غزلواره ی اخگرِ دلیر - اسماعیل خویی

نظرات دیگران
  
    از : منوچهر جمالی

عنوان : سربرافراختن « تخم آتش » که جان انسان باشر ، ارج انسان دربرابر همه قدرتها است .
خدا درفرهنگ ایران ، ارتای خوشه نام دارد که نزد ما به اردیبهشت مشهوراست .
ارتا، تخم های خود را درزمین « وامی هشند » غرس میکند . نسانها، همه ، دانه های این خوشه هستند . خدا، این به هم پیوستگی جانها( دانه ها) است . این دانه هارا اینهمانی با حبه آتش( تخم آتش) نیز میدادند و این خدا را ، کانون آتشها میدانستند . درهرانسانی، این تخم آتش، سربرمیافراخت و نزد کسی سجود نمیکرد . نام اردیبهشت « سرفراز» هست ، و این صفت همه انسانهاست .
ازاین رو واژه « وخشیدن»، هم معنای بالیدن و روئیدن را دارد، و هم معنای زبانه کشیدن وشعله ورشدن را. محمد ، این خدا را در قرآن ، ابلیس نامید تا آزادی ومهر را براندازد.
٣۵۴٣۵ - تاریخ انتشار : ٣ اسفند ۱٣٨۹