• یکی از ابعاد بحران اقتصادی که توسط بانک مرکزی اعلام شده است، وضعیت نامناسب صنعت نفت است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۲ آبان ۱٣٨۹ -  ۱٣ نوامبر ۲۰۱۰

فرارو: هر چند بانک مرکزی «آمار نومیدکننده» مربوط به رشد اقتصادی سال‌های ٨۷ و ٨٨ را منتشر نکرد، اما گزارش این بانک حاکی از افت ده درصدی تولید نفت در سال گذشته است. آماری که بر نگرانی‌های موجود پیرامون آینده تولید نفت ایران می‌افزاید.
به گزارش فرارو؛ باز هم آمار رشد اقتصادی سال ٨۷ و ٨٨ در نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی منتشر نشد. اگرچه بانک مرکزی هر سه ماه یک بار به انتشار آمار اقتصادی مختلف می‌پردازد، با وجود گذشت تقریبا ٨ ماه از سال ٨۹، هنوز آمارهای مربوط به سال‌های ٨۷ و ٨٨ را اعلام نکرده است. گفته می‌شود دلیل اصلی اعلام نشدن این آمار افت شدید رشد اقتصادی ایران بوده است.
البته پیش ازاین آمار مربوط به رشد اقتصادی سال ٨۷ توسط محمود احمدی‌نژاد اعلام شده بود. در نیمه دوم سال ٨٨، محمود احمدی‌نژاد آمار رشد اقتصادی سال ٨۷ را ۶.۹ درصد اعلام نمود، خبری که با واکنش جمشید انصاری، نماینده مردم زنجان روبرو شد: «آن چه من به عنوان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس می‌دانم این است که طبق آمار بانک مرکزی که امسال منتشر شد، رشد اقتصادی ما در سال ٨۷ ، ۲.۷ درصد بوده است، اما آنچه مراجع مستقل جهانی اعلام کردند چیزی بین ۲.٣ تا ۲.۵ درصد است».
انتشار نیافتن این آمار پیش از این صدای کارشناسان و فعالان اقتصادی را درآورده بود. این امر موجب اعتراض کارشناسان و فعالان ذیربط شد. از جمله رئیس اتاق بازرگانی ایران عدم اعلام رشد اقتصادی در گزارش اقتصادی اخیر بانک مرکزی را مایه تاسف دانست و پیشنهاد کرد دولت در فاز اول اجرای هدفمندی یارانه‌ها فعلا با بخش تولید کاری نداشته باشد.
نهاوندیان در اواخر مهرماه گفته بود: «شفافیت و توجه به مسائلی که می تواند رشد اقتصادی کشور را بالا برده یا پایین آورد چیزی نیست که نسبت به آن شرم و حیا داشته باشیم بلکه باید به فکر چاره جویی باشیم». آن گونه که از حرف‌های نهاوندیان بر می‌آید؛ عدم اعلام آمار رشد اقتصادی نه مربوط به اختلاف بانک مرکزی و وزارت صنایع و نه ناشی از در دست نبود آمار و متغیرهای مربوطه، بلکه ناشی از پایین بودن این نرخ بوده است.
بنا به ارزیابی تحلیل‌گران سیاسی اعلام نشدن این آمار در پی آن اتفاق می‌افتد که محمود احمدی‌نژاد در همایش روز آمار خواهان اعلام نشدن آمار مایوس‌کننده شده بود. رئیس مرکز آمار نیز خواسته‌بود آمارهایی که نشان‌دهنده ضعف‌های کلان در جامعه است در اختیار رسانه‌ها گذاشته نشود.
با توجه به عدم اعلام نرخ رشد اقتصادی، بسیاری از تحلیل‌گران دست به دامان آمار مراجع بین‌المللی شده اند. بر اساس آن‌چه در گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول آمده است رشد اقتصادی کشورمان که در سال ۲۰۰۷ میلادی (۱٣٨۶) معادل ٨.۶ درصد بود، به یکباره در سال ۱٣٨۷ به یک‌درصد تنزل می‌یابد؛ این رقم در سال ۲۰۰۹ میلادی (۱٣٨٨) به ۱.۱ درصد رسیده و براساس برآورد صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۰ میلادی (۱٣٨۹) حدود ۱.۶ درصد خواهد بود؛ اما پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۱۱ میلادی (۱٣۹۰) به حدود ٣ درصد افزایش یابد.
دکتر حسین قاسمی پیش از این به انتقاد ازعدم اعلام شاخص‌‌های پولی توسط مسئولین داخلی و اعلام آن‌ها توسط مراکز بین‌المللی پرداخته بود. حرفی که در مورد نرخ رشد اقتصادی نیز صادق و قابل تامل به نظر می‌رسد: «زیبا نیست آمارهای پولی ما توسط صندوق بین المللی ارائه شود و مسئولین مربوطه با ایما و اشاره آن را تلویحاً تائید نمایند در حالی که بسیاری از آمارهای این صندوق واقعی نیستند و برخی از آن نیز آمیخته به خواسته های سیاسی کشورهای زورمدار است. به امید روزی که در امور مسائل اقتصادی همه را امین بدانیم و از طرفی با ارائه اطلاعات شفاف قبل از اعلام مراجع خارجی فرصتهای مطالعه و امکان برنامه ریزی را با این آمارها فراهم آوریم».

گزارش تازه و نگرانی از وضعیت صنعت نفت
یکی از ابعاد جدیدترین نماگرهای اقتصادی که توسط بانک مرکزی اعلام شده است، وضعیت نامناسب صنعت نفت است. روزنامه دنیای اقتصاد می‌نویسد: بر اساس گزارش جدید بانک مرکزی، مجموع تولید نفت ایران در سال ٨٨ با کاهش ۱۴۱ میلیون بشکه‌ای به یک میلیارد و ۲۹٨ میلیون بشکه رسیده است. تولید روزانه نفت ایران که در سال ٨۷ بیش از سه میلیون و ۹۴۷ هزار بشکه در روز بوده است، در سال ٨٨ با کاهش ۹/۹ درصد به سه میلیون و ۵۵۷ هزار بشکه در روز رسیده است.
بر اساس این گزارش، در حالی مجموع تولید نفت ایران در سال ٨۷ بیش از یک میلیارد و ۴٣۹ میلیون بشکه بوده است که این رقم در سال گذشته به یک میلیارد و ۲۹٨ میلیون بشکه کاهش یافته است. افزون بر این صادرات روزانه نفت ایران از ۲ میلیون و ٣۰۹ هزار بشکه در سال ٨۷ به ۲ میلیون و ۲۴ هزار بشکه در سال گذشته تنزل پیدا کرد. درحالی سال ٨۷ بیش از ٨۴۲ میلیون بشکه نفت صادر کردیم که این رقم در سال ٨٨ به ۷٣٨ میلیون بشکه کاهش یافته است.
کاهش نزدیک به ۱۰ درصدی تولید نفت در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این هشدارهای مختلفی در این رابطه داده شده بود. هادی نژاد حسینیان قریب یک سال پیش گفته بود با وضعیت فعلی خدا کند از جرگه کشورهای صادرکننده نفت خارج نشویم. هم‌چنین بعضی از تئوریسین‌های آمریکایی مدعی اند ایران تا سال ۲۰۱۰ از تولید نفت ناتوان خواهد شد.
سید عماد حسینی در ابتدای تابستان سال جاری با تایید وضعیت نامناسب تولید نفت در ایران و پیشی‌ گرفتن احتمالی عراق در تولید نفت از ایران گفته بود: «چندماه پیش با تولید به میزان سهمیه مشکل پیدا کردیم که برطرف شد. البته اگر مشکلات گفته شده قوت پیدا کند قادر به تامین سهمیه اوپک نخواهیم بود و برای پالایشگاه‌های داخلی نیز مشکلاتی پدید خواهد آمد».
سخنگوی کمیسیون انرژی دلیل این امر را برداشت‌های غیرصیانتی از حوزه‌های نفت خیز می‌داند. به اعتقاد وی «در حال حاضر متاسفانه برداشت‌هایی غیرصیانتی طی چند سال اخیر باعث کاهش عمر مخازن نفتی شده و این خود را در کاهش تولید نفت نشان می‌دهد. این معضل وقتی نمایان‌تر می‌شود که برداشت ما در حوزه‌های مشترک به نسبت کشورهای همسایه بسیار کمتر است. از این منظر ما در آینده دچار افت تولیدی بدی خواهیم شد. امیدواریم با اتخاذ روش‌ها و تکنیک‌های مناسب وضعیت فعلی را حفظ کنیم».