستان اسماعیل سمیتقو و در گیلان میرزا کوچک خان جنگلی و در خراسان کلنل محمد تقی خان پسیان قیام کردند . در زمان رضا شاه ؛ قام حعفرالسلطان در ۱٣۱۰ درپاوه رخ داد . در دوره ۱۴ جمهوری کردستان به رهبری قاضی محمد و همراهانش و واقعه آذربایجان رخ داد . و با اعلام قاضی محمد ؛ زمینه برای انتخابات دوره ۱۵ مجلس آماده شد . که در دوره ۱۴ ؛ حکیمی نخست وزیر بود و امان الله اردلان وزیر دادگستری ؛ که ایران به خاطر حمایت شوروی به سازمان ملل متحد شکایت کرد . در دوره فترت بین دوره ۱۴و ۱۵ ؛ قوام نخست وزیر بود و سران کرد اعدام شدند .
نکته ۲: قبل از محمد علی شاه قاجار ، سنندجی ها چندان باوری به مشروطه نداشتند و اکثر نمایندگان منصوبی دربار یا فئودال ها بودند تا انتخابی مردم . و این مساله هم آشکار است که سنندجی ها همواره در طی تاریخ ؛ با حکومت مرکزی مراوده و رابطه نزدیک داشته اند از زمان سلجوقیان تا زندیه و صفویه نیز با دولت دوست بوده اند و در کتابها از کمک کردها به حکام و سلاطین چه داستانها و حکایاتی که نوشته شده اند و مشهورترینش همان رابطه کردها با نادرشاه افشار است و یا تسلیم فوری و معامله اردلان با کریم خان زند به شرط ماندن بر ولایت حکومت کردستان   .اما در مجلس سابق شورای ملی با وجود این ارادت و وفاداری به دولت مرکزی ،   از دوره اول مجلس در ۱٣ مهر ۱۲٨۵ تا دوره ۲۴ مجلس در ۱۲ بهمن ۱٣۵۷ ، هیچ نماینده کردی در سطح نواب ریئسی ، کارپردازی ، منشی ، و ریاست مجلس نداشته ایم ، دیگر پس از انقلاب و در مجلس شورای اسلامی را نمی دانم .اما در آن ۶۰ سال و ۲۴ دوره ، ۲۰ شخصیت اندک هماهنگ و بعضأ متفاوت ، اما قابل تامل - نمایندگی سنندج را عهده دار بوده اند : میرزا حاج اسدالله خان کردستان ، آقا خان اعزاز السطنه ، میرزا فرج آصف " سردار معظم " ، حاج محمد خان حبیبی ، میرزا محمد خان وکیل " وکیل الملک " ، اسمعیل رحیم زاده ، نصرت الله صادق وزیری " اعزاز الملک " ، عبدالحمید سنندجی " سالار سعید " ، ناصر قلی خان اردلان ، حسین وکیل ، محمد رضا آصف ، امان الله اردلان ، دکتر محمد هاشم وکیل ، عباسقلی اردلان ، مهدی شیخ الاسلامی ، هوشنگ کمانگر ، محمد اصولی ، محمد عابد سراج الدینی ، فرخ لقا بابان ، حبیب الله امام مردوخ . و اینکه در تاریخ پهلوی چه اقدامی برای کردستان کردند در مقاله ای و جایی دیگر می توان در این باره بحث کرد.
نکته ٣ : در بین نمایندگان مجلس چند نفر جالب توجه اند : یکی حاجی میرعبدالمطلب کردستانی (امین التجار) فرزند میرزا ابراهیم ؛ که تاجر مقیم مرکز بود در دوره اول از طرف اصناف – قصاب و دباغ و مرغ فروشان نماینده تهران می شود ؛ دوم امان اله اردلان که شخص باهوش و اهل فضلی بوده . سوم دکتر هاشم وکیل (که پدرش نیز چندین دوره نماینده مجلس بود ) پس از فوت پدر در بهداری کردستان کار می کرد و سپس کرسی پدر را احراز کرد . اختلاف وی با فرج آصف از زمان تشکیل حزب سعادت در کردستان شروع شد و این حزب البته در ۲٨ مرداد ۱٣٣۲ به کلی متلاشی شد . وی در دوره ۱٨ به کمک دیوان بیگی و حائری زاده – از محارم سپهبد زاهدی – به کرسی وکالت در مجلس رسید و مردی بسیار زیرک و کاردان بود . و چهارم "سالار سعید" بود ؛ مردی باهوش و داماد خانواده فرمانفرما ؛ از طرفداران سید ضیا ؛ عضو موثر حزب اداره ملی که در دولت مصدق به خاطر نزدیکی اش به انگلیسی ها مورد بی مهری واقع شد و پس از ۲٨ مرداد ٣۲ ؛ مجددا" به کار سیاسی بازگشت و وکیل مجلس شد . در دوره ۱۶ جزو مخالفین دولت بود و گاه به عنوان یکی از متولیان مجلس – از وی - نام برده می شد . یا اسدالله کردستانی – که نمی دانم – قبل از تشکیل مجلس سوم در ۲۵/۱۲/٣۰ جز اعتدالیون بودند ( مانند دهخدا و اعتصام الملک که خروج خود را از آن حزب اعلام کردند) . در ۱۶/۱۲/٣۰ رزم آرا کشته شد و دکتر عبدالحمید زنگنه ؛ رئیس دانشکده حقوق هم ترور . در تهران به مدت ۲ ماه اعلام حکومت نظامی شد و در همان دوره ۱۶ بود که مصدق نخست وزیر شد . مصدق می خواست انتخابات دروه ۱۷ را کاملا" زیر نظر داشته باشد ، توده ای ها در آن ایام چندان مقبول نبودند ؛ چون در ۱۵/۱۱/۲۷ بود که ترور غیر موفق شاه در دانشگاه تهران رخ می دهد و از طرف مجلس فعالیت توده در ایران غیر قانونی    می شود . هر چند که مصدق پس از انتخاب ٨۰ نفر ؛ نتوانست مجلس ۱۷ را یکدست و مطیع کند و روزنامه نبرد هم از وی انتقاد کرد .در نشریه شاهد ایران ، ش ۶/۱۰/٣۰ ؛ آورد شده است که مصدق معتقد است "مردم بدون دخالت مراجع ذی نفوذ در محیطی آزاد در انتخابات شرکت کنند و حتی این شعر در بعضی کتابها آمده است که : مژده آزادی از دکتر شنو با گوش جان / گفت آزاد است این دوره در ایران انتخاب ؛ تا به کی دست خیانت پیشه باید بود باز / تا به کی آزادگان را کس نیاورد در حساب ؛ دست بد خواه وطن از هر طرف باید برید / تا نگردد در وطن برپا از آنان انقلاب و... .اما در مطبوعات چپی ؛ مرتب نقطه ضعف های مصدق را گوشزدمی کردند ، مثلا" در ۲/۱۲/٣۰ شاهد ایران در ش ۷ به کنایه نوشت ؛ آقای دکتر مصدق تا اینجا را خوب آمدید . مثلا" در باختر امروز (ش ۷۰۰ به تاریخ ٣۰/۹/٣۰) سید جمال الدین اخوی دادستان کل کشور و رئیس هیئت عالی مشاوره انتخابات ؛ مدعی شد که انتخابات دوره ۱۷ یک تحول بی سابقه در ایران پدید خواهد آورد . و در اخبار می آمد که مثلا" اطاق محل نگهداری صندوق های آراء انتخابات در تبریز در ۲۹/۱۱/٣۰ آتش گرفته است . هر چند انتخابات بین ۵ گروه بود : مردم –ارتش –دولت –فئودال ها و حزب توده . در مهاباد هم صارم الدین صادق وزیری منتخب مردم شد که شاه به جای وی ، امامی را به مجلس فرستاد !
نکته ۴ : روز ۷/۲/٣۱ ؛ بدون حضور نخست وزیر ؛ مصدق – هر چند امری بدون سابقه بود – شاه در اتومبیل مشکی کالسکه ای که دستگیره و گلگیر و اطراف چراغش طلا کوبی شده بود وارد محوطه مجلس و سپس وارد تالار آیینه شد !که روزنامه شاهد (در ٨/۲/٣۱) نوشته است : ساعت ۹ صبح دوره ۱۷ تقنینیه با تشریفات گشایش یافت و شاهنشاه نطق را با شکوه خاصی ایراد کرد و بیانات ملوکانه و کف حضار برای مدت مدیدی فضای بهارستان را به شعف آورد . مصدق ۴ شنبه ۲۰/۱/٣۱ از رادیو نمایندگان را به خانه اش دعوت کرد و در روز شنبه ۲٣/۱ برایشان سخن گفت . در واقع مصدق : مجلس ۱۷ را در خانه اش افتتاح کرد و دفاعی از صارم الدین صادق وزیری نکرد؛ فقط در خاطراتش می گوید : آقا اگر کسی به بت هم با عقیده ثابت معتقد باشد باز قابل احترام است . دوره شانزدهم یا هفدهم بود نه هفدهم بود من نخست وزیر بودم ؛ شنیدم که از مهاباد این گرزن (سرلشگر) او را وکیل در آورده بود . تعجب کردم از محل سنی ها امام جمعه ی شیعه را وکیل بکنند ؟ یکبار هم به مجلس رفته بود . تلفن کردم ؛ خواهش کردم بیاید ؛ آمد احوالپرسی (بله این خانمم عمه ی امام جمعه می شود ) گفتم : آقا شنیدم از مهاباد وکیل شده اید ؛ گفت "بله اصرار کردند خیلی " گفتم آقا این فرمایشات چیست ؟ از طرف اهل تسنن قابل قبول نیست شما نباید قبول بکنید" . [ به نقل از رنجهای سیاسی دکتر محمد مصدق – یادداشتهای جلیل بزرگمهر صفحات ۵٣ تا ۵۴ ]
بهر حال در ۲۶/۱/٣۱ مصدق در خانه اش نمایندگان را دعوت کرد به چادر بزرگی که وسط حیاط منزلش برپاکرده بود . ۶۱ نماینده دوره ۱۷ در زیر چادر خانه اش گردهم آمدند . مصدق با کت و شلواری سرمه ای جلوی چادر روی صندلی نشسته بود و جلوی پای وکلای تازه وارد بلند می شد . در خانه اش که اواسط خیابان کاخ زیر شاخه های چنار بود و در بزرگ قرمز رنگ با دو سکوی سنگی و یک سردر مشبک آهنی داشت و جنب خانه فرهنگ شوروی سابق بود . ساعت ۵/٨ صبح قبل از شروع جلسه ؛ منشی مخصوص نخست وزیری ، پاکتی را به مصدق داد که روی آن نوشته شده بود "فوری و محرمانه" ؛ پس از قرائت نامه روی تخت خود دراز کشید و کمی فکر کرد و سپس متن سخنانش را نوشت ؛ در واقع شاه از وی خواسته بود که خود بعد از سفر شیراز مجلس را افتتاح خواهد کرد . از ۵/۹ صبح به تدریج خیابان بی سر و صدای کاخ را اتومبیل های آخرین مدل –آن زمان – شلوغ کرد ؛ و به ش ۱۰۹ آن خیابان وارد شدند . مصدق – مطابق معمول - هنگام نطق گاه گریه می کرد و گاه بغض می نمود .نمایندگان مصمم وقتی دیدند که با گالش های نقره ای چای برای آنها آورده اند ؛ استکانها را از گالش در می آوردند . در جمع ٨ وکیل ، ۴۹ نفر فکل کرااتی ، ۲ وکیل بلاتکلیف ، ۱۶ عکاس و مخبر و ۲۰ کارمند نخست وزیری زیر آن چادر گرد آمده بودند . و پس از صرف بستنی ؛ نمایندگان بیرون رفتند .
نکته ۵: مطبوعات ایران فضای حاکم برای انتخابات ۱۷ را خوب ترسیم کرده اند .مثلا" یکی نشریه شکیبا بعدها در ش ۲۵(۵/۱۱/٣۱ ) -که بیشتر روی خطابش با کرمانی ها بود – نوشت : ملت ایران از افتتاح مجلس استقبال نکرد . در میان امواج نارضایتی مردم این مجلس گشایش یافت . دستیاران نخست وزیر تا توانستند به نفع این و آن مداخله ناروا کردند و از هیچ رسوایی پروا نکردند . بعد روزنامه شهباز (ارگان جمعیت ملی مبارزه با استعمار ) در ۲۶/۱/٣۱ با کنایه نسبت به مصدق نوشت : که کار قانون شکنی و آزادی کشی در حکومت مصدق به جایی رسیده است که حتی فروش روزنامه و دایر کردن کیوسک مطبوعاتی در کردستان ممنوع    می شود و کیوسک دار شکنجه می شود . چون در آن انتخابات ؛ تقلب های عجِبی رخ داد ؛ وحتی روزنامه داد ( به سردبیری مصطفی الوتی در تاریخ ۲٨/۱/٣۱) در تیتر اول نوشت : یک سند مهم از تعویض آرای صندوق انتخابات به نفع رئیس موقتی مجلس ۱۷ ؛ اما وزیر کشورکمترین توجهی به آن سندنکرد . در همان حال روزنامه کارزار در ش ۲۶/۱/٣۱ نوشت : تعطیل عمومی شهر و تحصن در تلگرافخانه سقز بر اثر تهدیدات و کشته شدن دو نفر یا دکتر ریس زاده ، مسئول بهداری بانه ؛ زد و خورد بین چاقوکشان و طرفداران یکی از کاندیداها را گزارش داد .
در آریز (شنبه ٣۰/۱/٣۱ به سردبیری میر موسی مشیری) نوشته شد که عصر آن روز محیط وکیل دادگستری از کاندیداهای کردستان در مسجد جامع مشغول سخنرانی بود که به اسلحه صدیق مسگر از پشت سر مضروب و گردنش زخمی شد . در طلوع ٣۱/۱/٣۱ ؛ احمد رسولی از سقز نوشت که وضع آشفته و ناامن و محیط ریا و تزویر حکومت ملی باعث شد که پاکی جامعه از بین برود و نسبت به سیف اله اردلان اعتراض کرد . در شهباز ٣۱/۱/٣۱ نوشته شده : تجدید صحنه های فجیع جنایات هیتلری در مهاباد زندانیان اعتاض خود را با خون نوشته و برای مقامات مسئول می فرستند اما نامه هایشان را می سوزانند و تیپ نظامی مهاباد ؛ ۱٨ جوان را به زندان انداخته و ۹ نفر را به جرم فعالیت انتخاباتی در جریان انتخابات آزاد مصدق به زنجیر کشیده که یکی از آنان مسلول است . که سرهنگ مظفری فرمانده تیپ مهاباد ؛ عامل دربار بود و اکثر کشتارها با دخالت مستقیم وی صورت می گرفت . البته در نشریه شگرف ؛ به تاریخ ۲۵/۱/٣۱ نوشته شده است : "در این موقع که انجمن نظار انتخابات کردستان دوره ۱۷ تشکیل و مهیای اخذ رای می باشد ازعموم طبقات مختلف حوزه کردستان انتظار می رود که با در نظر گرفتن وضعیت فعلی کردستان و انتخاب اشخاص صالح و علاقمند به اصلاح و عمران و تامین فرهنگ و بهداشت آن حدود ؛ دقت کافی داشته و نمایندگانی را انتخاب کنند که از هر حیث شایستگی و لیاقت خود را به ثبت رسانده و رفاه و آسایش سکنه کردستان را تامین کنند ؛"زیرا تا امروز کردستان عقب مانده است "اما در دوره ۱۷ انتخابات کردستان معلق می شود و در سنندج انتخابات انجام نشد و ٣ کرسی آن حوزه منتظر می ماند .
نکته۶ : در روز ۱۷/۲/٣۱ یکشنبه ساعت ۱۵/۱۰ ظهر به ریاست سنی عبدالحسین اورنگ و همراهی خسرو قشقایی ، نجفی ، مهندس غروی ، دکتر فاخر شروع شد . نطق افتتاحیه آقای رئیس شروع می شود وبرای اجرای مراسم تحلیف درحضور یک جلسه قرآن قیام می شود تا که سوگند خورده شود : اسامی نمایندگان توسط منشی جلسه – خسرو قشقایی – خوانده    می شود و هر یک در محل نطق حاضر و قسم نامه را امضاء    می کنند . به ترتیب احمد فرامرزی ؛ دکتر مصباح زاده ؛ دکتر فلسفی ؛ دکتر شایگان ، دکتر سنجابی و ... می آیند .... در این حین به اعلام می کنند که دکتر حسین فاطمی و دکتر حسن امامی غایبان جلسه هستند .... سپس در اقتراع شعب ۶ گانه مجلس ؛ میان ۷۵ نفر عده حاضر ؛ نام حسن امامی به شعبه های مجلس می افتد و کم کم ساعت ٣۵/۱ ظهر جلسه به پایان می رسد . در جلسه سوم مجلس ؛ روز ۵ شنبه ۱٨/۲/٣۲ ؛ که جلسه ساعت ۱۱ – ۵/۱۰ قبل از ظهر باز هم به ریاست سنی اورنگ تشکیل شد ؛ اجرای مراسم تحلیف برای ٣ نفر از نمایندگان برگزار شد که حسن امامی هم جزو آنها بود آمد جلوی صحن و امضاء کرد و خداوند را به شهادت طلبید که محفوط و مجری قانون باشد (!)... سپس اسامی رئیس ؛ اعلام کرد مخبر و منشی هر شعبه از مجلس قرائت شد و رئیس مجلس اعلام کرد که اکنون حق اعتبار نامه نمایندگان محترم مطرح است و از مخبرین هر شعبه دعوت نمود تا جلوتر بیایند و کار را آغاز کنند که آقایان هم آمدند .... و در ابتدا شهاب خسروانی ؛ مخبر شعبه اول – گزارش انتخابات شهرستان آباده و نمایندگی محمد حسین قشقایی را قرائت کردند ... در همین حیس و بیس ؛ بعضی از نمایندگان به صورت تکی یا دسته جمعی از برای خواندن شرح گزارش ۴ یا مخالفت می کردند و اعتراض خود را اعلام می کردند .. یا بعضی ها هم متلک می گفتند و بقیه پخ پخ می خندیدند .. سرانجام پس از ۲-۱ ساعتی که از شروع جلسه گذشته بودگزارش پرونده انتخابات مهاباد را آقای دکتر فلسفی مخبر شعبه ۶ مطرح و در حالی که سینه اش را صاف می کرد ؛ بدین شرح شروع کرد :
پرونده انتخابات مهاباد در شعبه ۶ مطرح ؛ در تاریخ ٣۰/۹/۱٣٣۰ توسط فرماندار از ۱۰٨ نفر طبقات ۶ گانه و معتمدین محل دعوت به عمل آمده و پس از تعیین ٣۶ نفر اعضا اصلی و علی البدل انجمن نظارت مرکزی انتخاب و سپس شعبه فرعی تعیین و اقدام به نشر آگهی شده و روز ۲۵/۱۱/٣۰ غایت ٣/۱۲/٣۰ جهت توزیع تعرفه و اخذرای معین و بلافاصله آراء استخراج و شمارش شده و در نتیجه آقای سید حسن امامی با اکثریت ۵۲۶۵ رای از مجموع ۱۱۶۰٨ رای ماخوذه به نمایندگی ۱۷ مین دوره تقنینیه از حوزه مهاباد انتخاب و از طرف انجمن درست ۷ روز صحت و حول شکایات تعیین و در مدت مذکور ٨ فقره شکایت به دفتر انجمن واصل و چنن انجمن شکایت را مستند به دلیل ندانسته در ۱۲/۲/٣۱ اعتبار نامه به نام ایشان صادر نموده و انحلال خود را اعلام می نماید " هنوز این جمله اش را به پایان نبرده بود که (که آقایان مهندس حسیبی ؛ مهندس زیرک زاده ؛ دکتر سنجابی اظهار مخالفت کردند ؛ رئیس گفت که بنا به مخالفت به کمیسیون تحقیق فرستاد می شود . در این موقع از طرف تماشاچیان تظاهراتی له و علیه وی به عمل آمد که .... رئیس مجلس زنگ ممتدی زد و دعوت به سکوت    می کند . ناگهان میراشراقی داد می زند و می گوید : آقای رئیس این ور که نمی شود یک مشت چاقو کش آورده اند به مجلس (خطاب به نمایندگان ) پاشوید بروید بیرون یک چاقو کش آورده اند به مجلس (زنگ ممتد رئیس ) آقای رئیس نمی توانیم اینجا بنشینیم اینجا ما امنیت نداریم . رئیس هم می گفت :" مجلس را ترک می کنم این وضع انتظام مجلس نمی شود ! "؛ دستور داده شد کسانی که مخل نظم هستند توقیف شوند ساعت ۷ رئیس جلسه را ترک کرد و مجددا" در ساعت ٨ برپا شد در آن جلسه امامی خوانده نشد – دیر وقت بود و ساعت ۹ شب جلسه را عبدالحسین اورنگ به پایان برد . از جلسه ۴ کم کم ماه رمضان شده بود و در جلسه ۹ ؛ ۵ شنبه ۱۵/٣/٣۱ مجلس ۲۰/۱۱ شروع شد به ریاست اورنگ که دکتر شایان با اجازه سید ابوالقاسم کاشانی بدون اجازه از مجلس غایب بودند .استرداد مخالفت و تقویت اعتبار نامه حسین امامی و شهابی اعلام شد . که سرانجام در جلسه ۲۴ ، که محمد ذوالفقاری نایب رئیس مجلس بود در روز ۵ شنبه ۱۶/۵/٣۱ استعفای امامی توسط ناظر زاده قرائت شد که "برای معالجه و مداوای درد دست مسافرت دارم " و سپس کاشانی از ۶۲ رای با ۴۷ رای جانشین وی می شود : و در میان "مبارک است مبارک است" نمایندگان و کف زدن تماشاچیان شد رئیس مجلس .
نکته ۷ : توضیح اینکه «هر چند در ۲۵ آذر ۱٣٣۰ دکتر مصدق در سخنرانی ای تصمیم خود بر انجام انتخابات دوره ی هفدهم مجلس بدون کوچکترین مداخله و اعمال نفوذ و توصیه را اعلام کرد « محمد علی موحد خواب آشفته ی نفت – دکتر مصدق و نهضت ملی ایران – جلد دو س ۱۰۰۹ » ولی با اعمال نفوذ محافل دربار ؛‌ارتش و تحریکات جریانهای وابسته به انگلستان ؛تعدادی نماینده طرفدار دربار و سیاست انگلیس در ایران از جمله آقای سید حسن امامی به مجلس راه یافتند . مضحک اینکه سید حسن امامی « امام جمعه شیعه تهران » از شهر مهاباد که سنی نشین است وکیل شد !! " هر چند اعتبار نامه وی با مخالفت نمایندگان جبهه ملی روبرو شد ؛ اما "اکثریت نمایندگان نه تنها اعتبار نامه امام جمعه را تصویب کردند بلکه او رابدستور شاه ؛‌از طریق بهبودی و هومن ؛‌رئیس مجلس گرداندند . [ به نقل از کتاب بحران دمکراسی در ایران «نوشته فخرالدین عظیمی – ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و منوچهر نوذری – ص ٣٨۴ تا ٣٨۵ ] شادروان حسن شمشیری که با امام جمعه آشنایی داشت " توطئه ریاست مجلس شدن " او را به وی گوشزد نمود . « شاه حسینی روایتی از قیام سی تیر به نقل از کتاب مصدق ؛ دولت ملی و کودتا به کوشش مهندس سحابی – ص ٨۲ » وی پس از قیام ٣۰ تیر به خارج رفت و بعد از کودتای ۲٨ مرداد نماینده "انتخابی " دوره دوم مجلس سناشد .
همسر مصدق ؛ ضیاء السلطنه – خواهر سید ابوالقاسم – عمه سید حسن امامی است که خانواده امامی تا سال ۵۷ امام جمعه های تهران بوده اند . در ۱۵ دی ۲۴ میر سید محمد امامی ؛‌امام جمعه تهران درگذشت و دکتر سید حسن امامی استاد دانشگاه حقوق تهران و فرزند سید ابوالقاسم و نوه سید زین العابدین امام جمعه جدید شد . در ۲۲ دی ۱٣۲۵ در کنار عده زیادی از رجال – مانند محمد مصدق و حاج عزالممالک اردلان – با اعتراض ؛انتخابات در دربار متحصن شده بود که چند روز پس از آن در دادگاه فوق العاده زمان جنگ در مهاباد – قاضی ها – را محکوم به اعدام نمود . در ۱۵ بهمن وی از سوی ۲٣ نماینده دیگر از جمله مصدق و کاشانی در دوره ۱۵ ام انتخابات تهران منتخب شده بود .در ٣۰ مرداد ۱٣۲۹ ؛ امامی ، هنگام عبور از شمس العماره تهران مورد حمله شخصی به نام بنی الله اکبری قرار گرفت و به خاطر ضربات چاقو سر و سینه او به شدت مجروح می شود ؛ فورا" به بیمارستان نجمیه منتقل می شود و تحت عمل جراحی قرار می گیرد ؛اما دست و صورت او فلج می شود . که البته در روز ۷ اردیبهشت ۱٣٣۱ که مجلس با حضور قریب به ۷۵ نماینده افتتاح شد ؛‌دکتر حسن امامی برادر زاده همسر مصدق ؛ استاد حقوق دانشگاه تهران ؛ عضو جمعیت فدائیان اسلام ؛ امام جمعه تهران وطرفدار سلطنت و محرم دربار پهلوی به ریاست مجلس گزیده شد که البته از کرمانشاه "دکتر سنجابی " توانست از کرمانشاه برگزیده شود. ک البته شاه (چون هراس مخالفت قاضی محمد را در دل داشت و صارم الدین صادق وزیری هم با حزب دمکرات کردستان ایران مانند صدر قاضی و غنی بلوریان و ....- نزدیکی و رفاقت داشت و از طرفی به حزب توده گرویده بود ) از انتخاب وی به شدت هراس داشت . (بنا به گزارش فال " گفتگو با امام جمعه " ۱۲ ژوئیه ۱۹۵۲ ؛- ۲۴٨۱۵۱٣ FO ؛‌گزارش فال « گفتگو با حکمت » ۱۲ ژوئیه – ۱۹۵۲ به نقل از کتاب بحران دمکراسی در ایران « نوشته فخرالدین عظیمی – ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و منوچهر نوذری – ص ٣۹۰ تا ٣۹۱ » یک روز بعد از آن سام فال گزارش داد : "مخالفان بخصوص امام جمعه از ما مقداری پول می خواهند تا دسته هایی از (اوباش ) را متشکل کنند و بر ضد دولت به تبلیغ پردازند . عکس العمل من نسبت به این تقاضا این است که چون تمام اشخاص ثروتمند و با نفوذ این کشور با مصدق مخالف اند باید حاضر باشند اگر ذره ای دل و جرات و احساس میهن پرستی دارند با هم متحد شوند و پول برای این منظور تامین کنند . وی ادامه می دهد : متاسفانه چنین به نظر می رسد که شمار ناچیزی از مخالفات حاضرند برای نجات کشورشان فدارکاری کنند " « گزارش فال ۱٣ ژوئیه ۱۹۵۲ همانجا »

منبع : قانعی فرد ، عرفان ؛ آهنگ وفا ، فصل ٣ ؛ کردها ؛ فهم سیاسی – ذهن تاریخی ، بررسی "سایه – روشن " تاریخ معاصر کردستان ، چ ۲ ، ۱٣٨۵ ، پاریس .
برای مطالعه بیشتر ر.ک. :    www.akhbar-rooz.com