گسترش فساد در اقتصاد ایران
ایران در جدول سلامت اقتصادی، ۵۴ پله سقوط کرد



اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣ مهر ۱٣٨۷ -  ۲۴ سپتامبر ۲۰۰٨


سرمایه: سازمان بین المللی شفافیت روز گذشته (سه شنبه ۲٣ سپتامبر) گزارش رتبه بندی کشورها از نظر فساد مالی در سال ۲۰۰٨ را منتشر کرد.در ابتدای این گزارش که در وب سایت سازمان TI قابل دسترسی است، آمده است: «فساد مالی پایدار و گسترده در کشورهای فقیر یک فاجعه بشری دائمی است. کشورهایی همچون سومالی و عراق از جمله فاسدترین کشورهای جهان به شمار می روند.» سازمان TI می کوشد با ارائه گزارش میزان فساد مالی کشورها ارتباط میان فرد، نهادهای ناموفق و سوءاستفاده های مالی را برجسته تر کند.
یکی از نکات جالب توجه گزارش امسال تاکید بر این امر است که توانایی مکانیسم های نظارتی در کشورهای ثروتمند نیز به خطر افتاده است.
هوگولابل رئیس TI می گوید: «در کشورهای فقیر میزان فساد به موضوع مرگ و زندگی تبدیل شده است. تداوم سطوح گسترده فساد و فقر، بسیاری از جوامع جهانی را به رنج و دردسر مبتلا کرده است و این امر قابل تحمل نیست.»
شاخص فساد مالی (CPI) سازمان بین المللی شفافیت که میزان فساد بخش دولتی در یک کشور مفروض را اندازه گیری می کند، شاخصی ترکیبی است و در تهیه آن از کارشناسان و بازرگانان نیز استفاده شده است. در گزارش سال ۲۰۰٨ مانند گزارش سال ۲۰۰۷، ۱٨۰ کشور از صفر (فاسدترین) تا ۱۰ (سالم ترین) رتبه بندی شده اند. سه کشور دانمارک، سوئد و نیوزیلند با امتیاز ۹.٣ در صدر فهرست و کشورهای عراق و میانمار با امتیاز ۱.٣ و سومالی با امتیاز یک در انتهای آن جای گرفته اند. در گزارش امسال وضعیت برخی کشورها به میزان چشمگیری بهبود یافته در حالی که امتیاز برخی دیگر به شدت کاهش پیدا کرده است.
کشورهای آلبانی، قبرس، گرجستان، موریتانی، نیجریه، عمان، قطر، کره جنوبی، تونگا و ترکیه با بهبود وضعیت و کشورهای بلغارستان، بروندی، مالدیو، نروژ و انگلستان با کاهش شدید امتیاز روبه رو شده اند.
رئیس TI در خصوص راه های مقابله با فساد می گوید: «ریشه کن کردن فساد نیازمند نظارت جدی و مقتدرانه از طریق پارلمان، اجرای قوانین، رسانه های مستقل و جامعه مدنی شاد و پرتحرک است. وقتی این نهادها تضعیف می شوند، فساد از کنترل خارج می شود و گسترش می یابد.»
در بخش دیگری از گزارش امسال، مقابله با فساد امری جهانی تلقی شده که نیازمند نظارت دقیق نهادهای قدرتمند و مستقل است.

رتبه ی جمهوری اسلامی
در گزارش امسال این سازمان رتبه ایران از نظر سلامت اقتصادی با ۱۰ پله سقوط نسبت به سال گذشته، ۱۴۱ و امتیاز آن ۲.٣ اعلام شده است. امتیاز در رتبه بندی از ۱۰(سالم ترین) تا صفر (فاسدترین) تعیین شده است. بررسی آمار و ارقام سازمان بین المللی شفافیت نشان می دهد از سال ۲۰۰۴ تاکنون وضعیت فساد مالی در ایران به طور پیوسته وخیم تر شده است. در این سال، رتبه ایران ٨۷ و امتیازش ۲.۹ بوده که هم رتبه کشورهای رومانی و جمهوری دومینیکن است. در سال ۲۰۰۵ ایران با کسب رتبه ٨٨ در گروه کشورهای ارمنستان، هند، مالی و تانزانیا قرار گرفت. یک سال بعد (۲۰۰۶)، رتبه ایران باز هم پایین تر آمده و به ۱۰۵ رسید. کشور رومانی که در سال ۲۰۰۴ رتبه ٨۷ را به دست آورده بود در سال جاری به رتبه ۷۰ صعود کرده است. بررسی آمارهای پنج سال گذشته سازمان TI از سقوط ۵۴ پله ای رتبه ایران حکایت می کند. در گزارش سال ۲۰۰٨ سازمان TI آمده است: «برای ریشه کن کردن فساد ما نیازمند نظارت دقیق، جدی و مقتدرانه پارلمان، رسانه های مستقل و جامعه مدنی پرتحرک هستیم. ضعف هر یک از این سه نهاد موجب گسترش فساد در کل جامعه شده و کار مبارزه با فساد مالی غیرممکن می شود.» گزارش TI مقابله با فساد مالی بخش دولتی را وظیفه ای جهانی دانسته و مشارکت تک تک مردم هر جامعه در مبارزه با آن را ضروری شمرده است.