• پاسکال لامی، رییس سازمان تجارت جهانی مکررا و در مقاطع مختلف هشدار داده بود که مذاکرات WTO به نقطهء بحرانی رسیده است. او گفته بود که شکست این مذاکرات موجب آسیب رسیدن به سیستم تجارت آزاد و خود WTO می‌شود. او از کشورهای عضو درخواست کرد که برای دستیابی به نتیجهء مطلوب دست از پافشاری بردارند و به فکر آیندهء سازمان و تجارت آزاد جهانی باشند. اما به رغم این هشدارها، طرفین مناقشه همچنان بر مواضع خود پافشاری کردند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱٣ تير ۱٣٨۵ -  ۴ ژوئيه ۲۰۰۶

آخرین نشست وزیران بازرگانی ۶۰ کشور عضو سازمان تجارت جهانی (کمتر از یک سوم از کل اعضا) یکشنبه شب در ژنو برگزار شد و همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، ‌بدون دستیابی به نتیجه‌ای مشخص به پایان رسید. این دور از مذاکرات از روز پنجشنبه هشتم تیر ماه آغاز شده بود.
در جریان این دور از گفت‌وگوها، همچون گذشته، کشورهای عضو   WTO   به دو گروه اصلی تقسیم شده بودند، یک گروه کشورهای توسعه‌نیافته و در حال توسعهء آسیایی و آفریقایی بودند که درخواست اصلی‌شان، حذف یا کاهش تعرفهء کالاهای کشاورزی و صنعتی کشورهای پیشرفته بود. گروه دیگر، شامل کشورهای توسعه یافته و صنعتی بود که مخالف حذف یا حتی کاهش این نوع تعرفه‌ها بودند. این گروه از کشورها همچنان به سیاست پرداخت یارانه‌های کلان به کشاورزان خود ادامه می‌دهند. درخواست اصلی این گروه از کشورها دستیابی بیشتر به بازارهای گروه اول و خروج موضوع تعرفه‌های کشاورزی از دستور کار سازمان تجارت جهانی بود. پافشاری هر یک از این گروه‌ها بر مواضع خود، ‌عامل اصلی به بن‌بست رسیدن مذاکرات عنوان شده است.
پاسکال لامی، رییس سازمان تجارت جهانی مکررا و در مقاطع مختلف هشدار داده بود که مذاکرات   WTO   به نقطهء بحرانی رسیده است. او گفته بود که شکست این مذاکرات موجب آسیب رسیدن به سیستم تجارت آزاد و خود   WTO   می‌شود. او از کشورهای عضو درخواست کرد که برای دستیابی به نتیجهء مطلوب دست از پافشاری بردارند و به فکر آیندهء سازمان و تجارت آزاد جهانی باشند. اما به رغم این هشدارها، طرفین مناقشه همچنان بر مواضع خود پافشاری کردند.
پیش از آغاز این دور از گفت‌وگوها که برای جمع‌بندی و نتیجه‌گیری در مورد مذاکرات دور دوحه برگزار شده بود، مقام‌های سیاسی و تجاری کشورهای عضو نسبت به موفقیت‌آمیز بودن این مذاکرات ابراز تردید کرده بودند. اواخر خرداد ماه، سلسو آموریوم، وزیر امور خارجهء برزیل در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشتیدپرس گفته بود که مذاکرات دور دوحه با مشکلات و چالش‌های بسیاری روبه‌رو است; به طوری که دستیابی به نتیجه‌ای مشخص را غیرممکن می‌کند. آموریوم علت اصلی این امر را ادامهء روند اعطای یارانه‌های کلان به بخش کشاورزی از سوی آمریکا و اتحادیهء اروپا عنوان کرده بود. گفتنی است، رودولف شوراتس بوک، رییس اتحادیهء کشاورزان اروپا گفته بود: «درخواست برخی کشورها برای کاهش تعرفه‌ها به میزان ۷۵ درصد، برای کشاورزان اروپایی غیرقابل قبول است.» او در عین حال اعلام کرد که اروپا برخلاف آمریکا که هیچ انعطافی از خود نشان نداده است، آمادهء همکاری بیشتر در زمینهء دسترسی تمامی کشورها به بازارهای اروپایی است.
از سوی دیگر، کمال نات، وزیر بازرگانی و نمایندهء هند در مذاکرات   WTO   در موضع‌گیری صریحی اعلام کرد که وضعیت بسیار بحرانی است. او در پاسخ به سخنان پیترمندلسون، عضو کمیسیون تجاری اتحادیهء اروپا که گفته بود: «گفت‌وگوهای سازمان تجارت جهانی به موفقیت چندانی دست نیافته اما وضعیت هنوز بحرانی نشده است» گفت: «نمی‌توان واقعیت را کتمان کرد مذاکرات دور دوحه که از سال ۲۰۰۱ آغاز شده است، هم‌اکنون شکست خورده است، ما به نقطهء بحرانی رسیده‌ایم و در صورت پافشاری طرفین بر مواضع خود باید در انتظار شکست کامل   WTO   و سیستم تجارت آزاد جهانی باشیم.»
نات افزود: «پیشنهاد کشورهای صنعتی شاید تجارت آزاد باشد، اما تجارت عادلانه نیست.»گفتنی است، وزیر بازرگانی هند، قبل از پایان گفت‌وگوها، مذاکرات را ترک کرد.به طور کلی، روند فعلی مذاکرات به هیچ نتیجهء مشخصی دست نیافته است. برنامهء زمان‌بندی مذاکرات دور دوحه هم‌اکنون دو سال از تاریخ تعیین شده عقب است و همین امر موجب شده که دستیابی به نتیجهء مطلوب غیرممکن شود. بسیاری از کارشناسان معتقدند، تنها راه برون رفت از وضعیت پیش‌‌آمده، پذیرش نسبی پیشنهادات ارایه شده است. در غیر این صورت   WTO   و سیستم تجارت آزاد جهانی در وضعیتی خطرناک گرفتار خواهند شد.
 
موضوعات اصلی مورد اختلاف
۱-آمریکا به اتحادیهء اروپا فشار می‌آورد تا تعرفه‌های کشاورزی را به میزان ۶۶ درصد کاهش دهد. کشورهای در حال توسعه خواهان کاهش ۵۴ درصدی این تعرفه‌ها هستند. در مقابل، اتحادیهء اروپا با ٣۹ درصد کاهش موافقت کرده است.
۲- اتحادیهء اروپا، هند و برزیل به آمریکا فشار می‌آورند تا پرداخت یارانه به کشاورزان آمریکایی را متوقف کند.
٣- اتحادیهء اروپا و آمریکا از کشورهای در حال توسعه همچون هند و برزیل می‌خواهند که تعرفهء کالاهای صنعتی را کاهش دهند. این تعرفه‌ها برای حمایت از بازار کالاهای صنعتی وضع شده‌اند.
۴- سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی   ( OECD )   می‌گوید که کاهش تعرفه‌ها و یارانه‌های تمامی بخش‌ها به میزان ۵۰ درصد، مبلغی معادل ۴۴ میلیارد دلار ۲۴۴ میلیارد پوند) برای هزینه‌های رفاه عمومی در سطح جهان به وجود می‌آورد.
 
طرفین اصلی مذاکرات
۱-آمریکا، اتحادیهء اروپا
۲- کشورهای عضو گروه ۲۰ متشکل از کشورهای در حال توسعه مانند _برزیل و هند
 
منبع: روزنامه ی سرمایه