بحران مالی جهان ژرف تر می شود
•
وزیران دارایی ۷ کشور صنعتی جهان، روز جمعه ۱۰ اکتبر، گرد هم می‌آیند تا در مورد راه‌های مهار بحران مالی کنونی با یکدیگر مشورت کنند
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
آدينه
۱۹ مهر ۱٣٨۷ -
۱۰ اکتبر ۲۰۰٨
دویچه وله: سیر نزولی ارزش سهام در بازارهای مالی دنیا همچنان ادامه دارد. وزیران دارایی ۷ کشور صنعتی جهان، روز جمعه ۱۰ اکتبر، گرد هم می‌آیند تا در مورد راه‌های مهار بحران مالی کنونی با یکدیگر مشورت کنند.
با وجود هماهنگ کردن اقدامات کشورهای صنعتی برای مهار بحران مالی، سیر نزولی ارزش سهام در بسیاری از بازارهای بورس دنیا همچنان ادامه دارد. بورس توکیو، صبح روز جمعه، (۱۰ اکتبر/۱۹ مهر) پس از شروع به کار، شاهد ژرف‌ترین سقوط ارزش سهام خود در ۲۰ سال گذشته بود. ارزش شاخص بهای سهام نیکی این کشور، بعضاً تا ۱۱ درصد سقوط کرد. این نشان می‌دهد که تزریق ۲ /۲۹ میلیارد یوروی دیگر از سوی بانک مرکزی ژاپن به بازارهای مالی این کشور، سودمند واقع نشده است.
سقوط سهام آلمان
ارزش سهام آلمان نیز، در اثر کاهش بهای سهام در نیویورک و توکیو، همچنان در حال سقوط است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در روزهای آینده روند نزولی ارزش سهام این کشور ادامه خواهد یافت. داکس صبح روز جمعه، نیم ساعت پس از گشایش درهای خود، ۸ درصد نزول کرد. سهام بانک‌های معتبری مثل دویچه بانک و شرکت بیمه‌ی آلیانتس که از سهامداران اصلی داکس هستند، حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است. شرکت‌های خودروسازی آلمان چون دایملر نیز از این کاهش فاحش در امان نمانده‌اند.
اقدامات بی‌نتیجه
ظاهراً پیاده کردن تصمیمات کشورهای اروپایی و آمریکا برای مهار بحران کنونی، نتیجه‌ی مثبتی را که انتظار می‌رفت، به بار نیاورده است. کارشناسان امور بورس معتقدند که نه کاهش بهره و نه بسته‌ی کمک ۷۰۰ میلیارد دلاری آمریکا به بازارهای مالی این کشور توانسته است، از نزول ارزش سهام جلوگیری کند. این کارشناسان از "اعتصاب خریداران" سخن می‌گویند. بر اساس ارزیابی آنان، «در حال حاضر ما شاهد جریانی به نام فروش اضطراری در یک مقطع زمانی کوتاه هستیم.» کارشناسان، دلیل فروش بی‌رویه‌ی سهام را از سوی سهامداران، بدهکار بودن آنان قلمداد می‌کنند.
افزایش خرید "سهام دولتی" آلمان
بحران مالی جهانی، از سوی دیگر، سبب افزایش توجه خریداران به خرید نوعی "سهام دولتی" شده است که به مثابه نوعی "پس‌انداز" با بهره‌ی نسبتاً پائین است، ولی خریدار می‌تواند هر لحظه سهم‌های خود را بفروشد. به گزارش منابع رسمی، میزان تقاضا برای خرید این سهام، در نیمه‌ی دوم ماه سپتامبر افزایش یافته است. تا به حال روزانه بین ۶ تا ۱۰ میلیون یورو سهام دولتی خریداری می‌شد. این مبلغ، ظرف ۱۴ روز گذشته به‌طور متوسط به میزان ۴۰ میلیون یورو رسیده است. در اثر نزول هر چه بیشتر بهای سهام، تقاضا برای خرید این نوع سهام دولتی افزایش یافته است. در دو روز گذشته، این میزان به حدود ۱۰۰ میلیون یورو رسیده است که نشان‌دهنده‌ی افزایشی حدود ۱۰ برابر است.
دیدار وزیران دارایی
صبح روز جمعه، وزیران دارایی ۷ کشور صنعتی جهان گرد هم می‌آیند تا در مورد رویکرد‌های تازه‌ی سامان‌دهی به بازارهای مالی بحران‌زده‌ی کنونی با یکدیگر مشورت کنند. یکی از موضوع‌های اصلی این نشست، بررسی تدابیر سامان‌دهی لازم برای رهایی بانک‌ها از میلیاردها دلار کسری بودجه است. ژاپن آمادگی خود را برای پذیرش نقش راهبر "در جهت در اختیار گذاشتن کمک‌های مالی" اعلام کرده است. بنا به نظر مقامات ژاپنی، "کمک ژاپن" باید از سوی "صندوق بین‌المللی پول" در اختیار کشورها گذاشته شود. روزنامه‌ی ژاپنی نیکی گزارش می‌دهد، این کشور در نظر دارد در نشست وزیران دارایی ۷ کشور صنعتی، پیشنهاد کند که چندین بیلیون دلار در اختیار "صندوق بین‌المللی پول" بگذارد. این روزنامه می‌نویسد که در آسیا به‌‌اندازه‌ی کافی منابع مالی وجود دارد. تنها ژاپن ۹۹۵ میلیارد دلار ذخیره‌ی ارزی دارد. چین در حال حاضر، حدود دو بیلیون دلار در اختیار دارد.
تدابیر دولتها بازارهای مالی را قانع نکرده است
بی بی سی: با وجود اقدامات اخیر قدرت های بزرگ اقتصادی برای مقابله با بحران مالی، سقوط قیمت ها در بورس های عمده جهان ادامه داشته و بر بازار نفت نیز تاثیر گذاشته است.
روز جمعه، ۱۰ اکتبر (۱۹ مهر)، با آغاز معاملات در بورس های اروپایی، شاخص بهای سهام در بورس لندن، پس از بهبود نسبی در روز گذشته، حدود ده درصد تنزل کرد و به پایین ترین سطح از سال ۲۰۰۲ رسید و بورسهای پاریس و فرانکفورت نیز شاهد سقوط مشابهی در بهای سهام بودند.
پیشتر کاهش بهای سهام در بورس های آسیایی نیز گزارش شده بود و با شروع معاملات در بورس توکیو، که شاخص آن در روز پنجشنبه و پس از سیر نزولی روزهای قبل تا حدودی ثبات یافته بود، روند سقوط قیمت ها از سر گرفته شد و در پایان معاملات، نسبت به روز قبل بیش از ۷ درصد تنزل کرد.
سرعت کاهش بهای سهام در بازارهای مالی ژاپن باعث شد تا بورس های توکیو و ناکازاکی برای چند دقیقه معاملات را به حالت تعلیق درآورند تا به سرمایه گذاران فرصت تجدید نظر در ارزیابی آنان را بدهند.
با ادامه نگرانی در مورد ضعف نهادهای مالی در سطح جهانی و بدبینی نسبت به آینده اقتصاد جهان، در ژاپن بهای اوراق قرضه دولتی آمریکا و نرخ برابری ین در برابر دلار افزایش یافت.
به این ترتیب، سهامداران که از بروز یک رکود وسیع اقتصادی در سطح جهانی و زیاندهی و حتی ورشکستگی شرکت های تولیدی و مالی بیمناک هستند، با عرضه سهام برای فروش، در صدد تبدیل سرمایه خود به دارایی های امن تر بر آمدند.
به نظر برخی کارشناسان، از نظر سرمایه گذاران، تصمیم هماهنگ دولت های غربی در روز چهارشنبه برای کاهش نرخ بهره و تزریق منابع جدید مالی به نظام بانکی باعث بهبود چشم انداز اقتصاد جهانی نشده است.
اعلام ورشکستگی یک شرکت بیمه عمر ژاپنی، ظاهرا اعتقاد برخی از سهامداران در این مورد را متزلزل کرد که نهادهای مالی آسیایی در معرض تحولات منفی اخیر در بخش مالی آمریکا و اروپا قرار نگرفته است.
روند جهانی
با سقوط شدید شاخص بهای سهام در بازار توکیو برای هفتمین روز متوالی، شاخص ارزش سهام در این بازار در خلال یک هفته بیش از ۲۰ درصد تنزل کرده است.
سایر بازارهای آسیایی نیز شاهد ادامه روند نزولی بهای سهام بوده اند و از جمله شاخص بهای سهام در بازار هنگ کنگ با آغاز معاملات در روز جمعه به سرعت ۷ درصد تنزل کرد و همین وضعیت در اکثر بازارهای منطقه مشاهده شد.
در اندونزی، که سقوط شدید قیمت سهام باعث تعطیل معاملات در دو روز گذشته شده، مقامات بورس تصمیم قبلی خود برای گشایش بازار در روز جمعه را به اجرا نگذاشتند و بورس جاکارتا همچنان تعطیل است.
پیشتر، بازار بورس های آمریکا نیز شاهد کاهش بهای سهام بود و در پایان معاملات در روز پنجشنبه، داو جونز - شاخص بهای سهام در بورس نیویورک - بیش از ۷ درصد کاهش یافته و به پایین ترین سطح خود در خلال پنج سال اخیر تنزل کرده بود.
در حالیکه در اکثر کشورهای پیشرفته فعالیت نهادهای مالی همچنان با کاهش فعالیت مواجه است، اقتصاددانان نسبت به خطر گسترش بحران مالی کنونی به سایر بخش های اقتصادی و بروز رکودی عمیق در اقتصاد جهانی هشدار داده اند.
در نخستین نشانه از بروز چنین وضعیتی، دولت سنگاپور اعلام داشت که اقتصاد این کشور، که به شدت به صادرات وابسته است، با کمبود تقاضای خارجی مواجه شده و برای نخستین بار در شش سال اخیر در معرض رکود قرار گرفته است.
همزمان، قرار است وزیران خارجه و رئیسان بانک های مرکزی گروه ۷ کشور عمده صنعتی جهان برای بررسی راه های جدید خاتمه دادن به بحران مالی در روز جمعه جلسه ای برگزار کنند.
بحران مالی و بازار نفت
برخی از ناظران بر این اعتقادند که ممکن است اجرای هر چه سریعتر قانون نجات مالی در آمریکا و دسترسی بانک های این کشور به منابع مالی دولتی، همراه با کاهش دوباره نرخ بهره در کشورهای پیشرفته بتواند باعث بازگشت اطمینان به بازارهای مالی شود.
در حال حاضر، بانک ها در آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای پیشرفته به دلیل کمبود منابع و بیم از ناتوانی متقاضیان وام، از جمله موسسات تولیدی و تجاری، در بازپرداخت بدهی های خود، در مورد اعطای اعتبارات به شدت محتاطانه عمل می کنند و در نتیجه، سایر بخش های اقتصادی را نیز با کمبود منابع و خطر کاهش فعالیت مواجه ساخته اند که می تواند به افزایش بیکاری منجر شود.
در عین حال، شماری از کارشناسان نسبت به کارآیی سیاست کاهش بهره به عنوان عاملی در رفع نگرانی بخش مالی ابراز تردید کرده و خواستار اقدامات گسترده تر گروه ۷ شده اند اما در مورد نوع اقدامات مورد انتظار اتفاق نظر وجود ندارد.
ادامه بحران مالی بازار نفت را نیز تحت تاثیر قرار داده است و در معاملات روز جمعه، بهای نفت خام، پس از کاهش در روزهای اخیر، بازهم تنزل کرد و برای نخستین بار در یک سال گذشته، به زیر ٨۰ دلار رسید.
همانطور که پیش بینی شده بود، نگرانی از بروز رکود جهانی و کاهش تقاضا برای نفت باعث ضعف بازار نفت شده و برخلاف هفته های گذشته، سرمایه گذاران پیش خرید این کالا را محل امن تری برای حفاظت از سرمایه های خود نمی دانند.
در حالیکه شماری از کشورهای عضو اوپک در ماه های گذشته از تثبیت بهای نفت در حد یکصد دلار سخن می گفتند، برخی از گزارش ها حاکی از آن است که احتمالا در اجلاس آتی اوپک، این رقم مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت.
ضعف بازار نفت باعث کاهش چشمگیر درآمد کشورهای عمده صادرکننده می شود که اقتصاد تعدادی از آنها به شدت به درآمدهای نفتی وابسته است.
ملی کردن بانک‌ها برای چیره شدن بر بحران مالی
دویچه وله: تلاش برای چیره شدن بر بحران مالی افزایش می‌یابد. آمریکا طرح ملی کردن بانک‌های بزرگ این کشور را بررسی می‌کند. وزیر دارایی آمریکا پیشنهاد برپایی کنفرانس جهانی برای مقابله با بحران مالی را داده است.
پس از اقدام بریتانیا، هنری پالسون وزیر دارایی ایالات متحده‌ی آمریکا هم روز چهارشنبه (۹ اکتبر)، اعلام کرد، دولت این کشور برای مقابله با بحران مالی، ایده‌ی ملی کردن بانک‌های بزرگ آمریکا را بررسی خواهد کرد. گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا روز سه‌شنبه (۸ اکتبر) از ملی کردن ۸ بانک بزرگ این کشور خبر داد. به نوشته‌ی نیویورک تایمز، ملی کردن بانک‌ها راهی است که دولت آمریکا برای احیای اعتماد به سیستم بانکی، باید به آن بیندیشد.
از سوی دیگر وزیر دارایی آمریکا به زودی جزییات تزریق ۷۰۰ میلیارد دلار به بخش مالی را منتشر خواهد کرد که کنگره و دولت این کشور پس از کشمکش‌های فراوان بر سر آن به توافق رسیده‌اند. دولت آمریکا قصد دارد با این مبلغ، وام‌های پرداخت‌نشده‌ی شهروندان به بانک‌ها را بازپرداخت کند.
پالسون همچنین پیشنهاد برگزاری کنفرانس جهانی مالی با حضور ۲۰ کشور صنعتی و کشورهای در آستانه‌ی صنعتی شدن را داده است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت خزانه داری آمریکا، جرج بوش هم از برگزاری چنین کنفرانسی حمایت می‌کند.
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و جرج بوش، رئیس جمهور آمریکا نیز در گفت‌وگویی تلفنی در مورد راه‌های ممکن برای فرونشاندن این بحران با یکدیگر گفت‌وگو کردند و بر ضرورت اقدامات هماهنگ برای مهار بحران تأکید کردند.
مقابله با بحران مالی، بنا بر گفته‌ی زولیک، رئیس بانک جهانی، اقدام هماهنگ کشورهای صنعتی را می‌طلبد. زولیک در مصاحبه‌ای با رادیو آلمان (Deutschlandfunk) اعلام کرد که مهمترین مسئله جلب اعتماد دوباره است.
کاهش بهره‌ی مبنا، اقدامی شایسته
تریشه، رئیس بانک مرکزی اروپا هم در مصاحبه‌ای که چهارشنبه شب از یک شبکه‌ی فرانسوی پخش می‌شد، از عاملان بحران مالی خواست که "دوباره سر عقل بیایند". تریشه با انتقاد از "بدبینی افراطی" دست‌اندرکاران بازارهای مالی، کاهش بهره‌ی مبنا توسط بانک‌های مرکزی را نشانه‌ای برای اعتمادآفرینی دوباره نامید.
روز چهارشنبه، ۸ سپتامبر، بانک‌های مرکزی اروپا، آمریکا، سوییس، کانادا، انگلستان و سوئد، در اقدامی هماهنگ برای مبارزه با تأثیر منفی فزاینده‌ی بحران مالی کنونی، بهره‌ی مبنای خود را کاهش دادند. رئیس صندوق بین‌المللی پول هم با ستودن اقدام کاهش بهره‌ی مبنا، از آن به عنوان خط مشی درست نام برد.
ولی با تمام اقدامات هماهنگ صورت گرفته برای مهار بحران مالی، سیر نزولی ارزش سهام در بسیاری از بازارهای بورس دنیا همچنان ادامه دارد. داو جونز با دو درصد کاهش ارزش سهام، روز گذشته به کار خود پایان داد. بورس توکیو صبح روز پنجشنبه پس از گشایش درهای خود همچنان شاهد سقوط ارزش سهام خود بود. این در حالی است که بانک مرکزی ژاپن ۲ / ۲۹ میلیارد یوروی دیگر در بازارهای مالی این کشور تزریق کرده است.
سال "صفر" برای آلمان
کارشناسان صندوق بین‌المللی پول در گزارشی که دیروز منتشر کردند، دست به اصلاح پیش‌بینی‌های خود برای رشد اقتصادی در آلمان زدند. این نهاد برای سال جاری رشدی ۸ / ۱ درصدی را برای آلمان پیش‌گویی کرده است. به گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال آینده آلمان با رکود اقتصادی و رشد صفر درصدی روبرو خواهد شد.
روز جمعه (۱۰ سپتامبر)، وزیران دارایی ۷ کشور صنعتی در مورد اتخاذ رویکرد های تازه‌ی سامان‌دهی به بازارهای مالی بی ثبات کنونی به شور و مشورت خواهند نشست. یکی از موضوعات اصلی این نشست بررسی تدابیر سامان‌دهی لازم برای رهایی بانک‌ها از میلیاردها دلار کسری بودجه است.
|