گزارش سفر سولانا به تهران
مجموعه پیشنهادی اروپا روی میز ایران


• خاویار سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه پیرامون مجموعه ی پیشنهادات به تهران – که محتوای آن هنوز فاش نشده است – با مقامات ایران گفتگو کرد. علی لاریجانی مسئول پرونده اتمی حکومت، بعد از دیدار با سولانا، این پیشنهادات را «مثبت» اما هنوز «مبهم» خواند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۶ خرداد ۱٣٨۵ -  ۶ ژوئن ۲۰۰۶


رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا دوشنبه شب به تهران وارد شد تا دیدارهایی را با مقامات عالیرتبه‌ی جمهوری اسلامی از جمله علی لاریجانی و منوچهر متکی برای ارایه‌ی پیشنهاد پنج کشور عضو دایم شورای امنیت به همراه آلمان به ایران داشته باشد.
یک مقام مسوول نزدیک به مذاکرات امروز ایران با رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی - خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) فضای حاکم بر مذاکرات اخیر میان دو طرف را خوب ارزیابی کرد.
این مقام مسوول اظهار داشت:‌ فضا بهتر از قبل است و می‌توان آن را خوب ارزیابی کرد.
وی در پاسخ به این که آیا اروپا بر تعلیق غنی‌سازی در ایران در مذاکراتش تاکید کرده است؟ بدون ارایه‌ی پاسخی دقیق تصریح کرد: پیشنهاد آن‌ها صبح امروز به دست‌مان رسیده و باید دقیق بررسی شود. در عین حال طرف اروپایی هم نمی‌خواهد مباحث در مقطع فعلی خبری شود.
این مقام مسوول همچنین اصلی‌ترین مذاکرات صورت گرفته با خاویر سولانا را مذاکرات صبح امروز وی با دکتر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان توصیف کرد و ادامه داد: ‌سولانا پیشنهاد پنج عضو دایم شورای امنیت به همراه آلمان را به ایران ارایه داد و در آن جلسه همچنین توضیحاتی را در خصوص این پیشنهاد به طرف ایرانی منتقل کرد.
وی در ادامه گفت که طرف اروپایی قرار شده است تا منتظر جواب ایران بماند.
این مقام مسوول همچنین خاطرنشان کرد که رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا قرار نیست دیداری را با دکتر محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور اسلامی داشته باشد.
خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا شب گذشته هنگام ورود به تهران در جمع خبرنگاران گفت:‌ ما می‌خواهیم حل مساله‌ی هسته‌یی ایران بر اساس روح اعتماد و احترام متقابل صورت گیرد.
وی در سفر یک روزه‌اش به تهران اظهار داشت: من از طرف کشورهای مهم و متعددی آمده‌ام. ما می‌خواهیم این کار [مذاکرات] را دوباره آغاز کنیم.
وی با تاکید بر این که «ما می‌خواهیم کار بر اساس اعتماد و احترام متقابل صورت گیرد» اظهار داشت: پیشنهاداتی که ما با خود آورده‌ایم به ما اجازه خواهد داد که وارد یک سری مذاکرات براساس احترام و اعتماد متقابل شویم.
رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا اولین دیدار رسمی‌اش را صبح امروز و با دکتر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی انجام داد.
پس از این مذاکرات که پشت درهای بسته در شورای عالی امنیت ملی برگزار شد، علاوه بر لاریجانی، هیاتی متشکل از معاونان شورای عالی امنیت ملی و نیز دکتر محمد سعیدی، معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی نیز حضور داشتند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی پس از دیدار با خاویر سولانا گفت که پیشنهاد اروپایی‌ها را دریافت کرده و ایران پس از بررسی، پاسخ آن را خواهد داد.
وی گفت: پیشنهاد اروپایی‌ها را دریافت کردیم و بند بند آن را بررسی و سپس پاسخ می‌دهیم.
در عین حال خبرگزاری‌های خارجی به نقل از لاریجانی نوشتند که وی پیشنهاد اروپایی‌ها را مثبت، اما دارای "ابهاماتی" می‌داند.
در همین حال خاویر سولانا پس از این دیدار اظهار داشت: ما تمایل داریم روابطمان را ادامه دهیم.
سولانا پس از دیدار با لاریجانی به سوی وزارت امور خارجه‌ی ایران عازم شد تا دیدار و جلسه‌ی مذاکراتی را نیز با منوچهر متکی، وزیر امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی داشته باشد.
در حالی که منوچهر متکی اعلام کرد ایران پس از ارزیابی‌های دقیق، پاسخ اروپا را خواهد داد، رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا هم با درخواست اجتناب محافل سیاسی از پیشداوری در خصوص مجموعه‌ی پیشنهادی برای برنامه‌ی هسته‌یی ایران ابراز امیدواری کرد که پاسخ ایران به این مجموعه مثبت باشد.
بر اساس این گزارش، متکی و سولانا پس از انجام مذاکراتی با حضور نمایندگانی از سه کشور اروپایی، چین و روسیه در سخنانی کوتاه با خبرنگاران فضای کنونی حاکم بر مذاکرات هسته‌یی ایران و اروپا را مثبت ارزیابی کردند.
متکی در این خصوص ضمن تشکر از رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا برای حضور در تهران اظهار داشت: امروز صبح در دبیرخانه‌ی شورای عالی امنیت ملی مذاکراتی انجام شد و قرار شد موارد مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد.
وزیر امور خارجه همچنین گفت: بنا شد که پس از بررسی‌های دقیق در خصوص این پیشنهادات طرف مقابل در جریان نتیجه‌ی بررسی‌ها قرار گیرد.
وی همچنین از پذیرش انجام این ماموریت مهم از سوی خاویر سولانا به تهران تشکر کرد.
در ادامه سولانا با بیان این که دیدارش با وزیر امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی بسیار خوب و مفید بوده اظهار داشت: ‌الان پیشنهاد مطرح شده و روی میز است و از جراید و سایر همکاران خواهش می‌کنم که چند روزی تحمل کرده و پیش‌داوری نکنند.
رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا با بیان این که پیشنهادات مطرح شده‌ی کشورهای موسوم به ۵+۱ در وین را به مقامات ایران ارایه کرده است، ابراز امیدواری کرد که این پیشنهادات با پاسخ مثبت طرف ایرانی مواجه شود.
سولانا همچنین ابراز امیدواری کرد که طرفین این مذاکرات بتواند به توافقی مرضی الطرفین دست یابند.
وی همچنین تاکید کرد که گفتگوها پیرامون مساله هسته‌یی کشورمان باید ادامه یابد تا راه برون رفت از شرایط فعلی حاصل شود.
در حالی که هنوز محتوی دقیقی از مجموعه‌ی پیشنهادی اروپا برای ایران اعلام نشده است، روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک‌تایمز با انتشار مقاله‌ای به افشای برخی از عناصر این مجموعه پرداخت.
این روزنامه نوشت: مجموعه مشوق‌هایی که هدف از آن حل مساله‌ی هسته‌یی ایران است، شامل پیشنهادی برای مجاز دانستن ایران به ارتقای ناوگان هوایی غیرنظامی‌اش از طریق خرید قطعات هواپیما از شرکت آمریکایی بویینگ است.
نیویورک تایمز افزود، این مجموعه همچنین شامل لغو تحریم‌های تجاری علیه ایران و دادن اجازه‌ی خرید فن‌آوری کشاورزی آمریکایی به این کشور است.
در این گزارش به نقل از دیپلمات‌ها آمده است: این پیشنهاد شامل تعهدی از جانب پنج عضو دایم شورای امنیت و آلمان برای حمایت از طرح ایران در زمینه‌ی برنامه انرژی هسته‌یی با اهداف غیرنظامی از جمله ساخت راکتورهای آب سبک از طریق پروژه‌های مشترک با دیگر کشورهاست. آمریکا و اروپا هم چنین توافق کردند از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی حمایت کنند.
نیویورک تایمز ادامه داد: جالب‌ترین بخش این پیشنهاد احتمالا پیشنهاد آمریکا برای پایان دادن به سیاست نزدیک به سه دهه‌ای‌اش علیه مذاکرات مستقیم با ایران و پیوستن به مذاکرات بر سر برنامه هسته‌یی ایران است.
در ادامه این مطلب به غیر از آنچه مشوق‌های غرب برای ایران خوانده شد به چماق‌های مندرج در این پیشنهاد نیز اشاره شده و از جمله آنها منع سفر مقامات مذهبی و دولتی درگیر در برنامه هسته‌یی ایران و مسدود کردن سرمایه‌های خارجی مالی ایران عنوان شده است.
بر اساس این گزارش، مجموعه پیشنهادی هیچ گونه تهدید خاصی به اقدام نظامی در صورت خودداری تهران از تعلیق را شامل نمی‌شود و اگر ایران این پیشنهاد را نپذیرد احتمالا بار دیگر اختلافات میان شش کشور یاد شده در حالی که به بررسی مجازات‌های خاص بیشتر خواهد پرداخت، ظاهر خواهد شد.
این روزنامه افزود: به هر حال ترکیب مجموعه‌ای که به تهران رفته است کمتر به چگونگی مجازات‌های ایران می‌پردازد و بیشتر چگونگی پاداش دادن به این کشور در صورت موافقتش با تعلیق غنی سازی را بررسی می‌کند.
خاویر سولانا که به همراه هیاتی هفت نفره به تهران سفر کرده، شب گذشته مورد استقبال تشریفاتی سفرای کشورهای انگلیس، فرانسه، روسیه و آلمان قرار گرفت، اما نماینده‌ای از سفارت چین حضور نداشت.
 
بی بی سی: لاریجانی پیشنهادهای هسته ای اروپا را 'مثبت' اما هنوز 'مبهم' خواند
خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به منظور تسلیم پیشنهادهای بین المللی برای حل بحران هسته ای ایران با مقامات جمهوری اسلامی ملاقات کرده است.
روز سه شنبه، ۶ ژوئن، آقای سولانا که به منظور ارایه پیشنهادهای پنج کشور عضو دایم شورای امنیت و آلمان - موسوم به گروه ۱+ ۵ - در تهران به سر می برد، پس از ملاقات با علی لاریجانی، دبیر شورای امنیت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی در پشت درهای بسته، با منوچهر متکی، وزیر خارجه نیز دیدار کرد.
آقای لاریجانی در پی این ملاقات با سازنده توصیف کردن گفتگوهای دو ساعته خود با هیات اروپایی گفت که طرحی که ارایه شده حاوی گام های مثبتی است اما ابهاماتی در آن وجود دارد که باید مرتفع شود و افزود که جمهوری اسلامی پس از بررسی پیشنهادهای ارایه شده پاسخ خود را اعلام خواهد داشت.
وی طرح ارایه شده را چارچوبی برای همکاری خواند و گفت که اراده اروپاییان برای حل این بحران از طریق مذاکره گامی مثبت است.
خبرنگار بی بی سی در تهران لحن سخنان آقای لاریجانی را مثبت و خوشبینانه توصیف کرده است.
 
نکات مثبت
سرپرست مذاکرات هسته ای ایران مذاکرات خود با هیات اروپایی را سازنده توصیف کرده و گفته است که طرح ارایه شده حاوی نکات مثبتی است اما ابهاماتی در آن وجود دارد که باید مرتفع شود
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه دوشنبه با استقبال سفیران روسیه، آلمان، بریتانیا و فرانسه وارد تهران شد.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران - ایرنا - وی در گفتگو با خبرنگاران گفت که اتحادیه اروپا می کوشد که مبنایی برای ایجاد روابط محکم بین کشورهای اتحادیه اروپا و ایران ایجاد کند.
پیشتر، به نقل از همراهان آقای سولانا نقل شده بود که وی در این ملاقات ها در صدد مذاکره و چانه زنی بر نخواهد آمد بلکه هدف اصلی وی ارایه و تشریح پیشنهادهای بین المللی به ایران است.
 
امتیازاتی برای ایران
محتوای پیشنهادهای گروه ۱ + ۵ که هفته گذشته در اجلاس وزیران خارجه این کشورها در وین به تصویب رسید هنوز انتشار نیافته است اما انتظار می رود شامل امتیازهایی برای ایران در مقابل تغییراتی در برنامه های هسته ای این کشور به خصوص در زمینه تعلیق غنی سازی اورانیوم باشد.
برخی منابع از کمک خارجی به ایجاد رآکتورهای هسته ای صنعتی، تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه های اتمی، و امکانات تجاری به نفع ایران به عنوان پیشنهادهای ارایه شده نام برده اند.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در شماره روز دوشنبه، ۵ ژوئن، نوشت که در مجموعه پیشنهادهای ارایه شده به ایران، علاوه بر تضمین فروش هواپیماهای ارباس توسط کشورهای اروپایی، ایالات متحده قبول کرده است تا قطعات هواپیماهای مسافربری بوئینگ را نیز در اختیار ایران قرار دهد.
برخی ناظران گفته اند که پیشنهادهای ۱+۵ حاوی اقداماتی علیه ایران در صورت رد این طرح از سوی جمهوری اسلامی نیز هست.
در نخستین واکنش یک مقام ارشد جمهوری اسلامی نسبت به ماموریت خاویر سولانا در تهران، منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران، گفته است که پیشنهادهای ارایه شده به دقت بررسی خواهد شد.
به گزارش رادیو دولتی ایران در روز سه شنبه، آقای متکی گفته است که جمهوری اسلامی پاسخ خود را در فرصتی که لازم است ارایه خواهد داد.
آقای متکی گفته که موضع جمهوری اسلامی روشن است و افزوده که در صورتی که منافع جمهوری اسلامی محفوظ باشد، این کشور ظرفیت آن را دارد تا اطمینان های لازم را در مورد صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای خود بدهد.
جمهوری اسلامی همواره بر صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای خود تاکید ورزیده اما تا کنون از قبول خواست های مندرج در قطعنامه های اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و بیانیه شورای امنیت برای توقف غنی سازی اورانیوم خودداری ورزیده است.
 
صدای آلمان:   دیدار خاویر سولانا با منوجهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی  
خاویر سولانا، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز در جریان سفر رسمی خود به تهران، با دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران، علی لاریجانی و همچنین با وزیر امور خارجه این کشور، منوچهر متکی دیدار و گفتگو داشت. سولانا در جریان این سفر پیشنهادهای ۵ کشور صاحب حق وتو و آلمان را در ارتباط با مناقشه هسته‌ای ایران به مسوولان جمهوری اسلامی عرضه نمود. لاریجانی پس از دیدار با سولانا اعلام نمود که ایران این مجموعه پیشنهاد شده را بند بند بررسی خواهد نمود و نظر خود را اعلام خواهد داشت.
با آنکه آمریکا اخیرا آمادگی خود را برای حضور در مذاکرات بین اتحادیه اروپا و ایران بر سر برنامه هسته‌ای آن کشور اعلام داشته، اما کماکان این اتحادیه اروپاست که مسوولیت پیشبرد این گفتگوها را برعهده دارد. خاویر سولانا، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در آستانه سفر خود به ایران به دشواریهای موجود بر سر دستیابی به توافق با دولتمردان ایران اشاره نموده و گفته بود:
"مواضع تاکنونی ایران را نمی‌توان مثبت ارزیابی کرد، اما به آن امید داریم که این مجموعه پیشنهادی آن‌چنان جذاب و جالب باشد که دولتمردان ایران به گونه‌ای جدی نسبت به آن بیاندیشند."
آنچه ۵ کشور صاحب حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان تنظیم کرده‌اند، مجموعه‌ای است دربرگیرنده مشوق‌های اقتصادی و همچنین پیش بینی مجازات‌هایی در صورت آنکه ایران حاضر به تعلیق غنی سازی اورانیوم نگردد. مشوقهای اقتصادی در نظر گرفته شده از جمله شامل ایجاد تسهیلات بازرگانی، مبادلات بهتر کالا با اتحادیه اروپا، لغو محدودیتها بر سر تحویل فرآورده‌های تکنولوژیک به ایران است. گرچه جزییات مجموعه پیشنهادی یاد شده هنوز فاش نشده است، اما گفته می‌شود که تحویل فن‌آوری ایجاد رآکتور آب سبک نیز بخش دیگری از مشوقهای در نظر گرفته شده است. از آن گذشته در رسانه‌های آمریکا آمده است که دولت آن کشور نیز آماده لغو تحریم صدور قطعات یدکی هواپیماهای غیرنظامی به ایران است.
سولانا با توجه به پیشنهاد همکاری در زمینه تولید و بهره‌وری صلح آمیز از انرژی اتمی گفته است:
"هرگاه دولتمردان ایران این مجموعه پیشنهادی را رد کنند، این امر نشانه آشکار آن است که آنان خواستار غنی سازی اورانیوم به قصد تولید جنگ افزارهای هسته‌ای هستند و نه بهره‌گیری صلح آمیز از این انرژی. در چنین شرایطی اتحادیه اروپا و جامعه بشری در موقعیتی بسیار خطرناک قرار خواهند گرفت."
خبرگزاری رویتر از دیدار دبیر شورایعالی امنیت ایران، علی لاریجانی و خاویر سولانا در تهران گزارش داده و اعلام کرده است که طرفین نتیجه اولیه این دیدار را مثبت ارزیابی کرده‌اند. به دنبال انتشار این خبر، بهای نفت که در ارتباط با سخنان اخیر آیت‌الله خامنه‌ای و تهدید وی به بهره گرفتن از نفت بمثابه حربه‌ای سیاسی، افزایش یافته بود، بار دیگر کاهش یافت. علی لاریجانی در ارتباط با پیشنهاد یاد شده عنوان نموده است که این پیشنهاد حاوی نکات مثبتی است ولی ابهاماتی نیز دارد. بر اساس گزارش رویتر، علی لاریجانی صریحا ابهامات موجود در مجموعه پیشنهادی کشورهای موسوم به ۵ به اضافه ۱ را اعلام نداشته است. خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا نیز ضمن انتشار گزارش مشابهی، با اشاره به مقاله منتشر شده در روزنامه نیویورک تایمز برخی از مشوقها و مجازاتهای پیش بینی شده در این پیشنهاد را فاش ساخته است