آینده خانواده ایرانی با چالش‌های جدید روبه‌رو است


• یک استاد جامعه‌شناسی در همایش ملی آینده پژوهی مسائل خانواده در ایران می گوید نسل جدید، به فرزند کمتر، برابری جنسیتی و طلاق آسان فکر می‌کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱٨ دی ۱٣٨۹ -  ٨ ژانويه ۲۰۱۱


آفتاب: یک استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در همایش ملی آینده پژوهی مسائل خانواده در ایران که صبح امروز در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد با اشاره به اینکه بیش از ٣۰ سال است در حوزه خانواده کار پژوهشی کرده است گفت: نکاتی که مطرح می‌شود معطوف به داده‌هایی است که در تحقیقات وی به دست آمده است.

دکتر تقی آزاد ارمکی با اشاره به اینکه موضوع سخنرانی او آینده خانواده ایرانی با کارگزاری نسل است گفت: آینده خانواده ایرانی معطوف به چیزهای مختلفی است که اینجا تنها به یک قسمت آن اشاره می‌شود و به این معنا نیست که ارتباط خانواده با دین، رسانه و غیره نادیده گرفته شود بلکه اینجا تمرکز در کارگزاری نسل است.

او با بیان این سوال که اساساً جامعه ایرانی چیست و چه سرنوشتی دارد و در آینده کجا است؟، گفت: فرض من بر این است که جامعه ایرانی جامعه‌ای مدرن است و ما ایرانی مدرن را در پیش داریم که در جامعه جهانی زیست می‌کند و اصلی‌ترین عنصر در آن عنصر خانواده است که همراه با جامعه دچار تحولات بنیادی می‌شود.

این استاد دانشگاه، ‌با اشاره به اینکه یکی از مشکلات خانواده ایرانی چالشی بودن آن است گفت: آن چیزی که در این خانواده مناقشه می‌سازد نسل است.

او با اشاره به اینکه در مطالعه امروز و فردای ایران ٣ روش وجود دارد گفت: جامعه در دیروز ریسک می‌کند و فردا را می‌سازد و اگر این قاعده را بپذیریم آینده ما امروز ساخته می‌شود. ما بیش از آنکه به ٣ علل مختلف توجه کنیم به نتایج آن توجه می‌کنیم.

آزادارمکی، با اشاره به اینکه جامعه‌شناسان بیش از آنکه به مسائل بزرگ توجه کنند به مسائل ریز توجه می‌کنند درباره روش سوم آینده‌نگری گفت: برای مثال ما هر روز در روزنامه‌ها می‌خوانیم که یک زن همسرش را کشت، فرزندانی پدرشان را کشتند و اخباری از این قبیل که این جزییات برای جامعه‌شناسان بسیار مهم است و می‌تواند به آنها نشان دهد که در آینده ما به کجامی‌رویم.

او با اشاره به اینکه با جمع‌بندی آنچه که امروز داریم می‌توانیم آینده را پیش‌بینی کنیم گفت: برای مردم ایران زندگی مهم‌ شده است، ارزش‌های طبقه متوسط ارزش‌های مهمی است، ٨۰ درصد مردم ایران خصوصاً در نسل دوم و سوم به فرزند کم فکر می‌کنند درحالی که این همان جامعه‌ای است که ٨ الی ۹ فرزند در یک اتاق کوچک زندگی می‌کردند، طلاق پدیده‌ای ساده شده است و اهمیت ازدواج در حال کاهش است، سهولت در روابط جنسی خارج از خانواده و برابر جنسیتی که قوانین خوبی برای آن در حال تصویب است شواهد ریزی است که از آنها می‌توان آینده جامعه را پیش‌بینی کرد.

او با جمع‌بندی آنچه گفته شد گفت: می‌توان صدای اتفاق بزرگی را شنید که در آینده با تفاوت نسل‌ها گره می‌خورد.

آزادارمکی، با اشاره به اینکه جامعه ایرانی شامل پیران، میان‌سالان و جوانان است گفت: درحال حاضر خانواده ایرانی با کارگذاری میان‌سالان زندگی می‌کند، میانسالان هستند که غصه پیران را می‌خورند و از جوانان مراقبت می‌کنند.

او تاکید کرد: ۲۰ سال دیگر میان‌سالان پیر می‌شوند آنها تجربه‌ تلخی از ‌میان‌سالی‌شان دارند و برنامه‌ای هم برای کهن‌سالی‌شان وجود ندارد در واقع نسل میانی ایران امروزه به‌راحتی دوره گذار خود را به کهن‌سالی طی نمی‌کنند.

او درباره نسل جوان گفت: ۲۰ سال آینده این نسل جای میان‌سالان را می‌گیرند تجربه‌هایی پیدا کرده‌اند اما نسلی هستند که می‌خواهند از زندگی لذت ببرند این نسل از کهن‌سالان مراقبت نخواهند کرد و نسبت به آنها تعهدی نخواهند داشت. و همچنین تعهداتی هم به نسل بعد ندارند زیرا اساساً میلی به فرزندآوری ندارند.

او افزود: در کنار این مشکلات دوگانه دینی – اخلاقی و سیاسی – اجتماعی را نیز باید افزود که دین و اخلاق اساس اجتماع را خانواده می‌داند اما زندگی اجتماعی جوانان امروز ما را که در آن زمان به میان‌سالی رسیده‌اند بی‌تعهد ساخته است.

این استاد دانشگاه، با اشاره به تعارض بین دو گفتمان اخلاق و اجتماع گفت: آینده خانواده ایرانی با چالش‌های پیشین و چالش‌های جدید روبه‌رو است که باید برای آن فکری اساسی شود.

او درباره ارائه راه‌حل برای این مشکل گفت: ما باید بیش از آنکه به جوانان و پیران برسیم نسل میان‌سال ایران را سامان دهیم تا دوران گذر از میان‌سالی به کهنسالی آنها به سهولت انجام شود و در این میان گفتمان اخلاقی و اجتماعی جنبه تعارضی پیدا نکند. با این مولفه‌ها باید تاکید کنیم که اگر مدیریت نسل میانی اتفاق نیافتد ما از چالش‌ها به بحران می‌رسیم.