زلزله سیاسی


همن سیدی


• تهرانیان باید خود دست به کار شوند، باید خواسته ایمن سازی تهران را به خواسته بدیهی خود تبدیل کنند، باید انرا به شکل پروژه‌ای ملی در بیاورند. تهران متعلق به همه ایران است، در صورت وقوع چنین فاجعه‌ای هیچ خانواده‌ای ایرانی در هیچ کجای ایران و جهان سراغ نخواهیم داشت که عزیزی را زیر اوار تهران نداشته باشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲٣ فروردين ۱٣٨۹ -  ۱۲ آوريل ۲۰۱۰


انگار احمدی نژاد برای تهران اندیشه‌ای در سر دارد، هفته گذشته اشاره‌ای به خطر زلزله تهران کرده بود اما یکشنبه ۲۲ فروردین و در سالگرد تاسیس بنیاد مسکن ، ضمن اظهار جهل فراوان در امور مهندسی و معماری، مجددا به زلزله تهران پرداخت. نخست اشاره‌ای کوتاه به اشتباهات علمی وی کرده و بعد به بررسی اهداف مطرح کردن زلزله در این برهه خاص می‌پردازم.
احمدی نژاد بدون هیچ پایه علمی به امور معماری و شهرسازی می‌پردازد، هر چند در مواردی چون مهندسی عمران هم که ظاهرا تخصص اوست، کارنامه درخشانی ندارد، پروژه مونو ریل تهران تز دکترای وی بود! اما بیانات اخیر وی در مورد معماری و شهرسازی حتی اظهارای عامیانه هم محسوب نمی‌شود، چند نمونه:... باید به جایی برسیم که همه ملت ایران و حتی همه بشریت در خانه‌های وسیع زندگی کنند... در طرح‌های هادی، معیارهای شهرسازی خودمان را پایه گذاری کنید... باید خانه سازی را ارزان و سریع کنیم که این شدنی است...
راجع به خانه‌های وسیع باید گفت که انچه بشر به ان نیاز دارد خانه مناسب است نه خانه وسیع! در بسیاری موارد با توجه به انکه انواع خانواده ها متفاوت هستند، وسیع بودن خانه ها می‌تواند دردسر ساز هم باشد! در طرح‌های هادی نیز نمی‌توان معیارهای شهرسازی خودمان را پایه گذاری کنیم چرا که اصولا طرح‌های هادی مربوط به روستاها است نه در ارتباط با شهرها! هر کارشناسی فرق بین طرح هادی و طرح جامع را می‌داند، شاید بتوان درطرح توسعه شهرها (طرح جامع) اصول شهرسازی خودمان را پایه گذاری کنیم اما در طرح‌های هادی که هیچ‌کدام از مقولاتی چون ترافیک، تراکم، انواع دسترسی، تنوع کاربری، تقسیم خدمات،... مطرح نیستند، اصول شهر سازی خودمان نیز کاربردی ندارد. راجع به خانه‌سازی ارزان و سریع - که واقعا هم شدنی است- عواقب ان در ٣۰ سال اخیر تبلور فضائی پیدا کرده که با ارزانی و با سرعت به استقبال زلزله می‌رویم! دو فاکتور ارزان‌سازی و سریع‌سازی هیچ سنخیتی با ایمن‌سازی ان هم برای تهران ندارد و تنها کاربرد ان رونق کار بساز و بفروشهائی است که از مردم لقب "بساز و بنداز" گرفته‌اند. اما واقعا احمدی نژاد از عمومی کردن مقوله زلزله تهران چه هدفی دارد؟ وی مدعی شده است "با محاسباتی که من کرده‌ام اقلا ۵ میلیون نفر باید از تهران بیرون بروند و روند مهاجرت معکوس شود... بنده به وقتش از مردم خواهش می‌کنم که تهران را ترک کنند" با این همه مشغله وی هنوز فرصت کافی برای محاسباتی چنین دشوار را دارد! شاید فکر می‌کند در چند ماه گذشته، از یک سو، تهران مرکز فتنه بوده و از سوی دیگر اکثریت فتنه‌گران از شهرستانی‌های مقیم تهران بوده‌اند که با بازگرداندن انها به شهرهایشان- قریب ۵ میلیون نفر- به بهانه زلزله، مشکل سیاسی تهران حل می‌شود! اما مگر منتقل کردن ۵ میلیون نفر انسان ان هم با مکانیزم"خواهش می‌کنم" و تنها در زمان نامعلوم "به وقتش"، شدنی است؟ ایا تا زمانی که تهران در هر ٣ عرصه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دارای مرکزیت مطلق است می‌توان از ساکنانش خواهش کرد که ان‌را ترک کنند؟ مگر خطر زلزله به‌مانند الودگی هوا و ترافیک است که با کاهش جمعیت بتوان ان را حل کرد؟ چندی پیش شهردار تهران شمار قربانیان احتمالی زلزله تهران را ۲ میلیون نفر تخمین زده بود که البته بسیار خوشبینانه است اما حتی اگر جمعیت تهران و احتمالا قربانیان زلزله به نصف هم کاهش یابد، باز یک فاجعه تاریخی محسوب نمی‌شود؟
احمدی نژاد هیچ هدفی به جز تشویش و تحریف افکار تهران‌نشیان ندارد والا راه حل زلزله تهران با چنین نسخه‌ای، پاک کردن صورت مساله است. شهر توکیو بیش از دو برابر تهران جمعیت دارد و چندین برابر تهران زلزله خیز است اما با برخورد کارشناسی و علمی در برابر زلزله ایمن شده است. پروژه تمرکززدائی البته می‌تواند برای تهران مفید باشد اما نه در مورد زلزله و نه به روشی که احمدی نژاد در نظر دارد. نمی‌توان قشری خاص از مردم تهران را از ان شهر بیرون کرد اما می‌توان عرصه‌ای خاص از ٣ عرصه اصلی کاربری تهران را به مرکزی دیگر منتقل کرد که هم از جمعیت ان خواهد کاست هم مشکلات ترافیک و الودگی هوا را کم خواهد کرد اما هیچ ارتباطی به حل مشکل زلزله تهران نخواهد داشت. مشکل احمدی نژاد شیوه نگرش غیر علمی او است، در همین سخنرانی گفته بود که تاکنون دعای خیر مردم، از فعال شدن گسل های تهران جلوگیری کرده ‌است، پارسال نیز حجه‌الاسلام قرائتی در یادبود زلزله بم گفته بود اگر مردم بم زکات خرما را می‌پرداختند زلزله نمی‌امد. نمی‌توان از صاحبان چنین اندیشه‌ای توقع داشت راه حلی علمی بیابند، تهرانیان باید خود دست به کار شوند، باید خواسته ایمن سازی تهران را به خواسته بدیهی خود تبدیل کنند، باید انرا به شکل پروژه‌ای ملی در بیاورند. تهران متعلق به همه ایران است، در صورت وقوع چنین فاجعه‌ای هیچ خانواده‌ای ایرانی در هیچ کجای ایران و جهان سراغ نخواهیم داشت که عزیزی را زیر اوار تهران نداشته باشد، اجرای چنین پروژه‌ای نیز از عهده احمدی نژاد و بنیاد مسکنش و شورای شهرش ساخته نیست.

همن سیدی
لندن