• بحران کره به عکس بسیاری از بحران های جاری در طی چند دهه ی اخیر به خصوص در منطقه خاورمیانه، از یک ماهیت متفاوت برخوردار است که ریشه در دوران جنگ سرد دارد. چینش بازیگران داخلی و خارجی که حتی در خصوص مذاکرات شش جانبه صلح نیز رعایت می شود دقیقا در راستای حفظ موازنه قوا و مکانیزم دوران جنگ سرد خواهد بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱٣ آذر ۱٣٨۹ -  ۴ دسامبر ۲۰۱۰

تنش در شبه جزیره کره در روز سه شنبه ۲٣ نوامبر با گلوله باران جزیره "یون پیونگ" توسط ارتش کره شمالی و عکس العمل متقابل نظامی کره جنوبی، به اوج رسید. از سوی مقامات سئول گفته شده است که ابتدا شمالی ها به شلیک حدود ۲۰۰ گلوله توپ به سوی این جزیره که در مجاورت منطقه برگزاری مانور نظامی مشترک با آمریکا جریان داشت، موجب کشته شدن ۲ سرباز و چند مجروع شدند که با عکس العمل فوری ارتش جنوبی ها مواجه گردید. طرف شمالی نیز ادعا کرده است که شروع کننده این درگیری ارتش کره جنوبی بوده است و اقدام متقابل پیونگ یانگ در تلافی حمله جنوبی ها بوده است. وقوع این درگیری در منطقه حساس شبه جزیره کره بلافاصله با واکنش های بین المللی روبه رو گردید و جامعه جهانی به دو طرف هشدار داد که در مسیر کاهش تنش ها گام بردارند. از یک سو ایالات متحده و ژاپن به عنوان حامیان اصلی کره جنوبی با هشدار شدید به پیونگ یانگ اعلام کردند که آنان در آمادگی کامل برای حمایت از متحد جنوبی خود قرار دارند. "باراک اوباما" رئیس جمهوری آمریکا ضمن اشاره به اینکه کره شمالی یک تهدید مستمر و جدی می باشد گفته است "کره جنوبی از زمان جنگ کره متحد آمریکا بوده است و ما قویا بر تعهد خود در دفاع از این کشور تاکید می کنیم. در این مقطع هیچ پیش بینی در خصوص عملیات نظامی در منطقه نمی کنیم". از طرف دیگر چین و روسیه نیز که متحد کره شمالی محسوب می شوند، ضمن هشدار نسبت به عواقب ماجراجویی و تلافی متقابل، دو طرف را به خویشتنداری دعوت کردند. سخنگوی وزارت خارجه چین در بیانه یی اعلام کرده است "ما از دو کره دعوت می کنیم که آرامش خود را از دست ندهند و رفتار خود را در جهت حفظ آرامش و امنیت در منطقه تنظیم کنند". در این میان اتحادیه اروپایی هم با اتخاذ سیاست دعوت به خویشتنداری خواهان حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت آمیز شده و "گیدو وستروله" وزیر امور خارجه آلمان در برلین گفت "استفاده از قهر و خشونت نگرانی ما را برانگیخته است، ما در اروپا همه اطراف درگیر را به آرامش دعوت می کنیم". به غیر از اظهارات تهدیدآمیز "لی میون باک" رئیس جمهوری کره جنوبی مبنی بر اینکه در صورت ادامه حملات، این کشور ممکن است از حملات موشکی به خاک همسایه شمالی خود استفاده کند، درخواست قدرت های حامی دو طرف و جامعه جهانی دعوت به کاهش تنش و بازگشت فوری طرفین به مذاکرات شش جانبه ی صلح بوده است. چندین دور گفت وگوهای شش جانبه در پکن بین کره جنوبی، کره شمالی، آمریکا، ژاپن، چین و روسیه هر چند با فراز و نشیب هایی روبه رو بوده است اما به جهت مدیریت بحران (تنش در مناسبات دو کره و موضوع پرونده هسته یی پیونگ یانگ) بر اساس موازنه قوا تا به امروز توانسته است این بحران منطقه یی را کنترل کند.                                                                           
بحران کره به عکس بسیاری از بحران های جاری در طی چند دهه ی اخیر به خصوص در منطقه خاورمیانه، از یک ماهیت متفاوت برخوردار است که ریشه در دوران جنگ سرد دارد. چینش بازیگران داخلی و خارجی که حتی در خصوص مذاکرات شش جانبه صلح نیز رعایت می شود (کره جنوبی، ژاپن و آمریکا در یک سوی میز و کره شمالی، چین و روسیه در سوی دیگر میز) دقیقا در راستای حفظ موازنه قوا و مکانیزم دوران جنگ سرد خواهد بود. سابقه تاریخی بحران شبه جزیره نیز نشان می دهد که سئول و پیونگ یانگ همواره در همین چارچوب تنش های ادواری خود را مدیریت کرده و خطوط قرمز تعیین شده برای کاهش تنش و بازگشت به میز مذاکره را رعایت کرده اند. مناقشه نظامی بین دو کره از روز ۲۵ جولای ۱۹۵۰ آغاز شد و تا ۲۷ جولای ۱۹۵٣ که در دهکده "پیان مونگ" قرارداد آتش بس بین دو کشور امضاء شد هیچگاه تا به امروز در وضعیت صلح کامل و دائم قرار نداشته است. روابط دو کشور در طی سال های اخیر همواره با فراز و نشیب همراه بوده است، چنانچه در فاصله سال ۲۰۰٣ تا ۲۰۰٨ که "روه مو هیون" ریاست جمهوری کره جنوبی را در اختیار داشت دوران فراز و نزدیکی بین دو طرف محسوب می شود و از سال ۲۰۰٨ که پرزیدنت لی به ریاست جمهوری رسید دوران نشیب و تنش مداوم بین دو کشور رقم می خورد. حتی در این دو سال اخیر که شمال و جنوب شبه جزیره بیش از همیشه از همدیگر فاصله گرفته اند نیز ذات بحران تغییری نکرده و چارچوب های کنترلی آن رعایت شده است. بیش از نیم قرن تاریخ مناقشه شمالی ها با متحدین خود در بالای مدار ٣٨ درجه و جنوبی ها در کنار حامیان خویش در زیر مدار ٣٨ درجه به یک همزیستی هر چند نه چندان مسالمت آمیز به بقای خود ادمه داده و پا را از مدار تعیین شده فراتر نگذاشته اند. تحلیل بحران کره بدون لحاظ موقعیت خاص شرق آسیا می تواند گمراه کننده بوده و به صورت انتزاعی پارامترهایی را وارد معادله کند که به هیچ وجه در وضعیت عینی بحران وجود خارجی ندارد. شرق آسیا بیش از آنچه یک حوزه سیاسی و ایدئولوژیک (در مقایسه تطبیقی با خاورمیانه به عنوان کانون بحران های معاصر) باشد یک حوزه اقتصادی قدرتمند است که به همین دلیل نظامی گری و جنگ به نفع بازیگران منطقه یی آن نخواهد بود. ژئوپلتیک شرق آسیا که اکونومی را بر سیاست ترجیح می دهد بیش از هر چیزی به یک ویترین شیشه یی لوکس شبیه است که هوا کردن فیل در آن نتیجه یی به غیر از خرد شدن ستون فقرات آن نخواهد داشت. هیچ کس در شرق آسیا نمی تواند به جنگ فکر کرده یا برای دود باروت لحظه شماری کند و به همین دلیل تنش کنونی بین دو کره نیز بسیار زودتر از انتظار فروکش خواهد کرد. این تنش که گفته می شود بعد از جنگ بین دو کره شدیدترین درگیری در شبه جزیره بوده است هم چون ماجرای غرق شدن ناوچه نظامی "چئونان" که به مرگ ۴۶ ملوان آن منجر گردید به زودی در بایگانی روابط نه جنگ نه صلح دو کره به آرشیو سپرده می شود. اگر فرض را همان گونه که گفته شده است بر این قرار دهیم که شمالی ها گلوله باران دهکده جنوبی را آغاز کرده اند تنها می تواند یک اقدام ایذایی از طرف آنان برای خروج از انزوا و جلب توجه جامعه جهانی جهت فعال کردن مذاکرات شش جانبه و اخذ پاره یی امتیازات ویژه در قبال معامله ی دوباره بر سر پرونده هسته یی این کشور تلقی شود. هم زمانی این واقعه با گزارش "نیویورک تایمز" مبنی بر اجازه مقامات کره شمالی به یک دانشمند آمریکایی جهت بازدید از مرکز جدید غنی سازی که حدود ۱۰۰۰ سانتریفوژ در آن مشغول به کار بوده اند و گزارش نماینده ویژه آمریکا در پرونده هسته یی کره شمالی که می گوید پیونگ یانگ باز هم دست به غنی سازی پلوتونیم در تاسیسات هسته یی خود زده است، تا حدودی این ظن را به یقین نزدیک می کند.