• هرتا مولر، رمان‌نویس و شاعر آلمانی رومانیایی‌الاصل، روز پنج‌شنبه معتبرترین جایزه ادبی دنیا را از آن خود کرد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۷ مهر ۱٣٨٨ -  ۹ اکتبر ۲۰۰۹

رادیو فردا: هرتا مولر، رمان‌نویس و شاعر آلمانی رومانیایی‌الاصل، روز پنج‌شنبه معتبرترین جایزه ادبی دنیا، جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۹، را از آن خود کرد.
داوران جایزه نوبل ادبیات که بار دیگر نویسندگان بزرگ آمریکایی چون فیلیپ راث و جویس کرول اوتس را نادیده گرفتند خانم مولر را به خاطر به تصویر کشیدن «چشم‌اندازی از زندگی محرومین» به واسطه «ایجاز شعر و صراحت نثر» ستوده‌اند.
هرتا مولر که در سال ۱۹۵۳ در رومانی به دنیا آمده دوازدهمین زنی است که این جایزه معتبر حدودا یک و نیم میلیون دلاری را از آن خود می‌کند.
آلفرد نوبل، مخترع سوئدی دینامیت، در سال ۱۸۹۵ در وصیت‌نامه خود شرایط برد این جایزه ادبی را این طور تعیین کرد که این جایزه باید «به کسی اهدا شود که در حوزه ادبیات برجسته‌ترین اثر را که به اثر آرمانی نزدیک باشد خلق کرده است».
هرتا مولر به دلیل همکاری نکردن با دولت چائوشسکو، دیکتاتور رومانی، شغل معلمی خود را از دست داد و در سال ۱۹۸۷ پس از این که بارها تهدید شد به آلمان مهاجرت کرد.
خانم مولر که اکنون در شهر برلین،‌ پایتخت آلمان، زندگی می‌کند تاکنون جوایز متعدد ادبی را از آن خود کرده است، از جمله جایزه کلایست که معتبرترین جایزه ادبی آلمان است، جایزه فرانتز کافکا و همین طور جایزه صد هزار یورویی ایم‌پک برای رمانی با عنوان «سرزمین آلوهای نارس»، داستان زندگی پنج جوان رومانیایی که در زمان حکومت چائوشسکو روزگار می‌گذرانند.
برنده امسال نوبل ادبیات علاوه بر رمان‌های «پاسپورت» و «قرار ملاقات»، رمانی هم به اسم «هر چه از آن من است همراه خود دارم» در تابستان گذشته منتشر ساخت که ماجرای نوجوان ۱۷ ساله‌ای است که به یک اردوگاه کار اجباری در اوکرایین تبعید می‌شود. این رمان آخر در آلمان بسیار ستایش شده است.
خانم مولر درباره زندگی خود در رومانی گفته است: «عظیم‌ترین و تاثیرگذارترین تجربه من زندگی زیر لوای رژیم دیکتاتوری در رومانی بود. و فقط با دور شدن از آنجا و زندگی در آلمان نمی‌توانم آن را از خاطره‌ام پاک کنم.»
شاید به همین دلیل باشد که هرتا مولر پس از ۲۰ سال مهاجرت از زادگاهش هم‌چنان در اشعار و رمان‌های خود به سراغ مضامین سرکوب و اختناق و تبعید و دیکتاتوری می‌رود و هنوز دست از کاویدن آنها برنداشته است.
از سال ۱۹۰۱ یعنی شش سال پس از مرگ آلفرد نوبل تاکنون صد و یک جایزه نوبل ادبیات به نویسندگانی از گوشه و کنار دنیا اهدا شده است.
سال گذشته نوبل ادبیات به ژان ماری گوستاو لوکلزیو از فرانسه رسید، سال ۲۰۰۷ به دوریس لسینگ از انگلیس و سال ۲۰۰۶ به اورهان پاموک از ترکیه.
از هرتا مولر تنها یک اثر، رمان «سرزمین آلوهای نارس»، با عنوان «گوجه‌های سبز» به فارسی ترجمه و چاپ شده است.