اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۶ آبان ۱٣۹۰ -  ۱۷ نوامبر ۲۰۱۱

انتشار بیانیه های مختلف با تیترهای جذاب از طرف ایرانیان مقیم خارج کشور این روزها داغ شده و عده ای می کوشند با گردآوری تعدادی امضا بیانیه هایی را که در مخالفت با جمهوری اسلامی هستند، منتشر نمایند. صرفنظر از موضوع بیانیه ها که تعدادش مرتب در حال افزایش است، باید تاثیر آنها را در داخل و خارج کشور مورد بررسی قرار داد و اینکه به چه عنوانی و برای چه کسی یا کسانی ارسال می شوند.

میان بیانیه های حقوق بشری و سیاسی تفاوتی وجود دارد. نامه ها و بیانیه های حقوق بشری به سازمانهای حقوق بشری و نمایندگان سازمان ملل در امور ایران کمک می کنند تا در ثبت و پیگیری پرونده های نقض حقوق بشر از جمله در مورد زندانیان سیاسی و کشتار ایرانیان دقت بیشتری به خرج دهند. از سویی دیگر بیانیه هایی که توسط گروههای سیاسی منتشر می شوند، چون توسط بخش رهبری جریانات سیاسی به نگارش در می آیند، مواضع خط سیاسی آن جریان و گروه نیز در نوشته ها مستتر می شود که بحث این نقد به آنها برنمی گردد. بیانیه های دیگری منتشر می شوند که افراد شناخته شده آن تنها به یک موضوع که در تیتر عنوان شده می پردازند و به همین دلیل به آنها نیز پرداخته نمی شود اما در این میان بیانیه هایی توسط کسانی طراحی میگردد که بدلیل تیتر داغش به تایید گروهی رسانده شده و منتشر می شوند و مورد نقد این نوشته هستند که در متن بیانیه افکاری سیاسی دخالت دارد که اگر شکافته گردند، چه بسا بسیاری از امضا کنندگان از امضای خود پشیمان گردند.

موضوع جنگ و دخالت کشورهای بزرگ در کشورهای عربی و ایران موجب شده است تا بیانیه های زیادی توسط افراد و گروههای حقوقی و سیاسی منتشر گردند که بنظر میرسد علاوه بر اطلاع ایرانیان از مواضع آنان، تلاش دارد به جناحهایی از رژیم بفهماند که باید جناح تندرو را کنترل نمایند تا نظام باقی بماند. افراد و گروههای دیگری هم که به جنبش داخل برای سرنگونی رژیم اعتقاد ندارند و یا افراد و گروههایی که خود را به گرفتن قدرت پس از سقوط نظام آماده کرده اند، تلاش دارند که غرب دریابد مشروعیت نظام ریزش کرده و آنها را برای جلوگیری از کشتار به حمله وسوسه نمایند.

بیانیه ای که هفته پیش توسط تعدادی از دوستان فعال دانشجویی به آقای اوباما نوشته شده و خواستار دخالت اش در امور ایران شده بود، چنان مورد حیرت قرار گرفت که با نقد جالبی از طرف دوست فعال دانشجویی آقای قلی زاده در سایتها روبرو شد. این بیانیه میتواند نمونه خطرناکی باشد و بسیاری را وسوسه کند که دست زدن به چنین درخواست هایی از طرف افراد سرشناس و مورد تایید غرب حالت رسمی تر بدهند، تا علاوه بر ایجاد و تشدید فضای ناامنی جنگ، دست تندروان را برای سرکوب فعالان سیاسی و مدنی در داخل آزاد بگذارد.

تعدادی نیز اخیرا بیانیه دیگری با امضای جمعی از فعالان سیاسی – مدنی "در مخالفت فعال با جنگ" منتشر کرده اند که با انتخاب درست پیرامون جلوگیری از جنگ، متنی مشکوک با مواضع اصلاح طلبانه را به تایید بسیاری رساند. این بیانیه برای نگارنده این سطور نیز ارسال شد اما به دلایل زیر امضا نشد. آنچه در زیر می آید البته نقدی مختصر بر این بیانیه است تا شاید نحوه برخورد به بیانیه برای کسانیکه بدون توجه و برای اینکه کاری انجام داده باشند، یا نشان دهند که وجود دارند و یا با روح کلی مطلب موافقت دارند، راهی را گشایش کند که در آینده با دقت بیشتری به بیانیه ها نظر کرده و با اطمینان از درستی همه مطالب متن بیانیه را امضا نمایند. با وجودی که پیشتر تلاش شد بعضی از نکات مورد نقد به افرادی که بیانیه را تنظیم کرده بودند، یادآوری شود، متاسفانه مشاهده شد که متن بدون تغییری منتشر شد.

۱- بیانیه مخاطبش هموطنان گرامی و ایرانیان آزاده است که بخش گرامی آن میتواند شامل افراد بیشماری که تنها با این دولت و بخشی از حکومت فعلی مخالفند را دربر گیرد.
۲- ادبیات بیانیه محافظه کارانه و اصلاح طلبانه است و کاربرد لغات و اندیشه بکار رفته نشان از کسانی دارد که تلاش دارند هدف اصلی را زیرکانه پنهان داشته و مخالفت خود را تنها با قشری از حاکمان نشان دهند و مفاهیم بکار رفته در مورد گفتمان های اصلی کاملا مبهم و ناروشن هستند.
۳ – با آغاز بیانیه با جمله "یکی از وجوه مخرب عملکرد حاکمیت در دهه اخیر..." در بیانیه و عدم اشاره به عملکرد گذشته حاکمیت، نقد را به سال های اخیر محدود می کند.
۴ - جمله "حاکمین فعلی با گفتمان خصمانه و عدم همکاری با آژانس ..." در بیانیه، یعنی اینکه حاکمین قبلی گفتمان خصمانه نداشته و با آژانس همکاری می کردند، درحالیکه سنگ بنای انرژی هسته ای حداقل ۲۰ سال پیش گذاشته شده و حکومت و دولتهای قبلی روی آن سرپوش گذاشته بودند.
۵ - کلماتی همچون "کرامت انسانی" مفهوم درستی نداشته و معمولا این کلمه تنها توسط اصلاح طلبان که منظورشان اخلاق مذهبی است بکار برده می شوند.
۶ - جمله "خواهان استقلال، سربلندی، صلح پایدار و انسانی ..." در بیانیه مفاهیم مبهم هستند و نوع استقلال و اینکه چه نوع حکومتی مدنظر است اشاره نشده است؛ به عنوان نمونه به جدایی دین از حکومت ( حکومت سکولار ) بر مبنای اصول حقوق بشر و نیز جایگزینی نظامی دمکراتیک با نظام فعالی پرداخته نشده است.
۷ - عبارت "بخش های مختلف موزاییک اجتماعی ایران" در متن بیانیه کاربرد درستی نداشته و مفهومی مبهم و گمراه کننده دارد.
۸ – "گفتگوی ملی" که در متن بیانیه نام برده شده روشن نمی کند که چه مفهومی دارد و چگونه تشکیل می شود و شامل چه کسانی است.
۹ - عبارت "حمایت خارجی اشکال گوناگون دارد" در متن بیانیه کاملا مبهم بوده و می تواند قابل تفسیر باشد و گاها به معنی مثبت دخالت خارجی اشاره کند.
۱۰ – استفاده مکرر از عبارت " طیف افراطی حاکمیت" در متن بیانیه کاملا انحرافی است و تنها توسط سران اصلاح طلب مورد استفاده قرار می گیرد. این موضع تنها سرپوشی روی ۳۲ سال حکومت سرکوب تمام دولتها و حاکمان نظام می گذارد.
۱۱ - جمله " در مخالفت با جنگ باید بحران سازان داخل حکومت را هدف اصلی قرار داد " در متن بیانیه تنها نکته مثبت بیانیه جلوگیری از جنگ است که با این ادبیات گفته شده آنرا هم مخدوش نموده است. این بیانیه تنها بر طیف افراطی تکیه دارد و نه کل رژیم که با ایجاد بحران انرژی اتمی کشور را به آستانه جنگ کشیده اند. آیا جنگ با عراق را همین رژیم به ملت ایران تحمیل نکرد و در زمان مقتضی تن به صلح نداد تا خرابی و کشتار کامل شود.

امید است این نقد مختصر حداقل بتواند برخی دوستان فعال و آزادیخواه را هوشیار سازد که تنها به امضای بیانیه و نامهای ذکر شده بسنده نکرده و همواره بیاد داشته باشند که هدف اصلی از انتشار بیانیه و یا گزارش در جهت ایجاد فضایی باشد که راه برقراری نظامی سکولار دمکراتیک را هموار سازد و نه اینکه بر مشکلات فعالان سیاسی و مدنی در داخل بیافزاید.

پیوست:
بیانیه جمعی از فعالان سیاسی، مدنی، دانشجویی، دانشگاهی و روزنامه نگاران در مخالفت فعال با جنگ:
news.gooya.com

نامه نوزده فعال سابق و فعلی دانشجویی ایران به اوباما:
www.daneshjoonews.com

در نقد نامه به اوباما:
www.daneshjoonews.com


حسن زارع زاده اردشیر
روزنامه نگار و فعال حقوق بشر
http://zarezadeh.blogspot.com