انتساب ِ یک بیت ِ افزوده بر شاهنامه
و اهانت آمیز نسبت به ایرانیان به فردوسی در یک متن ِ درسی
کانون پژوهش های ایرانشناختی


• متن ِ این درس، به شیوه‌ای ابتکاری در شکل ِ گزارش ِ سفری به توس و دیداری از بنای ِ یادمان ِ شاعر ِ ملّی‌مان از زبان ِ یک کودک و با دستْ‌نوشت ِ او تهیّه شده و سادگی و روانی‌ی ِ نگارش ِ آن، به خوبی درخور ِ دریافت ِ خوانندگان ِ آن (گروه ِ سِنّی‌ی ِ هفتْ‌ سالگان) است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۱ مرداد ۱٣٨۷ -  ۱ اوت ۲۰۰٨


 
 


آگاهی‌یافتم که درس ِ بیست و دوم (صص ١٥٨- ١٦٠) از کتاب ِ فارسی‌ی ِ سال ِ دوم ِ دبستان را ویژه‌ی ِ شناساندن ِ فردوسی و شاهنامه به نوآموزان کرده‌اند.







متن ِ این درس، به شیوه‌ای ابتکاری در شکل ِ گزارش ِ سفری به توس و دیداری از بنای ِ یادمان ِ شاعر ِ ملّی‌مان از زبان ِ یک کودک و با دستْ‌نوشت ِ او تهیّه شده و سادگی و روانی‌ی ِ نگارش ِ آن، به خوبی درخور ِ دریافت ِ خوانندگان ِ آن (گروه ِ سِنّی‌ی ِ هفتْ‌ سالگان) است. امّا در این متن – که باید آن را سنگ ِ بنای ِ آگاهی‌ی ِ نوباوگان از چیستی‌ی ِ حماسه‌ی ِ ملّی شمرد – سنگی کجْ‌نهاده، سختْ چشمْ‌آزار است.
از دو بیتی که به منزله‌ی ِ نمونه‌ی ِ سخن ِ استاد ِ توس در پایان ِ این درس آورده‌اند، یکی ("بسی رنجْ‌بُردم درین سال سی/ عجم زنده‌کردم بدین پارسی") – با همه بلندْآوازگی و جاافتادگی‌اش در ذهن و زبان و نوشتار ِ خاصّ و عام – سروده‌ی ِ فردوسی نیست و از افزوده‌های پسین بر شاهنامه به شمارمی‌آید (← ابوالقاسم فردوسی: شاهنامه به کوشش ِ جلال خالقی مطلق، دفتر ٨، ص ٤٨٧، پی‌ْْ نوشت ِ ٩، بازْبُرد به ب ٨٩٠.
درباره‌ی ِ این بیت، پیش ازین گفتاری پژوهشی با عنوان ِ "یک برداشت ِ نادرست در انتساب ِ بیتی به فردوسی: در حاشیه‌ی ِ نشست ِ «در ستایش ِ فردوسی» در شهر ِ کتاب ِ مرکزی‌ی ِ تهران" نشرْداده و همه‌ی ِ گفتنی‌ها را در آن، گفته‌ام (
www.iranshenakht.blogspot.com ←
دوشنبه ٢٣ اردیبهشت ماه ١٣٨٧ خورشیدی / ١٢می ٢٠٠٨) و نیازی به بازْآوردن ِ آن‌ گفتار در این جا نمی‌بینم.


به هر روی، به رَغْم ِ این اشتباه ِ بزرگ، کار ِ وزارت ِ آموزش و پرورش در گنجانیدن ِ این متن در کتاب ِ یادکرده، ستودنی‌ست. من این کُنِش ِ فرهنگی‌ی ِ ملّی را به فال ِ نیک می‌گیرم و امیدوارم در چاپ‌های ِ دیگر ِ کتاب، بیت ِ سروده‌ی ِ راستین ِ فردوسی: "من این نامه فرّخ‌ْگرفتم به فال/ بسی رنجْ‌بُردم به بسیارْسال" را جایْ‌گزین ِ بیت ِ ساختگی و افزوده‌ی ِ یادکرده، گردانند.
نگارنده خواهدکوشید که در تماس با دستْ‌اندرکاران ِ تألیف و تدوین ِ کتاب‌ْهای درسی در وزارت ِ آموزش و پرورش، سخن ِ دلْ‌سوزانه و انتقادی‌ی ِ خود را بازگوید و آنان را به برداشتن ِ بیت ِ ساختگی از متن ِ درسی ی یادکرده فراخواند. گوش‌هاشان شنواباد!

 
● نوشتار بالا از تارنمای کانون پژوهش های ایرانشناختی برگرفته شده است. این تارنما به ویراستاری دکتر جلیل دوستخواه به نشانی زیرین در دسترس است:
http://www.iranshenakht.blogspot.com /