• پ‌ک‌ک این نگرانی خود را که سرنگونی رژیم بشار اسد به دخالت ترکیه در امور سوریه منجر می‌شود، پنهان نمی‌کند. چرا که سرنگونی رژیم اسد به معنای پایان بخشیدن به فعالیت‌های پ‌ک‌ک و سازمان‌های همسو با آن در سوریه می‌باشد. حزب اتحاد دمکراتیک، بعنوان یکی از بازوهای پ‌ک‌ک، در سوریه از پیوستن به جبهه مخالفین کُرد بشار اسد سرباز زده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۲ اسفند ۱٣۹۰ -  ۲ مارس ۲۰۱۲

کُردهای سوریه در آغاز اعتراضات ضد دولتی به دیده شک و تردید به عواقب احتمالی انقلاب می‌نگریستند، لذا از پیوستن به اعتراضات مردد بودند.
اما این ملیت سکوت مطلق هم اختیار نکرد و برای پیش کشیدن خواسته‌ها و مطالباتش، گاها به حرکت‌های اعتراضی دست یازید.
شاید به دلیل همین مردد بودن آنها بود که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در جریان اوج‌ گیری اعتراضات در پی جلب توجه آنها بر آمد، تا مانع از پیوستن این ملیت به جنبش اعتراضی شود.
بشار اسد از احزاب کُرد درخواست مذاکره نمود و حتی پس از سال‌های طولانی به کُردهای فاقد شناسنامه، شناسنامه اعطا نمود.

کُردها در سوریه
کُردهای سوریه پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی و تقسیم بقایای آن میان فاتحان جنگ اول جهانی، ضمیمه این کشور تازه تأسیس شدند.
آنها گرچه در زمان قیمومیت فرانسه دارای حقوق قومی خود نبودند، اما حداقل تحت فشار و سرکوب قرار نداشتند.
با برسرکار آمدن رژیم بعث در سوریه، کُردها که تحت تأثیر مبارزات کُردهای عراق و مصطفی بارزانی قرار گرفته بودند، سرآغاز فصلی نوین از فشارها علیه خود را تجربه کردند.
کُردهای سوریه از آن زمان تاکنون با تبعیضات متعدد در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و... مواجه بوده‌اند.
بسیاری از آنها تا همین چند ماه پیش فاقد حقوق شهروندی بودند.
در سال گذشته که نسیم بهار عربی سوریه را نیز در بر گرفت، انگار ورق به نفع کُردها برگشته بود.

انقلاب سوریه نوید دهنده تغییر در وضعیت کُردها
حدود یک سال پیش، آغاز اعتراضات مردمی، سوریه را در شرف تغییرات عمده قرار داد که نوید یک دمکراسی نوپا را در بطن خود داشت.
این وضعیت جدید نوید دهنده فصلی نو در حیات کُردهای سوریه نیز بود، چرا که در صورت پیروزی انقلاب و استقرار دولتی دمکراتیک در این کشور، در بهبودی وضعیت کُردها تأثیر مستقیم خواهد داشت.
اما با این وجود کُردها از اعتراضات مردم سوریه آنچنان که می‌بایست استقبال نکردند و در پیوستن به آن مردد بودند.
عواملی همچون: عدم به رسمیت شناختن حقوق کُردها توسط مخالفان عرب رژیم بشار اسد، فقدان اتحاد و یکپارچگی میان احزاب کُرد، حمایت ترکیه از محالفان رژیم بشار اسد ـ که خود از کشورهای ناقض حقوق کُردها بشمار می‌آید، و تأثیرات حزب کارگران کردستان ترکیه بر کُردهای سوریه در این موضع‌گیری کُردها تأثیرگذار بودند.

کُردها در دو جبهه
مبارزات کُردها در سوریه برای احقاق حقوق قومی خود، تحت تأثیر دو جبهه قرار گرفته است.
از سویی احزاب مختلف کُردی که با تلاش‌های حکومت اقلیم کردستان عراق در جبهه‌ای تحت عنوان "شورای میهنی کُرد سوریه" گرد آمدند.
از سویی دیگر گروه‌های وابسته به حزب کارگران کردستان ترکیه PKK با محوریت "حزب اتحاد دمکراتیک" قرار دارد.

جبهه مورد حمایت کُردهای عراق
شورای میهنی کُرد سوریه که در اواخر سال ۲۰۱۱ میلادی با اتحاد ۱۰ حزب کُردی و تعدادی از تشکل‌های مدنی تشکیل شد، از سوی اقلیم کردستان عراق حمایت می‌شود.
این جبهه خواستار براندازی کامل رژیم بشار اسد و حق تعیین سرنوشت برای اقلیت کُرد می‌باشد، البته تاکنون ماهیت این حق را مشخص نکرده‌اند، که آیا خودمختاری، فدرالیسم یا استقلال می‌باشد.
البته با توجه به تجربه کُردها در کردستان عراق و نفوذ رهبران کُرد عراقی بر آنها و موقعیت جغرافیایی کردستان سوریه، انتظار می‌رود بیشتر به فدرالیسم متمایل باشند.

جبهه پ‌ک‌ک
اما حزب اتحاد دمکراتیک دارای رویکردی مجزا از جبهه مذکور است.
این حزب در سال ۲۰۰٣ و پس از حمله آمریکا به عراق، همزمان با "پژاک" توسط حزب کارگران کردستان بعنوان یکی از شعب این حزب برای کُردهای سوریه، تأسیس شد.
پ‌ک‌ک از بدو تأسیس‌اش تا سال ۱۹۹٨ فعالیت‌های خود را علیه ترکیه در سوریه سازماندهی می‌کرد و همین موجب شده بود که با رژیم بعث حاکم روابط تنگاتنگی داشته باشد.
زمانی که سوریه به فشارهای ترکیه تن داد و پ‌ک‌ک و رهبرش ـ عبدالله اوجالان ـ را بیرون کرد، روابط میان آنها به سردی گراید. به‌ویژه که این رویداد به دستگیری رهبر پ‌ک‌ک منجر شد.
اما پس از این قهر ناخواسته، پ‌ک‌ک پایگاه اجتماعی خود را در میان کُردهای سوریه همچنان حفظ نمود.
آغاز اعتراضات ضد دولتی در سوریه و حمایت ترکیه از مخالفان بشار اسد، زمینه حضور فعال مجدد پ‌ک‌ک را به سوریه فراهم آورد.
گزارش‌های تأیید نشده حاکیست که پ‌ک‌ک بیش از دو هزار تن از چریک‌های خود را برای مواجه با اعتراضات کُردها علیه بشار اسد، به کردستان سوریه اعزام کرده است.
به‌گفته سیاسیون کُرد سوری، نیروهای وابسته به پ‌ک‌ک که در چارچوب حزب اتحاد دمکراتیک فعالیت می‌کنند در مناطق کُردنشین این کشور ایست‌های بازرسی دایر کرده‌اند.
آنها می‌گویند با توجه به حضور نیروهای نظامی رژیم بشار اسد در مناطق کُردنشین، بدون مجوز و موافقت دولت ایجاد چنین پایگاه‌هایی ممکن نیست.
حتی وب‌سایت‌های نزدیک به پ‌ک‌ک گزارش‌ها و عکس‌هایی از فعالیت‌ها و رژه رفتن جوانان کُرد طرفدار این حزب در سوریه منتشر کرده‌اند.
مدتی پیش نیز گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه افراد وابسته به پ‌ک‌ک از اعتراضات کُردهای سوریه ممانعت به عمل آورده‌اند.
‌حزب اتحاد دمکراتیک از پیوستن به جبهه معترضین به بهانه حمایت ترکیه از آنها، امتناع می‌کند و خواستار "خود مدیریتی دمکراتیک و ضمانت حقوق دمکراتیک کُردها می‌باشد".

جنبش کُردها در کشاکش منافع
شورای میهنی کُرد سوریه به‌ویژه پس از به رسمیت شناختن حقوق کُردها توسط شورای ملی سوریه، خواهان براندازی رژیم بشار اسد و در این راستا پیوستن کُردها به اعتراضات هستند.
حزب اتحاد دمکراتیک، گرچه همکاری با رژیم بشار اسد را رد می‌کند، اما از عواقب انقلاب واهمه دارد. رژیم بعث سوریه یکی از همپیمانان پ‌ک‌ک می‌باشد.
گروه‌هایی که پس از رژیم بعث ضمام امور را در دست خواهند گرفت قطعا به میل پ‌ک‌ک رفتار نخواهند کرد و تحت تأثیر ترکیه فعالیت‌های شاخه کردستان سوریه‌ی این حزب را تحت فشار خواهند گذاشت. موضوعی که در کردستان عراق هم رخ داد.
شاخه کردستان عراق پ‌ک‌ک تحت فشار دولت ترکیه به کلی از انجام فعالیت‌های حزبی منع شد، و پ‌ک‌ک این موضوع را بخوبی درک می‌کند.

کُردهای سوریه در استراتژی اقلیم کردستان عراق
مسعود بارزانی در کنفرانس دو روزه‌ای که اواخر ماه ژانویه ۲۰۱۲ برای شمار زیادی از شخصیات، احزاب و تشکل‌های مدنی کُرد سوریه تشکیل داده بود، انقلاب سوریه را از دو جهت برای اقلیم کردستان عراق دارای اهمیت خواند: نخست، وجود مرزهای طولانی با سوریه و ثانیا، وجود دو میلیون کُرد در این کشور.
اقلیت کُرد سوریه می‌تواند بعنوان کارتی در مبادلات سیاسی اقلیم کردستان عراق با ترکیه، سوریه و حتی دولت مرکزی عراق مورد بهره قرار گیرد.
اقلیم کردستان عراق بعنوان یک حکومت منطقه‌ای کُردی از سویی سعی می‌کند خود را بعنوان حامی و حافظ منافع و مصالح کُردهای کشورهای دیگر جلوه دهد و از سوی دیگر از آنها بعنوان کارتی در معاملات و مبادلات سیاسی با کشورهای همجوار استفاده کند.
کُردهای سوریه هم از این قاعده مستثنی نیستند، گرچه اقلیم کردستان در رابطه با آنها کمی دیر جنبید و این کارت را حداقل تاکنون به پ‌ک‌ک باخته است.
البته ایجاد اقلیمی کُردی در سوریه به نوعی سوپاپ اطمینانی برای کُردهای عراق هم محسوب می‌شود.
دستیابی کُردهای سوریه به حق تعیین سرنوشت خود، حالا به هر شکلی که باشد، می‌تواند بر وضعیت کُردهای ترکیه هم تأثیر بگذارد.

کُردهای سوریه و استراتژی پ‌ک‌ک
حزب کارگران کردستان در میان کُردهای سوریه دارای پایگاه اجتماعی است، برخی از رهبران این حزب کُرد سوری هستند و گفته می‌شود پ‌ک‌ک تاکنون هزاران تن از چریک‌هایش را از میان کُردهای سوریه جذب کرده است.
پ‌ک‌ک از کارت ضد ترکی دولت سوریه توانسته است در تقویت و ماندگاری خود استفاده کند. گرچه این موضوع دو طرفه بوده اما واقعیت این است که پ‌‌ک‌ک در سوریه جان گرفت و به سازمانی قدرتمند و تهدیدی برای امنیت ترکیه تبدیل شد.
لذا پ‌ک‌ک از ماندگاری دولت سوریه حمایت می‌کند، اما حکومتی که در آن کُردها به حداقلی از حقوق خود دست یافته باشند.
پ‌ک‌ک این نگرانی خود را که سرنگونی رژیم بشار اسد به دخالت ترکیه در امور سوریه منجر می‌شود، پنهان نمی‌کند. چرا که سرنگونی رژیم اسد به معنای پایان بخشیدن به فعالیت‌های پ‌ک‌ک و سازمان‌های همسو با آن در سوریه می‌باشد.
حزب اتحاد دمکراتیک، بعنوان یکی از بازوهای پ‌ک‌ک، برای حفظ اتحاد پ‌ک‌ک و رژیم سوریه و حفظ وضعیت کنونی خود در این کشور، از پیوستن به جبهه مخالفین کُرد بشار اسد، که بارها هم از این حزب درخواست به مشارکت شده است، سرباز زده است.
شاید وجود همین پایگاه مردمی و تأثیرگذاری پ‌ک‌ک در میان کُردهای سوریه است، که دیگر سازمان‌ها و احزاب کُرد را علارغم میل خود واداشته تا برای جلب توجه حزب اتحاد دمکراتیک تلاش کنند.