جنبش سبز و شش سوال
مقاله ی محسن سازگارا



اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۷ فروردين ۱٣٨۹ -  ۲۷ مارس ۲۰۱۰


با رشد وبالندگی جنبش سبزشش سوال بیشترازسوالات دیگرمطرح می شود. به عنوان یک ناظرسیاسی ونه یک فعال، سعی می کنم به این سوالات ازدید گاه خودم پاسخ دهم. روشن است که دیگران ممکن است پاسخ های متفاوت و حتما بهتری به این سوالات بدهند.
سوال اول- آیا جنبش سبزتنها محدود به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری خرداد گذشته است؟
پاسخ- نه، جنبش سبزحرکت عمیقی است که لا اقل درچهارموضوع ریشه دارد:
۱- ناکارآمدی سی ساله یک رژیم حکومتی درتمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی واجتماعی
۲- تغییرات درون جامعه ایران ازقبیل رشد شهرنشینی، رشد سوادآموزی، رشد حضورزنان درعرصه های گوناگون اجتماعی وخواست حقوق برابرتوسط آنان، رشد صنعت، رشد ارتباطات داخلی وجهانی
٣- تعمیق گسل های اجتماعی چون جنسیتی، نسلی،قومی ومذهبی، طبقاتی وگسل میان علم وجهل (علم یک ملت توسعه یافته وجهل حاکمیتی واپس گرا)
۴- حاکمیت تفکردموکراتیک ومبتنی برحقوق بشرودرواقع غلبه گفتمان حق مداربه جای گفتمان تکلیف مداردینی ویا ایدئولوژیک درمیان نخبگان وبسیاری ازاقشارجامعه
به این ترتیب باید گفت که هنرجنبش سبز این است که با شروع ازخواسته روشن پس گرفتن رای مردم توانسته رابطه تعاملی خوبی با بسیاری ازمباحث بالا برقرارکند، اگرچه راه طولانی نیزدرپیش دارد.
سوال دوم- آیاجنبش سبزرهبری، استراتژی وتشکیلات دارد؟
پاسخ-بله، این جنبش باهدف مرحله ای پس گرفتن رای مردم وبه زیرآوردن دولت کودتایی وبرکرسی نشاندن آقای موسوی رئیس جمهورمنتخب مردم، برچهاراصل زیرمتکی است:
۱-برای رسیدن به هدف فوق، استراتژی مبارزات بی خشونت وتکیه برمقاومت مدنی وصلح آمیز، نصب العین جنبش است.
۲-سازماندهی غیرمتمرکزجنبش متکی برشبکه بندی اجتماعی است. دراین روش بیش ازهرچیزابتکارات فردی نقش دارد ومانند برنامه ریزی های بازکامپیوتری، هرکس می تواند با حرکت وابتکارش برتوان جنبش بیافزاید. شعارهرسربازیک رهبروهررهبریک سربازدراین روش معنا می یابد. ارتباط گیری وهماهنگی ورعایت اصل عدم تعرض درون جنبش وهمگان علیه استبداد دینی دراین سازماندهی اهمیت به سزایی می یابد.
٣- تکثرگرایی وبه رسمیت شناختن اختلافات تمامی گرایش های شرکت کننده درجنبش، همراه با محور بعدی بهترین ضامن حفظ وحدت جنبش است.
۴-اعتقاد به اصل انتخابات آزاد و حاکمیت صندوق رای به این معنی است که حتی حل اختلاف نظربرسرکل نظام هم با برگزاری یک رفراندوم آزاد ویا انتخاباتی که طرفداران برگزاری یک رفراندوم آزاد برسرقانون اساسی هم درآن حق شرکت دارند، دردرون جنبش به رسمیت شناخته شده است.
سوال سوم- جنبش سبزچگونه پیروز می شود؟
پاسخ-جنبش سبزدستیابی به هدف مرحله ای پایین کشیدن دولت کودتایی وپس گرفتن رای مردم را ازطریق چهارزیرهدف دنبال می کند:
۱-مشروعیت زدایی ازحکومت
۲-فرسایش حکومت وایجاد شکاف درآن
٣-فلج سازی حکومت
۴-تقویت همبستگی ومقاومت ملی
همچنین سه زمینه رشد هم دردستورکارجنبش قراردارد:
۱-رشد جغرافیایی
۲-رشددردرون طبقات وگروه های اجتماعی
٣-رشد کیفی شامل بهبود سازماندهی، ارتقاء سطح تئوریک فعالان ازمبارزات بی خشونت وافزایش آگاهی ازمبانی دموکراسی وحقوق بشر
برای هرحرکت دردوجهت بالا می توان برنامه ریزی کرد وهرگاه دردوسوی معادله مردم وحکومت، توازن قوا به نفع مردم به هم بخورد می توان صحبت ازگام های نهایی ورسیدن به خواست مرحله ای جنبش نمود.
دراین مسیر باید دونکته راهم درنظرگرفت. اول آن که تجربه مبارزات بی خشونت درسراسر دنیا نشان می دهد که تکیه برسه اصل زیر ضامن پیروزی است
۱-وحدت
۲-برنامه ریزی وسازمان دهی
٣-حفظ انضباط مبارزات بی خشونت
نکته دوم آن که حکومت جمهوری اسلامی مثل بسیاری از حکومت های اقتدارگرا، برای مقابله با جنبش سه روش را دردستور کار خود قرارداده است
۱-سرکوب وحمله به شبکه های اجتماعی وسیاسی وفرهنگی وحتی اقتصادی جامعه
۲-حمله به امکانات اطلاع رسانی وارتباط گیری
٣-ایجاد ترس واختلاف درجنبش
سوال چهارم-چه زمانی جنبش پیروز می شود؟
پاسخ-زمان دقیقی نمی توان پیش بینی کرد. می توان درجهت رسیدن به اهداف مذکور دربند قبلی برنامه ریزی وزمان بندی کرد، ولی پیروزی نهایی به عوامل متعدد وبعضی حوادث پیش بینی نشده بستگی دارد. اشتباهات طرفین وبهره برداری ازآن ها گاهی به حوادث شتاب زیادی می دهد. (مثلا حرکت حکومت ایران دربیست ودو بهمن ٨٨ اشتباه بزرگی بود که اگردرست ازآن استفاده می شد می توانست چندین قدم حیاتی جنبش را به جلوبراند. اما پاره ای اشتباهات درسمت جنبش هم اتفاق افتاد که این امکان را منتفی کرد.)
سوال پنجم- چه کاری درخارج ازایران ودرسطح بین المللی قابل انجام است؟
پاسخ-معمولا کارهایی که درخارج ازکشورمی توان انجام داد برچهارنوع است:
۱-آکسیون هایی که افکارعمومی را متوجه جنبش می کند مثل راه پیمایی وتجمع و روشن کردن شمع وپخش اعلامیه و...
۲-کارهایی که مطبوعات ورسانه ها را به نفع جنبش به حرکت درمی آورد مثل نوشتن مقاله ومصاحبه وتهیه وارسال عکس وفیلم برای رسانه هاو...
٣-ارتباط گیری با سازمان های دولتی وغیردولتی درجهت حمایت ازجنبش
۴-پشتیبانی فنی ومالی وعلمی وسایرزمینه ها ازجنبش ومبارزین داخل
درحال حاضر می توان محتویات زیررا برای این فعالیت ها پیشنهاد کرد:
۱-حمله نظامی ممنوع، اگریک کاربتواند حداقل تا مدتی حرکت روبه رشد جنبش سبزرا با مخاطره روبرو کند، حمله نظامی یک کشورخارجی است. کاری که ژنرال های سپاه وقتی که دربرابرحرکت مردم درمانده می شوند، دنبال آن می گردند.
۲-تغییررژیم تنها وتنها به مردم ایران مربوط است ولی تغییررفتاراین رژیم نسبت به مردم ایران امری است که جامعه بین المللی می تواند وباید که به کمک مردم ایران بشتابد. درحال حاضرچون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رودرروی ملت قرارگرفته است، هرگونه فشاری روی سپاه ومحدود سازی آن می تواند به مبارزات مردم کمک کند.
٣-کمک وپشتیبانی فنی جامعه جهانی درجهت اطلاع رسانی به مردم ایران وفراهم سازی امکانات اینترنتی وماهواره ای
۴-کمک های انسان دوستانه وپناه دادن به مبارزین وروزنامه نگارانی که ناچارازترک ایران شده اند.
سوال ششم- اگرجنبش به خواست مرحله ای خود برسد ودولت کودتایی رابه زیرآورد چگونه خواست های دیگر مردم را محقق می کند؟
پاسخ-پس ازدست یابی به خواست مرحله ای جنبش، می توان این سه مرحله را تصورنمود:
۱-آقای موسوی به عنوان رئیس جمهورمنتخبی که اکثریت مردم درمورد او توافق دارند، برمسند ریاست دولت می نشیند و امراداره کشوررا عهده دارمی شود.
۲-با حضورارتش ملی وسایردستگاه ها وآگاهی ودرایتی که جنبش سبزدرمرحله مبارزه ازخود نشان داده، دلیلی ندارد که درمرحله گذارازاین مرحله، مشکلات بهم ریختگی وفروپاشی را کشورتحمل کند. این را به خصوص درپاسخ تبلیغات حکومت باید مطرح کرد.
٣-با تاکید براصل انتخابات آزاد که تمام رهبران جنبش هم برآن تاکید کرده اند، برگزاری یک رفراندوم روی قانون اساسی ویاانتخاباتی آزاد که درآن کسانی که خواسته اشان رفراندوم قانون اساسی است هم حق شرکت داشته باشند، تعیین تکلیف نظام وساختارآن را به رای مردم واگذار می کند. درصورت رای مثبت مردم به تغییرنظام، آقای موسوی مثل یک رئیس دولت موقت عمل خواهد کرد.

محسن سازگارا
هفتم فروردین هشتادونه