اقدامات تحریک آمیز در منطقه ممنوعه


اردشیر زارعی قنواتی


• ناکامی در اتخاذ تصمیم در جلسه اضطراری شورای امنیت برای هشدار به دو طرف مناقشه که از سوی واشینگتن موجب گردید، یک واقعیت عینی را گوشزد می کند و آن اینکه رهبران آمریکا نسبت به موقعیت بحران کره دچار گمراهی و عدم درک درست می باشند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۵ دی ۱٣٨۹ -  ۲۶ دسامبر ۲۰۱۰


با گسترش تنش و جدی تر شدن اختلافات بین کره جنوبی و شمالی، آمریکا از یک سو و چین – روسیه از سوی دیگر دست به فعالیت دیپلماتیک گسترده یی زده اند تا سطح تنش ها را کاهش داده و ثبات در منطقه را حفظ کنند. روز یکشنبه ۱۹ دسامبر بنا به درخواست روسیه برای مهار تنش ها و هشدار به دو طرف جهت حفظ خویشتنداری، شورای امنیت سازمان ملل متحد جلسه یی اضطراری تشکیل داد. هر چند که به جهت اختلاف نظر بین نمایندگان روسیه و چین از یک طرف و نماینده آمریکا از طرف دیگر اعضای شورای امنیت موفق نشدند بیانیه یی صادر کنند، اما دو جناح رقیب در این شورا خواست و پیام مهم خود را بگوش همدیگر و جامعه جهانی رساندند. چینش قدرت های بین المللی در شورای امنیت حول بحران شبه جزیره کره بار دیگر نشان داد که میراث های بازمانده از دوران جنگ سرد ناگزیر تحت تاثیر صف بندی چنین مکانیزمی قابل حل و فصل می باشد و نادیده گرفتن این واقعیت در طرح موضوع و میانجیگری می تواند گمراه کننده و فاجعه بار تلقی شود. بعد از تنش دو کره در روز دوشنبه ۲۲ نوامبر که به گلوله باران جزیره "یونگ بیونگ" از سوی شمالی ها انجام گردید، هم اینک اعلام برگزاری مانور نظامی با گلوله های جنگی در همان منطقه از سوی کره جنوبی، عکس العمل متقابل و تهدیدآمیز "پیونگ یانگ" را موجب شده است. اصرار دولت سئول برای برگزاری این مانور هم اینک به یک معضل امنیتی – نظامی در شبه جزیره تبدیل شده است و حامیان هر دو طرف سعی می کنند تا از دامنه بحران به شیوه خود بکاهند. از یک سو "ویتالی چورکین" سفیر روسیه در سازمان ملل متحد تقاضای برگزاری جلسه ی شورای امنیت را ارائه کرده است و از سوی دیگر "بیل ریچاردسون" فرماندار ایالت نیومکزیکو در مذاکره با "پاک ریم – سو" فرمانده نیروهای نظامی کره شمالی در طول مرز با جنوب، نسبت به وضعیت موجود ابراز نگرانی کرده است. درخواست سفیر روسیه در جلسه شورای امنیت برای هشدار به دو طرف جهت کاهش بحران با مخالفت "سوزان رایس" سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد روبه رو گردید و مذاکرات ریچاردسون با پاک نیز بسیار سخت و دشوار بوده است. رایس در پایان جلسه شورای امنیت گفته است "بعید است که اختلافات موجود برطرف شود" و ریچاردسون هم می گوید "وضعیت بحرانی و خیلی خیلی متشنج است". این در حالی است که وزارت امور خارجه چین سفرای دو کره را جهت ابلاغ نگرانی پکن از وضع موجود احضار کرده است و روس ها نیز ضمن درخواست خویشتنداری از کره جنوبی خواسته اند که مانور نظامی خود را در منطقه مورد مناقشه برگزار نکند. در دور جدید تنش ها در شبه جزیره کره به نظر می رسد که این بار اصرار غیرقابل توجیه جنوبی ها جهت برگزاری مانور نظامی و برانگیختن حساسیت شمالی ها دلیل اصلی مناقشه فعلی باشد که بیشتر خوراک تبلیغاتی برای جلب نظر افکارعمومی داخلی است. پرزیدنت لی رئیس جمهوری کره جنوبی از سال ۲۰۰٨ میلادی که در این مسند قرار گرفت با تغییر اصولی در سیاست های آشتی جویانه "روه میون" رهبر قبلی این کشور در مسیر یک تقابل دوجانبه گام برمی دارد که برای حفظ ثبات منطقه یی با توجه به گرایش ماجراجویانه شمالی ها جهت خروج از انزوا، به گسترش تنش در منطقه به شدت کمک می کند.               
ناکامی در اتخاذ تصمیم در جلسه اضطراری شورای امنیت برای هشدار به دو طرف مناقشه که از سوی واشینگتن موجب گردید، یک واقعیت عینی را گوشزد می کند و آن اینکه رهبران آمریکا نسبت به موقعیت بحران کره دچار گمراهی و عدم درک درست می باشند. از آنجا که تمام طرف های درگیر در متن و حاشیه ی این بحران نسبت به گسترش ابعاد این تنش متفق القول بوده اند، عدم شناخت درست از ذات بحران و مکانیزم عینی حل آن می تواند تهدیدآمیز تلقی شود. واشینگتن با نادیده گرفتن نقش تعیین کننده روسیه و چین در مهار متحد شمالی خود در یک جو احساسی و تبعیت کورکورانه از متحد جنوبی خود که ناشی از فشارهای درونی است، وضعیت بحران را به سمت پیچیدگی بیشتر سوق می دهد. از سال ۱۹۵٣ که جنگ بین دو کره با پذیرش آتش بس پایان یافت تا به امروز، قدرت های بیرونی حامی دو طرف ثبات منطقه یی موجود را حفظ کرده اند. نشست های متمادی گروه شش (کره جنوبی، ژاپن و آمریکا در یک سوی میز و کره شمالی، چین و روسیه در سوی دیگر) در مقاطع حساس و بحرانی این میراث دوران جنگ سرد را از فروغلتیدن در باتلاق فاجعه مانع شده است. با درک شرایط انزواگونه کره شمالی و رویکرد هسته یی این کشور هرگونه برانگیختن حساسیت و دامن زدن به تنش های موجود از سوی جنوبی ها و حمایت یکجانبه واشینگتن از این رویه به هیچ وجه قابل درک نخواهد بود. اگر همان گونه که آمریکا و دیگر کشورهای غربی می گویند پیونگ یانگ تحت تاثیر تحریم ها و انزوای کنونی یک بازنده مطلق بوده است بنابراین بر هم زدن این معادله و بروز یک جنگ تمام عیار آن کسی را قربانی می کند که تا به امروز در اتاق شیشه یی خود در مسیر توسعه برنامه ریزی کرده است. مذاکرات بیل ریچاردسون با ژنرال شمالی هرچند که بسیار سخت توصیف شده است اما بنا به گفته این مقام آمریکایی این وضعیت بسیار پر تنش با برخی پیشرفت ها همراه بوده است و شمالی ها از ایده وی برای تشکیل یک کمیسیون نظامی نظارت بر مناقشات در دریای زرد استقبال کرده اند. در حالی که متحدین خارجی پیونگ یانگ هم زمان ضمن هشدار به متحد خود، از هر دو طرف می خواهند تا با خویشتنداری در حفظ ثبات منطقه یی بکوشند، سیاست دوگانه واشینگتن در مخالفت با صدور بیانیه هشدار از سوی شورای امنیت در حین مذاکره مستقیم با مقامات شمالی در منطقه، تناقضی را رقم می زند که تنها یک دلیل می تواند داشته باشد. با توجه به درخواست سوزان رایس در جلسه ی شورای امنیت از سفرای چین و روسیه جهت محکوم کردن رسمی پیونگ یانگ، به نظر می رسد که واشینگتن هرگز مایل نیست تا در سند رسمی شورای امنیت به عنوان یک نهاد بین المللی معتبر جنوبی ها و شمالی ها با یک لحن مورد خطاب واقع شوند. این موضوع نشان می دهد که واشینگتن دارد در ورطه یک اشتباه تاریخی فرومی غلتد و به جای تمرکز بر حفظ آرامش و ثبات منطقه یی بیشتر در سودای تسویه حساب با یک دشمن مرتد در بزنگاهی حساس برآمده است.