اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۵ اسفند ۱٣۹۰ -  ۵ مارس ۲۰۱۲

شرق - نسرین رضایی: «سمنک در جوش، ما کفچه زنیم، دیگران در خواب، ما دفچه زنیم!» مدت‌ها بود که دیگر این صدا در کوچه و خیابان‌های کابل شنیده نمی‌شد. جنگ بود و دیگر برای افغان‌ها خبری از نوروز نبود. زن‌ها مراسم شب نوروز برای پخت سمنو نمی‌گرفتند، از اواخر عصر تا صبح روز بعد مشغول پختن آن نبودند. مدت‌ها بود که دیگر...، حالا فرصت بعد از جنگ هم به افغان‌ها امان برگزاری این جشن کهن را نمی‌دهد.
جنگ رفته است، اما طالبان هنوز هست، مرگ هست. حالا گروهک طالبان در افغانستان با انتشار بیانیه‌ای تجلیل از نوروز را حرام اعلام کرده است. اسلامگرایان افراطی این‌بار می‌گویند که خبری از هفت میوه نیست. کشمش، سنجد، پسته، فندق، قیسی (زردآلوی خشک) و گردو یا آلو دیگر قرار نیست برای آغاز سال نو جایی در سفره افغان‌ها داشته باشد. خبری از مراسم روز اول هر سال نیست که کشاورزان به شهرها آیند و ماحصل کار خود را به نمایش گذارند؛ مراسمی که حتی شخصیت‌های بلند پایه حکومتی نیز معمولا در تماشای آن شرکت دارند.
بیانیه طالبان درحالی منتشر شده که پلیس افغانستان طی سه روز اخیر ۲۰ مظنون را که قصد حمله به مراسم تجلیل از نوروز را داشتند، بازداشت کرده است. جشن نوروز یکی از آیین‌های ویژه آریایی‌هایی کهن است و پس از سقوط طالبان همه ساله و در کنار دیگر کشورهای میزبان سال نو هجری خورشیدی در شهر مزارشریف و در کنار زیارتگاه منسوب به حضرت علی برگزار می‌شود و ‌هزاران نفر از سراسر افغانستان در این مراسم شرکت می‌کنند. با این حال طالبان این مراسم را کفرآمیز می‌داند و همه ساله برپاکنندگان جشن در «مسجد آبی» تدابیری را برای مقابله با اقدامات تروریستی برقرار می‌کنند.
نوروز برابر با اول فروردین ماه در تقویم شمسی، جشن آغاز سال و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز بیش از ۲۱ کشور دنیا نوروز را جشن می‌گیرند؛ جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از سه ‌هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰‌میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند؛ جشنی که بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل در نشست چهارم اسفند ۱٣٨٨ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰)، ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشه ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین غربی (ترکستان چین)، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستاراخان و نیز آمریکای‌شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل می‌شود. آنقدر قدمت دارد و زیباست و ارزشمند که حتی کشورهایی چون مصر و چین که جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آنها نوروز جشن گرفته می‌شد، امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نوروز را برگزار می‌کنند؛ نوروزی که در قرقیزستان در شب سال تحویل تا شب قزیر صاحبخانه دو عدد شمع در بالای خانه‌اش روشن و خانه‌اش را خانه‌تکانی می‌کند. در شب آن دختران روستایی قزاق با آخرین گوشت باقیمانده از گوشت اسب که سوقیم نام دارد، غذایی به نام اویقی آشار همراه با آویز می‌پزند و یک اسب سرکش را زین کرده و عروسکی که ساخته دست خودشان است با آویز زنگوله‌ای به گردنش در ساعت سه صبح که ساعتی معین از شب قزیر است رها کرده تا از این طریق مردم را بیدار کنند؛ نوروزی که ترکمن‌ها با پختن غذاهای معروف نوروزی چون نوروز کجه، نوروز بامه و سمنو آغاز آن را جشن می‌گیرند و پایکوبی می‌کنند. جشنی که پاکستانی‌ها بر این باورند که مقصد آن، امیدواری و در امن و صلح و آشتی نگهداشتن جهان اسلام و عالم انسانیت است تا آنجا که آزادی و آزادگی، خوشبختی و کامیابی، محبت و دوستی و برادری و برابری همچون بوی خوش گل‌های بهاری در دل و جان مردمان جایگزین شود. نوروزی که تاجیک‌ها را آماده گل‌گردانی می‌کند. گل‌گردان‌ها از دره و تپه و دامنه کوه‌ها، گل چیده و اهل دهستان خود را از پایان یافتن زمستان و فرارسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نوروز مژده می‌دهند. گل‌گردان‌ها در محل‌های دیگر گل‌ها را دسته‌دسته کرده یا در نوک چوبی بسته در کنار در خانه‌های اهل ده یا شهر در خاک فرو می‌کنند و سرود می‌خوانند. اما در افغانستان گویا سبزه نوروز هم قرار است رنگ خون بگیرد.