جنبش دانشجویی و مساله قومی


مهدی عربشاهی


• آنچه که دردناک تر می نماید همراهی بخشی از روشنفکران و سیاستمداران مرکز گرا با پاره ای از ایده ها و برنامه های همانندسازی است. برخی از کسانی که خود را در مسیر دموکراسی خواهی و حقوق بشر تعریف می کنند درست در نقطه ای که به این مساله می رسند روی ترش کرده و ناگهان در قالبی دیگر فرو می روند و از آن همه ادعای آزادیخواهی چیزی باقی نمی ماند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱۹ تير ۱٣٨۷ -  ۹ ژوئيه ۲۰۰٨


شاید مهم ترین هنر حکومتگران و مدیران سیاسی یک جامعه را بتوان در اقتدار قانونی آنها توام با رضایت عامه مردم جستجو کرد. تردیدی نیست که چنین اتفاقی تنها در شرایطی رخ می دهد که حاکمان مسائل گوناگونی را که جامعه با آنها مواجه است همچون فرصت در نظر بگیرند و آنها را تهدیدی برای امنیت و رفاه و سعادت کشور ندانند.
یکی از مسائلی که کشور ما با آن دست به گریبان است تعدد اقوام ساکن ایران و تکثر فرهنگی و زبانی کشور می باشد به گونه ای که شاید بتوان ایران را پس از سرزمین باستانی هند از این جهت کشوری نمونه دانست. هر نقطه از ایران رنگ و بوی خاص خود را دارد و با طبیعتی متمایز، آب و هوایی نمونه و فرهنگ و شیوه زیستی مخصوص شناخته می شود. در بیشتر لحظات سال ایران کشوری چهار فصل است و با سفری کوتاه در آن می توان در یک زمان برف و سرمای زمستان، شکوفه های بهاری یا گرمای تابستان را تجربه نمود.
مردمان هر منطقه از ایران دارای استعدادها و توانمندیهای ویژه ای هستند و در هر حوزه ای که وارد شویم با کمی آموزش و سرمایه گذاری و شناخت صحیح این استعدادهای بالقوه می توان آنها را شکوفا نمود. به طور مثال یک کارشناس ورزشی به تفصیل ویژگیهای خاص هر منطقه را بررسی می نمود و نشان می داد که هر رشته ورزش در بخشی از این سرزمین قابلیت رشد و موفقیت بیشتری را خواهد داشت و صد البته که از این دست موارد بسیار می توان برشمرد.
با این حال مدتهاست که در کشور ما به این همه فرصت به چشم یک تهدید امنیتی نگریسته می شود. سالهاست که از سوی حاکمان سیاست همانندسازی فرهنگی دنبال می شود و گویی اگر همه مردم این سرزمین به یک زبان واحد سخن بگویند، تفاوت در شیوه زیست و پوشش و فرهنگ آنها رخت بربندد و این ناهمگونی ها حذف شود مشکلات به سرعت حل خواهد شد!
اما آنچه که دردناک تر می نماید همراهی بخشی از روشنفکران و سیاستمداران مرکز گرا با پاره ای از این ایده ها و برنامه ها است. برخی از کسانی که خود را در مسیر دموکراسی خواهی و حقوق بشر تعریف می کنند درست در نقطه ای که به این مساله می رسند روی ترش کرده و ناگهان در قالبی دیگر فرو می روند و از آن همه ادعای آزادیخواهی چیزی باقی نمی ماند.
از سوی دیگر جمعی که مطالبه اول خود را رفع تبعیض قومی قرار داده اند و در این راه تلاش می کنند زمانی که با بی مهری این روشنفکران روبرو می شوند، دلسرد شده و مطالباتشان هر روز تندتر و رادیکال تر می شود.
در این میان به تعبیر یکی از بزرگان با شرایطی مواجه شده ایم که می توان آن را "امتناع از گفتگو" نامید. هر دو سوی ماجرا بی آنکه ذره ای از مواضع خود کوتاه بیایند، کوچکترین لغزشی را در این راه خیانتی نابخشودنی می دانند و با داشتن پیش شرطهایی عجیب حتی حاضر به گفتگو با یکدیگر نیستند. در چنین شرایطی باز هم این دانشجویان هستند که به سبب وجدان آگاه و روح حقیقت طلب خود باید پیشقدم شکستن این فضای بی اعتمادی بشوند.
توجه سالهای اخیر دفتر تحکیم وحدت به مسائل آذربایجان، کردستان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و ... را می توان تلاشی هر چند کوچک در این راه دانست. حضور نماینگان انجمن اسلامی دانشگاه تبریز پس از چندین سال در نشست اتحادیه انجمن های اسلامی سراسر کشور (آبان ۸۶) و به تبع آن اعلام حمایت انجمنهای اسلامی از دانشجویان آذربایجانی در یک بیانیه، تصویب راه اندازی کمیسیون اقوام دفتر تحکیم و برداشتن گامهای اولیه تاسیس آن برای برقراری ارتباط میان جنبش دانشجویی و جنبش های هویت طلب قومی، همراهی دانشجویان کرد دانشگاههای تهران در تجمع ۱۸ آذر تحکیم وحدت با نام "دانشگاه آخرین سنگر آزادی"، حمایت جدی از دانشجویان کردی که در این تجمع بازداشت شدند و سخنرانی مهندس صرافی در نشست دبیران سیاسی تحکیم (اسفند ۸۶) نشان دهنده نخستین قدمهای مسیری است که تازه آغاز شده است. سرفصل خواسته های دانشجویان تحکیمی در مساله اقوام که در بیانیه ها، مصاحبه ها و اطلاعیه های این تشکل به آنها اشاره شده به شرح زیر است:
۱- اعلام نادرستی سیاست همانندسازی فرهنگی، پذیرش تنوع قومی و تلاش برای بازتعریف هویت ایرانی بر اساس ویژگیهای همه اقوام
۲- محکوم نمودن نگاه امنیتی به مساله اقوام و تلاش برای تصحیح این نگرش نادرست
۳- دفاع از حق آموزش زبان مادری در مدارس و دانشگاهها
۴- دفاع از حق اقوام ایرانی برای بسط و شکوفایی فرهنگ و سنت های خاص آنها
۵- تلاش برای شکستن دیوار بی اعتمادی میان فعالین قومی و سایر فعالین سیاسی و اجتماعی
۶- درخواست رفع تبعیض اقتصادی و توجه بیشتر دولت به توسعه اقتصادی همه مناطق ایران
فراموش نکنیم که دانشجویان به سبب روحیه آرمانخواهی و خالی بودن از بغض و کینه هایی که نسلهای پیشین به آن دچار شده اند، صالح ترین کسانی هستند که می توانند با تلطیف فضای بی اعتمادی موجب تقویت همبستگی همه آنهایی شوند که صادقانه به دموکراسی و حقوق بشر پایبند بوده و در راه آن تلاش می کنند.

* مهدی عربشاهی دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت است