مقصر کیست؟


عبداله سهرابی


• درست در ایامی که آقای احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل نسخه ی مدیریت جهان را می پیچید فقط در دو مورد تصادف جاده ای ۳۰ نفر از از اقشار محروم و زحمت کش شهرستان های ایلام و سروآباد جان خودرا از دست دادند و بیش از ۶۰ نفر روانه بیمارستان ها شدند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۷ مهر ۱٣٨۹ -  ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۰


درست درایامی که آقای احمدی نژاد برای چندمین بار در مجمع عمومی سازمان ملل نسخه ی مدیریت جهان را پیچید و راه حل ها و راهکارهای مشکلات وبحران های جهانی را ارائه نمود وبرای رفع و حل و فصل آنها ازمقدسات ومعنویات وامدادهای غیبی بهره گرفت فقط در دو مورد تصادف جاده ای ٣۰ نفراز از اقشار محروم وزحمت کش شهرستانهای ایلام و سروآباد جان خودرا از دست دادند وبیش از ۶۰ نفر روانه بیمارستانها شدند مسافرانی که غالبا به دلیل فقر وبیکاری وبه عنوان کارگر فصلی عازم کلان شهر تهران بودند تا در میادین تره بار ویا در نقش عمله ی ساختمانی در خدمت برج سازان رانت خوارباشند ویا دانشجویانی بودند که با کمترین امکانات اما با انگیزه و تلاش وبا عشق وامید و هزاران آرزو در شروع سال تحصیلی در مسیر دانشگاه ها، که هرگز به مقصد نرسیدند. چنانچه در عرض یک هفته گذشته اقدام تروریستی ضد انسانی وناجوانمردانه والبته مشکوک و قابل بررسی مهاباد را نیز اضافه کنیم قریب ۱۵۰ نفر کشته و زخمی از میان مردم بیگناه وبی دفاع حاصل دو مورد تصادف و یک اقدام تروریستی صرفا در سه شهرستان کردنشین ایلام و سروآباد و مهاباد بوده است. حال آمارو اطلاعات رسمی و غیررسمی حوادث و سوانح کل کشوررا فقط در طی هفته گذشته به این رقم اضافه کنید تا تعداد ومیزان تلفات جانی و مالی هموطن نان بدست آید. گرچه دسترسی دقیق وکامل به آمار و اطلاعات بویژه در کلان شهرها ممکن نیست، اما بر اساس گزارش سایت خبرآنلاین وبه گفته ی فرمانده پلیس راه کشور در ٨۰۰ هزار تصادف سالانه ٣۰۰ هزار کشته و مجروح داریم. بطور میانگین روزانه ٨۰ کشته و در نتیجه سالانه در حدود ۲٨٨۰۰ نفر صرفا در تصادفات جان خود را از دست میدهند. و به نقل از معاون پلیس راه کشور در هر ۲۵ دقیقه یک ایرانی در اثر تصادف جان خودرا از دست میدهد. واضافه مینماید تصادفات در ایران ۷ برابر کشورهای پیشرفته است. در کشورهای پیشرفته در مقابل هر ۱۰۰۰نفر جمعیت ٣ کشته اما در ایران به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ٣۲ نفر از بین میروند.
بدون تردید بر اساس این نمونه ها و با توجه به محدویت های منابع رسمی وعدم امکان ثبت کلیه تصادفات آمار واقعی بیش از این میزان برآورد می گردد.

مقصر اصلی کیست؟

ممکن است دولت مردان و حتی عده ای از شهروندان دولت و دستگاهای مسئول را تبرئه نمایند و صرفا علت را تخلف رانندگان وبه تعبیر درست ترمردم را مقصر معرفی کنند کما اینکه در پی این تصادفات و به دنبال دیگر سوانح و حوادث هوایی و زمینی بارها عنوان شد به علت خواب آلودگی و عدم کنترل راننده و یا به دلیل خطای خلبان این سانحه یا حادثه پیش آمد. پس فلسفه وجودی و نقش دولت وبویژه وظایف وزارت راه و راهنمایی و رانندگی و... درقبال این همه خسارات جبران ناپذیر چیست؟
نا گفته پیداست در یک تصادف رانندگی سه عامل اساسی دخالت دارند:
۱- شرایط جاده و مسیرهای تردد. ۲- وضعیت وسیله نقلیه ٣- عامل انسانی یا نقش راننده.

۱- بدون تردید مسئولیت کم وکیف جاده ها و مسیرها بطور مستقیم با دستگاهها و مسئولان اجرایی است. در دنیای مدرن و ماشینی و در حال توسعه ودر عین حال پرحادثه و خطرساز بحث HSE ، استانداردها و مدیریت کیفیت از ضروریات زندگی امروزی است. نگاهی به کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه در همین منطقه خاورمیانه و خاوردور مانند کره و مالزی و ترکیه و بیشتر کشورهای عربی که زمانی نه چندان دور از ما عقب تر بودند و در مقایسه با آنها بویژه در بخش حمل ونقل و شرایط خطوط هوایی و زمینی و ریلی وضعیت ما و نقش جاده ها و مسیرهای تردد در بروز حوادث کاملا مشخص و گویاست. گمان نمی کنم این حوادث کار استکبار جهانی و در راس آنها آمریکای جهان خوار و عوامل داخلی باشد چون تاکنون منابع رسمی داخلی نیز چنین ادعایی نکرده اند بلکه به عکس برخی از این منابع تا حدود زیادی علت و معلول این حوادث را همانگونه که آمد بیان کرده اند. برای مثال سایت بازتاب که غالبا سربسته برخی مسائل اقتصادی وحتی سیاسی را منعکس می کند در میان خبرهای صبح روز سه شنبه ۶/۷/٨۹ و به نقل از خبر گزاری مهر در خصوص حادثه دلخراش صبح روز گذشته (دوشنبه ۵/۷/٨۹) اتوبوس مریوان در محل عوارضی سابق کرج-قزوین با نشان دادن تصاویر عوارضی به شرح زیر واقعیت ها را بیان می کند:

مهمترین علت تصادف مرگبار کرج
به گزارش خبرنگار مهر در کرج، نزدیک به دو سال پیش بنا به مصوبه شورای تامین کرج تصمیم به تعطیلی عوارضی اتوبان کرج - قزوین گرفته شد تصمیمی که با وجود مخالفت اداره راه هیچگاه اجرایی نشد وهمچنان بلا تکلیف ماند.
حادثه‌ای که ۱۴ کشته و ٣۱ زخمی به همراه داشت حاصل بی توجهی و بی مسئولیتی نسبت به جمع آوری سازه‌های عوارضی سابق بوده است.
به گفته منابع آگاه نزدیک به دو ماه پیش عیسی فرهادی سرپرست استانداری البرز دستور جمع آوری کامل تاسیسات این عوارضی را صادر میکند که با ممانعت راهنمایی و رانندگی عملیات اجرایی آن متوقف میشود و امروز پس از دوسال به علت عدم مسئولیت پذیری وزارت راه و ترابری وعدم پیگیری قاطع مسئولان استانداری البرز فاجعه ای بزرگ رخ می دهد
امید است مسئولانی که با قصور خود در عدم نصب روشنایی کامل چراغ های راهنمایی و رانندگی و عدم جمع آوری این عوارضی موجب مرگ دلخراش جمعی از هموطن نان عزیزمان شدند هرچه سریعتر از مسئولیت خود استعفا دهند.
این عین خبر سایت بازتاب به استناد از خبرگزاری مهر بود.
راستی وزیر راه و ترابری و رییس راهنمایی و رانندگی و استاندار البرز استعفا می دهند؟
باید منتظر ماند اما تجارب گذشته خلاف آنرا ثابت میکند. البته اگر در دیگر کشورها مانند ژاپن و کره و... بود در همان ابتدا و با عذرخواهی از مردم استعفا داده بودند. چنانچه اطلاعات موثقی در این زمینه موجود است. کما اینکه در چند روز پیش یکی از وزرای کره جنوبی به دلیل دلیل انتصاب دخترش در وزارت خانه اش ضمن پوزش از مردم استعفای خود را تقدیم کرد. اما در کشور ما وضع به گونه دیگری است. در خصوص این حادثه عظیم تاکنون مقامات مسئول عکس العملی نشان نداده اند. آیا انتصاب دختر وزیر کره خسارت بیشتری دارد یا کشته شدن ده ها و صدها وهزارها نفر از هم میهنان؟ مسئولانی که با سهل انگاری و عدم احساس مسئولیت موجب کشته شدن جمعی از محروم ترین مردم شدند در برابر خانواده های عزادار آنان که منتظر بودند همسر و پدر کارگرشان با دست پر برگردد چه پاسخی دارند؟

۲- عامل دوم وضعیت فنی و ایمنی وسیله نقلیه است که سهم عمده ای درمیزان خسارات جانی و مالی سرنشینان دارد صرف نظر از این حادثه بطور کلی اکثریت خودرو های ساخت داخل فاقد استاندارهای جهانی از نظر فنی و ایمنی و آسایش و آرامش سر نشینان هستند.صنعت انحصاری خودرو سازی و مورد حمایت دولت محصولات خود را با چند برابر بهای تمام شده به مشتریان داخلی که راهی جز استفاده از آنهاراندارند می فروشد و کمتر از بهای تما شده به برخی کشور های منطقه نظیر سوریه صادر میکند بنابراین مشتریان داخلی ضمن پرداخت بهای بیشتر ومحروم از خودروهای استاندارد و باکیفیت جهانی محکوم به استفاده از خود روهایی هستند که فاقد اصول ایمنی و فنی و استاندارد های جهانی می باشند.کافی است به تردد خودروی مانند پراید که غالبا با۵ یا دست کم با ۴ عضو خانواده مانند توپ فوتبالی در میان کامیون ها بین آسمان و زمین معلق است توجه کنید. ای کاش گاه گاهی دوربین های کنترل ترافیک و افسران قلم به دست آماده جریمه بعنوان کارشناسان ترافیک کیفیت تردد خودروها را بعنوان نمونه سبقت پراید را از ماشین های سنگین ثبت وضبط می کردند.آیا در این ارتباط مردم مسئول و مقصرند یا وزارت صنایع و صنعت خودرو؟

٣-عامل انسانی وخطا وتخلف رانندگان سومین عامل موثر درحوادث وتصادفات است.کسی منکر تخلف بخشی از رانندگان که به سهولت جان خود ومهمتر از آن جان انسان های بی گناه و بی تقصیر را می گیرند نیست بنابراین دقت و توجه وتجدید نظر در نحوه رانندگی وآموزش وبازآموزی مقررات وقوانین و مهارتهای فنی و عملی یک وظیفه همگانی است اما در این عامل نیز نباید تمام تقصیر را متوجه جامعه نمود بلکه برخی دستگاها ی دولتی و حکومتی بطور مستقیم و غیر مستقیم مسئولند.بدون تردید زیر بنای رفتارهای اجتماعی فرهنگ عمومی است. نهادی مانند صدا وسیما بجای بسیاری از برنامه های استرس زاو ملال آوروخرافاتی و جهت گیری های سیاسی و عقیدتی مانند آنچه که به گفته بینندگان محدودش در ماه مبارک رمضان ودر دم افطار نمایش داده اند وموجب یاس ونا امیدی در میان روزه داران شده بود، می تواند با استفاده از منابع وسیع مادی و انسانی که از محل بیت المال تامین شده است با فرهنگ سازی و آموزشهای همگانی و همسویی با نیازهای روز نقش موثری ایفا نماید.
از سوی دیگر راهنمایی و رانندگی مسئول مستقیم صدور گواهینامه ها و نظارت وکنترل والبته ارزیابی و در نتیجه و از همه مهمتر باز خورد و اصلاحات لازم در فرایند ها و ... است.طبیعی است متصدی هر پست و مسئولیتی باید شرایط لازم را از نظر تئوری و عملی وسلامتی جسم وروان داشته باشد بخصوص اگر این پست و مسئولیت رانندگی وامانت داری جان انسانها حال در وسیله شخصی یا بویژه در وسائط نقلیه عمومی ودر قالب یک شغل و حرفه باشد.راستی راهنمایی ورانندگی تا چه میزان و اندازه ای بر وضعیت و شرایط رانندگان از لحاظ فوق نظارت و کنترل دارد؟
تحقیقا خسارات جبران ناپذیر جانی ومالی در بخش حمل ونقل مانند سایر بخشها معلول ضعف ها ونارسایی های ساختاری ومدیریتی و اجرایی است.
در نتیجه پیشنهاد مشخص این یادداشت به آقای احمدی نژاد بعنوان رئیس قوه مجرییه این است:

حال که بر اساس شاخص هاو آمار و اطلاعات موثق و مستند منابع رسمی وداخلی وخودی! در بسیاری از بخش های زیربنایی، اقتصادی،صنعتی،اجتماعی ،اداری واجرایی و...نه تنها با فاصله ی زیاد از کشورهای پیشرفته عفب تریم بلکه از برخی کشورهای منطقه نیزکه در گذشته ی نزدیک از آنها جلوتر بودیم عقب مانده ایم؛ برای تحقق آرمان ها و ایده ها ومدیریت واداره جهان ابتدا مشکلات و نارسایی های داخلی راحل وفصل نمایند تا زمینه وپذیرش اعمال مدیریت بر جهان فراهم شود. بدیهی است در توسعه موزون و پایدار وهمه جانبه ودر شرایط جهانی شدن می باید در یک ارتباط سیستماتیک همه بخشها و زیر بخشها در تعامل وارتباط متقابل ومکمل هم باشند.به عبارت دیگرتوسعه اقتصادی وسیاسی و فرهنگی هم سو ومکمل وتفکیک ناپذیرند. ضمن اینکه دردنیای بدون مرز و کاملا پیوسته بدون تعامل وارتباط وهمکاری باجهان توسعه وتحقق اهداف و سیاست های داخلی وخارجی مقدورنیست والبته روابط با چند کشوربازمانده از مکتب کمونیسم وسوسیالیسم کافی نیست و مطمئن باشید در چنین شرایطی جهان مدیریت شما را نخواهد پذیرفت.
بنا براین بهتر است دراین اوضاع واحوال ضمن پرداختن به نارسایی های مختلف داخلی مانند اشتغال، اعتیاد، تورم وگرانی، تبعیض نژادی-مذهبی و... وبویژه مدیریت بخش حمل ونقل و رسیدگی به خانواده های بی سرپرست وغم بار حوادث اخیر، فعلا از مدیریت جهان صرف نظر فرمایند.

عبدالله سهرابی
sohrabi337@gmail.com