اشغال های دوقلو
گفتگو با زبیگنف برژینسکی


بامداد زندی


• زبیگنیف برژینسکی مشاور امنیت ملی جیمی کارتر رییس جمهور پیشین ایالات متحده آمریکا بود. تازه ترین کتابش هم "گزینش: سلطه ی جهانی یا رهبری جهانی" (بیسیک بوکز، مارس ۲۰۰۴) نام دارد. برژینسکی در گفت و گو با ناتان گاردلس، سردبیر گلوبال ویوپوینت به تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۰۴ از دیدگاه هایش سخن می گوید ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ٣ ارديبهشت ۱٣٨٣ -  ۲۲ آوريل ۲۰۰۴


وبگاه   www.digitalnpq.org

زبيگنيف برژينسكی مشاور امنيت ملی جيمی كارتر رييس جمهور پيشين ايالات متحده آمريكا بود. تازه ترين كتاب اش هم "گزينش: سلطه ی جهانی يا رهبری جهانی" ( بيسيك بوكز، مارس ۲۰۰۴) نام دارد. برژينسكی در گفت وگو با ناتان گاردلس، سردبير گلوبال ويوپوينت به تاريخ ۱۲ آوريل ۲۰۰۴ از ديدگاه های اش سخن می گويد.
 
ناتان گاردلس: عدنان پاچه چی يكی از اعضای مهم شورای حكومتی مورد پشتيبانی ايالات متحده گفته است كه آمريكاييان با محاصره فلوجه به "تنبيه همه ی" عراقی ها  دست زده اند درحالی كه همه ی عراقی ها در قتل و مثله كردن چند آمريكايی كه دو هفته پيش رخ داد دست نداشته اند. اين جمله يادآور خط مشی شارون در كرانه ی باختری و غزه است. اين اشغال های دوقلو چه همسانی ها و خطراتی دارند؟
زيبگنيف برژينسكي: متاسفانه خطرات و همسانی های شان بسيار چشم گير است. از چشم عراقی ها، اشغال كشورشان توسط آمريكا به گونه ای فزاينده به آن چه در كرانه ی باختری و غزه می بينند شباهت دارد. از چشم فلسطينيان نيز آن چه در عراق می گذرد شبيه زندگی خودشان در دوران آريل شارون است. ازديد بسياری در خاورميانه نيز اين دو اشغال با هم درآميخته است و به كشاكشی يك كاسه تبدل شده است. شايد هر دو اين برداشت ها گزافه آميز باشد اما به هر حال بسيار تحريك كننده اند.
در قلمرو سياست، برداشت ها بخشی از واقعيت اند. نمی توان ناديده گرفت شان. ايالات متحده اگر دقت نكند دشمن اصلی كل جهان عرب و رفته رفته كل جهان اسلام انگاشته خواهد شد. چنين رويدادی هم برای خود آمريكا و هم برای اسراييل كه پشتيبان اصلی اش ايالات متحده است فاجعه آميز خواهد بود.
 
ناتان گاردلس: يك سال پس از اشغال عراق، مادريد، استانبول و كازابلانكا دستخوش بمب گذاری های تروريستی شده اند و در عراق نيز ژاپنی ها، كره ای ها و حتی چينی ها را به گروگان گرفته اند. قيام عراقی ها عليه ايالات متحده هم كه جای خود دارد. خط مشی ايالات متحده امنيت جهان را افزايش داده است يا اوضاع را وخيم تر كرده است؟
زيبگنيف برژينسكی: خط مشی های ايالات متحده به  آتش واكنش جمعی اعراب دامن زده است و خاورميانه را در فرايند شعله ور شدن قرار داده است. دشمنی مسلمانان با ايالات متحده شدت گرفته است. ايالات متحده از متحدان اصلی اش و به ويژه اروپاييان جدا افتاده است. در نتيجه می توان گفت كه از امنيت جهان كاسته شده است. خطر آن كه ايالات متحده هدف عمليات تروريستی قرار گيرد افزايش يافته است. و آسيب پذيری همه ی ما افزايش يافته است.
 
ناتان گاردلس: راه چاره چيست؟
زيبگنيف برژينسكي: راه چاره آن است كه درباره موضوع صلح رفتاری جدی و باثبات در پيش گيريم كه مانند خط مشی ايالات متحده فقط متكی به اعمال زور نباشد. ايالات متحده بايد بكوشد كه سازمان ملل و متحدان اروپايی اش هم وارد گود شوند تا برای باثبات سازی عراق چتری سياسی ايجاد شود. در اين صورت نقش ايالات متحده كاهش می يابد و چندان به چشم نمی آيد. سپس می توان به كشورهای اسلامی ميانه روتر مانند مراكش و پاكستان ميدان داد كه سربازان پاسدار صلح به عراق بفرستند تا اين برداشت كه جنگ در واقع جنگ با اسلام است رنگ ببازد. در عين حال ايالات متحده بايد برای تدوين پيشنهادی فراگير و بی طرفانه برای حل مناقشه ی فلسطين، به طور جدی با سازمان ملل و كشورهای اروپايی همكاری كند.
در حالی كه اكنون به نظر می رسد ايالات متحده راه حل شارون را پذيرفته است كه برقراری صلح با اعمال زور است نه مشاركت دادن فلسطينيان. چنين صلحی نه تنها از پشتيبانی بين المللی برخوردار نخواهد بود بلكه مشروعيت منطقه ای هم نخواهد داشت. بنابر اين ايالات متحده نخواهد توانست راه حلی بی طرفانه و هم چنين مورد پشتيبانی جامعه ی بين المللی برای مناقشه فلسطين – اسراييل ارائه دهد. جداسازی بيشتر كرانه باختری كه خط مشی يك جانبه و تحميلی شارون است و ايالات متحده نيز از آن حمايت می كند مناقشه در اين منطقه را دائمی می كند و انزوای بين المللی ايالات متحده را در پی خواهد داشت. همان گونه كه گفتم اين مناقشه و مناقشه ی عراق با هم يك كاسه شده اند. اگر ايالات متحده ناگهان و در حالی كه مناقشه ی فلسطين- اسراييل همچنان ادامه دارد از عراق بيرون برود هر حكومتی كه در عراق سر كار بيايد هم ضدآمريكايی است هم ضد اسراييلي.
 
ناتان گاردلس: آيا نمی توان گفت كه بدون مهر مشروعيت سازمان ملل و حضور ساير كشورها، صرف حضور ايالات متحده در عراق همان عراقی هايی را كه آمريكا برای آزاد كردن شان آمده است تحريك می كند؟
زيبگنيف برژينسكي: چنين رويدادی گريزناپذير بود. اگر پس از اشغال بغداد هر چه سريع تر به سراغ حل و فصل كل معضلات خاورميانه و از همه مهم تر مناقشه ی فلسطين- اسراييل می رفتيم شايد می شد از ايجاد چنين وضعيتی جلوگيری كرد. اما ايالات متحده يك سال تمام دست دست كرد و به فرايند صلح  نپرداخت. در اين ميان نارضايی ها اوج گرفت و شمار فزاينده ای از غيرنظاميان بی گناه از هر دو سو جان باختند. در نتيجه ديگر ايالات متحده را در منطقه به چشم نيرويی بی طرف و خيرخواه نمی نگرند و هر چه بيشتر به چشم نيرويی اشغال گر (عراق) و پشتيبان اشغال گران اسراييلی به آن می نگرند.