نقش زنان در ابعاد مجازی دو انقلاب مصر وتونس


فادیا فهد - مترجم: الهام لطیفی


• امروزه آنچه بانوان عرب بر صفحه های اینترنت منتشر می‌کنند دیگر در بند و زنجیر نیست… این نوشته‌ها بوی آزادی وعطر زنانه می‌دهد؛ عطری که هیچ‌گاه نمی‌توان همانند آن رادر صندوقچه رسانه‌های سنتی یافت ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲ فروردين ۱٣۹۰ -  ۲۲ مارس ۲۰۱۱


گاهی فضای گسترده، آزاد و ویژه مسائل زنان در شبکه عنکبوتی اینترنت انسان را غافلگیر می‌کند و یا بهتر آنست که بگوییم خجالت زده؛… امروزه آنچه از قلم بانوان عرب بر صفحه‌های اینترنت می چکد در مقایسه با آنچه در رسانه‌های عربی پخش می‌شود زمین تا آسمان فرق می کند؛ آنچه بانوان عرب بر صفحه های اینترنت منتشر می‌کنند دیگر در بند و زنجیر نیست… این نوشته‌ها بوی آزادی وعطر زنانه می‌دهد ؛عطری که هیچ‌گاه نمی‌توان همانند آن رادر صندوق رسانه‌های سنتی یافت… در این باره می توان گفت: رسانه‌های سنتی همچنان برای انتشار اخبار ویا پژوهش های ویژه زنان ساعات درازی شک وتردید می‌کنند تا مبادا حساسیت مقامات حکومتی را بر انگیزند. از سوی دیگر مسائل ویژه بانوان نیز ریشه در حساسیتهای سیاسی واجتماعی به اصطلاح مردانه دارد ودر نهایت همچون مسائل سیاسی لاجرم به بازرسی و موشکافی های معمول قبل از انتشار بر رسانه تن می دهد، این مورد نیز همچون بسیاری از تابوهای اجتماعی غیرقابل بحث وبررسی است.

امروزه می بایستی به بانوان اینترنتی، این وب بانوهای بی باک و آزاد آفرین گفت؛ این همان جربذه و جراتی است که ما روزنامه نگاران واقع نگار و یا به اصطلاح بانوان قلم و کاغذ از آن بهره ای نبرده ایم و همچنان در بند و زنجیر تیغ بازرسی و کنترل مانده‌ایم؛ این تیغ بازرسی دیرزمانی است گل واژه‌های آزادی بیان رادر حلقوم قلم هایمان به در آویخته تا جایی که هرکدام از ما خواسته و ناخواسته به نویسندگانی بازرس مبدل شده ایم.

حال اینجا فضا، فضای اینترنت است و وضعیت کاملاً فرق می کند، هیچ چیز مشارکت بانوان را به زنجیر نخواهد کشید… خبری از اجحاف نیست… در فضای مجازی اینترنت مرد را بر زن برتری نیست، این فضا، ترازوی مساوات میان مرد و زن بنهاد و از همان ابتدا مدیحه آزادی سرود تا آنجا که بر خلاف آنچه در فضای واقعی زندگی رایج است، بانوان فضایی را برای استنشاق آزادی یافته اند و در آن آزدانه ایده‌های خود را ابراز داشته و در راستای حقوق بشری خود ذات خویش را شکوفا می سازند.

…چه بسیار وبلاگهایی که در فیس بوک وتویتر ودیگر پایگاههای اطلاع رسانی به انتشار ایده‌های بانوان پرداختند؛ ازدیگر انواع این رسانه ها می توان از«رادیو دختران» تونس نام برد. این رادیو توسط «امانی تونسی» راه اندازی شد؛ وی که بر مشارکت صرف بانوان در راه اندازی این رادیو اصرار می ورزید، این رادیو را ابزاری برای احقاق حقوق زنان و در راستای برابری اجتماعی می داند.
«فادیا فهد» در این باره می نویسد: «در دوانقلاب اخیر تونس ومصر به خوبی می‌توان رد پای عمیق فعالیت بسیاری از بانوان فعال عرب را یافت. آری بانوان عرب توانستند تواناییهای خویش را در تقویت روحیه انقلابی و آزادیخواه متجلی سازند. تا جایی که حماسه سرایی بانوان در طی این دو انقلاب نسبت به مردان دوچندان بود؛ در این انقلاب نام بسیاری از بانوان عرب همچون «اسماء محفوظ» دختر ۲۵ ساله مصری - چونان که از وی به عنوان یکی از پیشگامان انقلاب مصر نام برده اند- در تاریکی آسمان دیکتاتورنشین ها می درخشد. این دختربانو ۲۵ ژانویه در واکنش به قتل «خالد سعید» توسط نیروهای امنیتی، به ضبط نوار ویدیویی به روی یوتوب اقدام کرد. وی در این نوار ویدیویی با بی باکی تمام مردم را به انقلاب بر ضد حسنی مبارک فرا خواند. او در این نوار تأکید کرد: که علی رغم تهدیدهای امنیتی، در تظاهرات شرکت خواهد کرد. «محفوظ» همچنان پس از سقوط حسنی مبارک بار دیگر نواری ویدیویی همراه با تصویر ضبط کرد تا جایی که واکنش به این نوار ویدیویی حتی به احمد شفیق رئیس سابق حکومت مصرمهلت آن را نداد تا تدابیر لازم را جهت تغییر نظام اتخاذ کند٫
«فاطمه الریاحی» معروف به «فاطمه ارابیکا» نیز یکی دیگر از عرب زنان انقلابی، علی‌رغم اینکه پیش از این تاوان اعتراض خویش بر نتایج انتخابات تونس در زندان پس داده بود، او نیز تن به تسلیم نداد.

«لینا بن مهنی» استاد انشگاه و یکی از فعالان سیاسی در تونس نیز یکی دیگر از شیرزنان عرب است که بخش مهمی از انقلاب تونس برضد بن علی را رهبری کرد؛ وی علی رغم اینکه همواره مورد تعقیب نیروهای امنیتی تونس بود اما هیچ گاه دست از مبارزات خود برنداشت… او در مصاحبه‌ ای با تلویزیون ماهواره ای «فرانس ۲۴»هویت خود را کشف و بی باکانه اعلام کرد: «زمان آن فرارسیده که آشکارا از هویت دیکتاتوری «بن علی» پرده برداشته شود.» وی پس از پیروزی انقلاب تونس، همواره به مبارزات خود در جهت کسب آزادی بیان، به جمع آوری امضا جهت آزادی رسانه واینترنت ادامه می‌دهد.
اما با این وجود این مبارزات دلاورانه بانوان و حضور فعال آنان در عرصه انقلابهای اخیر، جای این سوال باقی است که آیا این مبارزات چیزی به میانگین آزادی بانوان به عنوان جنس دوم جامعه افزود؟
در این باره می‌توان گفت: با وجود این همه مبارزات افتخار آفرین، بانوان مصری همواره از مشارکت در بنیان نهادن مصری نو به دور مانده اند تا جایی که به خوبی می‌توان جای خالی زنان مصری در کمیته ملی قانون اساسی جدید را مشاهده کرد؛ همچنان که حکومت انتقالی جدید وجامعه بین‌المللی تاریخ دراز مدت مبارزات بانوان را نادیده گرفته است تا این که امر موجب شد تا بانوان مصری همزمان با راهپیمایی میلیونی ٨ مارس مشارکت فعال زنان در نگارش قانون اساسی جدید و همچنین در زمینه‌های اقتصادی وسیاسی را در سرلوحه خواسته های خود از حکومت جدید قرار دهند.

از سوی دیگربانوان مبارز تونسی نیز از مشارکت ضعیف زنان در حکومت انتقالی جدید تونس گله مندند… آری اینان همان بانوانی هستند که در جریان انقلاب تونس از اهانت وضرب وشتم نیروهای امنیتی در امان نماندند.
بانوان تونسی نیزمعتقدند اگر قرار است تونسی نو و دموکرات ساخته شود می بایستی به همراهی ومشارکت آنان ساخته شود تا جایی که برابری اجتماعی میان همه شهروندان اعم از زن ومرد برقرار شود وحداقل اینکه زنان به وزارت خانه‌ها و کمیته های برنامه ریزی در حکومت جدید راه داده شوند… و این درست همان اهداف دموکراسی است؛ دموکراسی ای که جوانان به درهای آن چشم دوخته بودند وبرای رسیدن به آن دست به انقلاب زدند؛ دموکراسی ای که هیچگونه فرقی میان تمامی شهروندان اعم از زن ومرد، ثروتمند و فقیر ومسولان عالی رتبه و شهروندان عادی قائل نشود وهمگان با برخورداری حقوق و واجبات برابر مقابل قوانین آن قد علم کنند.
«فادیا فهد» در ادامه با اظهار نارضایتی از وضعیت زنان در جامعه می افزاید: هرچند که برقراری برابری اجتماعی واحترام به حقوق زنان یکی ار اهداف اساسی نام گذاری روز زن در طول یک قرن گذشته بود اما همواره پس از گذشت یک قرن اثر چندانی از برابری اجتماعی میان زنان ومردان دیده نمی شود…
حال باید پرسید زنان آزاده را چند قرن دیگر برای کسب آزادی وبرابری اجتماعی می بایست؟
وآیا کاسه صبر آنان را مجالی برای لبریزشدن هست؟

برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی دار الحیاه