• در مورد دسترسی پیدا نکردن ایران به سلاحهای هسته‌ای، بین ترکیه و آمریکا یک نوع منافع مشترک ایجاد شده که پیش از این نمونه آن را در هیچ موردی حتی در مساله ساقط کردن رژیم صدام حسین و منزوی ساختن رژیم حافظ اسد شاهد نبوده‌ایم ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۵ ارديبهشت ۱٣٨۵ -  ۱۵ می ۲۰۰۶

ایرنا: روزنامه ملیت ترکیه روز دوشنبه در مقاله‌ای ادعا کرد "آنکارا در مورد مساله هسته‌ای ایران، رفته رفته به واشنگتن نزدیک می‌شود."
خانم "یاسمن چونگار" مفسر سیاسی و نماینده روزنامه ملیت و شبکه خبری "سی.ان.ان.ترک." در واشنگتن در مقاله‌ای با عنوان "در مورد ایران به آمریکا نزدیک می‌شویم" نوشت که "عبدالله گل" معاون نخست وزیر و وزیر خارجه ترکیه هفته گذشته یک تماس تلفنی با خانم "کاندولیزا رایس" داشت که مقامهای آمریکایی در مورد آن گفتند "این گفتگوی کوتاه در مورد ایران، منعکس‌کننده درک مشترک قوی و همکاری بین دو کشور بود."
خانم چونگار نوشت: "یک دیپلمات بلند پایه آمریکا در مورد این گفتگوی تلفنی به من گفت: می‌بینیم که در مساله ایران، ترکیه در کنار آمریکا است.
برای این که باور کنیم آنکارا پیامهای درستی را به تهران داده است، هر گونه دلیلی در اختیار داریم."
نماینده روزنامه ملیت در واشنگتن نوشت: "این سخنان، نشان می‌دهد آمریکا دیدارهای اخیر علی لاریجانی در آنکارا و دیدارهای رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه با محمود احمدی‌نژاد رییس جمهوری ایران در باکو و اندونزی را چگونه ارزیابی می‌کند."
خانم چونگار نوشت: "در مساله هسته‌ای ایران، یک روی سکه به خوبی به افکار عمومی ترکیه تفهیم نشده و آن این است که آنکارا، واشنگتن را به این اعتقاد که یک ایران دارای سلاحهای هسته‌ای نمی‌خواهد، قانع کرده است." این نویسنده با اشاره به این که "مقامهای آمریکایی تاکید دارند ایران دارای سلاحهای هسته‌ای، موازنه قدرت در منطقه را به هم خواهد زد و کشورهایی مانند مصر و عربستان سعودی و ترکیه را به این جهت سوق خواهد داد"، نوشت:
"آنکارا نیز به آمریکایی‌ها گفته است ما از انرژی هسته‌ای استفاده خواهیم کرد. ولی نمی‌خواهیم به تولید سلاحهای هسته‌ای مجبور شویم."
خانم چونگار نتیجه گرفته است که "در مورد دسترسی پیدا نکردن ایران به سلاحهای هسته‌ای، بین ترکیه و آمریکا یک نوع منافع مشترک ایجاد شده که پیش از این نمونه آن را در هیچ موردی حتی در مساله ساقط کردن رژیم صدام حسین و منزوی ساختن رژیم حافظ اسد شاهد نبوده‌ایم."
به گفته این نویسنده، مقامهای آمریکایی از این ناراحت هستند که افکار عمومی ترکیه به این صورت از مساله توجهی نکرده و رسانه‌ها و سیاستمداران و مردم فقط روی این نکته که "آمریکا، ایران را خواهد زد و از ترکیه نیز درخواست همکاری و کمک خواهد کرد" متمرکز شده‌اند.
ملیت افزود: "آنها (مقامهای آمریکایی) می‌خواهند رهبران حزب حاکم عدالت و توسعه (آک)، وزارت خارجه ترکیه و نیروهای مسلح این کشور در بیانیه‌های خود به افکار عمومی این کشور به صراحت تاکید کنند که اشتراک منافع ترکیه و آمریکا، در مسلح نشدن ایران به سلاح هسته‌ای است."
خانم چونگار با تاکید بر این که "هماهنگی جدیدی که بین ترکیه و آمریکا به آرامی شکل می‌گیرد، محدود به قبول متقابل اشتراک منافع نیست"، به نقل از یک مقام بلند پایه آمریکایی نوشت: "تماسهای آنکارا - تهران، قابل مقایسه با تماسهای سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی ترکیه با سوریه نیست که به نوعی، موجبات ناراحتی واشنگتن را فراهم ساخته بود."
این نویسنده افزود که بطور خلاصه می‌توان گفت آمریکا، هشدارهای ترکیه به ایران مبنی بر این را که "راه اشتباه می‌روید، به سرعت رو به شفافیت بگذارید، با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کنید، عاقبت این کار بد است"، مفید و سازنده ارزیابی می‌کند.
خانم چونگار به دنبال این ارزیابی تاکید کرد که "نزدیکی بین آنکارا و تهران اگر حاوی مضمونی غیر از پیامهای هشدار آمیز در مورد مساله هسته‌ای ایران باشد و به ایران جسارت بدهد تا به جای همکاری با جامعه بین‌المللی، به راه خود ادامه دهد، واشنگتن روی خوشی به این نزدیکی نشان نخواهد داد." چونگار تحلیل کرده است که "گرچه پیامهای ترکیه به مقامهای ایرانی با انتظارات آمریکا همخوانی دارد، ولی این سیاست آنکارا در همین حال به واشنگتن نیز پیام می‌دهد که ترکیه با ایران رابطه دارد."
چونگار نوشت: "به نظر یک مقام آمریکایی که به بی‌میلی واشنگتن برای میانجیگری ترکیه بین ایران و جامعه بین‌المللی تاکید دارد، آمریکا از این که یک هم پیمانش به ایران، پیامهای مشترک دو کشور را می‌رساند، ناراحت نخواهد شد."
نویسنده ملیت افزود: "تکرار این سخنان در روزهایی که اعمال فشارها به آمریکا برای تماس مستقیم با ایران افزایش یافته، حائز اهمیت است." چونگار نوشت: "وقتی با یک دیپلمات بلند پایه آمریکا این موضوع را که دعوت از واشنگتن برای گفتگو با تهران افزایش یافته، در میان گذاشتم، در میان سخنانش، "در باز" را مطرح کرد که برایم قابل توجه بود."
به نوشته چونگار این دیپلمات آمریکایی گفت: "لازم است یک نوع ارتباطی بین ایران و آمریکا وجود داشته باشد و باید ببینیم این ارتباط مستقیم خواهد بود یا نه. اول باید دید گفتگوهای زلمای خلیل زاد در عراق با مقامهای ایرانی چه نتیجه‌ای می‌دهد."
نویسنده در خاتمه تذکر داده است که "از این نوشته نباید این نتیجه را گرفت که در مساله ایران، برخوردی بین ترکیه و آمریکا پیش نخواهد آمد." خانم چونگار دو دلیل برای این نظر خود اقامه کرده است: "اول این که دولت بوش گزینه نظامی را روی میز دارد. دوم این که ایستادگی ایران و شکاف بین اعضای شورای امنیت سازمان ملل، می‌تواند آمریکا را به تشکیل دادن ائتلافی داوطلبانه سوق دهد که مقامهای آمریکایی می‌گویند در چنین شرایطی از اتحادیه اروپا و سایر دوستان آمریکا از جمله ترکیه خواهیم خواست که در این ائتلاف شرکت کنند."
چونگار در خاتمه نوشت: "این دو احتمال، آنکارا را نگران کرده و مضمون آن رویدادهای احتمالی، ماهیتی دارد که می‌تواند روابط آمریکا و ترکیه را بشدت تحت فشار قرار دهد."