نتانیاهو برنده کوچک در باخت بزرگ


اردشیر زارعی قنواتی


• نتیجه انتخابات اسرائیل با توجه به گرایش جدید دولت اوباما در آمریکا، انزوای بین المللی اسرائیل و وضعیت جنبش اعتراضی در اسرائیل می تواند یک دوران فترت و به حاشیه رفتن در اهداف از پیش تعیین شده توسط نتانیاهو در عرصه درونی و بیرونی به حساب آید ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۵ بهمن ۱٣۹۱ -  ۲۴ ژانويه ۲۰۱٣


هیاهوهای انتخابات سه شنبه ۲۲ ژانویه در اسرائیل با اعلان نتایج مقدماتی ترکیب آراء و تقسیم کرسی های "کنیست" در حالی فرونشست که گرد و خاک جناح راست و افراطیون ناسیونالیست – یهودی برای یک پیروزی بزرگ با عکس العمل "سلبی" بخش وسیعی از مردم و به خصوص جوانان روبه رو گردید. بر طبق نتایج مقدماتی ائتلاف راستگرای لیکود – بیتینو به رهبری بنیامین نتانیاهو – آویگدور لیبرمن حدود ٣۱ کرسی، حزب سکولار جدیدالتاسیس "یش عاتید" یا راه آینده به رهبری روزنامه نگار جوان یائیر لاپید ۱۹ کرسی، حزب کارگر به رهبری خانم "شلی بخیموویچ" ۱۵ کرسی، حزب راست افراطی خانه یهودی به رهبری "نفتالی بنت" میلیونر جوان با ۱۱ کرسی و حزب بنیادگرای یهودی "شاس" تحت امر خاخام "عوادیا یوسف" ۱۱ کرسی را کسب کردند. در رده بعدی حزب سوسیالیست "مرتض" به رهبری خانم "ذهابا گال اون" با ۷ کرسی، حزب جدید "هاتنوعا" به رهبری خانم تسیبنی لیونی با ۷ کرسی، حزب مذهبی "یهدوت هتوراه" با ۶ کرسی، حزب کمونیست "هداش" به همراه دو حزب عربی دیگر در مجموع با حدود ۱۲ کرسی قرار دارند. بازنده اصلی این انتخابات نیز حزب "کادیما" به رهبری "شائول موفاز" بود که حتی موفق به کسب یک کرسی پارلمانی نیز نشد و از ورود به کنیست بازماند. میزان مشارکت در این انتخابات به خلاف پیش بینی های قبلی حدود ۷۰ درصد بوده است که همین مشارکت بالا موجب اقبال جناح چپ و میانه به دلیل حضور رای دهندگان مردد که اکثریت مطلق آنان مخالف وضع موجود می باشند، به حساب آمده است. همچنین گرایش رای دهندگان به سمت مسائل داخلی و به خصوص وضعیت بد اقتصادی که محاسبات فرصت طلبانه نتانیاهو برای عمده کردن موضوع امنیت ملی را به هم ریخت بار دیگر نشان داد که محاسبات کلیشه یی و نظرسنجی های میدانی در روزهای قبل از برگزاری انتخابات که معمولا رویکردهای خودجوش طبقات و لایه های "حاشیه" در موقعیت اکتیو بودن جنبش های مخالف وضع موجود را لحاظ نمی کنند، همواره سیاستمداران را سورپرایز خواهد کرد. البته حدود یک ماه قبل از این، موسسه معتبر خیریه "لانت" در گزارش مستند و تحقیقی خود نشان داده بود که در این دور از انتخابات پارلمانی اولویت اول موضوع اقتصاد، اولویت دوم مسائل تحصیلی و نگرانی نسبت به امنیت تنها اولویت سوم مردم اسرائیل خواهد بود. با توجه به نتایج کنونی مشخص گردید که گزارش لانت که منطبق بر وضعیت جنبش برآشفتگان از وضع اقتصادی بود بسیار معتبرتر از گمانه زنی های کلیشه یی سیاسی و نظرسنجی های موردی که خارج از تحلیل پروسه تغییرات اجتماعی انتشار می یافت، بوده است. این الگو دقیقا مشابه همان الگویی بود که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا اتفاق افتاد و نیروهای ضدسیستمی حاضر در بطن جامعه آمریکایی در آخرین لحظه با ورود به عرصه مبارزه معادلات موجود را به هم ریخته و موجب پیروزی قاطع "باراک اوباما" بر رقیب جمهوریخواه خود "میت رامنی" شدند. انتخابات اسرائیل و آمریکا در کنار نمونه های مشابه دیگر نشان می دهد که الگوی جدیدی در مقابل الگوهای سنتی در طی مبارزات انتخاباتی از این پس در تمام کشورهای جهان به واسطه ی مخالفت اکثریت توده های مردم نسبت به وضع موجود و حضور آنان در انتخابات بر طبق رویکردهای انتقادی و ضدسیستمی رقم خواهد خورد.
هر چند که با توجه به ترکیب نیروهای حاضر در عرصه سیاسی اسرائیل و چینش کرسی های پارلمانی گفته می شود جناح راست به همراه احزاب مذهبی حدود ۶۰ کرسی در مقابل جناح چپ و میانه آنان هم با ۶۰ کرسی از ۱۲۰ کرسی پارلمان را کسب کرده اند و همچنان نتانیاهو بخت اول کسب مسند نخست وزیری می باشد، اما تشکیل دولت ائتلافی جدید با پیچیدگی همراه خواهد بود. در اسرائیل معمولا عمر دولت های ائتلافی در شرایط گستردگی احزاب مشارکت کننده در ائتلاف یا تضادهای درونی این احزاب با همدیگر کوتاه است. البته در وضعیت خاص همچون دولت کنونی نتانیاهو که چهار حزب همیشه نزدیک چون لیکود، اسرائیل خانه ما، شاس و یهدوت هتوراه به همراه شاخه انشعابی حزب کارگر به رهبری "ایهود باراک" توانسته بودند یک اکثریت منطبق بر اهداف مشترک را سازمان دهند، این قاعده تا حدودی نقض گردید. وضعیت جدید اما تفاوت آشکار و معناداری با ائتلاف قبلی خواهد داشت و اپوزیسیون چپ – میانه به واسطه هموزنی در کنار قهر و غیظ های معمول در دولت های ائتلافی اسرائیل هر دولتی در آینده اسرائیل را بسیار شکننده کرده و در موقعیت ضعیف قرار خواهد داد. چنانچه نتانیاهو بتواند نظر مساعد حزب سکولار یش عاتید آقای یائیر لاتید یا حزب هاتنوعای خانم لیونی را برای ائتلاف جدید جلب کند با توجه به اختلافات اساسی بین آنان و نخست وزیر بر سر رویکرد اقتصادی و صلح با فلسطینی ها و همچنین تضاد آنان با احزاب مذهبی و راست افراطی نمی تواند دوام چندانی داشته باشد. راه تشکیل دولت ائتلافی توسط نتانیاهو این بار خلاف دفعه پیش بسیار دشوار بوده و به واسطه توازن قدرت در جناح اپوزیسیون بسیاری از برنامه های این دولت در کنیست با بن بست و اختلافات ماهوی روبه رو شده و هر لحظه امکان فروپاشی ائتلاف و سقوط دولت وجود دارد. نتانیاهوی امروز بدون شک نسبت به نتانیاهوی دیروز بسیار تضعیف شده و به نظر می رسد که قمار وی برای برگزاری انتخابات زودرس پارلمانی با شکست مواجه گردیده است. نتانیاهو در وضعیت جدید به هر سمت که سوگیری کند و به هر ترکیبی که در دولت ائتلافی تن دهد از همان ابتدا می بایست به نوعی در گروگان شرکای ائتلافی خود بوده و قادر نخواهد بود تا رویکرد کاریزماتیک کنونی خود را به مرحله اجرایی برساند. این وضعیت هر چند برای بنیامین کار تشکیل دولت ائتلافی را سخت می کند اما به دلیل تشتت در جبهه چپ – میانه و همچنین عدم حضور احزاب عربی که ۱۲ کرسی را کسب کرده اند در هرگونه ائتلاف دولتی، تا حدود زیادی شانس وی را برای نخست وزیری افزایش می دهد. نخست وزیر آینده اسرائیل هر کسی که باشد از قدرت مانور چندانی برخوردار نبوده و این به مفهوم تشکیل دولت غیرمقتدر و ضعیف در عرصه سیاسی اسرائیل خواهد بود. این وضعیت با توجه به گرایش جدید دولت اوباما در آمریکا، انزوای بین المللی اسرائیل و وضعیت جنبش اعتراضی در اسرائیل می تواند یک دوران فترت و به حاشیه رفتن در اهداف از پیش تعیین شده توسط نتانیاهو در عرصه درونی و بیرونی به حساب آید.