حادثه یا خرابکاری عمدی؟
علت سقوط هواپیمای توپولوف در هاله ای از ابهام


• هواپیمای توپولوف روز سه شنبه در شهر قزوین سقوط کرده و همه ی ۱۶۸ نفر مسافران و خدمه آن کشته شدند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۴ تير ۱٣٨٨ -  ۱۵ ژوئيه ۲۰۰۹


اخبار روز: هواپیمای شرکت هوایی جمهوری اسلامی درست یک روز بعد از آن سقوط کرد و همه ی ۱۶٨ سرنشین و خدمه ی آن کشته شدند، که قائم مقام وزارت راه از «امنیت مطلوب هوایی» سخن گفته بود. سید مهدی هاشمی قائم وزارت راه و ترابری روز سه شنبه گفته بود: هم اکنون ایمنی در صنعت حمل و نقل هوایی کشور به نقطه مطلوبی رسیده است. او این سخنان را در جلسه ی معارفه ی رئیس جدید سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی بر زبان رانده بود. جابجایی رئیس این سازمان، یک روز قبل از این حادثه که دلیل معینی نیز برای آن عنوان نشده است، سایت تازه ی «موج آزادی» وابسته به میرحسین موسوی را بر آن داشته است که احتمال خرابکاری عمدی در این فاجعه را مطرح کند. این سایت نوشته است: تغییرات مرموز در مدیریت سازمان هواپیمایی کشور باعث بروز برخی گمانه‌زنی‌ها پیرامون عمد دولت کودتا در ایجاد این حادثه برای تحت الشعاع قرار دادن اخبار کشور در آستانه نماز سرنوشت‌ساز جمعه تهران در فاصله یک ماه پس از کودتای انتخاباتی شده است.
گزارش سایت موج آزادی تحت عنوان «از انتصاب مرموز تا سقوط مشکوک» را در ادامه می خوانید:

ظهر چهارشنبه یک بمب خبری در میانه اخبار مربوط به تحولات داخلی ایران منفجر شد. یک فروند هواپیمای توپولوف خطوط هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که با ۱۶٨ مسافر و خدمه پرواز از تهران به مقصد ایروان در حرکت بود پس از آنکه به حوالی جنت آباد قزوین رسید به دلایل نامعلومی سقوط کرد و ساعتی پس از این ماجرا اعلام شد که تمامی ۱۶٨ سرنشین (۱۵۳ مسافر و ۱۵ خدمه) جان خود را از دست داده‌اند.
در این پرواز، تمام اعضای تیم ملی جودوی نوجوانان که برای حضور در اردوی تدارکاتی پیش از حضور در مسابقات جهانی مجارستان (۱۵ مرداد) عازم ارمنستان بودند نیز جان خود را از دست دادند.
خبرگزاری رسمی دولت هم گزارش کرد که لون داودیان که در دوره ششم مجلس شورای اسلامی نمایندگی ارامنه شمال کشور را به عهده داشت، در این سانحه جان باخته است.

نقص فنی داشتن یا نداشتن؛ مسئله این است

مسئولان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در اولین اظهار نظرها درباره این «حادثه» اعلام کردند هواپیمای ساقط شده «نقص فنی» نداشته و تا زمان سقوط، خلبان آن گزارشی مبنی بر «نقص فنی» ارسال نکرده است.
خبرگزاری ایسنا به نقل از رضا قدیمی مدیرکل فرودگاه امام خمینی گزارش کرد که این هواپیما در «سلامت کامل» پرواز کرده است. به گفته آقای قدیمی، برای پرواز این هواپیما «همه بررسی‌های لازم و فنی» انجام گرفته بود و «هیچ مشکلی» از طرف فرودگاه نبوده است.
این مقام هواپیمایی در پاسخ به این پرسش‌ که آیا علت این سانحه «انفجار» بوده است، اظهارنظری نکرد و آن را به منوط به بررسی‌های بیشتر کرد.
از سوی دیگر مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور هم به خبرگزاری مهر گفت که خلبان این هواپیما پیش از سقوط، مکالمه‌ای مبنی بر وجود نقص فنی با برج مراقبت نداشته است.
احمد مومنی‌رخ افزوده بود که «در مکالمات خلبان هواپیمای حادثه‌دیده با برج مراقبت، تمام صحبت‌ها از عادی بودن پرواز حکایت دارد و خلبان تا آخرین لحظه هیچ گزارشی مبنی بر وجود نقص فنی نداشت.»
اظهارات این دو مقام هواپیمایی ایران در حالی ایراد شد که معاون سیاسی امنیتی استانداری قزوین ساعتی پیش از این اظهارات در سخنانی کاملا متفاوت اعلام کرده بود که این هواپیما به علت «نقص فنی» به سمت زنجان و تبریز در حرکت بوده تا فرود اضطراری داشته باشد.
بر اساس سخنان سیروس صابری، خلبان توپولوف ساقط شده پس از آنکه موفق به فرود اضطراری نشد، به سمت تهران حرکت کرد که در بین راه سقوط می‌کند.
همزمان واحد مرکزی خبر صداوسیما هم به نقل از یک شاهد عینی گزارش کرد که یکی از موتور‌های هواپیما پیش از سقوط در آسمان آتش گرفته بود. این شاهد عینی گفته بود که شاهد حریق در موتور سمت چپ این هواپیما بوده است.

انتصاب «امنیتی» در سازمان هواپیمایی کشور

در حالی که مقامات سازمان هواپیمایی و مقامات محلی در وجود یا عدم وجود نقص فنی در هواپیمای ساقط شده اختلاف نظر دارند، با نگاهی به اخبار دو روز گذشته مشخص می‌شود که حادثه سقوط هواپیمای توپولوف شرکت کاسپین با ۱۶٨ سرنشین تنها دو روز پس از آن صورت می گیرد که در اقدامی عجیب مشاور «امنیتی» سازمان هواپیمایی کشور به جای کاپیتان خانلری به عنوان رییس این سازمان منصوب شده بود.

خبرگزاری دولتی فارس غروب دوشنبه گزارش داد که کاپیتان حسین خانلری از سمت ریاست سازمان هواپیمایی کشوری عزل شده است. این خبرگزاری در توضیح خبر خود آورده بود که علی ایلخانی طی حکمی از سوی بهبهانی وزیر راه و ترابری، به عنوان سرپرست این سازمان منصوب شده و مراسم تودیع کاپیتان خانلری و معارفه علی ایلخانی، قرار است فردای آن روز (سه شنبه) در محل سازمان هواپیمایی کشوری برگزار شود.
خبرگزاری فارس در ادامه خبر خود با اشاره ضمنی به سوابق سرپرست جدید سازمان هواپیمایی کشوری نوشته بود: پیش از این در اخبار رسانه‌ها، از علی ایلخانی به عنوان مشاور «امنیتی» سازمان هواپیمایی کشوری یاد می‌شد.

ابهامات و احتمالات پیش رو

بسیاری از فعالان بخش هوایی کشور اگرچه از برکناری خانلری شوکه نشدند اما دلیل قابل قبولی برای انتصاب ایلخانی در مقابل خود نمی‌دیدند. کمتر کسی بود که از اختلاف نظرها میان خانلری و مهدی هاشمی قائم مقام وزیر راه و از نزدیکان احمدی نژاد مطلع نباشد چنان که روزنامه اعتمادملی یک روز پس از برکناری خانلری در گزارش کوتاهی که درباره این تحول منتشر کرد دلیل اصلی برکناری خانلری را اختلافات وی با قائم مقام وزیر عنوان کرد. در گزارش اعتمادملی آمده بود: کاپیتان حسین خانلری پس از اختلاف نظر با مهدی هاشمی قائم مقام وزیر راه وترابری درحالی که کمتر از یک ماه ازعمر دولت باقی مانده، از ریاست سازمان هواپیمایی کشوری برکنار شد تا مدیر دیگری از اتوبوس این وزارتخانه، به مقصد نرسیده، پیاده شود.
این روزنامه افزود: برکناری حسین خانلری ازآن جهت غیر قابل پیش بینی بود که مدت زمان زیادی تا پایان کاردولت نهم باقی نمانده. هرچند گفته می شود که دوره سه ساله ریاست حسین خانلری بر سازمان هواپیمایی نیز به پایان رسیده است. صبح روز گذشته اخباری مبنی بر تغییر وتحول در سازمان هواپیمایی منتشر شد و ساعتی از ظهر نگذشته بود که خبر این تغییرات به صورت رسمی انعکاس یافت.براساس حکمی که حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری آن را امضا کرده است، «علی ایلخانی» که پیش ازاین مشاور امنیتی رئیس سازمان بود، به عنوان سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری منصوب شده است. گفته می شود علی ایلخانی که پیش از این، مشاور امنیتی سازمان هواپیمایی کشوری بوده است، مورد حمایت مهدی هاشمی قائم مقام وزیر قرار دارد.
این روزنامه در بخش دیگری از گزارش کوتاه خود با اشاره به گمانه‌زنی‌ها پیرامون دلایل برکناری خانلری نوشت: هرچند گمانه زنی ها حاکی از آن است که حمید بهبهانی براساس اختیاراتی که به عنوان وزیر داشته، به ماموریت حسین خانلری پایان داده اما اخباری هم شنیده می‌شود که او را مهدی هاشمی برکنار کرده و به این شکل درحالی که فقط یک ماه به پایان دولت نهم باقی مانده،به اختلافات موجود پایان داده است.

ابهاماتی که پیرامون این ماجراها مطرح است:

اول- دلایل برکناری کاپیتان حسین خانلری در روزهای پایانی دولت نهم
دوم- دلیل انتصاب چهره‌ای با پیشینه «امنیتی» به عنوان سرپرست کل سازمان هواپیمایی در شرایط فعلی
سوم- فاصله کوتاه میان تغییر شائبه برانگیز ریاست سازمان هواپیمایی و سقوط هواپیمای مسافربری
چهارم- اختلاف فاحش میان اظهارات مسئولان ملی و محلی درباره وجود و عدم وجود نقص فنی
این ابهامات در کنار تصاویر بقایای توپولوف ساقط شده که در نگاه اول وقوع انفجاری به مراتب قوی‌تر از انفجار معمولی ناشی از برخورد هواپیما به زمین را به ذهن متبادر می‌کند، شائبه خرابکاری در این ماجرا را پررنگ کرده است. این مسائل در کنار تغییرات مرموز در مدیریت سازمان هواپیمایی کشور باعث بروز برخی گمانه‌زنی‌ها پیرامون عمد دولت کودتا در ایجاد این حادثه برای تحت الشعاع قرار دادن اخبار کشور در آستانه نماز سرنوشت‌ساز جمعه تهران در فاصله یک ماه پس از کودتای انتخاباتی شده است.
به نظر می‌رسد تشکیل یک کمیته حقیقت یاب مستقل برای بررسی اطلاعات موجود در جعبه سیاه توپولوف ساقط شده می‌تواند به برطرف شدن این ابهامات و یافتن پاسخ پرسش‌ها کمک قابل توجهی کند.


گزارش حادثه


هواپیمای توپولوف متعلق به هواپیمایی کاسپین که از فرودگاه خمینی تهران عازم ایروان بود، روز سه شنبه در شهر قزوین سقوط کرده و متاسفانه تمام مسافران و خدمه آن کشته شدند.
به گزارش خبرگزاری ها این هواپیما ۱۶ دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی و در ساعت ۱۱ و ٣٣ دقیقه دچار سانحه شده است و ۱۵٣ مسافر و ۱۵ خدمه آن کشته شده اند.
به گزارش سایت فرارو، اجساد کشته‌شدگان هواپیمای توپولوف سوخته‌اند
فرمانده نیروی انتظامی استان قزوین گفت: هواپیمای توپولوف با شماره پرواز ۷۹۰٨ به طور کامل منهدم شده و جنازه‌ها نیز متأسفانه به طور کامل سوخته و نابود شده‌اند.
سرهنگ مسعود جعفری‌نسب فرمانده انتظامی استان قزوین در گفتگو با فارس افزود: هواپیما سقوط کرده و به طور کامل منهدم شده و جنازه‌ها به طور کامل سوخته و نابود شده‌اند.
وی گفت: تمامی مسافران این هواپیما کشته شدند.
دکتر سید احمد موسوی دبیرکل جمعیت هلال احمر کشور نیز گفت: متاسفانه به دلیل شدت انفجار و سوختگی شدید پیکر کشته شدگان هیچگونه کمکی از دست ماموران ما ساخته نیست و درصدد انتقال اجساد به مراکز مربوطه هستیم.

پراکندگی قطعات هواپیمای سقوط کرده
قطعات هواپیمای مسافری سقوط کرده در مسیری چند کیلومتری در محل حادثه پراکنده شده است.
به گزارش مهر از محل حادثه، به نظر می رسد قطعات هواپیمای یاد شده در مسیری به طول چند کیلومتر پراکنده است. همچنین بین ۵۰ تا ۶۰ هکتار مزارع گندم و ذرت در محل سقوط هواپیما آتش گرفته و در آتش می سوزند.
در محل برخورد سنگین قطعه هواپیما با زمین گودال عظیمی به طول ۶۰ تا ۷۰ متر ایجاد شده است.

۱۰ جودوکار و مربی جان خود را در سقوط هواپیما از دست دادند
اعضای تیم ملی نوجوانان جودو ایران در مسیر سفر به ارمنستان، در سانحه سقوط هواپیما در شهر قزوین جان خود را از دست دادند.
به گزارش فارس، این تیم که قرار بود ۱۵ مرداد در پیکارهای جهانی مجارستان حاضر شود برای کسب آمادگی بیشتر تصمیم داشت در ایروان اردوی مشترک برگزار کند که در این سانحه همگی جان خود را از دست دادند.
وحید ابراهیمی (وزن ۵۱- کیلوگرم)، ایمان زینی وند (‌وزن ۵۵- کیلوگرم)، حسین بناء (‌وزن ۶۰- کیلوگرم)، سعید رسولی (وزن ۶۶- کیلوگرم)، مصطفی صباغی (وزن ۷٣- کیلوگرم)، یحیی باقرپور (وزن ٨۱- کیلوگرم)، مصیب عزیز الهی (وزن ۹۰- کیلوگرم) و علیرضا لشکری (وزن ۹۰+ کیلوگرم) به همراه علی بهرامی به عنوان سرمربی و علی محدث مربی اعضای این تیم را تشکیل می دادند.
این هواپیما ۱۶ دقیقه بعد از پرواز از فرودگاه امام خمینی در روستای فارسیان اقبالیه قزوین سقوط کرد و تمامی ۱۶٨ سرنشین آن کشته شدند.