خیز چینی ها برای حضور در بازار خودرو ایران


علیرضا بهداد


• در حالی که گفت وگوی میان خودروسازهای دولتی با خودروسازهای چینی بر سر تولید خودروهای مشترک هنوز سرانجامی نیافته، بخش خصوصی مونتاژ دومین خودروی چینی را در کشور آغاز کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۲ تير ۱٣٨۷ -  ۱۲ ژوئيه ۲۰۰٨


در حالی که گفت وگوی میان خودروسازهای دولتی با خودروسازهای چینی بر سر تولید خودروهای مشترک هنوز سرانجامی نیافته، بخش خصوصی مونتاژ دومین خودروی چینی را در کشور آغاز کرد تا بازار خودرو این بار به یمن ورود این محصول ضرب و تقسیم دوباره یی را انجام دهد.

اگرچه تا سه سال پیش حضور خودروسازهای چینی در ایران بعید به نظر می رسید اما امروز خودروسازهای دولتی و خصوصی تلاش گسترده خود را برای جلب نظر چینی ها در پروژه های مشترک ساخت خودرو با ایران آغاز کرده اند.

خودروی «ام وی ام» یا همان «ماتیز چینی» که به عنوان نخستین خودرو ساخت چین در ایران مونتاژ می شود، برخلاف پیش بینی ها توانست بخشی از بازار خودرو ایران را در اختیار خود بگیرد تا جایی که تولیدکننده این خودرو توانست محصول خود را پس از حذف پیکان به عنوان ارزان ترین و کم مصرف ترین خودرو کشور معرفی کند.نخستین حضور چری در ایران اگرچه با مونتاژ ام وی ام صورت گرفت اما خودروسازهای دولتی را به فکر انداخت تا با این شرکت نوظهور صنعت خودرو چین گفت وگوهایی را انجام دهند. بنابر گفته منابع آگاه سایپا برای بار نخست وارد مذاکره با چینی ها شد. این مذاکرات در حال پیشروی بود که ایران خودرو نیز به سراغ چری رفت تا دور از چشم سایپا ملاقات هایی با مدیران چری داشته باشد. چری که میان انتخاب سایپا و ایران خودرو مانده بود وقتی با استقبال این دو خودروساز بزرگ خاورمیانه مواجه شد با استفاده از شرایط موجود مبلغ قرارداد را افزایش داد. سایپا از دور گفت وگوها خارج و ایران خودرو مصمم شد پای خودروسازهای چینی را به ایران باز کند. در این شرایط سخنرانی محمود احمدی نژاد در ایران خودرو منجر به فرمانی شد تا این شرکت ساخت خودروهای ارزان را در دستور کار خود قرار دهد. این فرمان بهترین بهانه ایران خودرو برای توجیه مذاکراتش با خودروسازهای چینی بود چرا که تا پیش از آن، این شرکت و حتی سایپا به غیر از برندهای معتبر اروپایی و ژاپنی با هیچ خودروساز دیگری مذاکره نکرده بودند.

با رسانه یی شدن گفت وگوهای چری و ایران خودرو مخالفت طیف های مختلف در دولت، مجلس و بخش خصوصی بر سر حضور خودروسازهای چینی در ایران بالا گرفت. فضایی که ایجاد شد در نهایت تاثیری منفی بر ذهن وزیر جدیدالورود صنایع و معادن گذاشت تا جایی که وی اعلام کرد تمایلی به ساخت خودروهای چینی در قالب «جوینت وینچر» در ایران را ندارد. اگرچه تا امروز این عدم تمایل وزیر نیز ادامه دارد اما پرونده چری در ایران خودرو بسته نشده و گروهی سعی بر ادامه مذاکرات با این خودروساز چینی دارند.

در برنامه تولید خودرو سال ۱٣٨۶ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تولید دو هزار و ۴۹۰ دستگاه چری در ایران خودرو پیش بینی شده بود که این تعداد هیچ گاه به مرحله تولید نرسید.

در این هیاهو کرمان موتور به عنوان خودروساز بخش خصوصی وقتی از ادامه همکاری با «دوو» و «فولکس واگن» ناکام ماند به خودروسازی رو آورد که تنها سه سال است به جمع تولیدکنندگان خودرو در دنیا پیوسته است.«لیفان» نام این خودروساز است که مونتاژ خودرویی با عنوان «لیفان ۵۲۰» را در کرمان آغاز کرد. این شرکت سه ساله که اینک خود را خودروساز می داند بدون اینکه ریالی پرداخت کند با امضای قراردادی پا به صنعت خودرو ایران گذاشته است تا برند خود را با قیمت ۱۷ میلیون تومان به ایرانیان بفروشد.

در واقع «لیفان ۵۲۰» قرار است با خودروهایی همچون پژو ۲۰۶ (در تیپ های مختلف)، تندر ۹۰ و سمند ال ایکس به رقابت بپردازد. رقابت لیفان از این جهت قابل تامل است که با توجه به قیمتش در بازار ایران این رقابت را با برندهای معتبری همچون هیوندای، پژو، رنو و خودرو ملی ایرانیان انجام می دهد؛ برندهایی که پس از سال ها فعالیت در بازار ایران محصولاتی را ارائه کرده اند که خط تولید آنها را پس از سال ها از تولدش در اختیار خودروسازهای کشورمان قرار گرفته است. اما خلاف رویه اروپایی ها این خودروساز چینی همزمان با تولد برند خود آن را در اختیار ایران قرار داده است. اگرچه قرارداد های ایران خودرو با خودروسازهای اروپایی با قرارداد کرمان موتور و لیفان قابل مقایسه نیست اما این می تواند هشداری به خودروسازهای اروپایی و برندهای قدیمی باشد که برای تداوم حضور در بازار ایران طی ۱۰ سال آینده به فکر برنامه های جدید باشند و گرنه رفته رفته چینی ها چتر حضور خود را در صنعت خودرو ایران بیشتر باز خواهند کرد. از سوی دیگر فضای به وجود آمده در صنعت خودرو چین باعث شده شرکت هایی همچون «بی ام و» آلمان و «ریکاردو» انگلیس و چند خودروساز معتبر دنیا با تعریف پروژه های مشترک به کمک این صنعت نوپا در سرزمین اژدهای زرد بیایند. در مقابل حاصل ۵۰ سال تلاش صنعت خودرو ایران امروز به مونتاژ محصولاتی تبدیل شده که در رده بندی شرکت های مادر یا محصولی بایگانی شده هستند یا خودرویی همچون پژو آردی است. نگاهی به آمار تولید خودرو در سال های گذشته نیز به خوبی نشان می دهد خودرو سازها در بخش تولید خودروهای سواری سال به سال با کاهش تولید مواجه بوده اند اگرچه از نظر تنوع، محصولاتی جدید را در سبد تولیدات خود قرار داده اند. در این میان حتی با توجه به تعرفه ۹۰ درصدی واردات خودرو طی سه سال گذشته حجم واردات خودرو به ویژه در رده محصولات هیوندای و تویوتا افزایش یافته است. اگرچه محصولات وارداتی قیمتی بالای ۴۰ میلیون تومان دارند اما شاید بتوان ضعف صنعت خودرو کشور را نیز در این آمار پیدا کرد که نتوانسته در کنار سایر محصولات به فکر تولید خودروهایی برای افرادی که توانایی مالی بالاتری دارند، باشد.

بعید نیست خودروسازهای چینی که تا سال گذشته در آرزوی ایجاد خط تولید در ایران بودند با توجه به وضعیتی که صنعت خودرو ایران در پیش گرفته و هنوز به تولید محصولات قدیمی خود پافشاری می کند، به غیر از واردات به روش سی بی یو حاضر نشوند از راه دیگری همچون واردات اس کی دی یا سی کی دی خودروهای تولید خود را روانه بازار ایران کنند.

منبع: روزنامه ی اعتماد