اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ٣ اسفند ۱٣٨۹ -  ۲۲ فوريه ۲۰۱۱

حکومت هایی که اینک با اعترضات مردمی در نقاط مختلف دنیا مواجه هستند و به نظر می رسد که میزان التهاب مردم در نادیده گرفتن خواسته ها و مشکلات شان توسط دولت های خودکامه به چنان آستانه ای از بحران رسیده است که هر جرقه ای در عصر جهانی شدن به سرعت امواج معترضان و مخالفان را در آن کشورها به فوران وادار می سازد، در خودکامگی فصل مشترک دارند، اما از تمایزاتی ساختاری نیز برخوردارند. نخست باید توجه کرد که حکومت های استبدادی و دیکتاتوری با هم فرق می کنند و هر یک از نوع رسمی و غیررسمی نیز برخوردارند.
خوشبختانه امروزه ما دیگر شاهد حکومت استبدادی رسمی نیستیم و تکامل جوامع بشری بدان حد رسیده است که حتی حکومت های استبدادی نیز نمی توانند برای خود مشروعیت قایل شوند و از این روی، خود را در لوای نهادهای مدنی و تفکیک صوری قوا پنهان می سازند. برای تمایز حکومت های استبدادی از حکومت های دیکتاتوری باید متذکر شد که حکومت های خودکامه استبدادی متکی به یک فرد است و اوست که تصمیم گیرنده اصلی در کلیه امور کشور و جامعه است، به طوری که به جای مردم و نمایندگان مردم درباره همه چیز حرف اول و آخر را می زند و حکومت با وجود برخورداری از نهادهایی همچون مجلس و قوه قضاییه و غیره، و تفکیک ظاهری قوا، تنها گوش بفرمان فردی است که خودکامگی اش را تحمیل می کند و نهادهای مدنی نیز تنها پوششی است تا مستبدان در دنیای امروز بتوانند زیر لوای خیمه شب بازی تفکیک قوا، هم چنان به حکومت ظالمانه شان ادامه دهند. در نوع ریاکارانه تر این حکومت ها حتی مخالفت ها با دستور شخص مستبد صحنه سازی های می شوند و فرد مستبد با تظاهر به عدم دخالت در امور، از نوچه ها و نوکران گوش بفرمان اش می خواهد تا این نقش را برای او بازی کنند تا وانمود کند که حکومت استبدادی نیست، چون برخی از کارها برخلاف خواست اش به وقوع می پیوندند. در حکومت دیکتاتوری، ما علاوه بر تفکیک قوا و مجلس و نمایندگان مردم، با تسلط یک گروه یا طبقه بر حکومت و جامعه مواجه ایم که حاضر نیستند تا با انتخابات جای خود را با دیگران عوض کنند و از این روی مکانیسم های مختلفی اعمال می کنند تا انتخابات و نتایج انتخابات، همان چیزی باشد که مدنظرشان است، بنابراین انتخابات و مجلس نیز در این نهادها صوری اند، اما برخلاف حکومت های استبدادی، چون تنها یک فرد تصمیم گیرنده اصلی نیست و یک گروه یا قشر است، از این رو، میزانی از تنوع را در داخل همان گروه یا قشر حاکمه پذیرا هستند.

اینک ما بدون نیاز به رجوع به نام و زدن هر برچسبی بر اساس آن ها و تنها برحسب نوع واکنش قوای مختلف کشورها و نهادهای مدنی صوری ای که در این کشورها حاکم است، با امواج تحول خواه و معترضانی که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برخاسته و حتی فراسوی شان می رود، می توانیم پی ببریم که آنان حکومت استبدادی هستند یا دیکتاتوری. کشورهایی که در آن ها جدای از این که نام جمهوری یا پادشاهی یا مشروطه سلطنتی و غیره را داشته باشند، بر اساس نوع واکنش سایر قوا در دفاع از حاکمان و به خصوص نوع واکنش مجالس شان می توانید پی ببرید که دیکتاتوری هستند یا استبدادی و آیا نمایندگان مجلس نمایندگان مردم اند یا نوچه های و نوکران حکومتی که به عنوان نماینده، خود را رنگ زده اند تا حکومت شان را بر مردم همچنان تحمیل کنند. در کشورهایی که قوای غیردولتی و حکومتی و به ویژه مجلس برعلیه خشونت حکومت یا نظامیان با مردم، از مردم دفاع کردند نشان می دهد که با وجود آن که هنوز این کشورها غیردموکراتیک اند، اما استبدادی نیستند ، چرا که کسانی که اینک در سایر قوا به سر می برند، توان مخالفت و دفاع از مخالفان را دارند. در حالی که سایر قوا و به خصوص مجلس کشورهایی که از حکومت و نظامیان در مقابل معترضان و مخالفان حمایت کرده اند، استبدادی غیررسمی هستند و کسانی که دروغ و تهمت را نیز برای مشروعیت بخشی به اعمال غیرانسانی حکومت ها به جرم های سابق شان افزودند، زشت ترین و ریاکارترین حکومت های مستنبد و بدون نیاز به وارسی آرا می توان با همین شاخص دریافت که آنان نمایندگان مردم نیستند که چاکران قدرت اند که چه بخواهند و چه نخواهند بزودی خواهند رفت.
اما جالب توجه ترین نکته برای مردم، نوع رفتار نظامیان این حکومت های خودکامه است که برخی با وجود شعارهای مردمی نه تنها از مردم دفاع نکردند که با سنگدلانه ترین خشونت ها و کشتار ثابت کردند، مردمی نیستند که هیچ، چاکران قدرت اند، و برای آن حاضرند به هر جنایتی نیز دست زنند، اما ارتش هایی که شاید در نزد مردم سایر کشورها شناخته شده نبودند، با بی طرفی یا حتی مخالفت و ممانعت از خشونت با مردم، ثابت کردند که مردمی اند و شعارها تعیین کننده نیستند که رفتارهاست که خود به روشنی گواهی می دهند.

دکتر کاوه احمدی علی آبادی
عضو هئیت علمی دانشگاه آبردین با رتبه پروفسوری