آتئیست واسلام؛ نه خدا، نه حتی الله
اکونومیست - مترجم: سامان
•
یک بررسی توسط مرکزپژوهشی "پئو" خزانه فکری آمریکائی در سال ۲۰۱۰ پی برد که ۸۴% مسلمانان در مصر و ۸۶% در اردن در مقایسه با ۵۱% در نیجریه و ۳۰% در اندونزی از مجازات اعدام برای مرتدان پشتیبانی می کنند
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
آدينه
۱۷ آذر ۱٣۹۱ -
۷ دسامبر ۲۰۱۲
یک مسلمان متعصب "ماب" به آلکساندر-آن حتی قبل از اینکه دادگاه اندونزی او را در ماه ژوئن به جرم "تحریک نفرت مذهبی" به دوسال ونیم زندان محکوم کند یورش برد. جرم او نوشتن جمله "خدا وجود ندارد" روی فیس بوک گروهی بود که او برای آتئیست های مینانگ پرجمعیت ترین منطقه از ملت مسلمان جهان درست کرده بود. او همانند اغلب بی باوران یا ملحدان در منطقه اسلامی یک مسلمان بحساب می آمد. و مانند برخی که بی خدائی را بطورعلنی ابراز می کنند مورد تنبیه قرار گرفته است.
در چنگ و مشت کشورهائی با اکثریت مردم مسلمان، آتئیست ها چنانچه آرام باشند می توانند با امنیت زندگی کنند، یک مثال ترکیه و دیگری لبنان است. هیچکسی آته ئیسم را جرم محسوب نمی کند. اما هیچکس هم به آتئیستها حفاظت قانونی و رسمیت نمی بخشد. بعنوان مثال دولت اندونزی از مردم می خواهد که به یکی از شش مذهب رسمی تعلق داشته باشند، آته ئیسم (بی باوری) و آگنوستیسیسم ( شکاکیت) مذهب به حساب نمی آیند. پیش نویس قانون اساسی مصر فقط به سه دین اجازه می دهد: مسیحیت، یهودیت و اسلام.
قانون شریعت که فقط شامل مسلمانان می شود مگر آنکه در قانون ملی آمده و گنجانده شده باشد، فرض را بر این می گذارد که مردم با دین پدرانشان بدنیا آمده اند. از اینقرار آته ئیستهای سابقا" مسلمان گناهکار مرتد هستند- جرم حدود علیه خدا، مانند خیانت و نوشیدن الکل. تحریم های احتمالی می توانند خیلی شدید باشند: هشت کشور که ایران، عربستان سعودی، موریتانی و سودان را نیز در بر می گیرد برای اینگونه گستاخی ها در کتب اساسنامه ای خود مجازات مرگ در نظر گرفته اند.
درواقع این قبیل مجازاتها کمتر به اجراء در می آیند. معمولا" آته ئیستها بخاطرتوهین به مقدسات یا تحریک نفرت تحت تعقیب قانونی قرار می گیرند. (آته ئیستهائی که در خانواده غیر مسلمان متولد شده اند مرتد شناخته نمی شوند بلکه آنها ممکن است به خاطر جرائم دیگرعلیه مذهب مورد پیگرد واقع شوند) حتی در جاهائی که قوانین ملایم تر هستند، مسئولین مذهبی و وموقعیت اجتماعی می توانند خشن باشند، وبا حمله اوباش مورد ضرب وشتم قرار گیرند یا گردن زده شوند.
نهاله محمود جوان آته ئیست ۲۵ ساله سودانی که در سال ۲۰۱۰ به انگلیس پناهنده شد می گوید، حتی در سرزمین های غیر مسلمان باورمندان سابق می ترسند علنی باشند. او می گوید "جوامع مسلمان در اینجا با حضوریک مسلمان سابق پیرامون خود احساس راحتی نمی کنند"، هیچ چیزی مانند وجود افراطیون درغرب بی باوران و ملحدان را در آنجا آزار نمی دهد.
در کشورهای مسلمان معمولا" گروههای فیسبوکی برای آته ئیستها، بیشتر با نام غیرواقعی و مستعار وجود دارند. رسانه های اجتماعی به بی باوران قدرت و نفوذ بیشتری می بخشند ولی آنها را بیشتر انگشت نما و بنابراین آسیب پذیر می سازند. اما سرزنش واقعی برعهده تحمل ناپذیری مذهب است. در سالهای ۱۹۵۰ و۱۹۶۰ سکولاریسم (دنیاگرائی) وتلرانس (مدارا) دربسیاری کشورهای اسلامی چیره شد، اما امروزه مذهب بر زندگی عمومی وسیاسی سایه می افکند. سامی زبیده دانشمندی در کالج برک- بک لندن با توجه به "رشد مذهب گرائی از یک طرف و رشد آته ئیسم وسکولاریسم از طرف دیگر" صحبت از افزایش درجه قطبی شدن می کند.
به قدرت رسیدن احزاب اسلام گرا پس از انقلابات عربی احتمالا" زندگی را بر آنان که اسلام را ترک کردند کماکان تیره تر می نماید. حاکمان جدید تونس و مصرعده ای از جوانان که بی باوری خود را بطورعلنی ابرازکرده بودند به زندان انداخته اند. این موارد قبل از انقلاب ها اتفاق افتادند، ولی بنظر می رسد که الآن بیشتر رایج شده اند. آلبرصابرایاد، یک فعال مسیحی مصری که یک صفحه فیسبوکی برای آته ئیستها راه اندازی کرد از ماه سپتامبرتاکنون به جرم "توهین به مذهب" در بازداشت بسر می برد. گستاخی که به او نسبت داده شد عبارت بود ازارسال یک لینک بر روی یک سایت ویدئوئی غیرمعروف در یوتیوب که باعث اعتراض جهان اسلام در آن ماه گردید. اوتوسط یک پلیس مسیحی دستگیر شد: به نظر می رسد که رفتار کلیسای قبطی مصرهم با آته ئیسم دوستانه نیست؟!
خبرخوش؟
تحولات عربی وآمار رشد لامذهب ها وبی باوران علنی جرقه برخی مناظره ها را زده است. در مصر، باسم یوسف، یک دکتر وهم کمدین، شجاعانه بجای دشمنی برای بحث کردن فراخوان داده است. او می نویسد که اسلام در اوج قدرتش با مشرکان و آته ئیستها همزیست بود. بعضی شعرا و دستورنویسان عرب و ایرانی در قرون وسطی آته ئیست بودند (اگرچه چندین نفر معروف از آنها نیز اعدام شدند).
هر چند فعالین جوان مانند آقای غزالی غالبا" تبعید شدند، اما بواسطه حق بی اعتقادی به خدا و بی باوری خود بیشتر مشهورو پر سروصدا شده اند. علاوه بر این سازمانهائی درخارج برای مسلمانان سابق بنحو رشد یابنده ای فعال هستند. شورای مسلمانان سابق بریتانیا که پنج سال پیش توسط گروهی از بی باوران ایجاد شد، برای کسانی که اسلام را انکار می کنند و سعی دارند در باره ارتداد "تابو شکنی" نمایند پناه امن فراهم می کند.
در حرکتی که توسط مبارزین مورد ستایش قرارگرفت، امیر کویت در ماه ژوئن جلوی طرح لایحه ای که ارتداد را گستاخی و تهاجم بزرگ تلقی می کرد گرفت. ابن وراق (اسم مستعار) نویسنده هندی تبار کتاب "ترک اسلام"، مجموعه آثار و مقالات باورمندان سابق، و کتابهای دیگر اظهار می دارد که بدنبال قوانین سکولار یا مدارای اجتماعی هنوز ریشه مسئله نادیده گرفته می شود. او در تبعید زندگی می کند و بخاطر کمپین و مبارزاتش در حمایت از ارتدادگرایان تهدید به مرگ شده است. او می گوید تفسیر مسلط اسلام به آسانی نمی تواند مسلمانان بی اعتقاد یا بی باور را تحمل کند.
مباحث در مورد مجازات مرگ معمولا" برپایه حدیث، یعنی یکی از گفته ها یا روایاتی که در آن قرآن اساس قوانین اسلامی را شکل می دهد قراردارند. "پیامبر گفت: هرکسی که دین خود را دور بیاندازد او را بکشید".
در عین حال سایر متن ها پیام های مختلفی دارند. سوره ۱۰۹ (الکافرون) قرآن که بنحو قابل توجهی مداراجوست جملاتی دارد همچون "برای شما دین شماست، برای من دین من است". میانه روها نیز تآکید و اصرار دارند که از اینقرار قرآن بیان می کند کافران مورد بخشش قرار نخواهند گرفت، اما مجازات مرگ را ذکر نمی کند. برخی بحث می کنند که در صدر اسلام ارتداد همانند خیانت به کشور محسوب میشد و جریمه سنگین و خشنی داشت که امروزه دیگر قابل قبول نیست.
اگرچه کارشناسان الهیات اسلامی چنین تفسیر می کنند که شخص مرتد در آخرت و پس از مرگ تنبیه خواهد شد، اغلب می بینیم که دستورمی دهند مسلمانان سابق باید از طریق مجازات مرگ تنبیه شوند. هر چهارمکتب یا فرقه های سنی مذهب (مالکی، شافعی، حنبلی وحنفی) این قانون اسلامی را تعلیم می دهند که مرتدین مذکر (مرد) بایستی کشته شوند، اگرچه دوتای آنها می گویند مرتدین مونث (زن) فقط باید زندان شوند. تعدادی از چهره های اسلامی رهبری کننده مانند مفتی اعظم مصر و القراداوی موعظه گری که پایگاه او در قطر است می گویند که مجازات مرگ الزامی و سزوار می شود چنانچه مرتد "جامعه را برهم بزند" یا "لطمه به اسلام بزند". بهر حال همگی موافقند که مرتدین تواب باید بخشوده شوند؛ زمان و صداقت موردنیاز برای توبه و تبری (دوری جستن) که بارها دیده شده مورد بحث است.
ابن وراق می گوید نکته اصلی مسئله مذکور آن است که شریعت آته ئیسم را پیش از قتل گناه شماره یک می داند. مناظره دینی والهی بر سر آته ئیسم تازه آغاز شده است. افکارعمومی، اگرچه متغیر، تمایل به عیب جوئی وخرده گیری دارد. یک بررسی توسط مرکزپژوهشی "پئو" خزانه فکری آمریکائی در سال ۲۰۱۰ پی برد که ٨۴% مسلمانان در مصر و ٨۶% در اردن در مقایسه با ۵۱% در نیجریه و٣۰% در اندونزی از مجازات اعدام برای مرتدان پشتیبانی می کنند.
چنین مواضعی ممکن است احساس آته ئیست ها را به آتش بکشد حتی اگر از بیان آن ترس داشته باشند. خانم محمود به یاد می آورد که چگونه آموزگار او در دبستان وی را بخاطر نقاشی تصویرالله (خدا) که در اسلام ممنوع است در سر کلاس هنر تنبیه کرد. او با برخورداری از حقوق کمتری نسبت به همسالان مذکرش و با اذیت وآزار از طریق محروم کردنش بر سر درس تکامل احساس می کرد که دور انداخته شده است: " این حوادث مرا واداشت تدریجا" به اسلام پشت کنم تازمانیکه کاملا" آنرا منکر شده وآته ئیست بشوم".
منبع: اکونومیست- ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲
|