• پس از سی سال نبود رابطه، آمریکا می خواهد دستی به سوی ایران دراز کند. دیپلماسی تهاجمی آینده که هم جلوگیری از گسترش جنگ افزار اتمی و هم افزایش ثبات بیشتر در منطقه خاورمیانه را در برنامه خود دارد، در همآن حال برای رئیس جمهور براک اوباما نیز می تواند ریسک زیادی در بر داشته باشد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۴ بهمن ۱٣٨۷ -  ۲ فوريه ۲۰۰۹

پس از سی سال نبود رابطه، آمریکا می خواهد دستی به سوی ایران دراز کند. دیپلماسی تهاجمی آینده که هم جلوگیری از گسترش جنگ افزار اتمی و هم افزایش ثبات بیشتر در منطقه خاورمیانه را در برنامه خود دارد، در همآن حال برای رئیس جمهور براک اوباما نیز می تواند ریسک زیادی در بر داشته باشد.

دو هفته ای پس از اینکه محمد رضا شاه پهلوی مجبور به ترک سرزمینی شد که چندین دهه برآن فرمانروایی کرده بود، هواپیمای آیت الله خمینی 76 ساله، درست در هنگامه و شور انقلاب اسلامی، در تاریخ 1 فوریه 1979 در ایران به زمین نشست.
خمینی آمریکا را "شیطان بزرگ" نامیده و کمی دیرتر در همآن سال، به عنوان رهبر جمهوری اسلامی از دانشجویانی که به سفارت آمریکا یورش برده و کارکنان آن را به گروگان گرفتند، پشتیبانی کرد. این رویداد که 444 روز به درازا کشید سبب شد که رییس جمهور آن هنگام آمریکا، جیمی کارتر، قدرت و کاخ سفید را از دست داده و زمانی گروگان ها آزاد شوند که رونالد ریگان رئیس جمهور شده بود.
امریکا مورد اهانت قرار گرفته و بنا بر این همه رابطه های سیاسی با ابران بریده شد. سرزمین نفت خیز ایران که زمان درازی هم پیمان آمریکا در خاورمیانه بود، اینک چون یک دشمن ارزیابی می شد.
با وجود کوشش های سستی برای ارتباط، ولی یخ رابطه میان آمریکا و ایران چنان سخت و ژرف بود که در زمان این سی سال، حتا چشم انداز ذوب شدنی هم برای آن وجود نداشت. اینک دگرگونی شگفتی رخ می دهد. اوباما می گوید او آماده است دستی به سوی ایران دراز کند به شرط آن که آنان با "مشت گره کرده" پاسخ ندهند. آمریکا می تواند با دشمنانش گفت وگو کند و چنین کاری را حتا در سطحی بالا نیز شدنی می داند.
برای اوباما دو هدف بزرگ و اساسی در میان است. او مسئله گسترش جنگ افزار اتمی را در بالاترین رده برنامه ریزی سیاست امنیتی خود قرار داده و کوشش برای جلوگیری از دست یابی ایران به جنگ افزاری اتمی را در رأس آن قرار داده است. بنا بر این سخت گیری هایی که چه در درون سازمان ملل و چه یبرون از آن علیه ایران صورت گرفته است، شدیدتر خواهد شد. ولی تماس هایی در سطح پایین از هم اکنون میان آمریکا و ایران آغاز شده است.
با وجود این که مسئله در درجه نخست جلوگیری از برنامه اتمی ایران است که در برخی سناریوها به زودی به انبار مهمات و افزار جنگی ای بدل شده که می تواند اسرائیل و اروپا را نیز هدف قرار دهد، ولی جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی که در چنین صورتی، در منطقه خاورمیانه به وجود خواهد آمد را نیز در برنامه کار خود دارد. یک ایران اتمی مطمئنن سبب هراس کشورهایی چون عربستان سعودی، مصر و ترکیه شده و آنها نیز برای ایجاد برابری با مرکز قدرت مسلمانان شیعه، در پی دست یافتن به جنگ افزار اتمی بر خواهند آمد.
دومین هدف اوباما این است که ایران را در یک برنامه صلح گسترده تر در خاورمیانه شرکت دهد. برای دست یافتن به صلحی میان اسرائیلی ها و فلسطینی ها، قطع پشتیبانی ایران از حماس و حزب الله در لبنان ، روز بروز از اهمیت مرکزی تری برخوردار شده است. آن چه که آمریکا آن را "یاری ایران به تروریسم" می نامد، به عنوان یکی از بزرگترین سدها در راه صلح خوانده می شود. یک ایران متمایل به همکاری بیشتر، هم زمان فشار بر سوریه برای نزدیکی به آمریکا را نیز بیشتر می کند.
با وجود امکان رسیدن به نتیجه هایی، ولی ریسک این کارها برای رئیس جمهور اوباما نیز بسیار بالاست زیرا غیر ممکن است فهمید که رهبری خودسر ایران چه واکنشی در برابر کوشش های محتاطانه دیپلماتیک آمریکا داشته و چه شرط هایی به شکل تضمین امنیتی و بخشش های اقتصادی را به میان خواهد آورد. آخرین پاسخ های رییس جمهور کنونی ایران احمدی نژاد، که خیال دارد در گزینش ریاست جمهوری که تا چندی دیگر در همین سال انجام می شود، برای یک دوره دیگر دوباره برگزیده شود، به سختی شوق و امیدی بر می انگیزد. بنا به گفته او دعوت اوباما تنها نشانی از شکست جاه خواهی های سلطه گرانه آمریکا است و ایران اینک هم خواستار پوزش آمریکایی ها برای همه جرم هایی که انجام داده اند و هم دگرگونی های اساسی در برخوردهای آمریکا است.
برای اوباما بسیار دارای اهمیت است که هر چه زودتر دست آوردهای روشنی را نشان دهد. اگر چنین نشود، این خطر هست که یک پس رفت دیپلماتیک با دور تازه و بی نتیجه تحریم های سازمان ملل، آن نیروهایی را توان مندتر گرداند که تنها راه حل از میان برداشتن مشکل ایران و غلبه برآن را یک یورش نظامی می دانند.

منبع: روزنامه ی اخبار روز سوئد

پا نویس:
دوشنبه 2 فوریه 2009 ، ص2 1 ،USA tinar relationen till Iran مقاله ,Dagens nyhete -1
   Lennart Pehrson- 2