مینیمم اخلاق، قانون است
سعید حجاریان: انتخابات رقیقه‌ای از انقلابات
در هر حال در این انتخابات نیز بسیاری از لوش لجن‌ها از کف مرداب به سطح آمده‌اند و مردم دیده‌اند که پشت صحنه چه خبر است
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه
۱۴ خرداد ۱٣٨٨ -
۴ ژوئن ۲۰۰۹
سایت خبری - تحلیلی ستاد «داد» با شعار «چاره درد مرا باید این داد کند» با رویکرد حمایت از کاندیداتوری مهندس میرحسین موسوی، صبح روز یکشنبه سوم خرداد با حضور دکتر سعید حجاریان افتتاح شد. سعید حجاریان در آیین افتتاح این سایت ضمن حمایت از کاندیداتوری مهندس میرحسین موسوی خطاب به هسته مرکزی این ستاد سخنانی را پیرامون انتخاب، اصلاحات جامعه محور و چرایی حمایت از مهندس موسوی بیان کرد. متن کامل سخنان وی که در اختیار «موج سوم» قرار گرفته است در پی می‌آید:
انتخابات معمولا جامعه را به هم می‌زند. همچون کفگیری که دیگ آرام همه را زیر و رو کرده و بسیاری از چیزهایی که تا قبل از آن دیده نمی‌شد به صحنه آورده و در معرض دید مردم قرار می‌دهد. از این جهت شاید بتوان انتخابات را رقیقه‌ای از انقلابات فرض کرد مثلا چه کسی میدانست که دولت فعلی چه کارهایی کرده است و چه مصائبی بر سر ملت آورده است، اما در فضای رقابت به علت باز شدن فضای نسبی، هم رقبا و هم هواداران توانسته‌اند بسیاری از سیاهکاری‌ها و تباهی‌های دولت را روی دایره بریزند.
البته من نمی‌دانم که لغت سیاه‌نمایی اخیرا از کجا آمده است وقتی دولتی که سیاهکاری می‌کند طبعا کارگزار کار وی سیاه خواهد بود، مگر آنکه در لحظاتی حتی لاش مرده سگی را ببینیم و بگوییم که به جمع دندان سفیدی دارد اما برای خبرنگاری که می‌خواهد گزارش دقیقی از اوضاع کشور بدهد، این نگاه کارساز نیست و شاید نوعی خیانت به مردم باشد.
در هر حال در این انتخابات نیز بسیاری از لوش لجن‌ها از کف مرداب به سطح آمده‌اند و مردم دیده‌اند که پشت صحنه چه خبر است.
این اولین خاصیت انتخاب است. عده ای هم به دنبال آن هستند که دوباره به همان وضعیت سابق برگردیم و آب از آب تکان نخورد.
فی‌الواقع انتخابات زمان را فشرده می‌کند. در مدت کوتاهی مردم بسیاری اخباری جذب می‌کنند که در حالت عادی امکان دریافت این اطلاعات وجود ندارد به همین خاطر است که می‌گویم انتخابات رقیقه‌ای از انقلابات است چون انقلاب نیز زمان را به شدت فشرده کرده و تجربه‌ای که مردم در انقلاب به دست می‌آورند، شاید در تمام مدت عمرشان نتوانند بدان دست یابند، از جهت دیگری هم شاید بتوان بین این دو مقایسه‌ای به عمل آورد.
انقلاب ایران تنها انقلابی بود که به نام اسلام صورت گرفت، هر قرائتی از اسلام داشته باشیم چه حداقلی و چه حداکثری، چه پلورال و چه تک‌صدایی، چه بنیادگرا و چه فقاهتی و چه معنویت‌‌گرا، قدر متعین آن است که مخرج مشترک همه این قرائت‌ها اخلاقی بودن آن است. اما متاسفانه شاهدیم که در این چند سال مینیمم اخلاقی نیز در انتخابات رعایت نمی‌شود.
سایت‌های بی‌نام و نشان و نشان‌دار مانند قارچ می‌رویند و بدون احساس کوچک‌ترین مسوولیتی هر چه خواستند به هر کسی نسبت می‌دهند و از مصونیت نیز برخوردارند. تا حتی به مرحله تهدید فیزیکی کاندیداها نیز می‌رسند و کسی جلودارشان نیست.
مینیمم اخلاق، قانون است که آن نیز به کلی در کشور فراموش شده است. نه می‌توان دادخواستی علیه مفتریان داد و نه می‌توان امید به رسیدگی عادلانه به اتهامات آنها داشت و آقایان در محافل خصوصی می‌نشینند و از معصوم روایت می‌آورند که «باهتوهم لکیلا یطعموا فی دینکم» به آنها بهتان ببندید مبادا در دینتان طمع ورزند. گویا رقبای آنها کفار حربی هستند و همچنین چون رقابت انتخاباتی را با جنگ با کفار حربی یکی گرفته‌اند، مطابق با قانون «الحرب خدعه» هر گونه حیله و نیرنگی را مجاز می‌دانند و امید ثواب اخروی هم دارند.
وقتی اخلاق تا بدین درجه نازل می‌شود که از زبانی مسوولان امر نیز از این قبیل بی‌اخلاقی‌ها جاری می‌شود طبعا در زمان انتخابات که همه چیز بر آفتاب افکنده شده می‌شود، مردم نیز کم و بیش در رفتار و گفتار، اخلاق مسوولان خود تأسی می‌کنند و به مقتضای «الناس علی دین ملوکهم» این شناعت‌ها در جامعه نیز گسترش می‌یابد و هر چه بیشتر از جامعه اخلاقی دور می‌شویم. البته فرض است بر بزرگان علم و ادب و فرهیختگان جامعه که زبان و ذهن خود را از این قبیل آلودگی‌ها بپیرایند چون متاسفانه در جامعه ما مردم بیش از آنکه از سیاست پیشگان بیاموزند از هنرمندان و فرزانگان و روشنفکران تأسی می‌کنند. اینکه می‌گویم متاسفانه به خاطر آن است که کشور ما به خاطر هیزم بی‌اخلاقی‌ها به پلشتی آلوده شده است. در حالی که در جوامع توسعه یافته سیاستمداران معمولا نمونه‌های خوبی از ادب و مروت، فتوت و اخلاق هستند. همین اخیرا، در مجلس انگلستان با آنکه تعداد انگشت‌شماری مبالغ اندکی را از مالیات‌های مردم خرج امور شخصی کرده بودند، رئیس مجلس آن استعفا می‌دهد و این در حالی است که بعد از ۴۰۰ سال این دومین فردی است که از ریاست مجلس استعفا می‌دهد و با این عمل خود آبروی مجلس را خرید، در حالی که فلان وزیر با مدرک جعلی در ایران تا آخرین لحظه تلاش می‌کند بر سر کار بماند و رفقایش جد و جهد می‌کنند که به نمایندگان رشوه دهند و مانع استیضاح وی شوند.
به همین خاطر است که سپهری می‌گوید جای مردان سیاست بنشانید درخت تا هوا تازه شود.
نسبت بین انتخابات و سیاست ورزی جامعه محور
در ادامه این دیدار سعید حجاریان در پاسخ به پرسش اعضای سایت «داد» درباره نسبت بین انتخابات و سیاستورزی جامعه‌محوری که در سال‌های اخیر به دفعات مورد تاکید و توجه وی بوده است، اظهار کرد: اولا سیاست حاصل پیدایش عرصه عمومی است و در عرصه عمومی، نهادهای مدنی، جنبش‌های اجتماعی و همچنین نیروهای اجتماعی فعالند.
جامعه توده‌وار از سویی غیرسیاسی و از سوی دیگر تماما سیاسی است، به این معنا که توده مردم توسط دولت به صحنه سیاست کشیده شده و همچون سیاهی‌لشکر برای تایید سیاست‌های نظام بسیج می‌شوند. تا مبانی اخلاقی جامعه مستحکم نشود و جامعه اخلاقی به وجود نیاید، جامعه مدنی نخواهیم داشت.
جامعه اخلاقی
سعید حجاریان جامعه اخلاقی را واجد سه ویژگی دانست و بر این اساس کاندیدای مورد حمایت خود را معرفی کرد:
- اولا مردم اخلاقا خود را در غم و شادی یکدیگر سهیم بدانند.
- ثانیا مردم به خود اعتماد کنند و اعتماد به نفس عمومی برای سیاستورزی بالا باشد. اعتماد به نفس اولین باید هر نوع سیاستورزی است ولو تکروانه، ولو آنارشیستی.
- ثالثا کم و بیش به دولت و سیاست‌های آن اعتماد داشته باشند. این ویژگی سوم البته برای جامعه‌ای است که در پی اصلاحات مطرح است و نه انقلاب، برای جامعه‌ای که به گزینه انقلاب رسیده، آن دو مولفه اول کفایت می‌کند.
هر کاندیدایی که بهتر بتواند این سه مولفه را محقق کند، کاندیدای بهتری برای اصلاح جامعه‌محور است.
در دولت احمدی‌نژاد در هر سه مولفه نزول کرده‌ایم، اعتماد اجتماعی از بین رفته، آمار اعتیاد و خودکشی و طلاق و تعداد بالای پرونده‌های قضایی و عدم دوام شرکت‌ها و مشارکت‌ها و... علائم بالینی نزول اعتماد اجتماعی است.
از سوی دیگر تزلزل و عمر کوتاه تصمیمات دولت و پیش‌بینی ناپذیری رفتار دولت علامت و مشدد بی‌اعتمادی است.
پس همان طور که گفته شد اول باید مبانی اخلاقی جامعه محکم شود، سپس از جامعه مدنی سخن گفت و آنگاه صحبت از سیاست کرد. این را هگل نیز مطرح کرده است.
چرا مهندس موسوی
حجاریان در خاتمه سخنان در دیدار با اعضای ستاد «داد» گفت: کاندیدایی که ما در جبهه مشارکت برگزیده‌ایم در هر سه مولفه لازم برای جامعه اخلاقی شاخص است و می‌تواند عملکرد موثری داشته باشد و این از جمله دلایل ما برای حمایت از ایشان بوده است.
تاکید کاندیدای ما بر سرمایه اجتماعی و قابلیتی که در جذب افزایش اعتماد عمومی دارد با توجه به شناختی که جامعه از صداقت و توانایی ایشان و پیشینه ایشان دارد می‌تواند در شکل‌گیری جامعه اخلاقی که مقدمه جامعه مدنی و سیاست است موثر باشد.
٣ خرداد ۱۳۸۸
منبع: موج سوم
|