اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۶ آذر ۱٣٨۹ -  ۷ دسامبر ۲۰۱۰

جنبش دانشجویی سد راه استبداد و یکتاتوری

امروز شانزده آذرماه سمبل جنبش دانشجویی در ایران است که شش دهه است که در پیکار علیه دیکتاتوری و استبداد تاریخی مملو از مبارزه و جانفشانی و رودرویی با سخت ترین دوران سرکوب را در کارنامه پرارزش خود دارد. با کودتای ۱٣٣۲ که توسط امریکا و رژیم شاهی و ارتجاع داخلی سازمان داده شد و به مرحله ای از مبارزات آزادی خواهی در ایران نطقه پایان نهاد، جنبش دانشجویی به عنوان سمبل و سخنگو و پرچمدار مقاومت علیه دیکتاتوری و کودتا و سرکوب در یکی از سیاه ترین دوران ایستاد و در ۱۶ آذر ۱٣٣۲ در حالی که شاه پذیرای معماران اصلی کودتا ۲٨ مرداد بود، با حضور هزاران دانشجو و در اعتراض به کودتا و دیکتاتوری نشان دادند که پیکار برای آزادی هنوز نفس می کشد و حاکمیت دیکتاتوری و استبداد بدون درهم شکستن مقاومت مردمی و به ویژه جنبش دانشجویان ممکن نخواهد بود. خون سه دانشجو قندچی، بزرگ نیا و شریف رضوی برای دهه های متمادی جنبش دانشجویی را علیه استبداد و دیکتاتوری آبیاری کرد و چنان نهال هایی کاشت که اکنون درختان تنومندی در جنبش های اجتماعی در ایران و در پیکار با رژیم اسلامی محسوب می شوند.
جنبش دانشجویی در اواسط دهه چهل و با تغییرات بنیادی در ساختار افتصائی و سیاسی و اجتماعی جامعه ایران وارد دوران نوینی گردید که با گسترش دانشگاه ها و با تاثیر گرفتن از جنبش جهانی دانشجویی و به ویژه پس از جنبش های کارگری و دانشجویی در ماه مه ۱۹۶٨ و هم چنین اوضاع مساعد جهانی برای جنبش های کارگری و اجتماعی و سوسیالیستی، زمینه های حضور مجدد جنبش دانشجویی را در ایران فراهم ساخت. در عصر پهلوی و در حالی که سران آن در "آستانه دورازه های تمدن" بودند، جنبش دانشجویی به مبارزه علیه دیکتاتوری شاه توان و اعتبار و شور بیشتری بخشید. بخش چشمگیری از دانشجویان و تحصیلکردگان و فعالین جنبش دانشجویی به زندان ها افکنده شدند و زندان رژیمی که در آستان تمدن بود با نخبگان آن انباشته شد. اما دانشگاه ها به سنگر آزادی و پیکار علیه استبداد تبدیل شدند و دیدیم که در بهمن ۵۷ دانشگاه هم چون ستاد رهبری کننده و ستاد فرمان جنبش مردمی علیه رژیم شاهنشاهی خود را تثبیت کرد و خون نجات اللهی ها نتوانست آن را از مسیر حرکت خود باز دارد.
پایان بهمن ۵۷ اما برای دانشگاه ها و جنبش دانشجویی آغاز "بهمن" به مراتب سهمگین تری بود. انقلاب اسلامی و رژیم اسلامی و صدور آن با درهم شکستن مقاومت مردمی و شور و هیجانات بهمن ۵۷ و هرگونه آزاداندیشی ممکن گردید. در این میان دانشگاه ها و دانشجویان نخستین هدف رژیم اسلامی برای استقرار نظامی شدند که ٣۰ سال است ایران را به سیه روزی و تباه کشانده است. سران رژیم اسلامی که بر نقش پراهمیت دانشجو و دانشگاه ها در مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری آگاه بودند در یورشی سازمان یافته و مسلحانه و ایدئولوژیک در بهار ۱٣۵۹ داشگاه ها را به خون کشیدند و ده ها هزار دانشجو و استادان دانشگاه ها را اخراج کردند و با به‌ تعطیلی کشاندن مراکز عالی و تصفیه های ایدئولوژیکی در دروس دانشگاه ها راه را برای هرگونه حرکت و اندیشه آزادی خواهی در ایران بستند و از راه کل جامعه را به خموشی و سیاهی بی سابقه ای در تاریخ معاصر ایران دچار کردند.
اما این اوضاع چندان هم طولانی نشد. اگر از برکت کشتار سبعانه احزاب و جنبش های اجتماعی و سوسیالیستی و هم چنین از برکت جنگ هشت ساله رژیم اسلامی خود را به یکه تاز تبدیل کرده بود، از اوایل دهه هفتاد و پس از جنگ و بازشدن شکاف های درونی رژیم، جنبش های سیاسی شروع به ظهور تازه ای کردند. جنبش دانشجویی کماکان پیشقراول شد. و بسیار زود "پیوند دانشگاه و حوزه" را برهم زد. باد اصلاحات سیاسی و اجتماعی که رژیم اسلامی هم در برگرفت با جنبش دانشجویی تسریع گردید به گونه ای که "رئیس جمهور اصلاحات" از دانشگاه ها مشروعیت می گرفت و "دیالوگ" با آنان را برخلاف کشتار فرهنگی ( انقلاب) بهار ۵۹ در برگرفت. اما جنبش دانشجویی بسیار زود نشان داد که اصلاحات آنان بسی عمیق تر است که هیچ جناحی در این رژیم نمی تواند خود را با آن همراه سازد.
با کوی دانشگاه در تیرماه ۱٣۷٨ جنبش دانشجویی در ایران خیزش جدیدی کرد و راهش را بر علیه دیکتاتوری با استواری تداوم بخشید. جنبش شش روزه تیرماه ۱٣۷٨ چنان انعکاس جهانی داشت که جمهوری اسلامی تا آن موقع چنان به چالش کشیده نشده بود. پس از آن تاریخ شاهد آنیم که دیگر جنبش های اجتماعی بخصوص جنش کارگری و جنبش زنان در حیات سیاسی در ایران و به ویژه ایستادگی علیه دیکتاتوری نقش پراهمیتی یافتند. کشتار دانشجویان و به زندان افکندن ها و شکنجه ها و محرومیت از تحصیل و ستاره دار کردن دانشجویان نتوانست جنبش دانشجویی را از حرکت و خیزش نوین خود بازدارد. نام فعالین دانشجویی آوازه جهانی یافت و پوستر مبارزاتی آنان به صفحات نخست روزنامه های معتبر جهانی راه یافت. جمعیت دانشجویان در ایران که هم از نظر جمعیت و هم از نظر تعلق شان به طبقات زحمتکش تفاوت ماهویی کرده بود در پیوند با دیگر جنبش های اجتماعی از ابزار و راهکار مناسب تری برخوردار بود، در توده ای کردن این جنبش نسبت به تمام دوران خود موفق تر عمل کرد.
دهه هشتاد برای جنبش دانشجویی که در آن دیگر جنبش های اجتماعی به ویژه جنبش زنان و کارگران از تحرک بالایی برخودار بودند، دوران مساعدتری محسوب می گردد. به همین دلیل است که استبداد مذهبی در ایران تمرکز ویژه ای بر جنبش دانشجویی می کند.
پس از انتخاباد ۱٣٨٨ و جنبش میلیونی، تمرکز رژیم بر جنبش دانشجویی نه تنها از بین نرفت بلکه کماکان سرکوب عمومی را در درهم شکستن دانشجویان و دانشگاه ها می دید و دیدیم که با شکار فعالین دانشجویی در میان خیل تظاهرکنندگان در پی آن بود که جنبش را سریع تر متوقف سازد.
شش دهه از تاریخ جنبش دانشجویی این جنبش را به نماد مبارزه علیه دیکتاتوری و استبداد تبدیل کرده است. جنبش دانشجویی بخشی از جنبش های اجتماعی در ایران است که می رود بر روند تحولات سیاسی و اجتماعی تاثیر کاراتری بگذارند. عصر جنبش های اجتماعی در ایران امروز وزن و مهر خود را بر روند های اجتماعی و سیاسی زده است. اتکا براین جنبش ها و سازمایافتگی هرچه مدرن تر و فشرده تر و هم چنین هماهنگی میان رهبران آنان در شرایط متحول سیاسی و در حالی که قدرت ها و جبهه های سیاسی گوناگون در پی دست یازیدن به اهرم های قدرت پس از جمهوری اسلامی هستند، می تواند جنبش های مردمی و آزادی خواهی را تقویت کرده و برای فردای سرنگونی کم ترین فرصتی برای تحاصب جنبش و آزادی و نشاندن نوعی دیگر از استبداد و رودروریی با مردم ایجاد گردد.
در کردستان جنبش دانشجویی علی رغم جوان بودن آن اما با اتکا به جنبشی ۶۰_۷۰ ساله در جنبش آزادی خواهی کردستان مکان مناسبی برای خود یافته‌ و جنبش دانشجویان کرد با پیوند جنبش آزادی خواهی و جنبش ملی برای کسب حقوق خلق کرد بر سرنوشت خویش در تلاش است که جنبش دانشجویان کرد را از دانشگاه ها فراتر برده که هم این جنبش را از پشتوانه عظیم مردمی برخوردار کرده و هم جنبش آزادی خواهی کردستان را تقویت کرده و آن را در ابعاد وسیع تری بشناساند. جنبش دانشجویان کرد در جنبش دانشجویی ایران نیز جایگاه خود را یافته است و در ۱۶ آذر ۱٣٨۴ در نخستین دوره احمدی نژاد سهم عمده ای در تجمع اعتراض دانشجویان را به خود اختصاص داد. جانباختگان جنبش دانشجویی سال های اخیر از داشجویان کرد بوده اند که در پیوند جنبش کردستان و جنبش آزادی خواهی در ایران سهم و نام و جایگاه ویژه دارند.

گرامی باد ۱۶ آذر روز دانشجو
پرتوان باد چنبش های اجتماعی کارگران و زنان و دانشجویان
سرنگون باد رژیم جمهوری اسلامی

کومه له زحمتکشان کردستان
۱۶ آذر ۱٣٨۹