اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۱ خرداد ۱٣٨۵ -  ۱ ژوئن ۲۰۰۶

وین پایتخت اطریش که ریاست دوره ایی اتحادیه اروپا را بعهده دارد ازیازدهم تاسیزدهم ماه می میزبان سران اتحادیه اروپا، امریکای لاتین و سازمان ملل بود. این نشست را پس از جنگ جهانی دوم بزرگترین تجمع سیاستمداران نامیدند. در این نشست شصت رهبر و رئیس جمهور از اروپا، امریکای لاتین و سازمان ملل   برسرموضوعات زیربه بحث ومذاکره پرداختند:
  الف: گسترش وتعمیق روابط با امریکای لاتین. ب: کمک به برنامه های عمران وتوسعه اقتصادی. ج : مبارزه با تولید مواد مخدر. د: جهت گیری سیاسی واقتصادی و ه : کمک به شکل گیری اتحادیه های منطقه ایی .
  هزاروهفصد روزنامه نگاروهزاروپانصد کارفرما، کارمند عالیرتبه مالی و بانکی ووزیر اقتصاد نیزدعوت شده بودند. هم زمان فورومهای چندی تشکیل شد که ازجمله "   فوروم بهبود همکاری توسعه امریکای مرکزی" ، " فوروم دانشمندان، نمایندگان حقوق بشر، نمایندگان نهادهای دولتی وسازمانهای غیر دولتی"    مجموعا تحت نام   " کارگاههای   رآل ۲۰۰۶ " با دویست متخصص که رابطه بین اتحادیه اروپا وامریکای لاتین را بررسی وارزش گذاری کنند. درمقابل   نشست سران "   آلترناتیو دو"   شامل حزب کمونیست اطریش، مارکسیست ها، جوانان منفرد مترقی سوسیال دمکرات، کشیشان فعال درمیارزه با فقرخودرا سازمان داده بودند.
  تلاش میزبانان بخصوص اورزولا پلاسنیک وزیر خارجه   و دکتر ولفگنگ شوسل نخست وزیراطریش ازهمان آغاز ایجاد زمینه های مناسب جهت پیشبرد برنامه های اقتصادی   نئو لیبرالی چامعه اروپا درامریکای لاتین بود. خانم   پلاسنیک قبل ازآغازسخنرانی نخست وزیر که درعین حال رئیس دوره ای شورای   ا تحادیه اروپا را نیزبعهده دارد گفت:
" به لحاظ جغرافیایی بین ما وامریکای لاتین   یک اقیانوس قرارگرفته اما ما بخش خانواده ارزشی واحدی هستیم. خواست اطریش اینست که گستره موضوعات را روشن کنیم. این موضوعات ازمیارزه با فقرتا حقوق بشر، روابط اقتصادی و همکاری فرهنگی چند جانبه درچارچوب سازمان ملل را شامل میشود. اروپا با تجارب انتگره ی
  ( یکپارچه ) خود میتواند پیشنهادهای   ویژه ایی بدهد ولی نه " ریاست مآبانه".
  اودرعین حال گفت که کمک های عمرانی به امریکای لاتین ازدومیلیارد درپنج سال آینده به چهار میلیارد یورو افزایش خواهد یافت. درونمایه   سخنرانی افتتاحیه شب اول   دکتر شوسل جمله ای   بود که ازوسایل ارتباط جمعی نیز پخش شد. دکترشوسل " سرمایه   " را به آهوی رمنده ایی تشبیه کرد که باید مواظبش بود!
یک نکته درهمین آغازبرجستگی دارد وآن   سرمایه گذاری درکشورهای امریکای لاتین است ودکترشوسل درهمان
شب اول هم به دولت های سرمایه داری امریکای لاتین که هنوزبرنامه ایی علیه بورژوازی حاکم درکشورخود   ندارند وهم به دولت هایی که می خواهند با کنسرن های بین المللی دربیافتند هشدارمیدهد. ازجمله این کشورها دوکشورونزوئلا وبولیوی اند که درنشست سران شرکت دارند.
این نگرانی اتحادیه اروپا نگرانی جدیدی است با جنسی متفاوت. میدانیم که امریکادرسال ۱۹۹۴ با ایجاد بلوک نفتا با کانادا ومکزیک پیشگام ایجاد منطقه آزاد تجاری ودرواقع به اجرا درآوردن کامل سیاست نئولیبرالی جهان گستری سرمایه درآن منطقه   شد. کمیسیون   اروپا باتدوین سندی استراتژیک دوسال بعد وارد میدان رقابت باامریکاشد واولین قرارداد تجارت آزاد   را بامکزیک بست. شرکت چهل وهشت کشور درسال ۱۹۹۹ درریودوژانیروبستن قرارداد همکاری برمبنای دیالوگ سیاسی وهمگاری اقتصادی وفرهنگی باکشورهای مرکسور( آرژانتین، برزیل، پاراگوئه ، شیلی، اوروگه وبلیوی ) مرحله بعدی این رقابت بود. درهریک ازاین موارد دول اروپایی سعی کرده اند با اضافه کردن
بندهایی مثلا درباره حقوق بشریادمکراسی بین خود وامریکا تفاوت هایی را به نمایش بگذارند. مثلا درسال ۲۰۰۲ درقرارداد باکشورشیلی تبصره ایی درباره حقوق بشر وآزادی های سیاسی اضافه کردند.   اوج این   به ظاهرفاصله گیری باسیاست های امریکا درسال ۲۰۰۴ درسومین تجمع سران اروپا بود. دراین تجمع دول اروپا درمکزیک برمبنای سه بند زیر با امریکا نوعی   فاصله گیری سیاسی کردند: ۱- دفاع ازقراردادکیوتو درباره محیط زیست که امریکا تاکنون از امضای آن سرباززده است. ۲- حمایت ازدادگاه بین المللی دن هاگ. ٣- نقد شکنجه زندانیان ابوغریب و.. به دست سربازان امریکایی.
  اما هیچ یک ازاین تبصره ها نه توانست جلوی   گسترش فقروفلاکت کشورهای منطقه را بگیرد که دقیقا قربانی همین   سیاست   منطقه ی آزاد تجاری شده اند   ونه مانع گسترش اعتیاد وقتل وجنایت شود. طبق گزارشات نهادهای حقوق بشرچهل درصد مردم امریکای لاتین ( ۲۱٣ میلیون ) زیرخط فقربه سرمی برند ودرکشورهایی چون نیکاراگوئه این رقم به چهل وسه درصد می رسد. دراثر سیاست خصوصی سازی بی حدومرز ۵۶    میلیون ازمردم این کشورها آب آشامیدنی کافی ندارند. ونسنت فوکس رئیس جمهورمکزیک که دراین نشست   با افتخارازبستن ۴٣ قرارداد تجاری دردوران زمامداری خود صحبت میکرد اعتراف کرد که هنوز ۴ درصد مردم کشورش   با کمترازنیم دلاردرروز زندگی می کنند. درگواتمالا طی ۶ سال گذشته   ۷٣٣   نفرازافرادی که درزمینه حقوق بشریا حقوق اجتماعی فعال بوده اند مورد حمله قرار گرفته اند که ۶۱ نفرآنهادراثر این حملات جان خودرا ازدست داده اند. خانم کلودیا   سامایوازگواتمالا که عضوسازمان " نیروهای صلح بدون خشونت" است دریکی ازفوروم های نشست به خبرنگاران گفت که : " طی ٣۶ سال جنگ داخلی که   تاسال۱۹۹۶   ادامه داشت سی هزارسربازدرتجاوزبه زنان بعنوان ابزارپیشبرد جنگ روانی شرکت   کردند. زنان را قبل ازقتل شکنجه میکردند وسپس بقتل می رساندند. بیشتراین قتل ها شب هنگام ودربازگشت زنان به خانه انجام می گرفت. ازسال ۲۰۰۰ تاکنون ۱۱۰۰ زن بقتل رسیده وامسال تاکنون ۷۰ زن."
  سیاست آزاد سازی ،   دهقانان کوچک و متوسط امریکای لاتین را به خاک سیاه نشاند وکشورمکزیک اولین قربانی این سیاست بود. اکنون این کشورکه زمانی   صادرکننده کالاهای کشاورزی بود باید بیشتر این   کالاها را ازامریکا وارد کند. همین روند دراغلب کشورهای آن منطقه پیش رفته است.
سیاست اتحادیه اروپا   درمقابل امریکا که می خواهد با پروژه آلکا همه کشورهای قاره امریکارا به یک منطقه آزاد تجاری به رهبری خود تبدیل کند این است که   کشورهای طرف معامله خود در امریکای لاتین را قانع کند که به مدل   اروپا اتحاد های منطقه ایی ایجاد کنند تا به این ترتیب اروپا بتواند به آسانی همان قراردادهای اسارت باروویرانگررا که تاکنون دوجانبه می بسته است بطورچند جانبه   به مرحله اجرا بگذارد. اما خانه خرابی این سیاست ها بقدری وحشتناگ بوده است که کشورهای امریکای لاتین یک یک به آن " نه " می گویند وازقراردادهای تاکنونی خارج میشوند.
ونزوئلا وبولیوی دوکشوری هستند که اخیرا به این پیمان ها " نه " گفته و به نشست سران   آمده بودند   تا پیام مردم خود را به گوش دول امپریالیستی برسانند. هوگوچاوزبا سخنرانی علیه منطقه ی آزاد تجاری وپشتیبانی ازهمبستگی با همسایگان آغازعصرپسانئولیبرالی   وسوسیالیسم قرن بیست ویکم را اعلان کرد. چاوزوفیدل کاسترو" آلترناتیوبولیواری
برای امریکا " را درمقابل منطقه آزاد امریکا بوجود آورده اند واوومورالس،   رئیس جمهوربولیوی،   نیز به آن پیوسنه است. این وضعیت   درواقع اتحادیه اروپا را با دومشگل جدید روبروکرده است. ازیکسو، به دلیل اختلاف   آرژانتین بااوروگوئه برسر دوکارخانه کاغذ سازی وجریان یافتن فضولات آن به آرژانتین   بلوک مرکسورعملا ازمیان رفته   است. وازدیگرسو، به دلیل بیرون رفتن ونزوئلا ازمعاهده کشورهای آند ( بولیوی، اکوادور، پرووونزوئلا ) رابطه اقتصادی بااین کشورها بصورت سابق برای دول اروپا ناممکن شده است بخصوص که امریکا   سعی می کند مخفیانه با همه ی این کشورها قراردادهای اقتصادی   منعقد کند.
درنشست سران دروین اتحادیه اروپا می خواست هم   تکلیف خودرا بااین دوبلوک منحل   شده تعیین کند   وهم   به نوعی   ازدورئیس جمهور، چاوزومورالس، چک سفید بگیرد. به همین خاطربود که درسخنرانیها ازآنها" تضمین های قانونی" طلب می کردند. چاوز ومورالس ازهمان شب اول صف خود را جدا کرده بودند ودرسخنرانیها ازآنجا که لبه تیزحمله به سمتشان بود مواضع خود را آشکارا توضیح دادند. چاوزدردفاع ازبرنامه خود گفت   که بزرگترین کنسرن نفتی(پ.د. و.اس.آ. ) را که درونزوئلا دولت دردولت تشکیل داده بود ازراه قانونی   ملی کرده واین شرکت را موظف ساخته است که سالانه چهارمیلیارد دلاربرای پروژهای اجتماعی هزینه بپردازد و   باهمین بودجه تاکنون توانسته است یک میلیون وچهارصدهزارنفررا باسواد کند. درگام بعدی کنسرنهای بین المللی که مالیات برحسب مقدارنفت استخراجی می پرداختند را موظف کرده است به شرکت های   جمعی بپیوندند که درآن شرکت های دولتی دراکثریت اند. همچنین پروژه لوله کشی ده هزارکیلومتری به برزیل وآرژانتین را دارد وعلاوه برآن لوله گازی که باید ازمنطقه آمازن عبورکند که زمینه سازاستقلال   این کشور ازامریکا خواهد بود(۱) وسرانجام،   باهمکاری منطقه ایی باکوبا توانسته است بیست هزاردکترومعلم کوبائی را درمقابل نقت باقیمت مناست جهت پیشبرد برنامه های آموزشی وبهزیستی به ونزوئلا   جلب کند.
انتقاد ازاوومورالس رئیس جمهوربولیوی   بخاطر ملی کردن نقت وگازنیز بسیارشدید بود. حتی لولا رئیس جمهور برزیل ضمن انتقاد ازمورالس گفت که   درجریان این ملی کردنها نبوده   است چراکه کنسرن نفتی پتروبراس کشورش متضرر می شود. مورالس درعین پاسخ به همه انتقادها به لولا گفت که درتبلیغ انتخاباتیش این قول ها را داده است واکنون آنها را به اجرا می گذارد. اوبه لولا گفت که علاوه برملی کردن نفت وگاززمین های بزرگ راهم ملی خواهد کرد کاری که ( لولا)   قول داد وعمل نکرد. مورالس به منقدین گفت که خواهان رابطه باهمه ی کشورهاهست ولی بدون آقا بالاسر.
کشت کوکا و انتقاد ازمورالس بخاطرقانونی کردن آن یکی دیگراز بحثهای نشست سران بود. مورالس دررویارویی با منتقدین گفت که قبلا به کشاورزان قول میدادند که اگرکوکا کشت نکنند برایشان مدرسه ، بیمارستان ، مسکن وکار فراهم خواهند کرد. این امر موجب شده بود که دهقانان   درمناطقی که کشت نشده بود هم برای رسیدن به   چنین کمک هایی کوکا کشت کنند. پس از آن که این برنامه شکست خورد   سروکله ارتش وسپس روزنامه نگاران ، سیاستمداران وسفرای اتحادیه اروپا پیدا شد تا شاهد سوزاندن ونابودی مزرعه های وسیع   کوکا باشند. " همه اینها یک دروغ بزرگ بود."
  ( ۲ )   مورالس ضمن توضیح اینکه چهارهزارسال است که کوکا بخش اصلی زندگی مذهبی وآیینی ملل آند   را تشکیل می دهد،   گفت که راه حل موثرتر قانونی کردن کشت مجدد کوکا ودرعین حال مبارزه با تبدیل آن به کوکائین است. دراین رابطه به هردهقانی چهارصد مترمکعب زمین برای کشت کوکا داده میشود سپس   همه محصول آنها ارزیابی وقیمت گذاری وسپس   تحت نظارت دولت به صنعت داروسازی برای استفاده واگذارخواهد شد.(٣ )
وزیرخارجه بولیوی، چیکه هوانکادر، در تایید این برنامه گفت که طبق تحقیقات وزارت بهداشت بولیوی   و دانشگاه هاروارد" برگ کوکا برای دانش آموزان ازشیربهتراست وباید جای آنرا درزنگ تفریح مدارس   بگیرد چون آنها به کلسیوم نیازدارند وبرگ کوکا علاوه برپروتئین، آهن، ویتامین آ وب ۲   شش برابربیشتراز شیر کلسیوم دارد."
اگردرنظربگیریم که درمیان   سه کشوراصلی تولید کننده کوکائین   کلمبیا ۶۷ ، پرو۲۴   وبولیوی تنها ۹ درصد آنرا تهیه میکند (۴ )، باید علت این جبهه گیری مخالف علیه این دوکشوررا درنشست ۶۰   جای دیگری سراغ گرفت وآن جهت گیری رادیکال ومخالفت علنی آنها با   برنامه های   نئولیبرالی ویرانگر دول امپریالیستی است. چاوزدرمقابله باانتقادات پاره ایی ازرهبران محافظه کاروتامغزاستخوان فاسد امریکای مرکزی گفت:" دوره نئولیبرالیسم به سرآمده است ودوران جدیدی شروع شده. پاره ایی آنرا پوپولیسم می نامند تابر شکوه وزیبایی آن سایه افکنند."
برنامه های این دوکشوررا اگر سوسیالیسم قرن بیست ویکمی هم ندانیم، حرکتی ضد نئولیبرالی وضد امپریالیستی است وبدیلی درمقابل یورش هارجهان گستری سرمایه درامریکای لاتین و تاهمین مرحله هم تاثیرمثبت خود را برجای گذاشته است. این برنامه گامی است مثبت که هم اکنون درآمریکای لاتین بااستقبال روبروشده است. دولت اکوادورنیز روزچهارشنبه۱۷ ماه مه قرارداد بزرگترین شرکت نفت امریکایی، اکسیدنتال پترولیوم، را لغو ودستورداد حوزه های استخراج نفت آنرا مصادره کنند.(۵ ) واین است مایه اصلی نگرانی نشست سران اروپا وامریکای لاتین.
استقبال مردم ازچاوزواوومورالس این نگرانی ها را بشترهم کردبخصوص وقتی اغلب روزنامه ها این دورهبررا ستاره های این نشست اعلان کردند. آنهادرشب اول که میهمان رسمی نخست وزیر وشب دوم که
میهمان رئیس جمهوربودند هرچه سریع ترمیهمانی ها را ترک میکردند وبه دعوت های نیروهای چپ ومترقی
و" آلترنانیو ۲ " پاسخ میدادند. درهردوشب همه جایگاه ها وبیرون آن   پربود وازآنها باشعار" زنده بادچگوارا، زنده باد چاوز، زنده بادمورالس،   زنده باد بولیوار." استقبال می شد. چاوزضمن سخنرانی پراحساس خوددر
شب اول گفت: " جوان که بودم امیدم چگوارا بود، امروزامیدم شما جوانان، زنان وفقراهستید، اکنون شمائید که
باید دگرگونیها را بوجود آورید." ودرپایان گفت: " بیایید جهان را نجات دهیم، بیایید برای انجام   این مهم   متحد عمل کنیم."   وهمراه مورالس که اوهم هردوشب بعد ازاو سخنرانی می کرد باجمع درمحیط بازبا خواندن سرود انترناسیونال درجشن وموسیقی شرکت می کردند وسپس به میان مردم می رفتند وبه سوالاتشان پاسخ میدادند.
روزسوم سیصد دیداردوجانبه بین سران صورت گرفت که ازمحتوای آن به وسائل ارتباط جمعی خبری داده نشد. تنها دکترشوسل، نخست وزیر اطریش گفت: " حد اقل اینکه همه با هم دیالوگ داشتند! " وازطرف جامعه
اروپا بزرگترین موفقیت خود رااین اعلان کردند که درهمین سال مذاکره پیرامون منطقه آزاد تجاری باکشورهای: پاناما، کستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس ونیکاراگوئه را آغاز می کنند زیرا این کشورهارا بلوکی منسجم ارزیابی می کنند!
اکنون سه چهارم کشورهای امریکای جنوبی را چپ های   مختلف اداره می کنند، اما تکیه چاوزومورالس برجنبش های اجتماعی واستفاده آنها ازظرفیت های اجتماعی تهیدستان و ستم دیدگان جایگاه انقلابی ویژه ای به آنها بخشیده است. آنها طرفدارسوسیالیسم بولیواری اند ومورالس خودبرخاسته از" جنبش برای سوسیالیسم "   وکسی است که سنت همیشگی حاکمیت نخبه سالاری درامرکای لاتین   را درهم شکسته است. هردورهبردرحال تحقق کامل دوموئلفه اول سوسیالیسم بولیواریند یعنی: تقسیم عادلانه درآمد نفت وشرکت سیاسی مردم ازطریق رفراندم. درتحقق بقییه موئلفه ها ی این    "سوسیالیسم " به دست آنها، گسترش این بلوک وتلاش درجهت بیرون رفتن ازمدارمناسبات سرمایه داری امپریالیستی وگذاربه سوسیالیسم همه این کشورها   راه درازی در پیش دارند. چشم اندازاما امید بخش است.
 
زیرنویس ها:
۱- روزنامه " استاندارد" ۱۴ ماه می.
۲- مجله " نیوز" ۱٨ ماه می.
٣- همان مجله
۴- همان جا
۵ – روزنامه "استاندارد" ۱۷ ماه می / ۲٣ ماه می        ۲۰۰۶