• با توجه به حمایتهای بی دریغ کنفدراسیون اتحادیه های کارگری و حزب کمونیست از زوما از یک سو و ریاست بر حزب کنگره ملی از سوی دیگر، به نظر می رسد جیکوب زوما، رییس جمهور آینده ی کشور آفریقای جنوبی خواهد بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲ مهر ۱٣٨۷ -  ۲٣ سپتامبر ۲۰۰٨

از چند ماه گذشته، این انتظار می رفت که روزی "تابو امبکی" رییس جمهور آفریقای جنوبی از سمتش " برکنار" شود و بالاخره در چند روز گذشته با "استعفای" امبکی به این انتظار خاتمه داده شد.

یاران دیروز، مخالفان امروز
بعد از فروپاشی آپارتاید و به ریاست جمهوری رسیدن نلسون مندلا، تابو امبکی به عنوان معاون رییس جمهور بر سر کار آمد. در دوران ۵ ساله ی ریاست جمهوری مندلا؛ امبکی با مدیریت قابل تحسینش و نلسون مندلا با شخصیت کاریزماتیکش دوران طلایی ی را در تاریخ آفریقای جنوبی به ثبت رساندند.
در سال ۱۹۹۹ تابو امبکی به عنوان رییس جمهور انتخاب شد در حالی که از محبوبیت بالایی در داخل و خارج از کشورش برخوردار بود. امبکی، "جیکوب زوما" را که از قبیله ی "زولو"ها بود به عنوان معاون خود برگزید، همکاری امبکی- زوما می توانست ادامه ی همان دوران طلایی ی گذشته باشد اما با به ریاست جمهوری رسیدن امبکی، شخصیت و عملکرد او نیز تغییر نمود. او نه تنها تحمل چندانی برای شنیدن صدای مخالف خود نداشت بلکه رغبتی هم به حفظ رابطه ی خود با مردمش نداشت و این عدم رغبت؛ فاصله زیادی را بین او ومردم به وجود آورد و در نهایت با شکست در انتخابات ریاست بر حزب کنگره ملی، او به وجود چنین فاصله ی اعتراف نمود.
جیکوب زوما تا سال ۲۰۰۵ عهده دار پست معاونت ریاست جمهوری بود تا آن که مشاور مالیش "شبیر شیک" به جرم فساد به پانزده سال زندان محکوم شد؛ همین مساله باعث شد که تابو امبکی، زوما را از معاونت خود عزل نماید و این عزل آغازی شد بر دو دستگی در حزب حاکم کنگره ی ملی آفریقا.
جیکوب زوما، تنها کسی نبود که از طرف تابو امبکی از قدرت برکنار شده بود. کسانی چون "توکیو سکسوآله" و "سِرُول رآموپوزآ" نیز با بهانه های مختلف ازهرم قدرت خارج گشته بودند. سکسوآله و رآموپوزا بعد از کناره گیری از هرم قدرت به فعالیتهای اقتصادی پرداختند و با بهره گیری از قانون "بی ای ای" توانستند در طول چند سال به میلیونرهای سیاه پوست آفریقای جنوبی مبدل شوند.
در سال ۲۰۰۷ انتخابات ریاست بر حزب کنگره ملی آفریقا در محلی ی به نام "پولوکوآنه" برگزار شد. در رقابتی بین جیکوب زوما و تابو امبکی، زوما توانست بر رقیبش پیروز گردد و به عنوان رییس حزب کنگره ملی آفریقا منصوب گردد.
تا آن زمان تابو امبکی علاوه بر مقام ریاست جمهوری، عهده دار پست ریاست بر حزب کنگره ملی نیز بود و همین مساله به او قدرت ویژه ای می بخشید اما با به ریاست رسیدن زوما، همه چیز متحول گشت. تابو امبکی که تا سال ۲۰۰۵ رییس زوما محسوب می شد اینک می بایست ریاست زوما را بر خود می پذیرفت.
در جریان انتخابات، سِرُول رآموپوزا و توکیو سکسوآله به جناح زوما پیوستند به عبارت دیگر یاران طرد شده و زخم خورده دیروز، در صف مخالفان سرسخت امروزی امبکی قرار گرفتند.
چندی بعد از انتخابات پولوکوآنه، زوما به عنوان رییس حزب حاکم، حامیان امبکی را که به پستهای مهم گمارده شده بودند را از کار برکنار و افراد خود را جایگزین نمود. جنجالی ترین و خبر سازترین این عزلها، برکناری" ابراهیم رسول" بود. حذف ابراهیم رسول به عنوان یکی از حامیان معروف تابو امبکی، احتمال برکناری امبکی از قدرت را بسیار قوت بخشید.

عملکرد تابو امبکی در دوران ریاست جمهوریش
در طول ۱۰ سال ریاست جمهوری امبکی انتقادات بسیاری بر او وارد شد که در این نوشته به اختصار به آنها پرداخته خواهد شد.
- زمانی که بیماری اچ آی وی- ایدز به صورت افسارگسیخته در کشور آفریقای جنوبی در حال گسترش بود، امبکی اعلام نمود:" که او فردی را نمی شناسد که به این بیماری مبتلا باشد"! متاسفانه انکار این مساله توسط بالاترین مقام کشور و عدم برنامه ریزی صحیح برای کنترل این بیماری سبب گشت که امروزه در این کشور از هر ۵ نفر، یک نفر به این بیماری مبتلا باشد.
- اما مهمترین مشکلی که آفریقای جنوبی با آن دست و پنجه نرم می کند مساله ی ناامنی است. در این سرزمین روزانه ۵۵ نفر به قتل می رسند و۱۵۰ نفر مورد تجاوز قرار می گیرند. با توجه به میزبانی جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، سران حاکم می بایست به جای استفاده از سیاست انکار، راه حلی مناسبی برای این معضل بیابند.
- ده سال پیش با بالا گرفتن بحران اقتصادی در زیمباوه، سران کنفدراسیون اتحادیه های کارگری به امبکی توصیه نمودند که سیاستی را برای حمایت از پناهجویان آینده زیمباوه ای اتخاذ نماید که در غیر این صورت کشور آفریقای جنوبی با مساله ی بیگانه ستیزی روبرو خواهد شد. عدم توجه به این توصیه سبب گشت که چند ماه پیش دهها مهاجر آفریقایی در آفریقایی جنوبی کشته و هزارها نفر آواره گردنند.
- حدود نه سال پیش، شرکت اسکوم- شرکت تولید کننده برق این کشور- از رییس جمهور درخواست نمود که بودجه ای را برای ساخت نیروگاه برق جدیدی اختصاص دهد اما تابو امبکی این پیشنهاد را نپذیرفت. در طول سال جاری؛ آفریقای جنوبی با بحران برق روبرو گشت، بحرانی که خسارتهای میلیونی را بر اقتصاد این کشور وارد نمود.
- اصرار تابو امبکی برای اجرای قانون"بی ای ای" در کشور باعث شد که تنها درصد ناچیزی از سیاه پوستان به ثروتهای هنگفتی دست یابند. وجود این قانون نه تنها نتوانست از خیل بیکاران میلیونی این کشوربکاهد بلکه بر عکس سبب گشت که درصد زیادی از نیروی کار زبده و ماهر کشور را ترک نمایند.
- علاوه بر انتقادات داخلی می بایست به انتقاد خارجی علیه امبکی نیز اشاره نمود. "دیپلماسی آرام" او در بحران زیمباوه، نه تنها صدای اعتراض برخی از رهبران آفریقا بلکه حتی رهبران هشت کشور صنعتی را نیز درآورد. در آخرین نشست این رهبران از امبکی خواسته شد که موگابه را وادار به گفتگو ومذاکره با چآنگیرای نماید، مذاکره ای که در چند روز گذشته شاهد آن بودیم.
و بالاخره دوری امبکی از مردمش و اتخاذ تصمیمات مهم کشوری بدون تبادل نظر با سران حزب کنگره ملی باعث شد که از محبوبیت او نزد مردم و اعضای حزبش به شدت کاسته شود.
در کنار تمام انتقادات مطرح شده، می بایست به رشد اقتصادی آفریقای جنوبی در دوران ریاست جمهوری امبکی نیز اشاره نمود. وجود زیر ساختهای اقتصادی این کشور و تمایل امبکی به سیاست باز اقتصادی از یک سو و وجود وزیر دارایی کاردانی چون " تِرِور منواِل" از سوی ی دیگر باعث شد که آفریقای جنوبی در دوران ریاست جمهوری امبکی، شکوفاترین دوران اقتصادی خود را در طول تاریخش شاهد باشد.
بی گمان برکناری تابو امبکی از مقامش پایان ماجرای او نخواهد بود. او می بایست به انتظار اتهاماتی باشد که به زودی بر او وارد خواهد شد. رابطه ی نزدیک او با "جکی سلبی" رییس پلیس سابق آفریقای جنوبی می تواند مشکلات عمده ای را برای او فراهم آورد؛ اما مهمترین مساله ای که ممکن است تابو امبکی را برای مدت طولانی و یا برای همیشه از صحنه ی سیاسی خارج نماید نقش او در خرید بزرگترین محموله ی نظامی بعد از دوران آپارتاید است. گویا مدارکی موجود است که بر اساس آن می توان اتهاماتی چون فساد و رشوه را بر او وارد نمود. در صورت ادامه ی تصفیه حسابهای سران حزب کنگره با تابو امبکی، می بایست منتظر انتشار این مدارک در آینده ای نه چندان دور باشیم.

رییس جمهور آینده ی آفریقای جنوبی
وقتی تابو امبکی، از خواست سران حزب کنگره مبنی بر کنار گذاریش از مقام ریاست جمهوری باخبر گشت استعفا نامه ی خود را نوشت. بلافاصله دفترمعاون او نیز اعلام نمود که در صورت استعفای امبکی، معاون او خانم "پُوم زیله" نیز به دلیل "وفاداری" به رییس جمهور استعفا خواهد نمود.
سران حزب کنگره، به تِرِور مَنواِل، وزیر دارایی که از محبوبیت بسیاری نزد فعالین اقتصادی برخوردار است پیشنهاد نمودند که تا انتخابات سال ۲۰۰۹ پست ریاست جمهوری را به صورت موقت عهده دار گردد اما مَنواِل این پیشنهاد را نپذیرفت.
در حال حاضر خانم " بِلِکآ اِمبته" و "کآلما موت لآنته" به عنوان جانشینان موقت امبکی مطرح شده اند. با توجه به این که موت لآنته، معاون جیکوب زوماست این احتمال وجود دارد که او بر خانم اِمبته پیشی ی گیرد و در صورت موافقت نمایندگان مجلس ملی، او عهده دار این مقام گردد.
با توجه به حمایتهای بی دریغ کنفدراسیون اتحادیه های کارگری و حزب کمونیست از زوما از یک سو و ریاست بر حزب کنگره ملی از سوی دیگر، به نظر می رسد جیکوب زوما، رییس جمهور آینده ی کشور آفریقای جنوبی خواهد بود.

zaramajidpour@yahoo.co.uk
zara-majidpour.blogspot.com