عنوان : مشکل ما مریض ها نیستند، بلکه بیماری ها هستند.
مسایل ملی را نه به عنوان مسایل ملی بلکه به عنوان مسایل قبیله ای و محلی مدنظر داشتن همان زاویه دید امنیتی است که به ظاهر منجر به پاک شدن صورت مسئله ملل و اقوام می شود یعنی در واقع با جعل واقعیت، واقعه ای جدید را بازسازی کردن. این در حالی است که با رویکردی غلط به دنبال راه حل مسئله اقوام نمی توان رفت.

ما موقعی می توانیم بگوییم سلطنت رفته که افکار سلطه گرانه هم رفته باشد، یعنی افراد عوض نشوند، بلکه افکار عوض شود، یعنی مشکل ما مریض ها نیستند، بلکه بیماری ها هستند.

وجود ملیتهای مختلف در ایران یک واقعیت هستند و چه آنها را ایرانی بدانیم و یا خود را ایرانی بدانند و یا آنها را ایرانی ندانیم و یا خود را ایرانی ندانند، به " در ایران بودن" آنها باید توجه شود.
۱٣۱۵ - تاریخ انتشار : ۱۹ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : سقوط
آقای مزدک بامدادان مدتهاست که با تاکید تمام، نابخردانه سعی در بجا انداختن واژه "قبیله گرا" بر علیه ترکهایی دارند که مخالف نظری ایشان هستند.

لغت نامه آنلاین دهخدا در مورد "قبیله" چنین می گوید:
"قبیله: گروه از فرزندان یک پدر. (منتهی الارب ). گروهی مردم از یک پدر. (ترجمان علامه جرجانی). جماعتی را گویند که از یک پدر باشند."

آقای بامدادان باحتمال زیاد منظورشان این تعریف دهخدا نیست بلکه بار منفی آن در مباحث سیاسی را در نظر دارند. من نمی دانم ایشان چه تعریفی از قبیله گرا دارند هنگامی که آن را تا سر حد تهوع آوری بر علیه مخالفان فکری شان بکار می گیرند. اما امیدوارم متوجه باشند که تلاش برای ایجاد تصویری عقب افتاده از رقبای سیاسی بصورتی که ایشان آن را به کار می گیرند، زیر پا گذاشتن ساده ترین اصول آزادی و دمکراسی است.

آقای بامدادان چرا این چنین سقوط می کنید هنگامی که با ترکهایی بحث می کنید که مثل شما نمی اندیشند؟
۱٣۰۵ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : ایشیق
آقا یا خانم ایشیق گرامی
من ترک (یا آذری) نیستم و قاعدتا زبان آذری نمی دانم. ممنون می شدم اگر به هر دو زبان می نوشتید تا من هم که با علاقه این بحث را دنبال می کنم از آن چیزی یاد می گرفتم. ای کاش در مدرسه به ما زبان آذری را که زبان ملیونها مردم ایران است می آموختند تا ما هم زبان شما آذربایجانیها را که بسیار غنی و حتما زیبا است فرا می گرفتیم. آذربایجان چشم و سر ایران است.
۱٣۰۴ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : "میللی کیملیک" مقوله سی و "موطلق آد" یوخسا "دئییم تانیما" (ترمینولوژی) چتینلیگی
بیلیندیگی کیمی "کیملیک (کیم اولما، هویت) ایفاده سی بیر اینسان یوخسا هر هانکی بیر توپلومون نه آدلانماسینی ایفاده ائتمه لیدیر. دئمک، کیملیک بیر اینسان اوچون اویرنجک، اوزونه تاخاجاق هر هانکی بیر باسما، یوخسا یاپیشدیرما دئییل، اینسان دوغولارکن اونا، یوخسا اوندان اونجه او دوغولدوغو توپلوما وئریلمیش آد ساییلار. توپلوملاری اولوشدوران بیریملردیر (فردلردیر) دئیه قبول ائدرسک، میللی کیملیک بیر توپلومون بیریملری طرفیندن اویرندیکلری آنا دیللریدیر. اینسان ایلک اولاراق چئوره و اطرافینداکی نسنه (شئی) لره آنا دیلی واسیطه سی ایله آنلام وئردیگی، اونلاری آچیقلیغا قاویشدیرابیلدیگی اوچون اونون آنا دیلی اونا دوشونمه سیستیمی نی ده بیر کیملیک دئیه اکلمیش (علاوه ائتمیش) ساییلار. بئله لیکله مسئله نی میللی چاپدا اله آلارساق، آنا دیلی هر بیر اینسانین و ایتنیک توپلومون میللی کیملیگی ساییلار. دئمک، میللی کیملیک دونیا گوروشو (دین) و هرهانکی بیر سیاسی ایدئولوژی دئییل، بیر اوشاق اوچون آنا دیلینده اوز دونیاسینی و دونیا گوروشونو اویرنمک و اونلار ایله تانیش اولماق اونون دوشونمه و دیل سیستیمی نین ترکیب حیصصه سی اولاراق اورتایا چیخار. Wittgenstein, Ludwig آلمان دوشونورو بو دوغرولتودا یازار: گئرچکلیگه ایشارت ائتمه میز دوشونمه ده (دوشونمک عملیینده) حیاته کئچر. "من" و "دونیا" نین ایکی برابر اولمالاری دوشونمه ده اوزلرینی عکس ائتدیرر. دیل دوشونمه نین وسیله سیدیر. دیل بیر گئرچک مئدیادیر. دیلده "دونیا" و "من" ایکی برابر اولار و بیر بیرلرینه نیسبت وئریلرلر. من دیلده دوشونرکن، یالنیز دیل ایفاده لری و آنلاملاری دگیل، دیل اوزو ده دوشونمه نین وسیله سی اولار. بیزه هردن دوشونمه بیراولای (ایتتیفاق) کیمی آنلاشیلار. بو اولای دانیشمانی یولداشلیق ائدر. او اولا بیلسین آیری بیریسینی، یوخسا اوزونو سونا چاتدیرا. آنجاق یاخیندان ایزلدیکده دوشونمه (دوشونمک عملی) بیر یولداشلیق ائدن اولای دگیل، او دیلین ایچینده دیر. دوشونمه و دیل بیربیرلریندن آیریلمازدیرلار. دوشونمه دن دانیشماق و دانیشمادان دوشونمک اولماز. من دوشوندوکده، اوز ایچیمده دانیشیرام (۱)

بو مسئله نین آچیقلیغا قاویشدیرماسی نین واجیب اولدوغونا اساس "حمید تبریزلی" ایمضاسی ایله "اخبار روز" آدلی فارس سیته سینده آذربایجان میللی کیملیک مقوله سینه کولگه دوشورمگه چالیشان یازی اولدو (۲). حمید تبریزلی ایمضاسی ایله "کیملیک (هویت) ایچریکلی یازینی نقد ائتمدن اونجه "موطلق آدلار" مقوله سینی نظردن کئچیرمگه چالیشاق:

ال ایله لمس اولمایاجاق خاصیت، دوروم (حالت)، اولای (اتّفاق)، داورانیش (رفتار)، ایلگی (علاقه، رابیطه) و دوشونجه (فیکیر و تصور) کیمی دوشونولموشلره وئریلمیش آدلار "موطلق آد" ساییلارلار؛ اورنک اولاراق: گوزللیک، باریش، قوهوملوق، یاشاییش، اوچوش، یئریش، چوکوش، یوخوش، سیلدیریم و ساییره. موطلق آد دئییملری، دوشونجه و دویقو و ساییره لری ده آدلاندیرارلار: اورنک اولاراق: بال، ایسلامیت، قاپی، قورتولوش، مال، حاکیم، بویاق، دوشونمه، باغلیلیق و ساییره. (۳).

اوسته کی آچیقلاماغا گوره دونیا گوروشو (ایدئولوژی) ده مطلق آدلار سیراسیندا یئر آلار. آنجاق بیر دونیا گوروشونو توپلوم اوچون کیملیک (هویت) دئییل، ماهیت داشیما باخیمیندان اله آلار، اونو یارارلی (مفید)، یارارسیز (بی فایده) دئیه دگرلندیرمگه چالیشارساق، بو دونیا گوروشو نئجه لیک (کیفیت) مقوله سینده یئرلشمیش اولار. بئله لیکله بیرشئیین ئنجه لیک باخیمدان اله آلینماسی اونون کیفیت و خاصیتی نین نئجه اولماسینی اویرنمک اوچون خیدمت ائتمیش اولار. موختلیف دونیا گوروشلری هر بیر توپلومون نورمالارینا اویقون دگرلر (یاخشی، پیس، یارارلی، یارارسیز و ساییره... ) آچیسیندان دا اله آلیندیقلاری اوچون نئجه لیک (کئیفیت) ماهیتی ایله ایرده لنمیش (تجزیه و تحیلل) اولارلار. ائله اوندان یانا دا سیاسی دونیا گوروشلری توپلوملاردا موختلیف یونلردن اله آلیناراق ایرده له نرلر (تجزیه و تحیلیل اولارلار). دئمک، ایستر دینی اینانج (ایسلامیت، مسیحیت، یهودیت، بوداچیلیق و ساییره) ایسترسه ده سیاسی دونیا گوروشلری (میللیتچیلیک، کمونیسم، مارکسیسم، فاشیسم و ساییره) کیملیک و میللی کیملیک مقوله لرینه داخیل دئییل، موطلق آدلار سیراسیندا دیققت مرکزینده یئر آلمیش اولارلار. قیسسا سوزله دئییلرسه، میللیتچیلیک گوروشو بیله میللی کیملیک دئییل، میللی کیملیک اوزره دوشونولموش مفکوره و ایدئولوژی ساییلار. کیملیک مقوله سی ایسه هر هانسی بیر اینسان و توپلومون دانیشدیغی دیل آنلامیندا اولدوغو اوچون شخصی کیملیک و میللی کیملیک بیچیمینده اورتایا چیخار. اینسان اوولادی دیلسیز اوزو و چئوره سینی ایضاح ائتمک گوجونه یییه اولمادیغی و دیل بو اولاناق و ایمکانی اونا یاراتدیغی اوچون کیملیک دیله و دیل سیستیمینه بارینمیش ساییلار. دئمک، دیللر(تورکچه، فارسچا، عربچه و ساییره ...) سوز قونوسو اولدوقدا موختلیف دوشونمه سیستیملری، دوشونمه منطیغی دا سوز قونوسو اولار. موختلیف دوشونمه سیستیملرینه صاحیب اولان توپلوملار موختلیف کیملیکلره صاحیب ساییلارلار. دوشونجه (فکر و مفکوره) و دونیا گوروشو (ایدئولوژی) ایسه دوشونمه باجاریغینا (سیستیم اولوشدورما یئته نگینه ) یییه دئییلدیر(۴). حمید تبریزلی کئچمیشه دونوش گوزو ایله آذربایجان میللی مسئله سی اوزره یازیر:

"... اما در سال های اخیر، «مسئله ملی» از طرف هویت طلبان کنونی آذربایجان صورتی متفاوت از آن دوره به خود گرفته است. مضمون این تفاوت، به رغم اقبال نسبتاً قابل توجه اقشار مختلف مردم آذربایجان (به ویژه جوانان) به حقوق قومی ـ زبانی، به علت هدایت این حرکت از طرف هویت طلبان، به زعم راقم این سطور، ماهیتی واپسگرایانه و غیردموکراتیک یافته است. دلایل این مدعا را می توان چنین برشمرد: ۱ ـ هویت طلبان کنونی آذربایجان از مقوله ای به نام هویت، برداشتی ذات گرا ـ قبیله گرا دارند. هویت از دیدگاه اینان، امری ثابت و لایتغیر تلقی می شود. اینان با نبش قبر و جستجوی استخوان های پوسیده نیاکان، قصد همذات پنداری با آن ها را دارند."(۲)

اوسته وئردیگیمیز ایضاحلارا اساساً کیملیگین نه اولدوغونو دوغرو و دوزگون باشا دوشمه گن "حمید تبریزلی" فیکیرلرینی ایجتماعیته تقدیم ائدرکن ایفاده لرینده آذربایجان میللی حرکتینده بعضی آخین و دونیا گوروشلری دئییل، دونیا گوروشو آچیسیندان سرحد تانیماز آذربایجان میللتی نی هدف آلمیش ایفاده لرده بولونار . بئله لیکله، بیر سیرا فارس مدنیت راسیستلری نین دئییشلری ایله ایفاده ائتمک جاییزسه، آذربایجان میللتی و اونون وارلیق مجادیله سی "قوم" و "قبیله گرا" دئیه قلمه آلینار. حمید تبریزلی گئنه ده یازیر:

"۲ ـ نگرش هویت طلبان کنونی آذربایجان به تاریخ، نگرشی گزینشی است. اینان خود را اولاد «حضرت چنگیز»، «حضرت قورقود» (منظور، دده قورقود)، «حضرت علسگر» (مراد، عاشیق علسگر) می دانند نه از ذُریه «شیخ محمود شبستری» یا مثلاً، «سید احمد کسروی»؛ زیرا اولی «گلشن راز» و دومی «تاریخ هیجده ساله آذربایجان» را به فارسی سروده و نوشته اند و نه به ترکی. هویت طلبان کنونی آذربایجان اصولاً باید با ستارخان و باقرخان هم دشمن بوده باشند، زیرا هر دو در براندازی حکومت «قجر» ها شرکت فعال، بل تعیین کننده داشته اند که در نتیجه آن حاکمیت ایلِ ترک زبانِ «قجر» جای خود را به حکومتت فارس زبان پهلوی داده است"(۲)

اوسته گوروندوگو کیمی موللیف خاص بیر آخین و جریانی نظرده آلماسینا باخمایاراق یئریتدیگی دوشونجه و فیکیر عموم آذربایجان میللی حرکتی علیهینه یونلمیش دوشونجه ساییلار. بیلیندیگی کیمی موغول خانی چنگیز دیل و مدنیت آچیسیندان تورک دئییل، شیخ محمود شبستری میللی مفکوره صاحابی دئییل، سید احمد کسروی آذربایجانلی و آذربایجانین تجددودلوک اولایلارینی تاریخ دئیه قلمه آلماسینا باخمایارق میللی مفکوره و میللی کیملیک آچیسیندان فارس تمامیچتیسی کیمی تانینمیش ذاتلار ساییلار. دئمک، بو گون شئیخ محمود شبستری و سید احمد کسروی آذربایجان میللی حرکتی اوچون اورنک دئییللرسه، فارسچا یازیب یاراتدیقلاری اوچون دئییل، شئیخ محمود شبستری صوفیست و سید احمد کسروی ایسه فارس تمامیتچیلیگینی اساس گوتوردوگو اوچون میللی مفکوره چی دئیه اورنک اولابیلمزلر. عکس تقدیرده بونلارین آذربایجان تاریخینده اوینادیقلاری روللاری ایستر یاخشی، ایسترسه پیس گوز آردی ائدیلمه یه جک دئیه دوشونمکده یارار وار. حمید تبریزلی ذات عالی بیله بو ایفاده لری فارس ایجتماعیتینه آذربایجان میللی حرکتینی کولگه آلتینا سالماق اوچون سرگیلدیگی اوچون ایستر بوگون، ایسترسه ده گلجکده آذربایجان اوولادلاری طرفیندن بو ذات اقدس اوزره دوشونوله جکدیر. حمید تبریزلی گئنه ده یازیر:

"... یکی از ویژگی های شاخص حرکت هویت طلبان کنونی در آذربایجان، که آن را از دهه های ۴۰ و ۵۰ متمایز می سازد، آن است که موتور این حرکت با نیروی نفی کار می کند. به سخن دیگر، مطالبات قومی در آذربایجان خود را نه در هم دلی و هم بستگی با مطالبات اقوام دیگر، بلکه در ضدیت و دشمنی با آن ها نشان می دهد. خصومت گرایی این شکل از هویت طلبی در همان بینش قبیله گرایانه ریشه دارد. بینش قبیله گرا آفتی است که جنبش هویت طلبی را محتوایی غیر دموکراتیک می بخشد. داروی این آفت، تغییر مسیر آن از قبیله گرایی به موضع شهروندی است. نگاه شهروندگرا به مسئله ملی و قومی نگاهی دموکراتیک و امروزین است. این نگاه، نه گذشته دور یا نزدیک، که همین امروز را به عنوان نقطه عزیمت خود انتخاب می کند. یک شهروند خود را با شهروندان دیگر، قطع نظر از آباء و اجداد، برابر حقوق می داند. در حوزه شهروندی، ملت و قوم برتر جایی ندارند. نه تنها در حیطه زبان، بلکه در عرصه حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره، همه شهروندان یک کشور، صرفِ نظر از بیشی و کمی آنان، هم ارز شمرده می شوند. اما در بینش قبیله گرا، چه در روابط بین حاکمان و محکومان، و چه در میان خود محکومان، فراتر و فروتر، خودی و غیرخودی، یک پرنسیپ و یک اصل غیرقابل عبور پنداشته می شود."(۲).

اوسته کی پاساژا دیققت یئتریدیکده ایکی آچیدان ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلر مسئله سی اله آلینمیش گورونر. بو ایکی بیربیرلریندن آیری مسئله لری بیر پاراقرافدا موللیف ایفاه ائدرکن، اوزونو دئموکرات گوسترمگه چالیشدیغینا باخمایاراق آذربایجان ائتنوسو و اونون یاشادیقلاری بولگه لره قونشو خالقلارین بعضی پارامیلیتئر قوروپلاری نین نئجه یاناشدیقلارینی گوزدن قاچیرمیش گورونر. اوسته لیک بعضی آذربایجانلیلار طرفیندن اونه سورولموش گوروشلر عمومیلشدیریله رک بیر میللت تیمثالیندا آذربایجان میللی حرکتینی ایتتیهام ماساسینا اوتورتماق اوچون اونه سورولر.

وطنداشلیق مقوله سینه گلدیکده فارس دیل و مدنیتینی اساس گوتورموش فارس حاکیمیتلری و سراسری دئیه فارس تشکیلاتلاری ایله ازیلمیش میللیتلر هانکی چرچیوه ده بیر آرایا گله بیلرلر مسئله سی ایددعالی اولان موأللیفین دیققتیندن یایینمیش گورونر. محمد خاتمی یزدی ده گوزل ایفاده لر ایله "گفتگوی تمدنها (با دولتهای خارج)" دئیه ۸ ایل ایران ممالیکی محروسه سینده کی میللیتلری آلداتماغا چالیشمیش. گوروندوگو کیمی "حوزه شهروندی" مقوله سی ده فارس تمامیتچیلری طرفیندن بیر یاغلی تیکه دئیه اورتایا آتیلمیش، بیر چوخلاری دا کونوللرینی بو تیکه نی یئییه جکلر دئیه اوزلرینی خوش ائده رک فارسلیغا دوغرو ایلری گئتمکده الی آیاقدان بیله آییرد ائتمک ایسته مزلر. یئری گلمیشکن Foucault طرفیندن حاکیمیت سیستیمی اوزره اورتایا آتیلمیش گوروش ایله بیر داها تانیش اولاق:

"منیم آنلاییشیما گوره گوج یالنیز حاکیمیت-گوجو دئییل، وطنداشلارا وطنداشلیق نظم و اینتیظامینی ایداره لر واسیطه سی ایله تضمین ائتمک گوج ساییلار.... گوج توپلومون مرکب ایستئراتئژیک دوروموندا (وضعیتینده) عمل ائدن عنصره وئریلمیش آددیر"(۵).

فارس دیل و مدنیتینی اساسیندا قورولموش بیر حاکیمیت سیستیمی نین وطنداشی (شهروندی) فارس دیل و مدنیتینه بویون اگمکدن باشقا نه ائده بیلر مسئله سینی آذربایجان آیدینی گوتور قوی ائتمه لیدیر. گوروندوگو کیمی حقوق برابرلیگینی اله گتیرمک بیر چوخلاری خیال ائتدیکلری کیمی او حدده ده راحات دئییل. کئچمیشده علیرضا نابدللر ده بو ایچی بوش گوزل شعالارا آلداناراق اوز دوشونجه لرینه اویقون آذربایجان تشکیلاتلاری یاراتماق یئرینه اوز میللی مفکوره لریندن اوزاقلاشاراق فارس تمامیتچیلیگی نین قوربانی اولموشلار. بو مسئله نین اوزرینه بوگون مالا چکمک کیمسه نی تمیزلیگه چیخارابیلمز. علیرضا نابدل فارس تشکیلاتلارینا قاتیلمادان "ستار خان آتلیسی تهرانا دوغرو" آدلی قوشمالار یازماسینا باخمایاراق "حقوق شهروندی (وطنداشلیق حقی)" آدلی گوز بویامالارا آلداندیقدان سونرا فارس تمامیتچیلری نین قوربانی اولموش (۶). حمید تبریزلی ایمضاسی ایله یازیلمیش یازیدا اوخویوروق:

"... ۴ ـ برای هویت طلبان کنونی آذربایجان، آنچه هویت را بر می سازد تنها زبان است و بس. در حالی که زبان فقط یکی از تکّه های پدیدار چهل تکّه ای به نام هویت است. نوع نگرش به عالم و آدم، تکّه های دیگر این پدیده را برمی سازند. آن که نیمی از جامعه یعنی زنان را در مقامی فروتر از مردان می پندارد دارای هویتی است متمایز از هویت کسی که در عین هم زبان بودن با او، خلاف او می اندیشد. کسی که در عالم اندیشه و فرهنگ، در نزد دیگران هم پاره ای از حقیقت را ممکن می داند، هویتی همسان با هویت آن یکی را ندارد که خود را مالک شش دانگ حقیقت می داند، ولو هر دو به یک زبان سخن اختلاط کنند."(۲).

اوسته ایشاره اولدوغو کیمی کیملیک (کیم اولما، هویت) بیر شخصه وئریلمیش آد کیمی دیر. بیر شخصی سسلمک اوچون اونون بیر آدی اولدوغو کیمی هر بیر میللیتین ده بیر آدی وار. دئمک، آذربایجانلیلاری تاریخده روسلار "تاتار"، عثمانلیلار "قیزیلباش" آدلاندیردیقلارینا باخمایاراق آذربایجانلیلار اوزلری عموم "تورک" آدینا آسیلی قالمیشلار. دوشونجه و فیکیر مقوله سی ایسه سرحد تانیمازدیر. هر بیر میللتده اولدوغو کیمی آذربایجانلیلار کئچمیشدن گونوموزه دوغرو آغیرلیقلی مسلمان اولمالارینا باخمایاراق دونیا چاپیندا اولان بوتون فیکیرلر آذربایجاندا دا اوزونه یانچی و طرفدار قازانابیلر. دئمک، بیر آذربایجانلی نین کمونیست اولماسی اونون کیملیگی دئییل، چئوره دن اتکیلندیگی (اکتسابی)، بئله لیکله شخص او ایدئولوژینی اوز توپلومو و عموم اینسانلار اوچون بگندیگی بیر مقوله دیر. هر هانکی بیر شخصین فاشیست مئییللی اولدوغو بیله اونون کیملیگی دئییل، فاشیست بیر ایدئولوژی نین اتکیسی نین آلتیندا قالماسیندان حئکایت ائدر. ایکینجی دونیا ساواشیندان سونرا آمریکالیلار غرب آلمانیانی اله کئچیردیکدن سونرا آلمانین فاشیست سیستیمی خیدمتینده اولان بئیینلری نی آمریکا بیرلشمیش شتاتلارینا آپاراراق اورادا بونلاری اولدوقجا آزاد بوراخاراق "آزادلیق نه دیر!!؟؟" دئیه بونلاری فاشیستلیک دوشونجه لریندن آریندیرماغا چالیشمیشلار. دئمک، کئچمیشده آلمان فاشیستلیگی خیدمتینده اولان بیلیگین و متفکیرلر سونرا فاشیستلیک مفکوره سیندن اوزاقلاشمالا بیرلیکده آلمان کیملیگیندن اوزاقلاشماق دئییل، بیر داها آلمان حاکیمت سیستیمی و میللیتی نین خیدمتینه گئری دونموشلر. اوسته گوروندوگو کیمی موأللیف دئییم تانیما ساوادسیزلیغیندان اوز خالقی خیدمتینده دئییل، اوز خالقینا دوشمن کسیلمیش فارس تمامیتچیلری خیدمتینده یئر آلمیش گورونر. بو مسئله یالنیز مقاله موأللیفی نی دئییل، دیفاع ائتمگه چالیشدیغی احمد کسروی، تقی ارانی، سید حسن تقی زاده و سونرالار علیرضا نابدل ساییره لری بیله ایچرمکده دیر.
۱٣۰۱ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : دید محدود شما
آقای حمید تبریزلی با کوبیدن یکی از مردمی ترین، خودجوش ترین و دمکراتیک ترین جنبش های روی زمین آن هم با قبیله گرا و ذات گرا و تحریف گرا و بریده از آرمان های چهل سال قبل و چسبیده به آرزوهای هزار سال پیش نامیدن آن براستی آب در آسیاب چه کسانی می ریزید؟ نوشته شما برخاسته از یک بدبینی است که پایه هایش به رضا شاه بر می گردد که از نظر شما مدرن بوده است. حرکت ملی آذربایجان بزرگترین نقش رادر زدایش جمهوری اسلامی و برپایی یک دمکراسی انتخابی ایفا خواهد کرد. دید محدود شما نسبت به این خیزش اجتماعی تاسف آور است.
۱۲۹٣ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : من گتیردیم بو جاماعت یولداش اولسون بیزلره / ارمنیلر ، گورجولر، کوردلر ، بو میسگین لزگی لر/ اوزیر حاجی بی اف
حمید تبریزلی عمی اغلو یاشا
اینکه طرفداران فاشیزم خاکستری آقای تورکش که گرگ بیچاره را بدنام کرده اند در آذربایجان از چه وزنی برخوردارند میتواند و باید که مورد نقدو بررسی دقیق قرار گیرد . ولی اینکه وزن داشته یا ناداشته گرایشات فاشیستی در آذربایجان میبایست تعیین کننده مضمون بحث آقای تبریزلی باشد حرفی بیربط است ، آقای تبریزلی به درستی و کاملا مستدل به نقد متدولوژی دو دیدگاه در باره معضل مسئله ملی نشسته اند، و با تسلط کافی و استواری زبان استدلالشان قلب موضوع را نشانه رفته اند.
آقای تبریزلی به درستی با دست گذاردن بر روی فرهنگ ، زبان ، متد و تلاشهای نسل پرشور ذهه چهل و پنجاه در برخورد به مقوله ستم ملی و احقاق حقوق ملی خلقهای مختلف ایران ، آنجا که صمدها و بهروزها در تلاشند که ادبیات ترکی را مستند ساخته و احیا کنند و یا در تلاشند که الفبای زبان ترکی را تدوین کنند، وجه تمایز آن را با نگاه ارازل فاشیست بیروح و خاکستری که خود منکر هستی خلقی دیگر است نشان میدهد و تاکید انقلابیون بزرگ و فرهنگ ورز آذربایجانی دهه چهل و پنجاه را که گرانیگاه بینش خود را دوستی ، برادری و برابری خلقها قرار داده بودند بر متن نوشته اصولی خود مینشاند.
باشد که جویندگان و پویندگان این نسل نیز به تاسی از ازیر حاجی بی اف بزرگ که از زبان کوراغلو مسراید ،(من پیام اور دوستی این جماعت با خلقم هستم ،، ارمنیها- گرجیها- کردها و این لزگی های فقیر ) کوشندگان دوستی ، برادری و برابری خلقها باشند و فراموش نکنند که خلقهای تحت ستم هیچگاه با یکدیگر مشکلی نداشته و ندارند، بلکه این قدرتهای فائقه طبقات مسلط هستند که از هیچ ترفندی برای ادامه تسلط خویش بر خلقها رویگردان نبوده و از تولید تضادها و دامن زدن به آنها بهره میجویند.پس در انتها یاد روشنفکران و پیشروان برادری و برابری خلقها مانند
صمد بهرنگی- بهروز دهقانی- علیرضا نابدل -مرضیه اسکویی- کاک فواد مصطفی سلطانی- کاک صدیق کمانگر- شیر محمد درخشنده توماج- مختوم وووووو را گرامی داشته و در جهت برادری و برابری خلقهایمان میکوشیم.
۱۲۹۲ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : برای آشنا (م؟؟؟)
نوشته اید که باید به نوشته من خندید. چرا؟ چون میگویم که شعر مغانلی معرف جنبش آذربایجان نیست؟ راستی اگر کسی نگرش چپ ایرانی رابیاید از چرندیات حزب موسوم به کمونیست کارگری ارزیابی کند و آنرا نگرش و تحلیل علمی به نامد به آن تحلیل بایست خندید یا به کسی که ان مثلا تحلیل را مغرضانه میداند؟.
میگوئید داشناک ارمنی و قره باغ و کورش و ... چه ربطی به موارد درست و پژوهش علمی این مقاله دارد؟ معلوم میشود مقاله را نخوانده اید. در آنجا که میگوید” با همین منطق است که کشتارِ از قبل تدارک دیده شده ارمنی ها در شب های بیست و هشتم و بیست و نهم فوریه ۱۹۸۸، در شهر سومقاییتِ جمهوری آذربایجان در زمان حکومت ابوالفضل قدیرقولواوغلو علیف (ابوالفضل ائلچی بَی) لابد تکریم و تحبیب ارمنی تلقی می شود.”
و ارتباطش با کورش هم البته اظهر من آلشمس است که هرچه مردم ایران میکشند از دست همین تقدیس کنندگان کورش میباشد. اما اینکه میفرمائید “شما ها به خاطر تامین منافع ترکیه و باند های فاشیست / شوینیست ترک و جمهوری آذربایجان سر مردم آذری را هم می برید." بازهم حرف بیربطی میزنید .اولا شما که هنوز مردم آذربایجان را آذری یعنی همان عبارت باب طبع شوونیست ها –زائده آریائیها – میدانید چه حقی به دلسوزی به آنها دارید. دوم اینکه مردم جمهوری آذربایجان هم از نظر تاریخی و هم ازنظر فرهنگی و زبانی بخشی از مردم آذربایجان جنوبی هستند و بیگانه نیستد و مردم بقول شما آذری در ایران خود راجدا از مردم جمهوری آذربایجان نمیدانند. شما خودتان راهم که بکشید ارتباط حسی و معنوی این دو ملت، نزدیک تر از ارتباط معنوی آذربایجانیهای ایران با باورهای شونیسم آریا پرست حاکم در ایران میباشد که همه چیز را از آنها دریغ کرده و به شهروند درجه دوم تبدیلشان کرده است. یا باید مانقورد بود و از همه هستی ملی خود گذشت و در خدمت شوونیسم بود و یا سرکوب شد وفلک زده ماند. . در مورد ترکیه هم حرفتان بیربط است. دولت ترکیه هیچووقت از جنبش آذربایجان حمایت نکرده و اساسا آنرا مخالف منافع ملی خود میداند.
دست آخر اینکه نوشته اید که “حنای شما دیگر رنگی ندارد”. من فکر میکنم این امر در مورد شما بیشتر صادق است. چون بعدا از قیام خرداد دو سال پیش همه عالم و آدم فهمیده که حنای شوونیسم دیگر رنگی ندارد. تا حال البته داشته ولی اکنون مردم بیدار شده اند و حنای آنها دیگر رنگی ندارد و بقول شما بد جوری کیش و مات شده و باخته اید. باور ندارید سری به آذربایجان بزنید و با دانشجویان، کارگران و مردم کوچه بازار صحبت کنید. بازهم باور نداریدبروید از سران اپوزیسیون بپرسید که از ترس قیام مردم تحت ستم غیر فارس به دست و پای جمهوری اسلامی افتاده اند که مبادا کاری کند که ایران ناپایدار شود و تمامیت ارضی کشور باستانی ایران به خطر بیفتد. اگر هنوز باور ندارید از داریوش همایونتان بپرسید که حاضر شده با شیطان متحد شود مبادا وطن تجزیه شود. چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید. عصر بیداری ملت هاست.
۱۲٨٨ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : اللریز آغریماسین!
سایین حمید بی تبریزلی، سلاملارلا

نوشته ارزشمند شما را خواندم و دریغم آمد که دست مریزادتان نگویم. همانگونه که در سه بخش پیشین جستار "زبان مادری و کیستی ملی" آورده ام، هویت طلبی راستین از زیرساختهای فرهنگ شهروندی است، چرا که یکی از لایه های پنهان مانده (پنهان نگاه داشته شده) کیستی مردم ایران را آشکار می کند و به حقوق زبانی/قومی آنان می پردازد. کارکرد این جنبش اگر در راستای مردمسالاری و گیتیگرایی جای گیرد، درست بمانند کارکرد جنبش زنان است.
آنچه که مرا نگران و بخش بزرگی از آزادیخواهان ایران را بدگمان می کند، افتادن رهبری این جنبش بدست قبیله گرایان است. شوربختانه بسیاری از هم میهنان این واژه را دشنامی به خود می پندارند، در جایی که به باور من قبیله گرایی فارس و آذربایجانی و کرد و بلوچ و عرب نمی شناسد و در فرهنگ همه ما ایرانیان نهادینه شده است.
خواندن نوشته هایی از این دست، آنهم از زبان و قلم یک آذربایجانی، که از یک سو بر حقوق شهروندی همزبانانش پای می فشرد و از دیگر سو قبیله گرایان را برنمی تابد، مایه دلگرمی همه آزادیخواهان ایران است.

چشم براه نوشته های بیشتری از شما هستم، و برایتان آرزوی شادکامی و سربلندی می کنم.

سوگیلر و سایغیلارلا
۱۲٨۵ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : برای کریم ن
جناب کریم ن(؟؟!) به راستی که باید به نوشته شما قاه قاه خندید! داشناک ارمنی و قره باغ و کورش و ... چه ربطی به موارد درست و پژوهش علمی این مقاله دارد. مطلب آقای تبریزلی، قیاس دو تفکر موجود در جنبش آذربایجان است، که نمود آن در ادبیات این گروه ها به درستی نشان داده شده است. نظرات عصبی امثال شما نیز دیگر اسباب خنده عالم و آدم شده است. آقا جان با این دفاع بد از جنبش آذربایجان به آن ضربه نزن. شما ها به خاطر تامین منافع ترکیه و باند های فاشیست / شوینیست ترک و جمهوری آذربایجان سر مردم آذری را هم می برید. حنای شما دیگر رنگی ندارد. اخبار روز نیز که شما به دموکراسی نهفته در آن می تازید، از سایت های فارسی زبانی است که همیشه صدای شما را با وجود بد دهنی و حتی برخورد های ضد دمکراتیک انعکاس داده است. اما بهترین قاضی مردمند و شما بد جوری کیش و مات شده و باخته اید.
۱۲٨۴ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : یاران نابدل و بهرنگی در این جنبش حضور دارند.
کسی که خود را حمید تبریزلی میخواند با علم کردن یک شعر میخواهد کل حرکت یک ملت را زیر ضرب ببرد. این قبیل شعرها نه معرف جنبش کنونی آذربایجان است و نه اصلا خواننده دارد. تازه اینها همه عکس العمل آن همه سال تاخت و تاز کورش وار شونیسم بر علیه مردم ترک است.
دم خروس بی صداقتی این نوشته از اینجا هم پیدا است که از میان این همه خیانت ها و جنایت های داشناک های ارمنی در تصرف قره باغ به کشتار من در آوردی سومقائیت چسبیده است. این نوشته را میشود در ادامه نوشته های ضد ترک قبلی که در مورد کشتار ادعائی ارامنه ترکیه اخیرا در اخبار روز نوشته شده است نیز دید.
من هیچ شکی ندارم که خود صمد بهرنگی و نابدل نیزاگر الان زنده بودند -پس از دیدن آنچه بر آذربایجان رفته است در کنار ملت آذربایجان و برای کسب حقوق ملی خود مبارزه میکردند. همین امروز نیز خیلی از یاران نابدل و بهرنگی در این جنبش حضور دارند. اگر ریگی به کفش این کسی که خود را تبریزلی مینامد نیست بهتر است توپ و تشر خود را به آریا پرستان و ترک ستیزانی که در همه گوشه های این تشکیلات سراسری چپ ها و مدیای فارس رخنه کرده اند بزند. ملت اذربایجان دیگر خام این حرفها نمیشود.
۱۲٨٣ - تاریخ انتشار : ۱۷ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : نقد اشعار یک "فرد" یا تخریب چهره و نفی کل یک حرکت!؟
جناب آقای حمید تبریزلی،

پیش از هر چیز از شما به خاطر به نقد کشیدن دقیق اشعار نژادپرستانه و پان ترکیستی آقای سعید موغانلی تشکر می کنم چون نقد و افشای این انحرافات در حرکت ملی آذربایجان و هر حرکت دیگری بسیار ضروری است تا از انحراف آن جلوگیری شود. ولی ایراد بزرگی که به نوشته شما وارد است، این است که شما یک پان ترکیست افراطی را به عنوان سمبل حرکت ملی آذربایجان معرفی کرده اید و به جای نقد کردن آن شخص، یک حرکت را به کلی نفی کرده اید و خشک و تر را با هم سوزانده اید! بدون آن که ثابت کنید که آن فرد رهبریت این حرکت را بر عهده دارد!؟ شما از شخصی چون چهرگانی نوشته اید که در میان اکثر فعالین آذربایجانی نیز مطرود است و جز گروه اندک نیروهای وفادارش که می خواهند از او یک لیدر یا رهبر خودخوانده بسازند، کسی قبولش ندارد. اما اینکه چرا روزگاری شخصی چون وی رای اول تبریز را کسب کرد، گذشته از این که انتخابات در جمهوری اسلامی هیچگاه آزاد نبوده و کاندیداهای واقعی مردم اجازه شرکت نداشته اند، نشان از درد بزرگی در جامعه روشنفکران آذربایجانی دارد که بویژه قبل از اول خرداد ۱۳۸۵، اکثر تحصیل کردگان و روشنفکران آذربایجانی هیچ توجهی به حقوق زبانی و فرهنگی مردم خود نداشتند و بسیاری از آنها کاملا از ریشه های فرهنگی خود بریده بودند و به فرهنگ و زبان اکتسابی فارسی تعصبی بیشتر از خود فارسها داشتند! این کاملا برخلاف وضعیت مثلا کردهاست. من هیچ کردی را سراغ ندارم که از زبان و فرهنگ کردی بیزار باشد و به زبان و فرهنگ فارسی متعصب! اما این گونه آسمیله شده های متنفر از هویت سابق خود و متعصب به هویت اکتسابی جدید خویش، در میان قشر تحصیل کرده آذربایجانی به وفور وجود دارد. کم نبودند و نیستند خانواده هایی که در ارومیه، زنجان و حتی تبریز، از همان کودکی با بچه هایشان فارسی حرف می زدند تا این زبان برای همیشه نابود شود. همین بی توجهی و بی محلی به زبان و فرهنگ و علائق عموم مردم و فاصله گرفتن این روشنفکران ترجمه ای، از بطن جامعه ای که در آن به دنیا آمده اند ولی از فرهنگ و زبان خودی بیزار و به فرهنگ و زبان اکتسابی شان مفتخر بودند، باعث شده بود تا توده مردم، علائقش را از زبان افراد افراطی بشنود. برای جلوگیری از روی آوردن مردم به این اندیشه های افراطی و خطرناک، روشنفکران و تحصیل کردگان آذربایجانی باید به خود آیند و به دفاع از زبان و فرهنگ خودی روی آورند و اجازه ندهند که این خواسته مشروع و انسانی باعث گرایش توده مردم به افراد افراطی شود. هرچند خوشبختانه نشانه هایی از تغییر این وضعیت به ویژه پس از خردادماه ۸۵ مشاهده می شود و هر روز تعداد بیشتری از آذربایجانیانی که سابقا هیچ علاقه ای به زبان و فرهنگ مادری خود نداشتند و یا در این مورد کاملا بی تفاوت بودند، به سوی دفاع معقول و منطقی از خواسته های فرهنگی و زبانی روی می آورند اما هنوز ما فاصله بسیار زیادی با یکپارچگی و اتحادی که مثلا در میان کردهای ایران وجود دارد، داریم.
۱۲۷۹ - تاریخ انتشار : ۱۶ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : - Dastet dard nakonad rafigh Allarin agrimaasin jouldaash
Min nar sanin takin azari jouldash garak olaa ke boz gordlaarin sasin kasa
Hezaaraan rafighe azari mesle shomaa baayad hamsedaa shavand taa sedaaye fascistiye ghorgh haaye khaakestari raa bekhaabaanand
۱۲۷٨ - تاریخ انتشار : ۱۶ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : درود
آقای تبریزلی پژوهش بسیار انسانی و مستدل شما باعث افتخار همه آذربایجانی های شریف و همه انسان دوستان و دمکرات ها و عدالت پژوهان غیر آذری است. بسیار خوب تفاوت اندیشه انسانی و آزاد امثال نابدل ها را را با دود کور کننده شوینیسم و ناسیونالیسم کوته بین امثال موغانلی های انسان ستیز روشن کرده اید

یاشاسین، زنده باشی قارانقوش هوشیار و شریف
۱۲۷۷ - تاریخ انتشار : ۱۶ خرداد ۱٣٨۷       

عنوان : مطلبی جالب
مطلبتان بسیار جالب و آموزنده بود. متاسفانه ناسیونالیسم در ایران در بین اقوام مختلف - از فارس گرفته تا آذری و کرد و ترکمن - مد روز شده و باید با این پدیده بطور جدی برخورد کرد.
۱۲۷۶ - تاریخ انتشار : ۱۶ خرداد ۱٣٨۷