• شهرت، اوج ِ درخششی ست که خدایان قادرند به اسمی ارزانی دارند، اما نباید از یاد برد که شهرت، تنها مضحک ترین خصلت انسان ها یعنی خودپسندی آنان را خرسند می سازد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۶ مهر ۱٣٨۴ -  ٨ اکتبر ۲۰۰۵

پيتر بم
شهرت وديعه ايست که گهگاه خدايان به انسان ها اعطا می کنند. بر سر ِ اين که گزيده شدن از سوی خدايان برای چنين امتيازی تا چه ميزان مطلوب است، ميان شاعران و فلاسفه اختلاف نظر وجود دارد.
شاعران شهرت را ارج می نهند. خردمندان آن را نهی می کنند. خردمندان زمانی مشهور می شوند که توانسته باشند بر خرد ِ انسان ها پرتوی تازه بيفکنند در حالی که شاعران هنگامی پر آوازه می شوند که قادر باشند قلب آنان را به شور آورند.
برای شاعران، شهرت، اثبات ِ نبوغ آنان است و برای خردمندان، تحقير آن، اثبات ِ فضيلتشان.
شهرت، اوج ِ درخششی ست که خدايان قادرند به اسمی ارزانی دارند، اما نبايد از ياد برد که شهرت، تنها مضحک ترين خصلت انسان ها يعنی خودپسندی آنان را خرسند می سازد. از اين رو ست که شاه ماهی ِ بيسمارک (٢)، برای اين مسأله، راه حلی تا اين پايه تهذيب کننده از کار در می آيد.
شاه ماهی ِ بيسمارک، عبارت از شهرتی ست در ابعاد ميليوني، محفوظ در هزاران قوطی ِ کنسرو فاسد نشدني، که بی زبان و ترش مزه، شهرت را تا واپسين خانهء روستا جار می زند و با اين حال، قادر نيست هيچگونه خودپسندی را ارضاء کند.
کريستف کلمب (٣)، با کشف تکّه ای از کرهء زمين و يک دانه تخم مرغ به شهرت رسيد. کلئوپاترا (۴) با زيبائی اش و مرواريدي، چرچيل (۵) باپيروزی و سيگارش، ديوژن (۶) با فضيلتش و خمره ای خالي، کارل پنجم (۷) با فرمانروائی بر جهان و ساعت هايش، شيلر (٨) با تراژدی ها و يک دانه سيبش. گذشته از اين در ناحيهء ساکسوني، شيلر لوکه (۹) را هم داريم که از ورقه های خمير تهيه و با خامه پُر شده است.
اما از گوته چيزی مشابه اين ها شناخته نيست. حتا نبوغ ساکسونی ها (١٠) هم اين جسارت ِ آفريننده را نداشته که چوب ِ شور ِ گوته (١١) را با درونمايهء خشخاش عرضه کند.
از اين رو ناگزيريم به اين رضايت دهيم که از چندی پيش، چهار هزار متری ِ کوچکی در سيرانوادا (١٢) در آمريکای شمالي، " کوه گوته " خوانده می شود.
بی شک کسانی که در آينده از اين کوه بالا می روند وظيفه دارند، بر فراز قلهء آن، اثری مناسب از آثار او را بخوانند.
يک نسخهء ريز خط، در کوله پشتی ِ هر آن کس که عزم ِ صعود به اوج دارد! اين براستی که چه پيشرفتی است! چرا که اگر کسانی وجود می داشتند که بر قلهء کوهی به بلندای المپ (١٣)، گوته را بجای کوله پشتی در سر ِ خود می داشتند، آنوقت پايشان تاب ِ صعود به اُلمپ را نداشت.
پس بی گمان بهتر است اين بزرگمرد را بر قلهء کوهی در کوله پشتی داشت تا در درّه ای درون کمد.
اگر سرخ پوستان گالوپی (١۴) در آوردگاه ِ نظرسنجي، کمی بيشتر ذوق نشان می دادند، می شد پی برد که چه تعداد آدم هائی وجود دارند که حاضر باشند چهار هزار متر صعود کنند تا به اوج ِ گوته برسند.
در چنين صورتي، حد اکثر پی می بُرديم که آدم ها، ماهی بيسمارک را تا %٣٠ بعنوان صبحانهء خماری شکن، پس از ميگساری ارج می نهند، %١۵ آن را بخاطر درونمايهء سياسی اش رد می کنند، %۵۵ هم نه در زمينهء ماهي، نه بيسمارک، نه خماری و نه شهرت عقيدهء ثابتی ندارند.
پس برای آن خردمندی که پای پيمودن ِ المپ را  ندارد، راهی نمی ماند جز اين که بافتخار ِ شهرت، در دامنهء کوه ِ گوته يک شاه ماهی ِ بيسمارک صرف کند.
 
 
١ Goeth
يوهان ولفگانگ فن گوته، ( ١۷۴۹- ١٨٣٢) شاعر و نمايشنامه نويس نامدار آلماني، نويسندهء فاوست.
 
٢ Bismarckhering
شاه ماهی بيسمارک، نوعی ماهی که تيغ آن گرفته شده و در سس مخصوص خوابانده شده. منسوب به بيسمارک صدر اعظم آلمان (١٨١۵- ١٨۹٨).
 
٣ Kolumbus
کريستف کلمب (١۴۴۶؟ - ١۵٠۶ ) کاشف ايتاليائی در خدمت اسپانيا که در سال ١۴۹٢ آمريکا را کشف کرد.  
 
Kleopatra۴
ملکهء مصر و معشوقهء ژوليوس سزار و مارک آنتونی که بين (٣٠ – ۶۹) پيش از ميلاد می زيست.
 
۵ Churchill
نخست وزير بريتانيا بين سال های (١۹۴٠ – ١۹۴۵) و (١۹۵١ – ١۹۵۵) و برندهء جايزهء نوبل ادبيات
در سال ١۹۵٣.  
 
۶  Diogenes  
فيلسوف کلبی يونانی (۴١٢؟ - ٣٢٣ پيش از ميلاد) که بنشانهء وارستگی از مال و منال ِ دنيا، درون خمره ای می زيست و روز ِ روشن با فانوسی دنبال ِ "انسان " می گشت.
 
۷ Karl ۵th .
امپراتور کارل پنجم، (١۵٠٠ – ١۵۵٨) از سال ١۵١۶ پادشاه اسپانيا و از ١۵١۹ علاوه بر آن فرمانروی امپراتوری ِ مقدس ِ رُم شد. در ٢٣ ماه اوت ١۵۵۶ تخت پادشاهی ِ اسپانيا را به پسرش و امپراتوری ِ رُم را به برادرش واگذار کرد. با دستيابی به آمريکا، کارل پنجم صاحب امپراتوری جهانی ِ عظيمی گرديد که در آن "خورشيد هرگز غروب نمی کرد". در دوران سالخوردگی در دِيری عزلت گزيد و در آنجا به عبادت و تعمير ِ ساعت پرداخت. 
 
٨ Schiller
کريستف فريدريک فُن شيلر (١۷۵۹ – ١٨٠۵) شاعر و نمايشنامه نويس آلماني. يکی از درام های مشهور او "ويلهلم تِل" نام دارد. در اين نمايشنامه صحنه ای وجود دارد که قهرمان داستان يعنی ويلهلم تل ناگزير بايد سيبی را روی سر ِ پسر ِ خود قرار داده و آن را با سلاح ِ خود بزند. که نهايتاً در اين کار موفق می شود. سيب ِ شيلر در اين ارتباط است. 
 
۹ Schillerlocke
نوعی شيرينی ِ خامه اي.
 
١٠ Sachsen
ايالت ساکسونی در آلمان
 
١١ Goethe Brezel
چوب شور که در آلمان از جمله بعنوان ی مزهء آبجو مصرف می شود.
 
١٢ Sierra Nevada
 
١٣ Olymp
کوهی در شمال يونان بارتفاع ٢۹٨٢ متر که در اساطير يونانی محل اقامت خدايان شناخته می شد.
 
١۴ Gallup
سازمانی جهانی که به امر ِ  بازاريابی و نظرسنجی می پردازد.