• در سطوح بالای دولت چین اتفاق نظر وسیعی برای تغییر اقتصاد به سمت یک خط مشی قابل دوام تر وجود دارد. این خط مشی میتواند بیشتر تکیه داشته باشد بر تقاضای داخلی تا صادرات، بر مصرف تا سرمایه گذاری، بر شرکتهای خصوصی کوچک و متوسط تا موسسات اقتصادی دولتی و بر اعتبار و قابل اعتماد بودن تا ارتباطات دولتی برای گرفتن وام از سیستم بانکی دولتی ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲ آبان ۱٣۹۱ -  ۲٣ اکتبر ۲۰۱۲

مدافعان تغییرات گسترده در سیاست اقتصادی چین مدتی طولانی است که امیدهایشان را به وانگ چیشان (Wang Qishan)، بانکدار اسبق زیرک و مخفی کاری که که به پیشبرد تصمیم گیریهای دشوار درون بوروکراسی سرسخت و بد رکاب چین مشهور است، بسته اند.
   هنگامی که ژو رونگجی (Zhu Rongji) بین سالهای 1998 تا 2003 نخست وزیر بود، و بسیاری از موسسات اقتصادی دولتی را خصوصی کرد و راه را برای گسترش و رونق موسسات اقتصادی خصوصی گشود، وانگ چیشان شاگرد و کناردست وی بود. هنگامیکه در بهار سال 2003 ویروس سارس در شهر پکن شیوع پیدا کرد، وانگ عملا بعنوان شهردار بسرعت بیماری را تحت کنترل درآورد. و هنگامی که رئیس جمهور هو جینتائو (Hu Jintao) در سال 2008 به یک معاون نخست وزیر برای مدیریت سیاستهای اقتصادی و مالی روزمره و نظارت بر روابط اقتصادی با ایالات متحده آمریکا نیاز پیدا کرد به وانگ روی آورد.
   اما برخی از اعضای داخلی حزب کمونیست میگویند که با رویکرد کنگره 18 حزب، که قرار است از 8 نوامبر آغاز شود و فوروم برای چین، برای معارفه تیم جدید رهبری برای اولین بار در یک دهه اخیر، شانس وانگ چیشان برای بدست آوردن مقامی عالی با کنترل وسیع بر اقتصاد هر روز کاهش می یابد. با وجود اینکه مسئولیتهای تیم جدید رهبری چین هنوز نهایی نشده است، و تا پایان کنگره حزب انتظار اعلام آن نمیرود، ظاهرا توافق بر این است که وانگ به پستی در کمیته دائم دفتر سیاسی، بالاترین هیئت تصمیم گیرنده چین، ارتقاء پیدا کند؛ مقامی که از طریق آن کنترل روزمره بر بوروکراسی ای که بر اقتصاد کماکان دولتی چین نظارت میکند نخواهد داشت.
   داخلی ها میگویند که آنها اکنون انتظار دارند که مساله سیاستگزاری اقتصادی بیشتر به دست لی کچیانگ (Li Keqiang) سپرده شود که قرار است سال آینده جایگزین ون جیابائو (Wen Jiabao) بعنوان نخست وزیر شود. لی کچیانگ 57 ساله، مقامی با تحصیلات عالی و سبکی حرفه ای است که میگویند گزارشهای اقتصادی مفصل را در کوچکترین جزئیاتشان میخواند و موشکافی میکند. یکی از آشنایان درازمدت هر دوی این افراد میگوید که وی بطور قابل ملاحظه ای در حل بحرانها و یا به پیش راندن و تصویب تصمیمات سخت که در تضاد با منافع جاافتاده قرار میگیرد، کم تجربه تر از وانگ چیشان 64 ساله است. وی گفت: "لی دارای اهرم های نفوذ لازم برای انجام دادن کارها نیست".
   در سطوح بالای دولت چین اتفاق نظر وسیعی برای تغییر اقتصاد به سمت یک خط مشی قابل دوام تر وجود دارد. این خط مشی میتواند بیشتر تکیه داشته باشد بر تقاضای داخلی تا صادرات، بر مصرف تا سرمایه گذاری، بر شرکتهای خصوصی کوچک و متوسط تا موسسات اقتصادی دولتی و بر اعتبار و قابل اعتماد بودن تا ارتباطات دولتی برای گرفتن وام از سیستم بانکی دولتی.
   اما بطور عملی هر تغییر مشخصی در سیاستگزاری که لازمه به انجام رسانیدن این هدف گسترده می باشد، توسط گروههای منفعت طلب که معمولا دربرگیرنده "آقازاده ها" (princelings)- فرزندان مقامات ارشد اسبق یا فعلی دولت چین- مسدود میشود. حقیقتا ون جیابائو، نخست وزیر در حال ترک پست، زمان زیادی را صرف صحبت از نیاز برای تغییرات اقتصادی کرده اما در امر فشار گذاشتن و پیش بردن تصمیمات درون بوروکراسی حزب کمونیست و دولت موفقیت اندکی داشته است.
وانگ چیشان تا روزهای اخیر بعنوان یکی از کاندیداهای قدرتمند برای اشغال پست معاون اجرائی نخست وزیر، منصبی پرنفوذ که مسئولیت عمده اش سیاستگزاری درباره تمامی مسائل غیرنظامی است، در نظر گرفته میشد، اما با وجود اینکه این مساله کماکان منتفی نشده، اما یکی از ستایشگران آقای وانگ با دسترسی بالا به [نظرات] سطوح بالای حزب کمونیست اظهار داشت که بنظر میرسد نقطه نظرات حلقه های نخبگان بسرعت علیه وی در حال تغییر است. برخی از داخلی های حزب که به وزرا و مقامات ارشد دسترسی دارند، اظهار داشتند که وانگ چیشان به احتمال زیاد به سمت رئیس کنفرانس مشورتی سیاسی خلق چین، منصبی اسمی و تشریفاتی در در راس یک دستگاه مشورتی ملی، منصوب خواهد شد. همچنین وی شانس کوچکی نیز برای رسیدن به ریاست کنگره ملی خلق دارد، نهادی که مسئولیتهای مهمی برای تغییرات قانونی دارد اما نقش کوچکی در سیاستگزاری اقتصادی. هر دوی این مناصب باعث کسب عضویت در کمیته دائم دفتر سیاسی حزب کمونیست، هیئتی 9 نفره که بر چین حکم میراند و احتمالا پس از کنگره حزب به 7 نفر تقلیل یابد، میشود. بطور واقعی، هر دوی این مناصب درون این کمیته بالاتر از پست معاون اجرائی نخست وزیری درنظر گرفته میشوند اما سنتا اقتدار اجرائی و قدرت واقعی کمتری دارند.
   یکی از منبع درونی حزب اظهار داشت که بنظر میرسد کاندیدای اصلی اشغال منصب معاون اجرائی نخست وزیر، ژانگ گائولی (Zhang Gaoli)، رئیس شاخه تیانجین (Tianjin) حزب کمونیست، باشد. وی اقتصاددانی خودآموخته است که بعنوان مقامی محتاط و بیشتر مراقب حفاظت از ثبات سیاسی شهرت دارد تا کسی که عهده دار تغییرات اقتصادی شود.
   انتقال واقعی مناصب نخست وزیری و معاونان نخست وزیر تا برگزاری کنگره ملی خلق در ماه مارس آینده بوقوع نخواهد پیوست. اما این انتقال قدرت توسط اعضا و مقامات جدید درون کمیته دائم دفتر سیاسی تعیین خواهد شد. اعضای درونی حزب و تحلیلگران مسائل چین اظهار میدارند که وانگ چیشان در بازی بیرحمانه سبقت گیریهای سیاسی و یارگیری درون دفتر سیاسی که پشت درهای بسته صورت میگیرد به حاشیه رانده شده است. یکی از داخلی های حزب که بطور منظم با مقامات ارشد ارتباط دارد میگوید: "نگرانی اصلی اینجاست که اگر وانگ چیشان معاون اجرائی نخست وزیر باشد، آنوقت لی کچیانگ در مساله سیاست اقتصادی در سایه او قرار میگیرد. وانگ از لی مسن تر است و تجربه و سابقه بیشتری از او دارد و همین مساله ارتباط آن دو را دشوار میسازد". ویلی لم (Willy Lam) کارشناس سیاسی چین در دانشگاه چینی هنگ کنگ، اظهار داشت که بین این دو نفر خصومت شخصی وجود دارد؛ "اگر وانگ چیشان معاون اول نخست وزیر شود، آنگاه این مساله موجب آغاز جنگ قدرت شدیدی میان وانگ چیشان و لی کچیانگ خواهد شد". دو نفر از داخلی های حزبی در پکن که وانگ چیشان و لی کچیانگ را میشناسند اظهار داشتند که این دو نفر بصورت علنی با هم دشمنی نمی کنند، اما آنها دو سبک و شیوه شخصی عمیقا متضادی دارند. وانگ چیشان علاقه دارد به اینکه مسئولیت امور را بعهده گیرد و ساعتها برای بحث درباره سیاستها با همکارانش صرف کند، درحالیکه لی کچیانگ بیشتر بر فکر و تامل تکیه دارد و بیشتر وقتش را صرف خواندن گزارشها میکند.
    یکی دیگر از منابع درونی اظهار داشت در اواخر تابستان برخی از مقامات سالخورده حزبی برای منصوب شدن وانگ چیشان بعنوان نخست وزیر بجای لی کچیانگ فشاری وارد آوردند که بنظر میرسد این فشار نه تنها به نتیجه ای نرسیده بلکه با آسیب به روابط این دو نفر نتیجه معکوس برجای گذاشته است. چنگ لی، مدیر تحقیقات مرکز [مطالعات] چین جان ثورنتن در انستیتو بروکینگز، ابراز داشت که آقای وانگ "همیشه میخواهد کاری انجام دهد و زمام امور را در دست خود گیرد". اما این مساله لزوما درون حلقه های بالائی حزبی که بر مبنای توافق کار میکنند، فضیلتی ناب بحساب نمی آید. بغیر از آقای وانگ و آقای ژانگ، کاندیداهای دیگری که منابع سیاسی داخلی و شاهدان در پکن از آنها بعنوان افراد مورد پسند برای مناصب کمیته دائمی دفتر سیاسی نام میبرند، ژانگ دجیانگ (Zhang Dejiang)، یکی از معاونان نخست وزیر و رئیس شاخه حزبی چونگ چینگ (Chongqing)، لی یوآنچائو (Li Yuanchao)، دبیر شاخه تشکیلات حزب، و لیو یونشان (Liu Yunshan)، رئیس شاخه تبلیغات هستند. دو رقیب دیگر وانگ یانگ (Wang Yang)، رئیس شاخه حزبی استان گوآنگ دونگ، و یو ژنگ شنگ (Yu Zhengsheng)، رئیس شاخه حزبی شانگهای هستند که البته در هفته های اخیر با مخالفتهای زیادی مواجه بوده اند. اما هرگونه صف بندی که امروز متداول بنظر میرسد ممکن است قبل از کنگره حزب تغییر کند.
   دو نفری که کمابیش مطمئنا پست خواهند گرفت شی جینپینگ (Xi Jinping)، بعنوان کاندید رهبری بعدی حزب و ریاست جمهوری کشور، و لی کچیانگ، بعنوان وارث عنوان نخست وزیری هستند.

منبع: نیویورک تایمز، 19 اکتبر 2012