• در پی فشار تحریم‌های آمریکا، توتال، شل، استات‌اویل و "انی" چهار کنسرن بزرگ بین‌المللی نفت وادار به قطع همکاری‌های خود با ایران شدند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۹ مهر ۱٣٨۹ -  ۱ اکتبر ۲۰۱۰

دویچه وله: به گفته مقامات وزارت امور خارجه آمریکا چهار شرکت بزرگ جهانی انرژی به فعالیت‌های خود در ایران پایان داده‌اند. همزمان دولت آمریکا تحریم شرکت نفتیران وابسته به شرکت ملی نفت ایران در سوئیس را اعلام کرد.
در پی فشار تحریم‌های آمریکا، چهار کنسرن بزرگ بین‌المللی نفت وادار به قطع همکاری‌های خود با ایران شدند. دولت آمریکا روز پنچ‌شنبه (۳۰ سپتامبر / ۸ مهر) اعلام کرد که کنسرن فرانسوی "توتال"، کنسرن "شل" از بریتانیا و هلند، کنسرن نروژی "استات‌اویل" و کنسرن ایتالیایی "انی" خود را از بازار نفت ایران بیرون کشیده‌اند و به مقامات آمریکایی قول داده‌اند که فعالیت‌های خود را در ایران متوقف کرده و یا به‌زودی بدان پایان خواهند داد.
جمیز استین‌برگ، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، در واشنگتن از تصمیم چهار شرکت بزرگ نفتی استقبال کرد و گفت: «با خشنودی باید گفت که چهار شرکت بین‌المللی انرژی تضمین کرده‌اند که به سرمایه‌گذاری‌های خود در ایران خاتمه دهند و از هرگونه فعالیت جدید در بخش انرژی ایران خودداری کنند.» با این اقدام کنسرن‌های مهم جهانی از پیامدهای تحریم‌‌های آمریکا در امان خواهند ماند.
استین‌برگ افزود: «ما از نقش رهبری این شرکت‌ها در این تصمیم استقبال می‌کنیم و از همکاری سازنده آنها با دولت آمریکا بسیار خشنودیم.» آمریکا بر این باور است که جمهوری اسلامی با درآمدهای نفتی در صدد گسترش برنامه اتمی خود است.
معاون وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرد که این شرکت‌ها از این پس شامل تحریم‌های ایالت متحده نخواهند شد. به گفته تحلیلگران سیاسی، حجم معاملات کنسرن‌های بین‌المللی انرژی با ‌آمریکا بسیار کلان بوده و هیچ شرکت مهم نفتی در جهان حاضر نیست به خاطر ایران از بازار آمریکا چشم‌پوشی کند.
استین‌برگ درباره تاثیر تحریم‌ها گفت: «این اقدامات سبب افزایش هزینه برای ایران می‌شود، زیرا این کشور از همکاری با جامعه جهانی سر باز می‌زند.»
از سوی دیگر، وزارت امور خارجه آمریکا گزارش داد که برخی از شرکت‌های جهانی انرژی همکاری خود با ایران را قطع کرده‌اند. شرکت توپراس از ترکیه قرارداد فروش بنزین به ایران را لغو کرده است. شرکت هندی "ریلاینس" و شرکت کویتی "ایندیپندنت پترولیوم" نیز فروش محصولات نفتی به ایران را متوقف کرده‌اند.
پیش از این شرکت روسی "لوک اویل" نیز صدور بنزین به ایران را متوقف کرده بود. بنا به گزارش خبرگزاری‌های خارجی، شرکت بزرگ "اینپکس" از ژاپن نیز خواهان پایان دادن به همکاری‌های خود با جمهوری اسلامی است. این شرکت ژاپنی در اکتشاف و توسعه میدان نفتی آزادگان مایل به همکاری بوده و قصد داشته که در ایران دست به سرمایه‌گذاری بزند.
جمهوری اسلامی می‌کوشد با ارجاع قرارداد‌های اکتشافی و حفاری در حوزه‌ی نفت و گاز به شرکت‌های داخلی، خلاء کنسرن‌های بین‌المللی را پر کند، اما کارشناسان در توانایی و حجم سرمایه‌های شرکت‌های داخلی برای انجام چنین فعالیت‌هایی تردید دارند.

تحریم نفتیران از سوی آمریکا
در ادامه تحریم‌های گسترده علیه جمهوری اسلامی، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد، شرکت نفتیران در سوئیس را نیز به فهرست تحریم‌های خود افزوده است.
شرکت نفتیران که از زیرمجموعه‌های شرکت ملی نفت ایران به شمار می‌آید، در سوئیس مستقر بوده و مسئول بسیاری از معاملات نفتی ایران در خارج است.
استین‌برگ تصریح کرد، شرکت نفتیران یکی از کانال‌های عقد معاملات و تهیه صدها میلیون دلار پول برای شرکت ملی نفت ایران است. معاون وزیر امور خارجه آمریکا خاطر نشان کرد: «گرچه شرکت نفتیران در آمریکا فعالیت ندارد، اما تحریم این شرکت مانع از همکاری کنسرن‌های خارجی با نفتیران خواهد شد.»

شرکت‌های آلمانی معاملات خود را با ایران محدود می‌کنند
این بار نوبت شرکت عظیم فولاد و تسلیحاتی "تیسن کروپ" است که از ایران عقب‌نشینی کرده است. این شرکت باید میان معاملاتی با حجم ۲۰۰ میلیون یورو با ایران یا یک ریسک ۴ میلیارد و ۹۰۰ میلیون یوریی تصمیم می‌گرفت. طبیعی است که "تیسن کروپ" باید رقم بالاتر را انتخاب می‌کرد.
حجم معاملات تیسن کروپ با آمریکا سالانه ۴ میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو است و بنابراین نمی‌تواند آن را با معاملات ۲۰۰ میلیون یورویی با ایران به خطر بیاندازد.
به این ترتیب تیسن کروپ نیز پس از شرکت‌های بزرگ "زیمنس" و "آلیانس" معاملات خود را با ایران متوقف کرد.

آلمانی‌ها به فشار آمریکا واکنش نشان می‌دهند
به نظر می‌آید که مقررات تحریم‌ها علیه ایران که توسط سازمان ملل و در رأس آنها آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا وضع شده‌اند، تأثیر خود را در معاملات بازرگانی و صنعتی با ایران نشان می‌دهد.
در اوایل ماه ژوئیه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا لایحه‌ای را به تصویب رساند که این قانون شرکت‌های خارجی را در عمل مجبور می‌کرد میان معامله با ایران یا با آمریکا تصمیم بگیرند. این نخستین تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیست، ولی می‌توان آنها را سخت‌ترین تحریم‌های تاکنون بیسابقه علیه ایران ارزیابی کرد.
وزارت دارایی آمریکا نام ۲۰ شرکت انرژی و ۱۶ بانک ایرانی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است. بر اساس ارزیابی کاخ سفید، دولت محمود احمدی‌نژاد تا یک سال دیگر به امکان ساخت بمب اتمی دست خواهد یافت. آمریکایی‌ها قصد دارند مانع از آن دسته از معاملاتی شوند که دانش فن‌آوری را به ایران انتقال می‌دهد.
به نظر می‌آید تحریم‌هایی که طی سال‌های گذشته بر ابعاد آنها افزوده شده اثرگذار بوده‌اند. بر اساس داده‌های اداره فدرال آمار آلمان، شرکت‌های آلمانی در سال ۲۰۰۵ کالاهایی به ارزش ۴/۴ میلیارد یورو به ایران صادر کرده‌اند. چهار سال بعد این رقم به سطح ۷ / ۳ میلیارد یورو کاهش یافته است.
در سال ۲۰۰۵ آلمان پس از امارات متحده‌ی عربی دومین صادرکننده‌ی کالا به ایران بود. حال این چینی‌ها هستند که از عقب‌نشینی شرکت‌های آلمانی سود می‌برند و جای آنها را پر می‌کنند. ایران بر میزان سفارش‌های خود در موردهای کامیون، اتوبوس و دیگر ماشین‌آلات صنعتی از چین افزوده است.

احتمال سقوط معاملات تجاری با ایران به پایین‌ترین سطح
کنترل صادرات در سطح اتحادیه‌ی اروپا با موانع بسیار بوروکراتیک و از دست دادن زمان توأم است. به زودی با مقرراتی که شورای اتحادیه‌ی اروپا به تصویب خواهد رساند، این روند دشوارتر از این نیز خواهد شد.
از این پس انتقالات مالی بالای ۱۰ هزار یورو با ایران باید ثبت شوند و هر انتقال مالی بالای ۴۰ هزار یورو باید مجوز دریافت کند.
در سطح اروپا شرکت‌های آلمان بیش از دیگر کشورها از این مسئله آسیب خواهند دید. یک سوم کالاهایی که از اروپا به ایران سرازیر می‌شود، از آلمان صادر می‌شود.
محافل تجاری و صنعتی معتقدند که این محدودیت معامله با ایران بیشتر متوجه آلمان خواهد بود تا دیگر کشورها، زیرا برای آلمان محدودیت‌های بیشتری قائل شده‌اند.
هرچند که بازار ایران چندان بزرگ نیست (امروز واردات کالایی و خدماتی ایران حجمی بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار دارد)، ولی خود ایران برای شرکت‌های تجاری و صنعتی آلمان جذابیت دارد. ایران از یک سو کشور نسبتا جوانی است و از سوی دیگر شرکت‌های آلمان به طور سنتی فرصت‌های مناسبی را برای تجارت با ایران دارند. حوزه‌ی بازرگانی ایران از زمان حکومت پهلوی مناسبات خوبی با آلمان و فرانسه داشته است.