استقبال کوفی عنان از اظهارات 'سازنده' ایران


• عنان که دو هفته قبل با محمود احمدی نژاد تلفنی مذاکره بود در پایتخت آلمان و بعد از دیدار با نخست وزیر این کشور گفت: تماس های شخصی با ایرانی ها داشته ام و به نظرم می آید که آنها این پیشنهاد را جدی گرفته اند. آنها درحال مطالعه آن هستند و امیدوارم در آینده نه چندان دور به آن پاسخ دهند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۹ خرداد ۱٣٨۵ -  ۱۹ ژوئن ۲۰۰۶


بی بی سی: کوفی عنان، دبیر کل سازمان ملل متحد، از آنچه او اظهارات سازنده ایران در روند دیپلماسی جاری بر سر برنامه اتمی مورد مناقشه آن کشور خواند استقبال کرده است.
آقای عنان گفت امیدوار است ایران برای یافتن یک راه حل مبتنی بر مذاکره به میز مذاکرات بازگردد.
تهران اشاره کرده که ممکن است درحال حرکت به همین سو باشد.
منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران، پیشتر در روز یکشنبه گفت فضای مثبتی که هم اکنون ایجاد شده است می تواند به حل بحران جاری کمک کند.
وی گفت مذاکرات با شرکت پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا) به اضافه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) می تواند راه را به سوی تفاهم بهتر هموار کند.
با این حال حمیدرضا آصفی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در همین روز بر موضع قبلی ایران دایر بر اینکه هر مذاکره ای باید بدون پیش شرط باشد پافشاری کرد.
اظهارات خوشبینانه آقای عنان در پی ارائه مجموعه ای از پیشنهادها به ایران از سوی گروه ۱+۵ جهت قانع کردن تهران به تعلیق غنی سازی اورانیوم مطرح می شود.
ایران هنوز به این پیشنهادها پاسخ نداده است.
 
اظهارات عنان
بنابه گزارش ها آقای عنان روز یکشنبه پس از دیدار با آندرس فوگ راسموسن، نخست وزیر دانمارک، در کپنهاگ پایتخت این کشور گفت دولت ایران "به طور جدی" درحال بررسی مجموعه پیشنهادی گروه ۱+۵ است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه وی گفت: "ما فرصت داریم تا گامی به جلو برداریم و این مساله را به صورت دیپلماتیک حل کنیم".
آقای عنان که دو هفته قبل به محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، تلفن کرده بود تا از او بخواهد پیش از واکنش نشان دادن به مجموعه پیشنهادی گروه ۱+۵ آن را به دقت مطالعه کند گفت: "تماس های شخصی با ایرانی ها داشته ام و به نظرم می آید که آنها این پیشنهاد را جدی گرفته اند. آنها درحال مطالعه آن هستند و امیدوارم در آینده نه چندان دور به آن پاسخ دهند."
ایران اصرار می ورزند برنامه اتمی اش تنها کاربردهای غیرنظامی دارد اما آمریکا این کشور را به تلاش مخفیانه برای توسعه سلاح اتمی متهم می کند.
منوچهر متکی روز یکشنبه گفت اکنون و درپی ارائه مجموعه پیشنهادات اخیر، "فضای مثبتی" ایجاد شده است که می تواند به حل مناقشه جاری بر سر برنامه اتمی کشورش کمک کند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، وی گفت: "بررسی بسته پیشنهادی همانطور که مطرح شد با جدیت آغاز شده و پس از خاتمه این بررسی‌ها در وهله اول اروپایی‌ها و بعد از تفاهمی که می‌کنیم افکار عمومی را در جریان قرار می‌دهیم، اما آنچه بر آن تاکید می‌کنیم این است که در فضای مثبت ایجاد شده‌، گفتگوها، مذاکرات، تبادل‌نظرات بین ایران، اتحادیه اروپا، ۱+۵ و همه اعضای مختلف شورای حکام می‌تواند مناسب‌ترین فرصت باشد و امکان را برای زمینه‌سازی در جهت نیل به تفاهم فراهم کند."
محمود احمدی نژاد نیز روز جمعه پیشنهاد کشورهای عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان را گامی مثبت توصیف کرده بود اما در مورد پاسخ جمهوری اسلامی به این پیشنهاد اظهار نظری نکرد.
 
درخواست فرانسه
در همین حال فیلیپ دوست-بلازی، وزیر خارجه فرانسه، روز یکشنبه ایران را ترغیب کرد اگر می خواهد از تحریم های سازمان ملل بپرهیزد، غنی سازی اورانیوم را معلق سازد.
وی در اشاره به بسته پیشنهادی گروه ۱+۵ گفت: "در مقابل ایران باید درخواست های مکرر آژانس بین المللی انرژی اتمی و به خصوص شورای امنیت سازمان ملل را با معلق کردن فعالیت های حساس هسته ای اش برآورده کند."
او افزود: "این کار ازسرگیری مذاکرات را ممکن خواهد کرد و آشکار است که در آن صورت اقدام شورای امنیت ضروری نخواهد بود - درحالی که اگر ایرانی ها آنرا (بسته پیشنهادی) رد کنند این مساله دیگر صادق نخواهد بود."
وی که پس از ورود به دوحه، پایتخت قطر، و گفتگو با شیخ حامد بن جاسم بن جبر الطهنی همتای قطری خود سخن می گفت اظهار نظر کرد که مجموعه پیشنهادی به ایران با هدف "تضمین امنیت و ثبات" در منطقه خلیج فارس و در نتیجه قطر "که نگرانی های آن را فرانسه به خوبی درک می کند" صورت گرفته است.
وی از ایران خواست "راه همکاری و مسئولیت پذیری را برگزیند."
اما سخنگوی وزارت خارجه ایران روز یکشنبه گفت که کشورش هیچ گونه پیش شرطی برای مذاکرات را نمی پذیرد.
 
'نیاز به رفع ابهامات'
هرچند آقای متکی روز یکشنبه مجموعه پیشنهادی را عامل پیدایش فضایی مثبت دانسته اما وی پنجشنبه گذشته در سفر به اسپانیا گفته بود این مجموعه دارای ابهاماتی است و هشدار داد اگر تهیه کنندگان این مجموعه از خود انعطاف نشان ندهند احتمال شکست این ابتکار عمل وجود دارد.
وی گفته بود: "بسته تحویلی اروپا و گروه ۱+۵ دارای نکات مثبتی است اما سوالات و ابهاماتی نیز درباره آن وجود دارد."
به گفته وی به همین دلیل "ضرورت ادامه ابتکار همه طرف های پرونده برای رسیدن به تفاهم همه جانبه پیرامون این موضوع احساس می شود".
این مجموعه پیشنهادی را خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی از گروه ۱+۵ در روز ششم ژوئن در تهران تسلیم مقام های ایرانی کرده بود.
هرچند ایران هنوز پاسخ نهایی خود به این پیشنهادها را نداده است اما اظهارات آقای متکی و سایر مقام های جمهوری اسلامی نشان می دهد ایران کاملا از آنها راضی نیست.
منوچهر متکی روز پنجشنبه هشدار داده بود: "در صورتی که عدم انعطاف و ایستادگی بر برخی مواضع غیرمنطقی در این زمینه وجود داشته باشد، ممکن است به هدفی که دنبال می کنیم نرسیم."
احمد جنتی، امام جمعه تهران که از سخنگویان محافظه کارترین و بانفوذترین بخش های حکومت ایران است نیز پس از تحویل این مجموعه پیشنهادها به ایران عملا آن را رد کرده و گفته بود: "به درد خودشان می خورد و به درد مردم ایران نمی خورد."
وی گفت ایران باید غنی سازی اورانیوم بین ۵/٣ تا ۵ درصد را دنبال کند و غربی ها هم چاره ای جز پذیرش آن ندارند. این میزان غنی سازی برای تهیه سوخت راکتور اتمی جهت تولید برق لازم است.
تصور می شود مشوق هایی همچون حمایت از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، لغو ممنوعیت فروش هواپیماهای ایرباس و قطعات بوئینگ به ایران، حمایت از حق غنی‌سازی در خاک ایران به شرط احراز صلح‌آمیز بودن برنامه‌ای هسته‌ای این کشور توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد و همکاری در زمینه تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای از جمله کمک به ایران برای ساخت نیروگاه های آب سبک از جمله در این پیشنهاد گنجانده شده باشد.
آقای متکی قبل از آن نیز گفته بود این احتمال وجود دارد که جمهوری اسلامی در پایان بررسی هایش، مجموعه متقابلی را ارایه کند تا ضمن حفظ حراست از منافع یک طرف، نگرانی های طرف دیگر برطرف شود.
آژانس نظارت اتمی سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان قبلا از ایران خواسته اند در حرکتی داوطلبانه و برای اعتمادسازی کلیه فعالیت های مربوط به غنی سازی را تا زمان رفع ابهام از این برنامه ها معلق سازد.
ارائه مجموعه مشوق های پیشنهادی به ایران پس از آن صورت گرفت که اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل، عمدتا به دلیل مخالفت چین و روسیه، نتوانستند بر سر قطعنامه ای لازم الاجرا که ایران را موظف به تعلیق غنی سازی اورانیوم می کند به توافق برسند.
روسیه و چنین که دارای روابط گسترده تجاری با ایران هستند از این بیمناکند که چنین قطعنامه ای در نهایت راه را بر تحریم اقتصادی یا اقدام نظامی علیه ایران هموار کند.