بعد از انقلاب ۸۰۰ میلیارد دلار نفت فروخته ایم
انتقاد رئیس کمیسیون انرژی مجلس هفتم از سیاست های بخش انرژی



اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۵ تير ۱٣٨۷ -  ۱۵ ژوئيه ۲۰۰٨


اعتماد: رئیس کمیسیون انرژی در مجلس هفتم از سهل انگاری دولت نسبت به عدم سرمایه گذاری در بخش برق انتقاد کرد.
کمال دانشیار نماینده مجلس هفتم یکی از دلایل مهم قطع برق در کشور را نادیده گرفتن بخش خصوصی در سرمایه گذاری در برق دانست و گفت؛ هم اکنون ۵۰هزار مگاوات ظرفیت تولید داریم اما عملاً ٣۵ هزار مگاوات تولید می شود. بروز خشکسالی موجب شده چهار هزار مگاوات از پتانسیل برقابی کشور کاسته شود. به گفته وی یک انتقاد بزرگ مطرح است که چرا دولت در حمایت از بخش خصوصی در تولید برق همت لازم را به کار نبسته و این انتقاد اگر جدی گرفته نشود سال بعد قطعی های برق به صورت جدی تر و سال های بعد هم همین طور جدی تر کشور را تهدید خواهد کرد.
دانشیار که در موسسه دین و اقتصاد سخن می گفت، تعمیم این مشکل را در بخش نفت پیش بینی کرد و افزود؛ در بحث پالایش هم وضعیت بدین شکل است.ما۹ پالایشگاه نفت در کشور داریم که حدود
۷/۱ میلیون بشکه در روز نفت خام را می توانند پالایش و تبدیل به دیگر فرآورده های نفتی کنند. بنابراین نیاز کشور به ایجاد پالایشگاه های جدید قطعی است. یکی از اشتباهات دولت ها در این مدت عدم ساخت پالایشگاه های جدید بوده است که این عدم آ ینده نگری موجب شده نیازهای کشور به فرآورده های نفتی بیش از تولید پالایشگاه های داخلی باشد و امروز شاهد سهمیه بندی و صدور کارت هوشمند شده ایم که در واقع نتیجه یک بی تدبیری است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس هفتم همچنین گفت؛ متاسفانه ۲ تا ٣ سال گذشته مدیریت عالی نفت هیچ یک متخصص این کار نبوده اند. اینکه چرا قبلاً ۶ میلیون بشکه تولید می شده و الان به ۴ میلیون بشکه رسیده است، بعضی از آقایان اظهار می دارند علت این است که ما متخصص نداریم، در صورتی که این حرف کاملاً غلط است. متخصصان نفتی ما در دنیا در سطح بالایی هستند ولی متاسفانه به آنها بهای لازم داده نشده است.
دانشیار میزان اتلاف انرژی در کشور را سالانه ۷۰ میلیارد دلار ذکر کرد و افزود؛ در حوزه اتلاف انرژی، باید تلاش شود مصرف را بهینه کنیم، در این صورت خواهید دید که کشور چقدر منفعت خواهد دید، در غیر این صورت سالی ۷۰ میلیارد دلار انرژی اتلاف می شود که علاوه بر آنکه نفعی ندارد، موجب آلودگی هوا، تخریب محیط زیست و... خواهد شد.
این کارشناس انرژی وضعیت اقتصادی کشور را ناشی از خام فروشی دانست و گفت؛ در محیط های آکادمیک و علمی همواره این سوال مطرح است که ما یکصد سال است نفت می فروشیم و وضعمان به اینجا رسیده، آیا درست است که خام فروشی را ادامه دهیم؟ حتی اگر از مراجع تقلید فتوا بگیریم که خام فروشی حرام است، جا دارد که چنین کنیم. به علت عدم ایجاد صنایع پایین دستی محصول نهایی وجود ندارد که صادر کنیم. الان بحث صادرات گاز این قراردادی که تحت عنوان خط صلح مطرح می شود یک اشتباه بزرگ تاریخی است. ما باید گاز را تبدیل کنیم به مواد پتروشیمی، صنایع انرژی بر و اشتغالزا. تولید محصول نهایی برای کشورمان اقتدار، اشتغال و وضعیت بهتر اقتصادی را رقم می زند. مثلاً در قرارداد خط لوله هند و پاکستان حدود ۴۰۰ میلیارد دلار ما به آنها سوبسید می دهیم و بعد در کشور با فقدان اشتغال لازم یا کمبود شدید گاز مواجه می شویم. البته در حوزه سیاست فوایدی را برای این خط لوله بر می شمارند که من خیلی متوجه نمی شوم.
وی برداشت از میادین مشترک را از اولویت های مدیریت نفت برشمرد و افزود؛ در حال حاضر حدود ۲۰ مخزن مشترک با همسایگان داریم که چون به صورت رقابتی درآمده هر دو طرف به مخازن گازی ضربه می زنند. در حالی که در حالت اشتراک بازدهی بیشتر می شود و باز تاکید می شود در همین وضع موجود بتوان قراردادهای مشترکی را با کشورهای همسایه به امضا رساند.
به گفته دانشیار کشور در ۲۰ سال آینده ۶۰۰ میلیارد دلار باید در بخش های مختلف نفت و گاز هزینه کند؛ یعنی سالانه ٣۰ میلیارد دلار. این مقدار را قطعاً قادر نخواهد بود از بودجه نفت تامین کند و باید شرایطی فراهم کرد که سرمایه گذاران خارجی جذب و مشارکت کنند.
وی میزان فروش نفت در سال های پس از انقلاب را حدود ٨۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت؛ اگر اقتصاد سالم و کارآمدی شکل گرفته بود، حداقل سالی ۱۰ درصد بازدهی داشتیم یعنی ٨۰ میلیارد دلار باید سود نصیب کشور می شد. کارخانه ساخته ایم اما به جای گرفتن مالیات سوبسید می دهیم که تعطیل نشود.
دانشیار یکی از معضلات مهم اقتصاد ایران را پیوستگی و چسبندگی دانست که نفت با سایر بخش ها دارد و افزود؛ در مجلس خواستیم مسوولان و وزرای مربوط به حوزه نفت را به جلسه دعوت کنیم، دیدیم حدود ۱۵ وزیر را باید دعوت کرد چون مساله نفت بر سایر حوزه ها نیز تسری پیدا کرده است.