اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۶ آذر ۱٣٨۷ -  ۱۶ دسامبر ۲۰۰٨

سرمایه ،امیر عباس نخعی و مجتبی فتحی: این دانشگاه آن دانشگاه نبود و این فضا؛ فضای سال ٨٣. وقتی سیدمحمد خاتمی در قامت یک رئیس جمهور و برای آخرین بار در سال ٨٣ در بین دانشجویان حاضر شد و آنان وی را به بی عملی متهم کردند خاتمی گفت: «دیگرانی نیز خواهند آمد و عمل آنان را خواهید دید.» از آن روز تا دیروز که خاتمی باز هم در میان دانشجویان و با دعوت آنان حاضر شد فضا آنچنان بود که وی در قبال درخواست دانشجویان برای حضورش در عرصه انتخابات گفت:
«نمی گویم نه، می گویم باید بررسی شود.» اما این پایان تردیدهای خاتمی در سخنان دیروزش نبود. سخنان خاتمی به صراحت بیانگر آن بود که وی همچنان نسبت به مانع تراشی ها دل نگران است و این دل نگرانی نه برای خود، بلکه از ایجاد دلسردی دوباره در مردم است. خاتمی نگرانی ها و دغدغه های اصلی خود را در جمع دانشجویان به دو بخش اصلی تقسیم کرد: انتظار مردم و کارشکنی ها از نهادهای قدرت و خارج از قدرت خواست که اگر مسیر را برای رسیدن به اهداف رئیس جمهور مردمی هموار نمی کنند حداقل مانع تراشی هم نکنند. وی با صراحت اشاره کرد که با کوله بار هشت سال تجربه ریاست جمهوری و به کمک کارشناسان همراهش برای نجات کشور از شرایط فعلی برنامه دارد اما این در شرایطی است که این برنامه اجازه تحقق پیدا کند، از رای مردم صیانت شود و اصولاً فضایی برای حضور مهیا باشد.خاتمی با انتقاد صریح از کسانی که با ردصلاحیت های گسترده عملاً اکثریت مجلس را از اصلاح طلبان گرفتند اشاره کرد که دیگر رد صلاحیت شدن عیب نیست. خاتمی با انتقاد از کسانی که در دوره اصلاحات رئیس جمهوری را متهم می کردند که شرایط به گونه ای است که فقر و تورم و تبعیض و فساد کشور را گرفته به طنز گفت: «حتماً الان مملکت گل و بلبل است.» رئیس دوره اصلاحات با اشاره به تلاش هایی که برای برقراری رابطه با آمریکا می شود و آمریکاییان برای مذاکره وسط نمی آیند به کارشکنی ها و مانع تراشی های همین طیف در دوره اصلاحات اشاره کرد و گفت اصلاح طلبان کاری کردند که آمریکا برای اولین و آخرین بار از مردم برای دخالت در کودتای ۱٣٣۲ عذرخواهی کرد اما کار را به جایی رساندند که همین آمریکا ایران را «محور شرارت» نامید. دانشجویان که با شعارهای «درود بر خاتمی»، «خاتمی باید بیاید»، «آزادی اندیشه بی خاتمی نمیشه»، «خاتمی پاینده، رئیس جمهور آینده» از سخنان خاتمی حمایت می کردند بارها خواستار حضور وی در عرصه انتخابات شدند و خاتمی تاکید کرد که شاید بهتر باشد کسانی بیایند که حساسیت روی آنها کمتر باشد. سالن شهید چمران دانشگاه تهران که به همت انجمن اسلامی دانشکده پزشکی و تربیت مدرس مراسم را دیروز در آن ترتیب داده بودند شرمنده دانشجویان بود. ازدحام حامیان خاتمی در سالن به حدی بود که بارها مسوولان مراسم از بیم آسیب رسیدن به دانشجویان و احتمال وقوع حادثه ای ناگوار خواستار آن شدند که دانشجویان از بیرون سالن و از طریق تلویزیون های مداربسته مراسم را تماشا کنند.

رئیس جمهوری سابق ایران در ابتدای سخنرانی اش با تشکر از دانشجویان و شرمساری از وضعیت سالن که به دلیل تراکم جمعیت بسیاری از دانشجویان ایستاده مراسم را نظاره گر بودند، پیشایش عیدغدیر خم را تبریک گفت و در ادامه سالروز شهادت آیت الله مفتح را گرامی داشت و او را فردی که در حوزه و دانشگاه جایگاه بالایی داشت معرفی کرد که توانست در طول حیات پربرکتش در مبارزه با تفکرهای ارتجاعی نقش مهمی داشته باشد.
خاتمی همچنین از اینکه شخصیت هایی نظیر شهید مفتح که مظهر اصلاح طلبی و بینش بالای دینی بودند توسط جریانی متحجر مصادره شوند، اظهار نگرانی کرد و گفت: «من مطمئن هستم اگر شهید مفتح امروز بود حتماً در کنار و همراه شما بود و شنونده مطالباتتان بود.»
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها در ادامه اظهاراتش با اشاره به دلیل برگزاری این مراسم که پاسداشت شهدای ۱۶ آذر بود و بیان این نکته که از چند منظر باید به ۱۶ آذر نگاه کنیم، گفت: «یکی از این جهات این است که ۱۶ آذر مظهر بیداری دانشگاه و هوشیاری آن در دفاع از استقلال، آزادی و پیشرفت کشور است و پیشگامی دانشگاه به پرداخت هزینه به نفع کشور و به اعلام مبارزه نفس گیر نسبت به وضعیتی که ایجاد شده بود، باز می گردد.»
رئیس بنیاد باران با یادآوری فضای رعب و اختناقی که بعد از کودتای ۲٨ مرداد بر کشور حاکم شد و به واسطه آن همه شخصیت های آزادی خواه و وطن خواه اعم از ملی و مذهبی در زندان بودند، اظهار داشت: «فضا، فضای رعب و وحشت بود تا مردم را مایوس کنند اما دانشگاه پیشگام شد برای شکستن این فضای رعب، و سه قطره خونی که در ۱۶ آذر به زمین ریخت فوران آتش نشانی بود که از دل مردم به پا خاست و در ۲۲ بهمن ۵۷ توانست رژیم را سرنگون کند.»
خاتمی که ۱۶ آذر را روزی دارای جایگاه ممتاز برمی شمرد این روز را شایسته آن دانست که به عنوان روز دانشجو و سمبل جنبش دانشجویی معرفی شود.
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها در ادامه به حادثه ۱٨ تیر اشاره کرد و از آن به عنوان حادثه ای تلخ که نشان دهنده مظلومیت دانشگاه و دانشجو بود یاد کرد و اظهار داشت: «در آن جریان دست ها و اندیشه های ناپاک سوءاستفاده و آشوب ایجاد کردند که باید با آن برخورد می شد و شد.»
وی بار دیگر حادثه کوی دانشگاه را حادثه ای تلخ که سبب شد فشار بر دانشگاه و دانشجو زیاد شود، یاد و این حادثه را حادثه ای ارزیابی کرد که هزینه آن را دانشگاه و دانشجو پرداخت.
رئیس بنیاد باران افزود: «ماهیت حادثه تلخ کوی دانشگاه با ۱۶ آذر متفاوت است. ۱۶ آذر نماد جنبش دانشجویی محسوب می شود. ۱۶ آذر یک حادثه مستمر است که همه روز باید به یاد آن بود به خصوص برای دانشگاه که مظهر جنبش دانشجویی است.»
خاتمی در ادامه با طرح این سوال که در حال حاضر جنبش دانشجویی چه خصوصیتی دارد؟ اظهار داشت: «هر جنبش مضافی اگر ریشه در جنبش عام اجتماعی نداشته باشد یا پا نمی گیرد یا پا می گیرد و زود پژمرده می شود.»
رئیس جمهوری سابق کشورمان در ادامه جوامعی را که در آنها نیازی به حرکت احساس نشود یا جوامعی که در آنها همه چیز سرکوب شود را جوامع غیر برخوردار از جنبش خصوصاً جنبش دانشجویی می دانست و گفت: «در این حالت باید جنبش دانشجویی بارورکننده زمینه های جنبش اجتماعی باشد.»
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها در ادامه با طرح این سوال که آیا با پیروزی انقلاب اسلامی به اهداف خود رسیدیم یا هستند اهدافی که هنوز احساس می شود محقق نشده اند؟ افزود: «بیش از یکصد سال است که این ملت در جهت اهداف خود حرکت می کند و انقلاب اسلامی در جهت تحقق این اهداف بود. جمهوری اسلامی مطرح شد تا ما نشان دهیم می خواهیم بر استبداد و دیکتاتوری خط پایان بکشیم و آزادی های مدنی بر اساس خواست ملت را در جامعه پیاده و از عقب ماندگی نجات پیدا کنیم.»
وی ادامه داد: «ما می خواستیم دارای نظامی شویم که به واسطه آن خود بر سرنوشت مان حاکم باشیم. جامعه ای که در آن فقر و تبعیض نباشد، همه اقوام از حقوق خود بهره مند شوند اخلاق بر آن حاکم شود.»
وی با تاکید بر اینکه بی انصافی است که بگوییم بعد از انقلاب تحولی ایجاد نشد، گفت: «تحول ایجاد شد اما آیا کاملاً به اهداف خود رسیده ایم؟ و آیا فقر، فساد و تبعیض رخت بربسته؟ آیا آزادی واقعی در جامعه نهادینه شده است؟ آیا دانشگاه به عنوان کانون آزادی احساس می کند می تواند بدون پرداخت هزینه به نقد قدرت بپردازد؟»
خاتمی همچنین با بیان اینکه به تمام اهدافی که انقلاب به دنبال آن بود دست پیدا نکرده ایم، اظهار داشت: «اگر به اهداف رسیده ایم پس چرا چشم انداز ۲۰ ساله چیز دیگری می گویید؟ یعنی برای رسیدن به اهداف فاصله داریم و باید تلاش کنیم اهداف تحقق پیدا کند.»
رئیس جمهوری سابق کشورمان با بیان اینکه امروز تمام اهداف انقلاب محقق نشده که بگوییم به جنبش نیاز نداریم، اظهار داشت: «جنبش دانشجویی امروز با جنبش دانشجویی که قبل از انقلاب وجود داشت، فرق دارد. جنبش دانشجویی قبل از انقلاب برای براندازی نظامی فاسد بود اما امروز جنبش دانشجویی باید در جهت تحقق اهدافی حرکت کند که انقلاب به دنبال آن بود و اگر لازم دانست در بعضی ساختارها اصلاح ایجاد شود تلاش شود اهداف انقلاب تحقق پیدا کند.»
وی با بیان اینکه جنبش دانشجویی می تواند دارای نقش رهبری باشد، اظهار داشت: «همین جا فاصله جنبش دانشجویی با دیگر نهادهای مدنی و احزاب مشخص می شود. جنبش دانشجویی به دنبال کسب قدرت رسمی نیست؛ بلکه در جهت اصلاح امور حرکت می کند.»
رئیس بنیاد باران همچنین جنبش دانشجویی را برخوردار از نقش مرجعیت در جامعه ای دانست که دچار بحران مرجعیت است و با اشاره به جایگاه تضعیف شده مرجعیت های سنتی در جامعه ما گفت: «در حال حاضر مرجعیت های سنتی تضعیف شده و مرجعیت های اجتماعی شکل نگرفته و در چنین شرایطی اگر جنبش دانشجویی روشن بین و واقع نگر باشد تا حد زیادی می تواند نقش مرجعیت را داشته باشد.»
وی در ادامه بار دیگر تاکید کرد: «جنبش دانشجویی معطوف به قدرت نیست. این جنبش می تواند برای رسیدن به دولت صالح تلاش کند و همواره به عنوان نقاد باقی بماند.»
رئیس بنیاد باران در ادامه با استناد به یکی از گفته های سقراط گفت: «جنبش دانشجویی باید نیش به قدرت را تا زمانی که حد قدرت خود را بداند و نیش به جامعه را تا حق خود را بشناسد، ادامه بدهد و این جنبش باید به شعارهای انقلاب پایبند باشد.»
وی در ادامه با تاکید بر مستقل بودن جنبش دانشجویی از دولت، احزاب و نهادهای بیرون دانشگاه اظهار داشت: «این جنبش باید نقش پیش رو را جهت استقلال و آزادی خواهی ایفا کند و حرمت کلام و اندیشه را نگه دارد و در برابر متحجران که توهم را در برابر اندیشه می گذارند و تمامیت خواهان که جز زور عریان و ارتجاعی منطقی نمی شناسند با گفت وگو رفتار کند و این گفت وگو را نهادینه و از خود شروع کرده و به جامعه بکشاند.»
سیدمحمد خاتمی در ادامه در بخش پرسش و پاسخ به سوالات متعدد دانشجویان پاسخ گفت. در ابتدای این بخش مجری برنامه با بیان اینکه آخرین سوال را اولین سوال می خواهم بپرسم چرا که می دانم بسیاری خواستار شنیدن پاسخ این سوال هستند بدون طرح سوال از خاتمی خواست تا پاسخ خود را ارائه کند.
در این زمان خاتمی رو به مجری برنامه اعلام کرد سوال را مطرح کنید چون نمی دانم به چه سوالی باید پاسخ دهم که مجری در مقابل این درخواست به طرح سوال پرداخت و گفت:«برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، استراتژی شما و مجموعه دلسوزان نظام در چگونگی نقش آفرینی در انتخابات و تحقق رسالت جریان دانشجویی به عنوان امری که امروز یکی از اساسی ترین امور به شمار می آید، چیست؟ که خاتمی در پاسخ گفت: «اگر اجازه بدهید بنده این سوال اول را آخر جواب می دهم» که دانشجویان حاضر مخالفت خود را اعلام کردند.
وی در ادامه با بیان اینکه« پاسخ به این سوال کمی به توضیح نیاز دارد، گفت: « در انتخابات ریاست جمهوری که پیش روی ماست، ابتدا باید پرسید چه باید کرد که این یک مساله است و صحبت شما در رابطه با شخص بنده نیز مساله دیگری است. در مورد خودم باید بگوییم من و افرادی نظیر بنده از نسلی هستیم که در کودکی شاهد نهضت مقاومت ملی، استقرار حکومت ملی و بعد کودتای آمریکایی و ضدملی ۲٨ مرداد بوده است.»
خاتمی با تاکید بر اینکه« در نوجوانی شاهد شروع نهضت بسیار گسترده و عمیق به رهبری امام(ره) بودیم» گفت: «انقلاب اسلامی برای ما نوید یک بامداد روشن و نجات کشور از یک دوران سیاه را داشت؛ اما سوال اینجاست که ملت ما چه می خواستند؟»
رئیس جمهوری سابق کشورمان در ادامه توضیح داد: «از صد سال پیش که جنبش اجتماعی شروع و زمانی که انقلاب اسلامی پیروز شد بیش از ۱٣ قرن از حضور اسلام در این سرزمین می گذشت. این اسلام و دنیای اسلام در مواجهه با دنیای جدید که به لحاظ سیاسی، فکری و اقتصادی تحولاتی را ایجاد کرده بود، رویکردهای مختلفی پیدا کرد که یکی رویکرد انفعالی بود و از طرف سنت پرستان که فقط به ظواهر دین و اندیشه های خود پایبند بودند، مطرح می شد. همچنین مساله مقاومت کامل در مقابل غرب مطرح شد، البته می دانید این روش و سنت، خود از عوامل بسط و پیدایش سکولاریسم در کشورهای اسلامی بوده است.»
وی افزود: «در میان این افراد کسانی روشن بین تر بودند و می دانستند اوضاع تغییر کرده و سعی می کردند اسلام را به گونه ای مطرح کنند که بتواند حلال مشکلات باشد.»
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها خاطرنشان کرد: «در عمل اینها فقط به عمارت کامل و خلافت اسلامی که سابقه در تاریخ داشت، می اندیشیدند. در این میان انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام(ره) بود که جمهوری اسلامی را مطرح کرد؛ بینشی روشن که در عین حال باید بر هویت خود ملت تکیه کند، می خواست از دستاوردهای بزرگ دنیا در همه عرصه ها استفاده کند. ما در رویکرد اول ارتجاع کامل می بینیم و در قسمت دوم، یعنی آنها که به خلافت می اندیشیدند، اگر روی کار می آمد، یک نظام خشن که فقط به ظواهر تکیه می کرد و همه آزادی ها را از بین می برد، ایجاد می شد که نمونه آن را در همسایگی خودمان دیدیم.» خاتمی ادامه داد: «جمهوری اسلامی برای همه ما نویدبخش بود که بتوانیم بر اساس آن تحولی را ایجاد کنیم؛ چنان که فداکاری هایی برای آن و این همه شهید داده و تلاش شد. اکنون هم هر کاری که برای تحقق آن جمهوری به آن صورت که امام(ره) گفت و به آن صورت که در قانون اساسی آمده و خواست ملت ماست، انجام می دهیم.» وی در ادامه با بیان اینکه در روند موجود با مشکلاتی روبه رو هستیم، افزود:«معتقدیم با این روند که ممکن است حتی با حسن نیت هم باشد، پیشرفت دور از دسترس است، مشکلاتی همچون فقر، تبعیض و نابرابری افزایش پیدا می کند، تهدیدها علیه ایران افزایش پیدا می کند حتی خطر تخریب اسلام و آرمان های انقلاب نیز وجود دارد.»
خاتمی با بیان اینکه برای کسانی که دلبسته نظام، اسلام، مردم و دارای اندیشه هستند، اندیشیدن درباره تغییر وضعیت موجود امر مطلوبی است، اظهار کرد: «معتقدیم کشور ظرفیت های فراوانی به لحاظ مدنی، اقتصادی، موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک دارد که هم می توان از این مشکلات رهایی پیدا کرد و هم در جهت تامین خواسته های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم برنامه ارائه داد.»
وی خاطرنشان کرد: «بنده با کارشناسان و خبرگان در ارتباط هستم و معتقدم آسان ترین کار برای خدمت به مردم، داشتن برنامه است اما مساله این است که آیا برنامه و شعار خوب داشتن برای اینکه بتوان به مردم خدمت کرد، کافی است؟ اگر این برنامه و منتخب مردم با پشتوانه یک تفاهم ملی و پشتوانه همه ارکان و ارگان های نظام روی کار نیاید یا برعکس در مقابل برنامه هایش کارشکنی شود، نه تنها نمی شود از این امکانات استفاده کرد، بلکه حتی ممکن است امکانات موجود را به هدر دهد.»
وی افزود: «در صورتی می توان با برنامه ای آمد که مطمئن بود می توان آن را اجرایی کرد و دستگاه ها و نهادهایی که دارای قدرت هستند پشتیبان باشند تا حداقل کارشکنی نشود؛ بنابراین اگر کسی با وجود اینکه می داند برنامه دارد، ولی نمی تواند کار کند، در آمدن تردید می کند، نشانه عافیت طلبی نیست، بلکه نشانه این است که آیا می تواند کار بکند یا نمی تواند. اگر همه چیز بر وفق مراد نباشد یا کارشکنی در کار باشد، نمی توان کار را انجام داد.»
رئیس جمهور سابق کشورمان تصریح کرد: «اما اینکه چه باید کرد، بنده معتقدم باید با تدبیر اندیشید و در مسیر خدمت به مردم و آرمان های آنها کار کرد، همچنین برای اعتلای کشور، تامین آزادی ها در جامعه، مبارزه با فقر، ایجاد تولید و اشتغال و سایر مسائل همچنین دفع تهدیدها تلاش کرد. در اینجا نباید متوجه فرد باشیم. اگر کسی احساس کند آمدن او با کارشکنی توام می شود باید به سراغ فردی رفت که تحول خواه باشد و روی او هم حساسیت کمتر باشد تا هم بتواند به مردم خدمت کند و هم نیروها هدر نرود. وی ادامه داد: «بنابراین همه باید در عرصه انتخابات حضور داشته باشیم و بکوشیم آنچنان که به مصلحت جامعه است دفاع و تبلیغ برای آمدن افرادی که برنامه دارند و بتوانند در مسیر اهداف انقلاب حرکت و به جامعه خدمت کنند، انجام دهیم؛ بنابراین همه در اصل انتخابات شرکت می کنیم.» در ادامه این سوال پرسیده شد که در شرایط فعلی، اموری که بر تصمیم گیری شما اثر می گذارد کدام است؟ که خاتمی در پاسخ گفت: «ما آزادی، استقلال، پیشرفت و عدالت را می خواهیم، باید واقع بین بود و اید ه آل گرایی نکرد. معتقدم ایران زمینه های بسیار مساعدی برای پیشرفت دارد. مردم ما شایسته برخورداری از آزادی و استقلال هستند و برای این کار باید برنامه داشت و بر این اساس آسان ترین کار داشتن برنامه است؛ به ویژه برای ما که تجربه تدوین دو برنامه سوم و چهارم و اجرای کامل برنامه سوم را داشتیم و به مسائل آشنا هستیم و مطالب را می دانیم.»
وی افزود: «معتقدم در حال حاضر شرایط سخت تر شده و نتوانسته ایم در مسیر اهدافی که چشم انداز و سایر اهداف بلند دارند، حرکت کنیم اما انجام تحول در جامعه و پیشرفت که هم مردم از نظر اقتصادی در جایگاه مناسب باشند و هم عدالت اجتماعی حاکم شود و هم تهدیدات نسبت به ایران کم شود و بسیاری از اصولی که ما بر آن پافشاری می کنیم، حفظ شود، کاملاً میسر است؛ مهم آن است که چه کسانی و چگونه می توانند کار را انجام دهند.»
رئیس جمهور سابق کشورمان در ادامه گفت: «اگر برنامه خوب هم داشته باشید اما در مقابل با دو مساله روبه رو باشید که یکی توقع مردم است که انتظار دارند یک شبه مسائل حل شود ( این در حالی است که مسائل یک شبه حل شدنی نیست اما می توان در آن جهت حرکت کرد) و دومین مساله اینکه با کارشکنی و تخریب مواجه شوید؛ یعنی دستگاه هایی که باید کمک کنند فقط مردم را تحریک کنند، نمی توان کار کرد‎.
خاتمی ادامه داد: «در زمان بنده فقر، فساد و گرانی وجود داشت و اشتغال نبود، در رسانه ملی و دستگاه های مختلف و تشکیلات مختلف این امر مطرح شد‎، اما آیا امروز ان شاءالله همه جا گل و بلبل شده است.»
وی افزود: «اگر شرایط به این صورت باشد که واقع بینانه بتوان با مردم حرف زد و برنامه ارائه داد و بعد مطمئن بود که این برنامه ها در عمل پیاده می شوند، و از طرف ارگان ها و نهادها پشتیبانی شود یا حداقل کارشکنی نشود، می توان کار کرد‎.»
خاتمی افزود: «نمی توان به مردم قول داد و نتوانست عمل کرد و سپس جریان ها و جناح ها شروع به حمله کنند. بنده معتقدم باید فردی بیاید که می تواند کار بکند، البته من نمی گویم نه، دارم بررسی می کنم.» این سخنان خاتمی با تشویق مکرر دانشجویان مواجه شد.
وی خاطرنشان کرد: «اگر به سراغ افرادی برویم که هم برنامه دارند و هم تحول خواهند و هم حساسیتی که روی ماها وجود دارد، روی آنها نیست، در خدمت بیشتر به مردم بوده ایم. ما و شما باید تلاش کنیم تا آنچه بیشتر به نفع ملت، انقلاب و جامعه است، ان شاءالله عملی شود.»
خاتمی در ادامه این جلسه در پاسخ به سوالی درباره اینکه بهترین استراتژی برای حضور کلیه گروه ها، اقشار سیاسی و به ویژه دانشجویان چیست؟ گفت: «آنچه برای انتخابات لازم است وجود آزادی فضای انتخابات، اطمینان از اینکه رای مردم مورد حرمت قرار گیرد و همچنین زمینه سازی برای رقابت است.»
وی ادامه داد: «بنده معتقدم اصول گرایی به آن معنا که ما گفتیم راه نجات کشور، تقویت آرمان های انقلاب و خدمت به مردم است اما در عین حال این مردم هستند که باید نظر و رای بدهند و طبعاً اگر فضا، فضای اطمینان بخش باشد، هر رایی که مردم دهند، باید مورد اطمینان قرار گیرد و همه به آن احترام بگذارند.»
وی افزود: «اگر مردم با امید در صحنه حاضر شوند، تردیدی ندارم که نتیجه رایشان در جهتی خواهد بود که در مسیر تامین خواست های ملت ایران، آزادی، استقلال، پیشرفت و رفع تهدیدهاست. مردم باید در صحنه حضور یابند.»
خاتمی با بیان اینکه همه کار دست ما نیست و بخشی در دست برگزارکنندگان است، گفت: «بخشی از این کار ارائه برنامه های روشن و جذاب برای جذب بیشتر مردم پای صندوق های رای است. در صورت حصول چنین شرط هایی، هر رایی که حاصل شود باید به آن احترام گذاشت.»
وی در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا استراتژی ای برای مبارزه با کارشکنی ها وجود دارد، با تاکید بر اینکه یقیناً باید در این زمینه کار شود، توضیح داد: «همه چیز دست ما نیست. شما دیدید که در جریان انتخابات گذشته در امر تایید صلاحیت ها چه شد و چه نیروهای برجسته انقلابی سابقه داری از صحنه حذف شدند.»
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها ادامه داد: «انتخابات باید طوری باشد که نظارت کامل از سوی ملت و نمایندگانی که ممکن است مورد ستم قرار گیرند، واقع شود؛ اما متاسفانه در انتخابات مجلس نتوانستیم این موضوع را صددرصد اجرا کنیم؛ ولی دوستان سازوکاری را انجام دادند تا بتوانند نظارت را انجام دهند و حتی الامکان چهر ه های مطلوبی حضور پیدا کنند و از رای مردم حمایت شود.»رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها در ادامه سخنانش در دانشگاه تهران در پاسخ به این سوال که شما «هشت سال شعار زنده باد مخالف من» را سردادید، دستاورد این هشت سال چه بود، گفت: «برای رسیدن به آرمان ها و اهداف انقلاب نه تنها فرصت هشت ساله کافی نیست بلکه از آنجا که اصلاحات تدریجی است، ²¸ سال نیز کافی نیست.»
وی در ادامه با بیان اینکه به هیچ وجه معتقد نیستم که ما در این هشت سال عیبی نداشتیم، گفت: «معتقدم بعضی جاها فرصت ها را از دست دادیم؛ از جمله وقتی برخی کارشکنی ها شروع شد و با مصادره ارزش های انقلاب در مقابل اصلاحات و حرکت و خواست مردم ایستادند حتماً اگر با قاطعیت بیشتر عمل می کردیم امروز وضع و حال مان بهتر می شد.»
خاتمی در ادامه با اشاره به وضعیت بحث مذاکره با آمریکا در دوره اصلاحات اظهار داشت: «امروز معتقدم دولت ما انصافاً با شجاعت پیشگام مذاکره با آمریکاست و در مذاکره نیز بسته نیست البته آمریکایی ها به عرصه نمی آیند.»
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها در ادامه با اشاره به مصاحبه های دوره ریاست جمهوری خودش که در آن به دفاع از همه اصول و ارزش های انقلاب پرداخت، گفت: «بعد از این مصاحبه برای اولین بار دولت آمریکا مطابق آن شروطی که امام(ره) گذاشته بود (دولت آمریکا عذرخواهی کند و قول دهد دیگر در امور ایران دخالت نکند) رسماً برای اولین بار و آخرین بار از ایران عذرخواهی کرد اما به جای اینکه زمینه ها فراهم شود تا در راستای آن مشکلات رفع و منافع ملی نیز تامین شود حجمی از تبلیغات علیه اصلاحات در جامعه شکل گرفت.»
وی که برنامه های دولت اصلاحات را برگرفته از ارزش ها، اصول و خواست های مردم و حقوق ملت می دانست آنچه در دوره اصلاحات در بحث برقراری رابطه با آمریکا پیش آمد را نیز در همین راستا ارزیابی کرد.
رئیس بنیاد باران در ادامه اظهاراتش با یادآوری شعاری که در زمینه توسعه سیاسی در دوران مسوولیتش مطرح می کرد، گفت: «با وجود آنکه بر فعالیت های سیاسی تاکید می کردم اما تحولات اقتصادی قابل تقدیری نیز در دولت اصلاحات شکل گرفت که هنوز هم نان آن را می خوریم.»
خاتمی با اشاره به وضعیت قیمت نفت در دوران اصلاحات که به بشکه ای ¹ دلار رسید و دولت اصلاحات توانست بدون آنکه فشار زیادی بر مردم وارد شود کشور را اداره کند، اشاره کرد و آن را دیگر دلیل موفقیت این دولت ارزیابی کرد.
رئیس موسسه بین المللی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها، به خشکسالی ای که در دوران اصلاحات در کشور اتفاق افتاد و به واسطه آن مجبور شدیم شش میلیون تن گندم وارد کنیم که الحمدالله هم اکنون چیزی حدود ۵/۶ تن گندم وارد شده است»، اشاره کرد و گفت: «در همان زمان تورم به µ/±± درصد رسید. صحبت تک نرخی کردن ارز بود که گفته شد تورم در صورت تک نرخی شدن ارز ¹ تا ۱۰ درصد افزایش پیدا می کند. ما این کار را انجام دادیم و کشور را با تورم ³/۱۵ درصدی تحویل دادیم اما امروز با نفت ۹۰ دلاری سوال کنید وضعیت تورم چطور است؟»
رئیس بنیاد باران تاکید کرد: «اگر اصلاحات مجدداً رای بیاورد هر چند حتی اگر من نیایم تجربه هشت سال و تجربه این چهار سال را داریم.»
خاتمی در ادامه به تدوین سند چشم انداز ۲۰ ساله نظام در دوران وی که به تایید رهبری و تصویب مجمع تشخیص مصلحت رسید، اشاره کرد و با یادآوری اینکه برنامه چهارم توسعه نیز در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز تدوین شد، گفت: «اگر این برنامه را در افق چشم انداز اجرا می کردیم وضعیت ما بهتر بود، گفتند درست نیست ولی به جای آن چه گذاشتند.»
رئیس جمهوری سابق کشورمان در ادامه با ابراز امیدواری نسبت به اینکه ملت انتخابی انجام دهند که در جهت بهبود امور باشد، اظهار داشت: «با وضعیت فعلی دیرتر و گران تر به اهداف انقلاب می رسیم اما اگر وضعیت عوض شود زودتر و ارزان تر این اهداف محقق خواهد شد.»
در ادامه این جلسه سوال دیگری پرسیده شد مبنی بر اینکه امروز عده ای هستند که با مصادره امام در تلاشند به مطامع خود دست یابند امامی که شما شناختید، چگونه امامی بود؟ خاتمی به بیان خاطره ای از امام(ره) پرداخت و گفت: «زمانی که امام (ره) در پاریس حضور داشتند و مساله جمهوری اسلامی را مطرح کردند گروه های اسلامی غیردینی با بنده برای دیدار با امام (ره) تماس گرفتند البته این افراد بعد از مدتی ضد جمهوری اسلامی، امام و انقلاب اسلامی شدند اما آن روز آنها اظهار ارادت و علاقه به امام (ره) و جمهوری اسلامی می کردند. برخی از آنها خواستار دیدار با امام شدند. بنده به همین دلیل به حاج احمد آقا گفتم که اینها قصد دیدار با امام (ره) را دارند البته این افراد همان کسانی هستند که از دل آنها القاعده و طالبان درآمد. آنها در آن دیدار به امام (ره) اعتراض کردند که جمهوری اسلامی یک بدعت است و در اسلام چیزی به نام جمهوری اسلامی وجود ندارد. بنابراین اگر به نام خلیفه مسلمین در صحنه حاضر شوید با شما بیعت و همه امکانات را در اختیارتان قرار می دهیم. امام (ره) در واکنش به این سخنان با عصبانیت فرمودند بنده هیچ احتیاجی به امکانات شما ندارم. جمهوری اسلامی بدعت نیست و ما روشی جز جمهوری اسلامی را قبول نداریم.»
در این هنگام یکی از دانشجویان از میان جلسه فریاد زد پس انقلاب فرهنگی چه بود؟ که خاتمی در واکنش گفت: «صحبت از اندیشه است. امام(ره) به صراحت فرمودند هر اندیشه ای حتی اندیشه های الحادی در جمهوری اسلامی تا وقتی که به توطئه نینجامد و دست به اسلحه نبرد، آزاد است.»
رئیس بنیاد باران تصریح کرد: «ما از آن امام (ره) با آن اندیشه دفاع می کنیم. معتقدیم برخی اندیشه هایی وجود دارند که با امام سازگار نبودند و امروز می کوشند بگویند امام (ره) تفکر آنها را داشته و باید با همه وجود ایستاد که امام (ره) چیز دیگری غیر از این تفکرات موجود است. البته معتقدم این تفکرات می توانند حضور داشته باشند و ابراز وجود کنند اما حق ندارند بر انقلاب و جامعه ما مسلط شوند.»
خاتمی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه مگر قرار نبود در جمهوری اسلامی همه و به خصوص در دانشگاه ها، آزادی داشته باشند پس تکلیف «دانشجویان غیردینی» که می خواهند در دانشگاه ها فعالیت کنند در فضای فعلی چه می شود، اظهار کرد: «معتقدم فضای دانشگاه ها مساعد نیست، این موارد را در شورای انقلاب فرهنگی نیز بیان کردم اما در آنجا تنها یک رای داشتم. عنوان کردم چرا فقط باید انجمن های اسلامی حق حضور داشته باشند و سپس انجمن های اسلامی که بیشتر پایبند خط امام(ره) هستند تحت فشار باشند؟ باید همه جریانات و گروه ها بتوانند فعالیت های صنفی و فرهنگی کنند.» در این هنگام یکی از دانشجویان پرسید در این هشت سال برای تشکل ها چه کار کردید؟ خاتمی در واکنش گفت: «مقداری کار کردم، مقداری هم نکردم و مقداری هم نگذاشتند انجام دهم.»
خاتمی در پاسخ به آخرین سوال مبنی بر اینکه آیا حاضر است برای حضور در انتخابات آبروی خود را زیر پا بگذارد گفت :«با آنکه یزدی هستم جانم را برای ایران می دهم.»