• در روز ۲ آوریل مراسم بزرگداشت جنگ مالویناس که به کشته شدن ۶۵۰ سرباز آرژانتینی و ۲۵۰ نظامی بریتانیایی منجر گردید در پایتخت های هر دو کشور با حضور رهبران سیاسی و کهنه سربازان این جنگ برگزار شد. در هر دو کشور بار دیگر احساسات ناسیونالیستی و ادعاهای ارضی در خصوص این جزایر به اوج رسیده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱۶ فروردين ۱٣۹۱ -  ۴ آوريل ۲۰۱۲

بحران در روابط بین آرژانتین و بریتانیا بر سر حاکمیت جزایر "مالویناس" و به تعبیر انگلیسی ها "فالکلند" در طی ماه های اخیر دوباره بعد از ٣۰ سال اوج گرفته است. سفر "شاهزاده ویلیام" نوه ملکه بریتانیا که عضو نیروی دریایی این کشور است با لباس نظامی به مالویناس برای اقامت ۶ ماهه، جرقه یی بود که آتش زیر خاکستر این بحران ارضی را روشن کرد. اعتراض دولت و مردم آرژانتین در این خصوص با سخنان "دیوید کامرون" نخست وزیر راستگرای بریتانیا در خصوص عدم تغییر مالکیت ارضی مالویناس و هم چنین با اعزام بزرگترین ناو هواپیمابر این کشور به منطقه وارد مرحله جدیدی شده است.
اوج گیری اعتراضات در آرژانتین که موجب تجمع وسیعی در مقابل سفارت بریتانیا در این کشور شد و هم زمان عکس العمل خانم " کریستینا فرناندز د کوشنر" رئیس جمهوری این کشور که سخنان کامرون را "پوچ" خواند جنگ لفظی و سیاسی را به موازات جنگ سرد بین دو کشور شدت بخشید. هر چند که هنوز هیچ احتمالی برای تکرار برخورد نظامی بین دو کشور وجود ندارد اما تنش موجود می تواند جرقه یی در انبار باروت تلقی شود که این بار دود سفید آن معادلات قدرت در حوزه ژئوپلتیک را نسبت به سه دهه پیش دگرگون می کند.
جنگ ۷۴ روزه دریایی آرژانتین بر سر تصاحب این جزیره در زمان حکومت نظامیان به رهبری ژنرال "لئوپولدو گیلتیری" دیکتاتور نظامی این کشور هر چند که مفتضحانه شکست خورد اما در حافظه تاریخی مردم این کشور همیشه به عنوان نمادی از حکمرانی ملی محفوظ مانده است. این شکست در شرایطی اتفاق افتاد که آرژانتین در زیر چکمه نظامیان از مشروعیت و حمایت مردمی برخوردار نبود و هنوز آمریکای لاتین هم چون مجمع الجزایر جداگانه یی سیاست حمایت منطقه یی را فاقد بود. هر چند که حدود ۱٨۰ سال از حاکمیت بریتانیا بر مالویناس می گذرد و قبل از تعیین مرزهای قانونی در بعد از جنگ جهانی اول و تاسیس سازمان ملل متحد این حوزه تحت پرچم بریتانیا به ثبت رسیده است اما در سوابق قانونی سازمان ملل هنوز ۱۶ منطقه ی استعماری در جهان وجود دارد که گفته می شود ۱۰ منطقه ی آن تحت پرچم بریتانیا قرار دارند.
هم اکنون در شرایط جدید با اوج گرفتن دوباره اختلافات بین دو کشور از یک طرف موقعیت سیاسی – اقتصادی آرژانتین به طور بنیادین تغییر کرده است و از طرف دیگر سازمان کشورهای آمریکای لاتین تقریبا به صورت یکپارچه از موضع بوئنوس آیرس در این مناقشه حمایت می کنند. هم چنین مشروعیت دمکراتیک دولت خانم فرناندز در کنار تغییر وضعیت بین المللی و جلب حمایت منطقه یی توسط آرژانتین کفه ترازو را به نفع بوئنوس آیرس نسبت به ٣۰ سال پیش سنگین تر کرده است.
در روز ۲ آوریل مراسم بزرگداشت جنگ مالویناس که به کشته شدن ۶۵۰ سرباز آرژانتینی و ۲۵۰ نظامی بریتانیایی منجر گردید در پایتخت های هر دو کشور با حضور رهبران سیاسی و کهنه سربازان این جنگ برگزار شد. در هر دو کشور بار دیگر احساسات ناسیونالیستی و ادعاهای ارضی در خصوص این جزایر به اوج رسیده است و هم زمان تنش سیاسی بین دو طرف وارد مرحله جدیدی شده است که این بار با توجه به تغییر وضعیت و جایگاه دو کشور در عرصه منطقه یی و بین المللی به کلی با ٣۰ سال پیش متفاوت می باشد. آرژانتین امروز به عنوان یک قدرت نوظهور و دمکراتیک دومین قدرت سیاسی – اقتصادی در آمریکای لاتین است و جایگاه تاریخی این کشور نسبت به دوران حاکمیت نظامیان هرگز قابل مقایسه نیست.
این موضوع نه تنها حمایت کشورهای منطقه را به دنبال دارد که حتی ایالات متحده به عنوان برادر دوقلوی آنگلوساکسون در آینده با شدت گرفتن بحران بین لندن و بوئنوس آیرس به مصلحت خود نمی داند که هم چون گذشته به نفع متحد انگلیسی خود موضع گیری کند. از طرف دیگر با توجه به اختلافات شدیدی که هم اینک در خصوص بحران مالی حوزه یورو شکل گرفته است و بریتانیا در خلاف جهت دیگر اعضای اتحادیه اروپایی منافع خود را بر منافع اتحادیه ترجیح داده است، به نظر نمی رسد آنان در مجامع بین المللی و تنش به وجود آمده بر سر مالویناس چندان که لازم است جانب لندن را بگیرند. تلاش خانم فرناندز برای جلب نظر یکپارچه کشورهای آمریکای لاتین جهت تحقق ادعاها و ارجاعات حقوقی موضوع به مجامع جهانی در چنین وضعیت ویژه یی رخ می دهد. اولویت اول دولت آرژانتین این است که اختلاف در خصوص مالویناس را به یک موقعیت منطقه یی ارتقاء داده و با توجه به حس تنفری که در ساخت سیاسی – اجتماعی آمریکای لاتین نسبت به استعمار اروپایی وجود دارد حمایت دولت ها و افکارعمومی این حوزه را به صورت اکتیو در آورده و از آن استفاده مناسب را ببرد. بعد از این مرحله رجوع به سازمان ملل و مجامع جهانی در دستور کار آنان قرار خواهد گرفت که موفقیت اولیه آنان می تواند بهترین پشتوانه برای ایجاد بستر مناسب در مرحله دوم تلقی شود. هم چنین آرژانتین و متحدین لاتین آن از جمله برزیل و گروه "آلبا" از اهرم های سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی خود به قصد انزوای نسبی، حداقل در شرایط فعلی، نسبت به تردد دریایی و هوایی بریتانیایی ها به مالویناس در آینده به احتمال زیاد دست به برقراری یک رشته از تحریم ها خواهند زد.
هم چنین اثبات وجود منابع نفتی در مالویناس از آنجا که آرژانتین به عنوان یک قدرت نوظهور شدیدا به انرژی های فسیلی وابسته است عزم خانم فرناندز و در آینده جانشینان وی را برای رسیدن به ادعاهای خود جزم تر از پیش خواهد کرد. از همه مهم تر اینکه دوران جدیدی که آغاز شده است در مسیر خلاف جریان آبی است که در گذشته اجازه می داد یک قدرت مسلط فراتر از حوزه سرزمینی خود "کولونی" های وابسته و مستعمره یی را ضمیمه "متروپل" داشته باشند.

اردشیر زارعی قنواتی