سنگ دلی نیروهای ضد فرانکو


آنتونی بیور - مترجم: بامداد زندی


• یاد حماسه ی قهرمانانه ی جمهوری اسپانیا برای بسیاری با تیپ های بین المللی گره خورده است. داوطلبانی که از ۵۲ کشورجهان برای درهم شکستن فاشیسم به اسپانیا آمده بودند .یافته های تازه از بایگانی های روسیه نشانگر آن است که چگونه در یورش های بیهوده ی جبهه ها جان این داوطلبان بازیچه ی دست گردانندگان سنگدل کمینترن بوده است. رایزنان شوروی حتی پیش از آن که پای بیشتر داوطلبان به اسپانیا برسد به نابودی متحدان خود در جناح چپ کمربسته بودند. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۷ خرداد ۱٣٨۵ -  ۲٨ می ۲۰۰۶


درکشورهای بسیاری ، یاد حماسه ی قهرمانانه ی جمهوری اسپانیا برای بسیاری با تیپ های  بین المللی گره خورده است. بی گمان داوطلبانی که از۵۲ کشورجهان وبرای درهم شکستن فاشیسم گذرشان به اسپانیا افتاده بودازسرآرمان خواهی و ازخودگذشتگی گام دراین راه گذاشته بودنداما یافته های تازه ای که ازبایگانی های روسیه به دست آمده است به خوبی نشان گرآن است که چگونه دریورش های بیهوده جبهه ها جان شان بازیچه ی دست گردانندگان سنگ دل کمینترن بوده است.
رایزنان شوروی حتی پیش ازآن که پای بیشترداوطلبان به اسپانیا برسد به نابودی متحدان خوددرجناح چپ کمربسته بودند.تیمسارگورف درگزارشی به مسکوبه تاریخ سپتامبر۱۹٣۶ می نویسد" پس ازدرهم شکستن سفیدها گریزی نداریم جزپیکارتمام عیاربا آنارشیست ها ." آندره مارتی، نماینده ی کمینترن نیزدرگزارش ماه اکتبرخودمی نویسد:"پس ازپیروزی با همه تسویه حساب می کنیم.درآن هنگام ارتش نیرومندی داریم وازپس این کاربرمی آییم." روزنامه ی پراودا نیز بی هیچ پرده پوشی درماه سپتامبرنوشته بودکه " پاک سازی تروتسکیست ها وآنارشیست های سندیکالیست باهمان توان انجام  خواهدشد که دراتحادجماهیرشوروی انجام شد". شرکت درائتلاف جبهه ی خلق نیزفقط جنبه ی مصلحتی داشت و"موقتی" بود.استالینیست ها حاضرنبودندقدرت را با هیچ کسی تقسیم کنند.
استالین گفته بود بایدکاری کردکه" دشمنان اسپانیا گمان نکننداین کشوربه سوی جمهوری کمونیستی گام برمی دارد"اما نمایندگان کمینترن به کم تراززمام داری کامل رضایت نمی دادند.کمونیست های اسپانیاازآغازجنگ درلایه های مدیریتی وزارت دفاع نفوذکرده بودندودرمارس ۱۹٣۷ از٣٨ پست کلیدی ۲۷ پست دردست اعضای حزب بود وهواداران حزب هم سمت های زیادی را دراختیارداشتند.درهمان ماه درگزارشی به مسکوآمده است:"حزب هم اکنون ارتش را درسیطره ی خودداردواین سیطره روزبه روز قوی تر می شود"
مارتی درگزارشی که حاوی نکات مهمی است درباره ی نخست وزیرسوسیالیست اسپانیا نیزسخن گفته است. "کاوالرو" با کمونیست ها همدلی داشت ومطبوعات کمونیست ها نیزدرستایش اورالنین اسپانیا می نامیدند.مارتی درگزارش خود به دیمیتروف می نویسد" کابالرو ازشکست گریزان است اما ازپیروزی هم می ترسد.....پیروزی یعنی تقویت هرچه بیشترجایگاه حزب کمونیست. ازنظرکابالرووهمه ی جهانیان پیروزی نهایی بر دشمن  یعنی سیطره ی سیاسی حزب کمونیست دراسپانیا. این سیطره به طورطبیعی رخ خواهد داد وگریزی ازآن نیست.جمهوری اسپانیا همین که به رهبری کمونیست ها ازویران گری فاشیسم رهایی یابد به توان نظامی واقتصادی بزرگی دست پیدا می کندوراه همبستگی وپیوندتنگاتنگ با اتحاد شوروی را درپیش می گیرد."به خوبی آشکاراست که جمهوری اسپانیا ازچشم سردمداران کمینترن آینده ای نداشت جزاین که یکی از اقمارشوروی بشودهرچندکه استالین دوست نداشت دخالت وی آشکارشود.
رزمندگان غیرکمونیست تیپ های  بین المللی که به شعارهمبستگی ضدفاشیستی باورداشتندازنفرت ورزی کمونیست ها به متحدان چپ گرانگران بودندهرچندکه اعضای حزب کمونیست می کوشیدندباعامل گشتاپو وفاشیست خواندن تروتسکیست ها، دادگاه های نمایشی مسکورازیرسبیلی درکنند.بدگمانی (پارانویا)استالینیستی به اسپانیا هم راه یافته بوداما مورخان روسی رفته رفته به این باورمی رسند که نظریه های توطئه ساخته وپرداخته شده دراسپانیا برای شتاب دادن به پاک سازی ها دراتحادشوروی هم به کارمی رفت.
اعضای تیپ های  بین المللی که به " داوطلبان آزادی" معروف بودند بزرگ ترین ضربه ی روحی را هنگامی خوردند که تیرباران های  سبک شوروی  دراسپانیا هم به اجرادرآمد.شماری ازرزمندگان را به صورت اتفاقی دست چین می کردندوازپشت به سرشان شلیک می کردند.هنگامی که یکی از لشکرها درجنگ های جبهه ی سگوویا عقب نشینی کرد سرتیپ والترنیز دستورداد" عقب نشینی کنندگان را به رگبارمسلسل ببندند،بدون محاکمه تیرباران کنندوجامانده هاراازبین ببرند".حتی به لشکریازدهم نیزرحم نکردندکه از نخبگان کمونیست اسپانیا تشکیل شده بود.پس ازاین که این لشکردرنبردبرونته درهم شکست رایزن اصلی شوروی درگزارشی به مسکونوشت"لشکر لیسترفرمانده اش را ازدست داد وعقب نشینی کرد.باهزارزحمت توانستیم دوباره نظم را برقرارکنیم.چاره ای نداشتیم که شدت عمل زیادی به خرج دهیم.نزدیک به ۴۰۰ نفرازگریختگان رادر۲۴ ژوییه تیرباران کردیم."
درگزارش های شوروی بروضعیت اسفناک تیپ های  بین المللی پس ازنبرد برونته  تاکیدشده است.از۱٣٣۵٣ نیروی این تیپ ها  ۴٣۰۰ نفرجان خودراازدست دادندونزدیک به ۵۰۰۰نفرنیزبراثرزخمی شدن وبیماری دربیمارستان ها بستری شدند.درگزارش فرمانده تیپ های  بین المللی درآلباسته به مسکوآمده است که " عملیات بی وقفه ی ستون پنجم" برعملکردتیپ های  بین المللی دربرونته اثرمنفی گذاشته بود.
همه ی اشتباهات فاحش را به خرابکاری دشمن نسبت می دادند.سرتیپ والتریقین پیداکرده بودکه دشمن به درون تیپ های  بین المللی رخنه کرده است و تیربارهارا درپشت جبهه به کارگرفته بود." سقوط برونته و گریختن بسیاری از اعضای تیپ ها تااندازه ی بسیاری ناشی از هراس پراکنی  ستون پنجم فاشیست ها درمیان نیروهای ما است."حتی برای تیپ های  بین المللی "اردوگاه کاراجباری" هم به پا کردندکه اردوگاه لوکاچ نام داشت وطی سه ماه پس از سقوط برونته نزدیک به ۴۰۰۰ نفربه این اردوگاه کاراجباری اعزام شدند.
بدگمانی استالینیستی اوج گرفت وسرتیپ  والترطی عملیات ساراگوزا درماه اوت پرستاران اسپانیایی را متهم کردکه "بادست زدن  به کارهایی که باخرابکاری فرقی ندارد"زخمی های تیپ های  بین الملل را دربیمارستان به قتل می رسانند.افزون براین درباره ی تیپ چهاردهم بین المللی نیزاین سوء ظن وجودداشت که "سازمان تروریستی جاسوسی بزرگی از تروتسکیست ها" به آن رخنه کرده باشد.والتر مقامات شوروی دربارسلون رابرای تحقیق دراین باره فراخواند اما" سانخه فرمانده ی این تیپ  مسئولیت تحقیق را به عهده گرفت. ولی چنان ناشیانه عمل کردوتندروی کرد که خیلی زود ستوان فرانسوی دستگیر شده درهمین ارتباط طی بازجویی جان باخت واسرار سازمان شان را هم با خودبه گوربرد."
این کارها آسیب های روحی فراوانی به بارآورد اماکم ترکسی از اعضای تیپ های بین المللی وقتی هم که به وطن شان برگشتندحاضرشدند ازآن چه دیده بودندسخنی به بارآورندمبادا آن که آرمان جمهوری لطمه ببیند.البته فرماندهان کمینترن نیز که درراه آرمان استالین ازهیچ گونه بی رحمی دریغ نمی کردندهیچ گاه گمان نمی بردند روزی گزارش های شان برملاشودگیرم نزدیک به ۷۰ سال بعد.
 
* آنتونی بیور نویسنده ی کتاب " نبرداسپانیا: جنگ داخلی اسپانیا ۱۹٣۶-۱۹٣۹" ، انتشارات وایدنفلد ونیکلسون است.
برگرفته از : تایمزآنلاین، ۲۴ مه ۲۰۰۶