صرع سیاسی ترکیه
اسماعیل اسماعیل زاده
•
با توجه به چالشهای اخیر، موضعها و اقدامهای قابل پیشبینی حکومتهای منطقه‌ای در قبال کردها، این مهم آشکار می گردد که آنها به دنبال آن هستند که سیاست عادی رقابت داخلی میان احزاب کرد را تقویت بخشند و به تنش مبدل کنند، تا نیروهای بانفوذ کرد را به جنگ داخلی سوق دهند
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
يکشنبه
٨ مرداد ۱٣۹۱ -
۲۹ ژوئيه ۲۰۱۲
با به کنترل درآمدن چند شهر در کردستان سوریه به دست نیروهای کرد، نگرانیهای دولتهای منطقه‌ای، بخصوص آن دولتهای که بخش قابل توجهی از ساکنین آن را کرد تشکیل میدهد برانگیخته شده است. حکومت ترکیه، ایران و سوریه و عراق، از دیرباز با چالش مسئله‌ی کرد روبرو بوده‌اند.
پس از سالیان متمادی مبارزه خونین میان حکومت بعث عراق و کردها، و به‌دست گرفتن کنترول بخش اعظم کردستان به دست خود کردها و نیز تشکیل حکومت شبه فدرال – مستقل به نام اقلیم کردستان، آرزوی دیرین کردها از رویا به واقعیت انجامیده است. چنانچه میبینیم که در عراق عملن دو حکومت با همه تفاوتهای خود در مرز سیاسی یک کشور وجود دارند. و این مهم همیشه به عنوان تهدیدی جدی برای حفظ تمامیت ارضی از طرف حکومتهای عراق، ترکیه، ایران و سوریه تلقی شده است.
پس از اعتراض ها و تظاهرات مردمی در سراسر سوریه بر علیه حکومت بشار اسد، کردهای سوریه، باتوجه به تجربه‌های تلخ تاریخی که از مبارزه‌های کردها در سایر بخشهای دیگر کردستان برای بدست آوردن حقوق شهروندی و حق تعین سرنوشت ملی بده‌ست آورده‌اند، در مرحله‌ی اول مستقیما وارد مبارزات خیابانی اخیر بر علیه دولت اسد نشدند، چون در کشور سوریه که کردها ساکن هستنند، ده ها سال است از حق شهروندی حتی سوری هم بی بهره بودند، و هیچ گونه هویت رسمی به عنوان تابعیت نداشته‌اند و هرگونه اعتراض آنها به شدیدترین شیوه سرکوب شده اند و حتی اپوزیسیون غیرکرد حکومت بشار اسد از کوچکترین حمایت برای دادخواهی کردها سر باز زده‌اند.
به دنبال اوجگیری ناآرامیها و اعتراضها بر ضد رژیم اسد و متمرکز شدن بیشتر نیروهای حکومت سوریه در شهرهای مهمی مثل دمشق (پایتخت) و حلب مهمترین شهر تجاری در سوریه، کنترل شهرهای کردستان که همیشه در حالت فوق العاده‌ی نظامی بسر میبردند ضعیف شده و کردها از فرصت خلا قدرت ناشی از عقب نشینی نیروهای حکومتی از مرزها بسوی شهرهای مهم و استراتیژیک، استفاده کردند و توانستند بیشتر شهرهای کردنشین را به کنترل خود درآوردند. بخصوص حزب اتحاد دموکراتیک (پارتیا یکییتا دموکرات PYD )، که بیشترین نفوز را در میان کردهای سوریه دارد، به همراه بقیه احزاب دیگر کرد (شورای ملی کرد) با کمترین خونریزی و برخورد توانستند بر مهمترین شهرهای کردستان سوریه مسلط شوند.
به دنبال فراهم آمدن وضعیت مشابه قبل از تشکیل حکومت اقلیم کردستان (عراق)، در کردستان سوریه، تشنج سیاسی به‌خصوص در حکومت ترکیه به اوج خود رسیده و طی هفته‌های اخیر ترافیک سفرهای دیپلوماتیک خود را به کشورهای بریتانیا و امریکا و حتی حکومت فدرال اقلیم کردستان بیشتر کرده است. مبارزه‌ی کردها بر علیه دولت ترکیه به رهبری PKK، برخوردهای سخت افزاری حکومت نظامی ترکیه با کردها، نفوذ پر قدرت PKK در میان کردهای سوریه از طریق حزب اتحاد دموکراتیک (PYD )، کابوسی هراس انگیز است برای دولتمردان ترکیه که هر از چند گاهی با هشدارها و تهدیدهای شتاب زده بیشتر نمایان میگردد. البته با توجه به چند فاکتور محرز منطقه‌ای، وحشت ترکیه از PKK، به مانند کشورهای ایران و عراق و سوریه، در وهله‌ی اول وحشت از تشکیل کردستان بزرگ است که با نگاهی آماری به تعداد کردهای ساکن در کشورهای منطقه، میبینیم که بیشتر کردها در جغرافیای سیاسی ترکیه‌ی امروزی ساکن هستند و هر نوع تغییر جغرافیایی به نفع کردها در هر کدام از کشورهای منطقه، ترکیه را نیز دچار صرع سیاسی خواهد کرد و خطرفروپاشی مرزهای سیاسی خود را حس می کند. مسئله‌ی کردستان بزرگ با توجه به تشکیل حکومت اقلیم کردستان در عراق و چند گام رو به جلو کردهای سوریه برای رسیدن به حق تعین سرنوشت خود، حتی حکومت مرکزی عراق را نیز دچار وحشت کرده و در هفته‌ی اخیر حکومت عراق به بهانه‌ی کنترل مرزهای مشترک خود با سوریه، نیروهای نظامی خودرا به مناطق تماس با نیروهای پیشمرگ گسیل داشته است، چنانچه در روز ۲۷/۰۷/۲۰۱۲ ، در منطقه‌ای به نام "خابور و زومار" به سوی نیروهای پیشمرگ آتش گشوده‌اند.
همان طوری که اشاره شد، حکومت ترکیه که در ظاهر نقش دوست را با حکومت اقلیم کردستان بازی می کند، برای مقابله با رویدادهای کردستان سوریه، نتوانسته نیت اصلی خود را در قبال کردها پنهان کند و قرار است روز چهارشنبه‌ی آینده، داود اغلو وزیر خارجه ترکیه پیام حکومت مطبوعش را به رهبران کردستان عراق برساند. رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه، قبل از سفر به بریتانیا در جمع خبرنگاران با لحنی هشدارآمیز خطاب به حکومت اقلیم کردستان اعلام کرده است که وزیر خارجه این پیام را به آنها (حکومت اقلیم کردستان) میرساند که ترکیه در قبال کردستان سوریه به آنها اعتماد دارد و نباید در سوریه سیاستی اشتباه را در پیش بگیرند.
با توجه به چالشهای اخیر، موضعها و اقدامهای قابل پیشبینی حکومتهای منطقه‌ای در قبال کردها، این مهم آشکار می گردد که آنها به دنبال آن هستند که سیاست عادی رقابت داخلی میان احزاب کرد را تقویت بخشند و به تنش مبدل کنند، تا نیروهای بانفوذ کرد را به جنگ داخلی سوق دهند، بخصوص میان نیروهای نزدیک به PKK و حامیان حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی. این فضای رقابتی نیز از سوی خبرگزاری های حکومتهای بخصوص ترکیه برای تحریک کردها به شدت دنبال میشود. ولی با توجه به واقعیتهای حضور متحدانه کردها در کردستان سوریه، حزبهای با قدرت کردستان، PKK و حزب دموکرات کردستان به رهبری بارزانی آگاه تر از آن خود را نشان داده‌اند که تحت تاثیر این تبلیغاتها و فشارهای حکومتهای منطقه‌ای قرار بگیرند و به طور رسمی بارها اعلام کرده‌اند که دیگر جنگ داخلی میان کردها در هیچ جای کردستان رخ نخواهد داد و آن را اقدامی خائنانه به کردستان وصف کرده‌اند. این مهم، از پیام هشدارآمیزی که قرار است روز چهارشنبه‌ی هفته‌ی آینده از طرف حکومت ترکیه به رهبران حکومت اقلیم کردستان برسد بیشتر آشکار میگردد که درست برعکس آنچه در رسانه‌ها مبنی بر اختلاف کردها در کردستان سوریه، انعکاس داشته است. با توجه به شواهد بنظر میرسد که همکاری نزدیک با یک استراژی واحد در میان کردها پیروی میشود که منجر به هشدار حکومت ترکیه به حکومت اقلیم کردستان و عکس العمل نظامی حکومت مرکزی عراق شده است.
|